“DE WISSEL” Je bedrijf en je partner Tania Portier Notarieel Juriste Notaris Wouter Nouwkens Huwelijksvermogensrecht • geheel van regels die de onderlinge vermogenstoestand van de echtgenoten vaststellen (bezittingen, schulden, verwerven, erven, inkomsten,…) • vrije keuze • geregeld in een huwelijkscontract • aanpassen aan de concrete situatie Huwelijksvermogensrecht • Hoe kies je je huwelijksstelsel? – Rekening houden met verwachtingen, komen er kinderen? – Welk beroep? Zelfstandige? – Familiegoederen binnen oorspronkelijke familie houden? – Kinderen uit vorige relatie? – Schuldsituatie? Huwelijksvermogensrecht Enkele onveranderlijke regels (ongeacht het stelsel) - verkoop gezinswoning: toestemming partner (speciale bescherming van de gezinswoning) - opzeg huur gezinswoning: toestemming partner - bijdrage in de lasten van het huwelijk Huwelijksvermogensrecht 3 belangrijke huwelijksvermogensstelsels 1. Het wettelijk stelsel = scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten (met of zonder huwelijkscontract) 2. Het stelsel van scheiding van goederen - Zuivere scheiding van goederen - Met toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen 3. Het stelsel van algehele gemeenschap van goederen Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel • Zonder huwelijkscontract • Drie vermogens • 4 basisregels – Eigen = alles van voor het huwelijk – Eigen = alles uit erfenis/schenking/testament (schulden) – Gemeenschappelijk = alle inkomsten (beroepsinkomsten/inkomsten uit eigen goederen) – Gemeenschappelijk = waarvan niet kan bewezen worden dat ze eigen zijn – Geld vermengt! Oppassen met gelden uit erfenis verkregen Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel Echtgenoten zijn een team: Het resultaat van hun arbeid verricht tijdens het huwelijk valt in het gemeenschappelijk vermogen. (carrière – opvoeding kinderen) Zij zijn vrij om hun teamwork zelf te organiseren. Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel Onbillijke situatie kan ontstaan wanneer de beroepsactiviteit wordt uitgeoefend in vennootschapsvorm: -de meerwaarde van een goed komt toe aan het vermogen dat eigenaar is van het goed -het inkomen gegenereerd door het goed valt in principe in het gemeenschappelijk vermogen -maar de AV beslist wel tot uitkering van de winst in het gemeenschappelijk vermogen Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel Wanneer 1 van de echtgenoten dus alle aandelen heeft, bestaat er gevaar dat het besluit van de AV niet is ingegeven door het belang van de vennootschap, maar erop gericht zou kunnen zijn de andere echtgenoot te schaden of zelf te sparen binnen zijn vennootschap Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel Op die manier (systematisch reserveren van winst) gecombineerd met een beperkt salaris of vergoeding voor de echtgenoot die meewerkt, loopt het gemeenschappelijk vermogen dus inkomsten mis die het wel zou opstrijken wanneer de echtgeno(o)t(e) elders werkte. Bovendien komt de meerwaarde van aandelen enkel toe aan het vermogen dat eigenaar is van de aandelen. De wet voorziet niet in een vergoeding gezien er geen vermogensverschuiving plaatsvindt. Om deze onbillijke situaties te vermijden, is het zeer belangrijk hierover een beding op te nemen in het huwelijkscontract!! Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel • BESTUURSREGELING (huwelijksvermogensrecht) – Baas over eigen goederen: exclusief bestuur – Uitz: verkoop/hypotheek op gezinswoning: toestemming partner!! – Concurrentieel bestuur van het gemeenschappelijk vermogen in het belang van het gezin! – Uitz: gewichtige beslissingen (aankoop,lening): samen – Uitz: beroepsbezigheden: alleen Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel • De bestuursregeling uit het vennootschapsrecht kan de bestuursregeling van het huwelijksvermogensrecht helemaal ondermijnen: bv. Inbreng van gemeenschapsgoederen in de vennootschap door 1 echtgenoot (obv concurrentieel bestuur – uitz. gezinswoning): als vergoeding gemeenschappelijke aandelen, maar elke echtgenoot kan beslissen op wiens naam de gemeenschappelijke aandelen worden geplaatst. En dat heeft dan weer een invloed op het bestuur van de vennootschap! Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel WANT: -de lidmaatschapsrechten van aandelen zijn eigen -de vermogenswaarde van aandelen valt in het gemeenschappelijk vermogen Als alle aandelen dus op naam staan van 1 echtgenoot, bestuurt deze de vennootschap! Deze bestuursregeling wijkt fel af van deze voorzien voor gemeenschapsgoederen. De notaris moet de echtgenoten hierover informeren bij de oprichting van de vennootschap! Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel Het huwelijksvermogensrecht regelt wel het bestuur over de aandelen, maar niet het bestuur van de vennootschap! Huwelijksvermogensstelsel Het wettelijk stelsel • SCHULDEN = gemeenschappelijk, behoudens uitzonderingen • Schuld van 1 echtgenoot in kader van de huishouding = gemeenschappelijk (zelfs eigen vermogen is dan onderpand) Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel • Mét huwelijkscontract: – Als je bepaalde afwijkingen wil van de wet • Uitsluiting van de familiale onderneming – Voorzien dat aandelenparticipaties in het bedrijf/vennootschappen eigen zullen blijven (zelfs toekomstige) mits eventueel vergoeding als deze verkregen worden met gemeenschapsgelden • Clausules ivm aandelen zoals hierboven uitgelegd • Inbreng onroerend goed (bv. Bouwgrond – samen op bouwen) – Motieven (solidariteit-bestuur) – Zowel roerend als onroerend – Inbreng hypotheken Huwelijksvermogensrecht Het wettelijk stelsel • Beding van terugname – ontbindende voorwaarde – In natura – waarde • Regeling bij overlijden (bv. Verblijvingsbeding keuzebeding onder last – vroeger: gift tss echtg) • Belangrijk om je huwelijkscontract eens te laten nakijken! Huwelijksvermogensrecht Scheiding van goederen • 2 vermogens • Goederen van beide echtgenoten = in onverdeeldheid • Financiële onafhankelijkheid • Bewijs is gemakkelijk (gelden-automeubelen) • Bewijs niet mogelijk? Vermoeden van onverdeeldheid Huwelijksvermogensrecht Scheiding van goederen • Beroepsinkomsten = eigen • Gevolg: onevenwicht mogelijk: man/vrouw aan de haard…. • Oplossing: regeling in HC dat beroepsinkomen mee aan de andere toebehoren voor de helft, bv. via gemeenschappelijke rekening Huwelijksvermogensrecht Scheiding van goederen • BESTUUR – Vrij bestuur van eigen vermogen – Wel bijdragen in huishouding naar evenredigheid met z’n vermogen – Aankoop/lening kan alleen – Opgelet: verkoop gezinswoning: tussenkomst in akte van de partner Huwelijksvermogensrecht Scheiding van goederen • SCHULDEN – Eigen schulden enkel op eigen vermogen – Gezamenlijke schulden op twee vermogens Huwelijksvermogensrecht Scheiding van goederen • Toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen – Intern tussen de echtgenoten – Onverdeeldheid naar de buitenwereld – Correctiemechanisme op het vlak van de eigendomsrechten – Inbreng – Keuzebeding onder last Huwelijksvermogensrecht Scheiding van goederen • Verrekeningsbedingen – Correctiemechanisme op verbintenisrechtelijk vlak (ieder blijft eigenaar van zijn goederen) – Ene echtgenoot verkrijgt vordering op de andere – Onbelast voor de successierechten – Registratierechten verschuldigd bij overgang van eigen o.g. naar vermogen van de andere echtgenoot Huwelijksvermogensrecht Algehele gemeenschap van goederen • Alles is gemeenschappelijk • Alles van voor het huwelijk, aanwinsten, erfenis, gelden • 1 vermogen • Bij echtscheiding: alles in twee • Bij overlijden: beding van ongelijke verdeling voor alle van alle goederen • Vooral oudere contracten Huwelijksvermogensrecht • WIJZIGING HUWELIJKSCONTRACT - Bv. Schrapping gift tussen echtgenoten en vervanging door keuzebeding onder last, regeling wijzigen voor ingeval van overlijden of echtscheiding - ‘grote wijziging’ naar een ander stelsel kan Erfrecht De wettelijke erfopvolging • DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT – Bijzonder statuut – Gehuwd of ongehuwd: verschillende situatie Erfrecht De wettelijke erfopvolging GEHUWD MET KINDEREN - Weduwe:VG hele nalatenschap - Kinderen: BE ONGEHUWD MET KINDEREN - Kinderen erven hele nalatenschap Efrecht De wettelijke erfopvolging GEHUWD ZONDER KINDEREN -weduwe: hele gemeenschap in VE+ VG van de eigen goederen -familie van de overleden krijgt de BE ONGEHUWD ZONDER KINDEREN - ouders elk 1/4e, broers/zussen overige helft - ouders alles als geen broers/zussen … Erfrecht De Wettelijke erfopvolging Feitelijke samenwoning Wettelijke samenwoning Erfrecht Het familiebedrijf Nieuwe regeling sinds 1/1/2012!! Vroeger: 2% schenkingsrecht en 0% successierechten Nu: 0% schenkingsrecht en 3/7% successierechten Wijziging inzake schenkingen -Schenking van VE/BE/VG (alle zakelijke rechten) -Geen vrijstelling voor woningen (beperkt privé-gebruik) Ook niet 3j na schenking als woning gebruiken -Participatievoorwaarde: schenker moet 50% van de aandelen bezitten (of 30% in bepaalde gevallen) Erfrecht Het familiebedrijf -activiteitsvoorwaarde: nijverheids-handels-ambachts Landbouwbedrijf-vrij beroep -Behoud van de vrijstelling: Activiteit moet 3j na schenking worden verdergezet Jaarrekeningen opmaken en publiceren gedurende 3j na schenking Kapitaalbehoud gedurende 3j na schenking Formele voorwaarden: -bij notariële akte -fiscaal attest bijvoegen vanwege de belastingdienst Erfrecht Het familiebedrijf Wijziging inzake successierechten Vlak tarief van 3% of 7% van toepassing ipv 0% Verdachte periode van 3 naar 7 jaar voor zover het gaat om schenkingen bedoeld in artikel 140 bis van het Wetboek Registratierechten Conclusie • WAAROM UW SUCCESSIE PLANNEN? • 5 goede redenen: 1) Niet blauw betalen aan successierechten! 2) Erfenissen komen vaak te laat! 3) Een erfenis mag geen ‘ergernis’ worden! Bewaarde familiale vrede! 4) De gepaste goederen gaan over in de gepaste handen 5) Continuïteit van uw familiebedrijf! Torenhoge successierechten vermijden voor de 2e generatie! Conclusie • Indien u uw successieplanning wenst te optimaliseren, raadpleeg dan een notaris om u hierbij te laten adviseren Erfrecht De wettelijke erfopvolging SUCCESSIERECHTEN – Hoe verder de erfgenaam, hoe duurder – Progressief: in schijven – Berekening individu per individu – Aftrek van de schulden en begrafeniskosten Erfrecht De wettelijke erfopvolging • TARIEF in rechte lijn, tussen echtgenoten en samenwonenden – 0 tot 50.000 € – 50.000 tot 250 000 € – Boven 250 000 € 3% 9% 27% ROEREND EN ONROEREND APART = SPLITTING!! Erfrecht De wettelijke erfopvolging • Bepaling waarde vruchtgebruik van de langstlevende: VIA TABEL • • • • • • • • • Van 30 tot 40 jaar: 64% Van 40 tot 50 jaar: 56% Van 50 tot 55 jaar: 52% Van 55 tot 60 jaar: 44% Van 60 tot 65 jaar: 38% Van 65 tot 70 jaar: 32% Van 70 tot 75 jaar: 24% Van 75 tot 80 jaar: 16% Meer dan 80 jaar: 8% Erfrecht De wettelijke erfopvolging • TARIEF voor broers of zussen (en halfbroers en halfzussen) – 0 tot 75.000 € – 75.000 € tot 125.000 € – Boven 125.000 € 30% 55% 65% ROEREND EN ONROEREND SAMEN GEEN SPLITTING!!WEL PER ERFGENAAM Erfrecht De wettelijke erfopvolging • TARIEF voor vreemden (ook neven, nichten, ooms, tantes) – 0 tot 75.000 € – 75.000 € tot 125.000 € – Boven 125.000 € 45% 55% 65% GEEN SPLITTING 1 MASSA – NIET PER ERFGENAAM!! Erfrecht De wettelijke erfopvolging • DE GEZINSWONING EN DE FISCUS • SINDS 1 JANUARI 2007: geen successierechten te betalen door de