Voorwerp Votiefsteen De Picasso van Petra Tekst Janko Duinker Petra, in Jordanië, was ooit de machtige hoofdstad van de Nabateeërs. Ze werd vergeten en herontdekt. En nu wijdt het Rijksmuseum van Oudheden een grote tentoonstelling aan haar, met onder meer deze wel heel bijzonder gestileerde vondst. De Zwitserse wereldreiziger Johann Ludwig Burckhardt (1784-1817) herontdekte in 1812 de verborgen rotsstad Petra in Jordanië, de oude hoofdstad van het volk der Nabateeërs. Dit voormalige nomadenvolk van het Arabisch schiereiland vestigde zich al in de 6de eeuw v. Chr. als veehouders in het gebied tussen de Dode en de Rode Zee. Enkele eeuwen later wisselden zij hun eenvoudige mobiele tentenkampen in voor permanente nederzettingen met stenen gebouwen. Petra, strategisch gelegen op een handelsknooppunt, werd de hoofdstad en de residentie van hun koningen. De inscriptie vermeldt een enigmatische tekst Nabatees votiefreliëf (Petra, late 1ste eeuw v. Chr. tot vroege 1ste eeuw n. Chr.). Zandsteen, 32 x 20 x 13,4 cm. Collectie Archeologisch Museum / Departement van Oudheden, Jordanië. Foto votief: Andreas Voegelin. Foto tempel: Jane Taylor. 64 In de bloeitijd van het Nabatese rijk beheersten de Nabateeërs het hele gebied tussen Damascus in het noorden en Mekka in het zuiden. Door lucratieve handel werden zij rijker en machtiger. Waar de Nabateeërs vandaan kwamen, weten we niet precies. Petra is voornamelijk bekend vanwege de schitterende (nog steeds aanwezige) hellenistische architectuur. Omdat de stad een spil was van verschillende handelsroutes, toont ze ook verschillende culturen, zelfs Oudegyptische goden passeren de revue. Petra werd in 106 n. Chr. opgenomen door het Romeinse Rijk, verloor geleidelijk haar leidende rol na twee verwoestende aardbevingen (in 363 en 551) en werd langzaam verlaten en vergeten. Tot Burckhardts herontdeking. Sinds 1985 staat de oude stad op de Werelderfgoedlijst. Jaarlijks komen er meer dan 700.000 bezoekers en nog steeds wordt er archeologisch onderzoek gedaan. Een van de meest spectaculaire vondsten uit een recente Amerikaanse opgraving, is deze schitterende votiefsteen. Aangetroffen in de Gevleugelde leeuwentempel, stelt deze een godin voor die puur Nabatees in stijl is. Er is geen hellenistische of Egyptische invloed in te herkennen. De afbeelding is helemaal gestileerd en doet bijna denken aan een Picasso. Waarschijnlijk stelt ze Al-‘Uzza voor, de grote godin van Petra, die inderdaad vereerd werd in de Gevleugelde leeuwentempel. Haar naam ontbreekt; de inscriptie onderaan de stèle vermeldt alleen de enigszins enigmatische tekst Godin van Hayyan, de zoon van Nayibat. Bovenaan, in haar haarband, zat mogelijk een (half)edelsteen. Oorspronkelijk keek ze vanuit een nis in de tempel uit op de ingang van het heiligdom. Nu is de votiefsteen een van de meer dan 150 objecten die te zien zijn in Petra. Wonder in de woestijn in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden: met bruiklenen van onder meer het Departement van Oudheden van Jordanië is dit de grootste tentoonstelling in Nederland ooit over de mysterieuze rotsstad van de Nabateeërs. Rijksmuseum van Oudheden Rapenburg 28 2311 EW Leiden +31 (0)71 516 31 63 Geopend van dinsdag t/m zondag van 10.00-17.00 uur. Petra. Wonder in de woestijn is te zien van 9 oktober t/m 23 maart 2014. Lezersactie Vind mag tien entreekaarten voor deze tentoonstelling weggeven. Kans maken? Stuur voor 1 december 2013 uw naamen adresgegevens o.v.v. ‘RMO Petra’ naar [email protected] of Vind Magazine, Antwoordnummer 1211, 1620 VB Hoorn. Winnaars krijgen bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. 65
© Copyright 2024 ExpyDoc
