VACflash nr19.pmd

VAC consult
Successieplanning
Overdracht van de niet-exploitatie-gebonden activa in het
kader van successieplanning
Niet alleen in het landbouwbedrijf
is een tijdige planning belangrijk
(cfr. eerder verschenen artikel).
Meestal bestaat het vermogen van
de landbouwer uit meer dan enkel
het bedrijf zoals de gezinswoning
en ander niet-exploitatie gebonden
onroerend goederen, liggende gelden of allerhande rekeningen, beleggingen, kunst, ....
Het zal u niet verbazen dat ook
voor de overdracht van niet-exploitatie gebonden activa diverse technieken bestaan. In wat volgt vindt
u een kort overzicht.
De partnerrelatie
Een eerste stap in familiale vermogensplanning wordt genomen wanneer men in een relatie de keuze
maakt om louter feitelijk samen
te wonen, wettelijk samen te wonen of te huwen.
De keuze om feitelijk of wettelijk
samen te wonen of om te huwen
heeft zowel een invloed op de samenstelling van het vermogen
van de partners als op de erfrechten van de langstlevende partner.
Terminologie
HUWELIJK:
Wie in het huwelijksbootje stapt,
kan dit ofwel zonder contract (wettelijk stelsel) ofwel met contract
(zuivere scheiding van goederen,
gemeenschapsstelsel, stelsel van
algehele gemeenschap van goederen). Een huwelijkscontract
wordt verleden voor een notaris.
WETTELIJKE SAMENWONING:
het koppel heeft een verklaring van
wettelijke samenwoning afgelegd
voor de ambtenaar van de burgerlijke stand.
FEITELIJKE SAMENWONING:
het koppel is gedomicilieerd op hetzelfde adres.
nr. 19 • 2
Samenstelling vermogen
Bij feitelijke, wettelijke samenwoning of indien men gehuwd is on-
der het stelsel van scheiding van
goederen, zijn in principe alle goederen eigen aan één van de partners (degene die het heeft verworven of verkregen). Indien de goederen echter gezamenlijk werden
aangekocht, zijn deze ‘onverdeeld’ tussen beide samenwonenden resp. gehuwden.
Indien men gehuwd is onder het
wettelijk stelsel, dan zijn de goederen verworven tijdens het huwelijk gemeenschappelijk tenzij de
goederen geschonken werden aan
één van de echtgenoten, bekomen
werden uit erfenis of een wederbelegging uitmaken van eigen goederen. De voorhuwelijkse goederen blijven tevens eigen.
te dragen aan de volgende generatie, kan men stappen ondernemen om dit vermogen op een
successievriendelijke manier over
te laten. Echter wenst de landbouwer vaak, en begrijpelijkerwijs, de
vruchten en/of de controle en zeggenschap over deze goederen voor
te behouden.
Erfrechten
Ook het erfrecht van de langstlevende partner wordt beïnvloed
door de keuze van samenlevingsvorm.
HUWELIJK:
De langstlevende echtgeno(o)t(e)
heeft een wettelijk erfrecht. Indien
zij bijvoorbeeld samen opkomt met
kinderen van de eerststervende
dan bekomt zij het vruchtgebruik
van de gehele nalatenschap (d.i.
het eigen vermogen van de eerststervende en de helft van het gemeenschappelijk vermogen).
WETTELIJKE SAMENWONING:
Tussen wettelijk samenwonenden
heeft de wet voorzien in een bepekt
erfrecht. Indien één van de partners komt te overlijden dan bekomt de langstlevende wettelijk
samenwonende het vruchtgebruik
van de gezinswoning en de daarin
aanwezige huisraad.
FEITELIJKE SAMENWONING:
Tussen feitelijk samenwonenden
heeft de wetgever geen wettelijk
erfrecht voorzien. Zij kunnen elkaar
wel per testament bevoordelen.
VOORDEEL
Bij een schenking met voorbehoud
van vruchtgebruik, blijven de vruchten toekomen aan de schenker/
vruchtgebruiker. Afhankelijk van
wat geschonken wordt zijn de
vruchten van andere aard. Vruchten van aandelen betreffen de dividenden en (veelal) het stemrecht.
Bij een bankrekening is de vrucht
de intrest, …
Gezien het huidige beleggingsklimaat waarbij bepaalde beleggingsproducten weinig tot niets
renderen werd gezocht naar een
alternatief. Een schenking onder
last van een maandelijkse rente
biedt hier een uitweg.
Successieplanning
Eens het vermogen is opgebouwd
en de landbouwer klaar is om het
vermogen of een deel ervan over
Dit kan op verschillende manieren.
1) Schenking met voorbehoud
van vruchtgebruik
PRINCIPE
Een eerste mogelijke piste is de
schenking met voorbehoud van
vruchtgebruik.
NADEEL
Het grote nadeel van een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik is dat men als schenker/
vruchtgebruiker het beschikkingsrecht verliest over het goed. De
schenker/vruchtgebruiker kan bijvoorbeeld niet meer ‘alleen’ beslissen om de goederen te vervreemden. Dit moet steeds in samenspraak met de begiftigde/blote eigenaar. Dit wordt vaak als een
grote beperking aanzien.
