Download PDF

De inscriptie van Bisotun, Iran:
Poort naar het
Oude Nabije Oosten
Wouter Henkelman
École Pratique des Hautes Études, Parijs
veenhof-lezing 21-11-2014
Hoog op de rots van Bisotun, de “plaats der goden”, liet
koning Darius I rond 520 v.Chr.een monumentale inscriptie
aanbrengen. De tekst was gesteld in het Elamitisch, de
taal van één van de volkeren die hij verslagen had, met
veel ontleningen uit het Oud-Iraans. Later werden OudPerzische en Akkadische versies van de tekst toegevoegd.
Dankzij zijn meertaligheid werd de inscriptie in de 19e
eeuw een cruciale factor in de ontcijfering van het OudPerzische spijkerschrift en daarmee ook het SumeroBabylonisch.
In de 21e eeuw valt er opnieuw veel te leren van de Bisotunteksten. Een van de hoofddoelen van het huidige Bisotunproject is het uitbrengen van een nieuwe teksteditie
waarin de meertaligheid een belangrijke rol speelt. Dat
mag ook wel, want het monument van Bisotun is relatief
verwaarloosd na de oorspronkelijke exploratie. Hoewel
de rij van bestaande edities van Bisotun anders doet
vermoeden, was de laatste persoon die alle versies in detail
heeft bestudeerd Lt. Henry Rawlinson. In de jaren 1840
leverden zijn met waaghalzerij gepaarde inspanningen
een – voor die tijd – zeer precieze transcriptie op. Latere
commentatoren werkten vanuit hun studeerkamer,
of hooguit met telescopen. Het was in Bisotun dat de
poorten naar het Oude Nabije Oosten openzwaaiden,
maar het monument dat dit mogelijk maakte is zelf niet
toegankelijk, al was het maar in goede foto’s.
De lezing zal ingaan op het werk aan een
samenhangende,nieuwe editie die uitgaat van de
huidige staat van de inscripties en die, bovenal,
probeert recht te doen aan het unieke karakter
van de woorden van de Koning der Koningen.
21 november 2014, 20.00 uur
Voertaal: Nederlands
Veenhof-lezing van het NINO en het RMO
De Veenhof-lezing werd in mei 2002 in het leven
geroepen, naar aanleiding van het afscheid van
professor Klaas Veenhof als hoogleraar talen en
geschiedenis van Babylonië en Assyrië aan de
Universiteit Leiden. De jaarlijkse lezing wordt
georganiseerd door het Nederlands Instituut
voor het Nabije Oosten in samenwerking met het
Rijksmuseum van Oudheden.
Aanvang: 20.00 uur (zaal open vanaf 19.30 uur).
Locatie: Rijksmuseum van Oudheden, Taffeh-zaal.
Toegang:
vrij, s.v.p. aanmelden via www.rmo.nl/
actueel/activiteitenagenda/veenhoflezing-2014
www.nino-leiden.nl
NINO.Leiden
1939 NINO 2014

Download Report