langstlevende of samenwonende partner • Andere erfgenamen betalen hun tarief op het deel in de gezinswoning dat ze erven • Feitelijke samenwoners moeten 3j samenwonen! • Niet voor bloedverwanten in de rechte lijn die samenwonen (maar bv. 2 broers wel!) Schenkingen SCHENKINGSRECHTEN • Onroerende goederen: registreren, dus schenkingsrechten • Roerende goederen: niet verplicht te registreren (bv. Handgift, bankgift), dus niet noodzakelijk schenkingsrechten – Maar: overlijden binnen de 3 jaar = succ!!! Schenkingen TARIEVEN – Verschil tussen roerend en onroerend – Sinds 2004: samenwoners (wett. of minimum 1 j feitelijk) gelijkgesteld met gehuwden – Huidige tarieven sinds 2007 Schenkingen ONROEREND: In rechte lijn (grootouders-ouders-kinderen) en tussen echtgenoten en wett. samenwoners: – – – – – – – – – 0,01 € – 12.500 € 12.500 € - 25.000 € 25.000 € - 50.000 € 50.000 € - 100.000 € 100.000 € - 150.000 € 150.000 € - 200.000 € 200.000 € - 250.000 € 250.000 € - 500.000 € Boven de 500.000 € 3% 4% 5% 7% 10% 14% 18% 24% 30% Schenkingen Onroerend: Tussen broers,zussen, ooms,tantes, neven,nichten, alle anderen Bedrag Tss broers en zussen Tss ooms en tantes/neven of nichten Tss alle andere personen 0,01-12.500 20% 25% 30% 12.500-25.000 25% 30% 35% 25.000-75.000 35% 40% 50% 75.000-175.000 50% 55% 65% Boven de 175.000 65% 70% 80% Schenkingen • Roerend: • Roerend: in rechte lijn, tussen echtgenoten of samenwoners: 3% = vlak tarief in alle andere gevallen: 7% Schenkingen • Gunsttarief schenking bouwgrond – Maatregel verlengd tot 31/12/2014 – Voorwaarden (verstrengd sedert 1/1/2014): • Bestemd voor woningbouw • Verplichting om woning op te richten + hoofdverblijfplaats te vestigen binnen 5 jaar na schenking (door minstens 1 van de begiftigden) • Grond in Vlaams Gewest • Akte vóór 31/12/2014 Schenkingen Tarieven schenking bouwgrond Bedrag Rechte lijn, tss echtgenoten en samenwoners 0,01-12.500 1% 12.500-25.000 2% 25.000-50.000 3% 50.000-100.000 5% 100.000-150.000 8% 150.000-200.000 14% 200.000-250.000 18% 250.000-500.000 24% Boven 500.000 30% Schenkingen Tarieven schenking bouwgrond Bedrag Tss broers en zussen Tss ooms en tantes, neven en nichten Tss alle andere personen 0,01-150.000 10% 10% 10% 150.000175.000 50% 55% 65% Boven 175.000 65% 70% 80% Schenkingen • ONROERENDE SCHENKING (Vl.Gewest) – Als schenking binnen de 3j volgt door een nieuwe schenking, wordt de waarde van de 1e schenking bij de 2e gevoegd, dan ligt het tarief bij de 2e schenking nóg hoger! = opduweffect Dus best 3 jaar ertussen wachten! Schenkingen • ROERENDE SCHENKING (Vl. Gewest) – Tarief van 3% en 7% blijft – Geen 3 jaar wachten tussen 2 roerende schenkingen Schenkingen • Wat met schenkingen binnen 3 jaar vóór overlijden – Schenking onroerend goed: opduweffect van het progressievoorbehoud • Uitz: schenking bouwgrond: definitief afgerekend met de fiscus!! (enkel in rechte lijn, echtg,samenw) Schenkingen – Schenking roerende goederen: 3% of 7% is betaald? Geen opduweffect. Defintief afgerekend met de fiscus – Belastingvrije roerende schenkingen (handgift) binnen 3 jaar voor overlijden: onderworpen aan succ!! Schenkingen • Afwegen keuze: – Schenking voor notaris – Handgift Voordeel: eens schenkingsrechten betaald via notaris: defintief afgerekend met de fiscus, ook al overlijden binnen de 3 jaar. Conclusie • WAAROM UW SUCCESSIE PLANNEN? • 5 goede redenen: 1) Niet blauw betalen aan successierechten! 2) Erfenissen komen vaak te laat! 3) Een erfenis mag geen ‘ergernis’ worden! Bewaarde familiale vrede! 4) De gepaste goederen gaan over in de gepaste handen 5) Continuïteit van uw familiebedrijf! Torenhoge successierechten vermijden voor de 2e generatie! Conclusie • Indien u uw successieplanning wenst te optimaliseren, raadpleeg dan een notaris om u hierbij te laten adviseren
© Copyright 2024 ExpyDoc
