Prognose (traumatisch) SDH bij een oudere

Prognose (traumatisch) SDH bij een oudere patient
M.Dorresteijn, casus van de dag, 23-7-2014
Casus
• 74 jarige man
• SDH na val, EMV maximaal
• Dag 2 neurologische verslechtering tot E1M3V1 met op OK pupil re
8• CT-cerebrum: toename SDH re met schildikte max 2.2 cm,
subfalciene herniatie (9 mm), toename SD bloed li parafalcien (7
mm)
• OK: craniotomie rechts, evacuatie groot gestold subduraal
hematoom Cortex ligt einde ingreep weer enigszins aan.
• Dag 10 na 1e SDH: E1M4-6Vt
!
Vraag: wat is de prognose en op welke termijn is herstel te
verwachten?
traumatisch SDH
Algemeen: slechte prognose op oudere leeftijd (arbitrair >65) waarmee
chirurgisch ingrijpen zeer ter discussie staat bij deze groep
!
Indicatie chirurgie:
• >10 mm dikte
• Midline shift > 5mm
• GCS ≤8 of verslechtering
• Pupilverschil/afwezige pupilreactie
!
Prognose bepaald door:
GCS (vooral M score), ernst CT afwijkingen, pupillen, leeftijd, andere
verwondingen/complicaties, hypotensie, hypoxemie, pyrexie, ICP/CPP,
spontaan verhoogde bloedingsneiging
Utdol.com
traumatisch SDH
Overzicht aan referenties:
Mortaliteit
Favorable
Koç et al
60%
38%
Hatashita et al
55%
30%
Servadei et al
35%
Dent et al
24%
Leitgeb et al
47%
32%
Leitgeb et al, J neurosurg, 2012
traumatisch SDH
• Observationele studie Oostenrijk (17 ziekenhuizen)
!
• 2002-2010
!
• 360 patienten met acuut traumatisch SDH
!
• Overall: 47% mortaliteit, 32% favorable outcome
Leitgeb et al, J neurosurg, 2012
traumatisch SDH
Resultaten:
Mortaliteit
Geslacht: man
45,9%
Leeftijd 61-75 jr
42,4%
Val <3m (41%)
53,4%
EMV 5
45,2%
1 reactieve pupil
66,7%
Leitgeb et al, J neurosurg, 2012
Traumatisch SDH
Factoren die prognose beïnvloeden:
• GCS:
geassocieerd met GOS na 6 maanden en met mortaliteit:
GCS 3> 93% mortaliteit, 4-6 45-67% mortaliteit, >7 0% mortaliteit
(Hatashita et al)
!
• Leeftijd:
Odds voor slechte uitkomst +40-50% per 10 jaar (Hukkelhoven et al)
>65 jaar heeft 4x hoger mortaliteitsrisico dan 18-40 jaar (Howard et al)
!
• Pupilafwijkingen:
Unilateraal: 81% mortaliteit (Koç et al)
Bilateraal 97% mortaliteit (Koç et al)
Leitgeb et al, J neurosurg, 2012
Traumatisch SDH
Factoren die prognose beïnvloeden:
• CT score
Hogere Rotterdam score gerelateerd met uitkomsten langere termijn
!
• Toegang tot neurochirurg?
!
• Snelheid behandeling?
!
• Craniectomie?
Leitgeb et al, J neurosurg, 2012
Traumatisch SDH bij ouderen
• Retrospectieve studie in Zwitserland
• >65 jaar, traumatisch SDH, craniotomie tussen 2002-2007
• bijna allemaal gevallen
!
• Operatie indicatie indien: Karnovsky >80, zelfstandig wonen, geen
dementie, levensverwachting > 12 mnd, informed consent
CT: Midline shift ≥5 mm, GCS≤13
!
• Exclusie: bilateraal wijde lichtstijve pupillen
!
• Mortaliteit binnen 30 dagen, GCS na 6 maanden,
Taussky et al, World Neurosurgery, 2012
traumatisch SDH
• 42 patienten met SDH waarvan 37 konden worden geopereerd
!
• Mortaliteit 35%
!
• Favorable: 41%,
• Severely disabled 22%
• Unfavorable: 38%
Taussky et al, World Neurosurgery, 2012
traumatisch SDH
Taussky et al, World Neurosurgery, 2012
traumatisch SDH
Taussky et al, World Neurosurgery, 2012
traumatisch SDH
Taussky et al, World Neurosurgery, 2012
traumatisch SDH
Conclusies:
!
• Geselecteerde patiëntengroep heeft voordeel van chirurgisch
ingrijpen
!
• Pupilverschil of afwezige pupil reflex lijken voorspeller voor
mindere uitkomst
• Hogere GCS geassocieerd met betere prognose
Taussky et al, World Neurosurgery, 2012
Concluderend
• Mortaliteit traumatisch acuut SDH +/- 35-60%
• Leeftijd geassocieerd met hogere mortaliteit en morbiditeit
• Pupilreacties en GCS prognostisch van waarde
!
>> onze patiënt lijkt op grond van GCS (5) en wijde pupil slechte
initiële prognose te hebben, nog los van uitblijven neurologisch
herstel.