Staphylococcus aureus (faagtypering)

Staphylococcus aureus (faagtypering)
Referentielaboratorium
De dienst Faagtypering van het Pasteur Instituut – Brussel ontvangt stammen van Staphylococcus aureus van menselijke,
dierlijke, voedingsgebonden en milieugebonden oorsprong. De stammen worden na isolatie en identificatie door verschillende
laboratoria toegezonden. De meeste typeringen worden uitgevoerd op stammen afkomstig van ziekenhuisinfecties.
De faagtypering bestaat erin de gevoeligheid van de bacteriën te bepalen voor een reeks van 23 bacteriofagen van een internationaal schema, waaraan eventueel nog 9 ‘extra’ bacteriofagen worden toegevoegd.
Stammen van menselijke oorsprong of uit het ziekenhuismilieu
In 2001 werden 1235 stammen gelysotypeerd.
De stammen werden verstuurd door :
6
4
4
2
1
1
laboratoria in de provincie West-Vlaanderen (*)
laboratoria in de provincie Antwerpen (*)
laboratoria in de provincie Oost-Vlaanderen (*)
laboratoria in de provincie Limburg
laboratorium in de provincie Namen (*)
laboratorium in de provincie Luik (*)
(*) 5 van deze laboratoria hebben alleen methicillinegevoelige stammen toegezonden.
Voor 25 stammen werd de diagnose gecorrigeerd :
Ø
Ø
14 stammen zijn coagulase-negatief bevonden (CNS);
11 stammen behoorden niet tot het genus Staphylococcus.
Er waren slechts 28 stammen gevoelig voor meticilline. Onder de MSSA beantwoordden twee reeksen isolaten aan het onderzoek verricht naar de hygiënische omstandigheden op de dienst neonataliteit. Stalen afgenomen op de plaats van de epidermolysis en in het bloed van een patiënt zijn niet-typeerbaar gebleken. Een stam geïsoleerd uit een geval met een toxisch
schoksyndroom in een ziekenhuis had het faagtype 80/47/54/75/83A.
De meeste stammen van Staphylococcus aureus ontvangen voor typering, meer bepaald 1182 stammen, waren methicillineresistent (MRSA).
De MIC voor oxacilline en de PCR voor het gen mec A hebben de diagnose van MRSA bevestigd.
Tabel 1 toont de epidemische faagtypes van MRSA die wij sinds 1991 hebben geregistreerd.
Tabel 1 :
S. aureus MRSA : epidemische faagtypes en periodes
Type
Gevoeligheid voor de fagen
Verdunning
Jaar
A
B
B2
C
C3
C31
H
H2
H3
H20
H21
Jo
J1
J2
J3
O
O1
O2
O3
O4
T
77
(42E)/47/54/75/77/84/85/(81)
47/54/75/85
6/47/54/75
6/42 E/47/54/75/77/84/85/81
E
(6)/42 /47/54/75/77/84/81
80/(42E)/47/54/75/77/84/85/(81)
80/(42E)/47/54/75/77/84/85/(81)/95
80/(42E)/84/85/95
80/47/54/(84)/85/
80/47/54/(84)/85/95
75/(77)
47/54
54
42E/47/54
80/(47)/54
80/47/54/83A
80/47/54/81
80/42E/47/54
80/47/54/81/95
89
RTD
RTD
RTD
RTD
RTD
RTD
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
RTDx100
vanaf 1991
vanaf 1991
vanaf 1996
1981-1989
vanaf 1995
2000
1992-1999
1996-1999
1997
1998-1999
vanaf 1998
1995-1998
vanaf 1999
2000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
vanaf 1996
( ) : zwakke of variabele gevoeligheid
Van de 1182 stammen waarvan het faagtype is bepaald, behoorden er 80 tot een epidemisch faagtype van vóór 2000.
Tabel 2 toont de verspreiding van de epidemische faagtypes van Belgische MRSA in 2001. De faagtypes van vóór 2000 staan
in kolom OO.
Staphylococcus aureus (faagtypering)
1
Staphylococcus aureus (faagtypering)
Tabel 2 :
Referentielaboratorium
S. aureus MRSA : verspreiding van de faagtypes per provincie (N; 2001)
Provincie
Faagtypes
Aantal
stammen
Niet-
Antwerpen
Limburg
West-Vlaanderen
Oost-Vlaanderen
163
109
499
411
OO
5
5
35
35
C31
3
1
45
15
O
4
9
53
61
O1
31
11
51
23
O2
1
1
4
7
O3
6
3
9
3
J2
20
20
111
88
Andere
90
55
179
169
België
1182
80
64
127
116
13
21
239
493
typeerbaar
3
4
12
10
29
andere : andere faagtypes
Het MRSA-faagtype C31 werd vastgesteld in een hemocultuur. Meerdere hemoculturen hebben de aanwezigheid van faagtypes uit de groepen [J] en [0] aangetoond.
Opmerkingen
Ø
De hoeveelheid stammen onderworpen aan faagtypering blijft stijgen. Het gaat vooral om MRSA (1182 in 2001, 732 in
2000, 625 in 1999).
Ø
De typeerbaarheid van de MRSA bedroeg 98% (29 stammen waren niet typeerbaar).
Ø
Slechts 7% van de MRSA-stammen tonen nog een faagtype dat vóór 2000 werd vastgesteld. De andere epidemische
faagtypes stemmen bovendien overeen met de faagtypes die al in 2000 werden vastgesteld.
Stammen van dierlijke oorsprong
In 2001 werd het faagtype bepaald van 21 stammen geïsoleerd uit infecties bij dieren. In 11 gevallen heeft men het karakteristieke faagtype van de pathogene stammen van S. aureus voor konijnen gevonden : 3A/3C/55/71.
Deze resultaten werden bekomen in samenwerking met Dr. L. Devriese en Dr. K. Hermans (Faculteit voor Diergeneeskunde
U.G.).
2
Staphylococcus aureus (faagtypering)