SCHENKINGSRECHTEN
In tegenstelling tot de overdracht
van het landbouwbedrijf, alwaar
geschonken kan worden met vrijstelling van schenkingsrechten,
hangt er aan de schenking van
niet-exploitatie gebonden activa
een duurder prijskaartje.
Zowel de aard van de goederen
(onroerend of roerend) als de band
tussen de schenker en de begiftigde (kind, broer of zus, neef of
nicht, … of een derde), bepalen
mee de hoegrootheid van de
schenkingsrechten. Wij beperken
ons enkel tot de schenkingsrechten in rechte lijn en tussen echtgenoten en samenwonenden.
• Indien men onroerend goed wegschenkt dan zijn de tarieven in
rechte lijn en tussen echtgenoten en samenwonenden de volgende: 3 % tot en met 30 % (boven 500.000 €);
• Het wegschenken van roerende
goederen kan daarentegen aan
veel gunstigere tarieven: 3 % in
rechte lijn en tussen echtgenoten en samenwonenden;
• Een schenkingsakte voor roerende goederen kan men laten
verlijden voor een Nederlandse
notaris. In dit geval dient de akte
niet geregistreerd te worden en
kan de schenking zodus zonder schenkingsrechten. Let wel:
hier geldt een verdachte periode
van 3 jaar.
Bemerk bovendien dat bij een
schenking met voorbehoud van
vruchtgebruik de schenkingsrechten worden berekend op de waarde van de volle eigendom van het
goed en dus niet enkel op de
waarde van het vruchtgebruik.
2) Maatschap en daaropvolgende schenking
PRINCIPE
Het is daarnaast mogelijk om de
niet-exploitatie gebonden activa te
bundelen in een burgerlijke vennootschap, meer specifiek een
maatschap.
VOORDEEL
De voordelen van de maatschap
zijn legio. Er wordt wel eens beweerd dat de maatschap dé ideale manier is om het vermogen
naar de volgende generatie over
te brengen en dit zonder verlies
van controle of de vruchten.
• De maatschap kan onderhands
worden opgericht en aangepast,
is fiscaal transparant, …
• De statuten van de maatschap
kunnen als dusdanig worden
opgesteld dat de ouders/schenkers zaakvoerder zijn en zodus
de controle behouden over de
goederen, zodat zij de bestanddelen van de maatschap kunnen vervreemden, herbeleggen, …. Door het gebruik van de
maatschap als tussenvehikel
behoudt de schenker/vruchtgebruiker zijn beschikkingsvrijheid (in tegenstelling tot een
schenking met voorbehoud van
vruchtgebruik cfr. infra).
Let wel: De maatschap op zich is
geen manier om successierechten te besparen. Het is door schenking (van de blote eigendom) van
de deelbewijzen (aandelen) van de
maatschap) aan de kinderen dat
men een successiebesparing realiseert.
van de aandelen, wordt dan ook
aanzien als fiscaal misbruik. De
anti-misbruikbepaling sanctioneert
deze step-by-step door de registratierechten van onroerende goederen toe te passen.
Besluit
Tijdig plannen is zodus de boodschap. Het VAC staat hierbij samen met Titeca Accountancy
NV voor u klaar. Elke familiale situatie en elk vermogen heeft zijn
eigen specifieke kenmerken en
wensen en vraagt een planning op
maat. Het deskundig redigeren van
de nodige documenten is hierbij
van groot belang.
Loes D’Hooghe
Juriste - Medewerkster Special
Projects - Titeca Accountancy
NADEEL
De maatschap is minder geschikt
voor onroerend goed.
Door de inbreng van onroerend
goed in een maatschap zal men
bij de daaropvolgende schenking
van de deelbewijzen, het tarief voor
onroerende goederen en zodus
hogere tarieven (cfr. infra) moeten
ophoesten.
3) Andere vennootschapsvormen en daaropvolgende
schenking
PRINCIPE
Behoud van controle kan ook via
andere vehikels zijnde vennootschappen met rechtspersoonlijkheid zoals een bvba, NV of de
CVBA, G.Comm.V., ….
VOORDEEL
Een bijkomend voordeel bij deze
vennootschapsvormen is dat onroerende goederen door de inbreng in de vennootschap roerend
worden gemaakt en kunnen weggeschonken worden aan lagere
tarieven (cfr. infra).
NADEEL
Het voordeel van deze roerendmaking is echter de fiscus niet
ontgaan. Een inbreng van een onroerend goed in een vennootschap
kort gevolgd door een schenking
VAC - ZITDAGEN
• Op dinsdag 7 oktober van 10u-12u, Hove
Malpertuus te Riemst
• Op woensdag 8 oktober van 13u3015u30, Ruraal Steunpunt te Peer
• Op vrijdag 10 oktober van 9u30-12u,
Agentschap Van Nijvel, Ninoofsestw. 207
te Leerbeek
• Op woensdag 15 oktober van 13u3015u30, Boekhoudkantoor Moors, Prinsbisschoppenstraat 1 bus 1 te Sint-Truiden
• Secretariaat Merelbeke telkens na afspraak
tel. (09)252 59 19
nr. 19 • 3

Download Report