antwoordbrief aan VVD over Oude kerken

provinsje frys1n
provincie fryslân
postbus 20120
8900 hm leeuwarden
tweebaksmarkt 52
telefoon: (058) 292 59 25
telefax: (058) 292 51 25
www.fryslan.nl
de fractie van de VVD
t.a.v. mevrouw S. Hosman en
[email protected]
www.twitter.com/provfryslan
de heer 0. van der Galiën
Leeuwarden, 2 september 2014
Verzonden, 02SEP, 2014
Ons kenmerk
: 01146545
Afdeling
: Stêd en Plattelân
Behandeld door
D. van Weezel Errens 1(06) 46 04 77 76 of
d.vanweezelerrens @fryslan.nl
Uw kenmerk
: 01146257
Bijlage(n)
Onderwerp
: beantwoording schriftelijke vragen over Oude kerken
Geachte mevrouw Hosman en heer Van der Galiën,
Uw schriftelijke vragen op grond van artikel 39 van het Reglement van Orde, binnengekomen
op 30juni 2014, beantwoorden wij als volgt.
Vraag 1:
Heeft u kennisgenomen van het artikel in de LC van maandag 30juni2014, getiteld: “Groot
ste museum van Friesland?”
Antwoord vraag 1:
Ja, het artikel verscheen naar aanleiding van de officiële opening van de ll editie van
Tsjerkepaad, de zomerse openkerkenroute in Fryslân.
Vraag 2:
Hoe kijkt u aan tegen de uitspraken daarin van de kunsthistoricus Kroesen over oude kerken:
“kerken zijn een tijdmachine, en ankerpunten van het culturele geheugen” “samen vormen ze
het grootste museum van Friesland” “de oude kerken zijn van ons allemaal” en “veel middel
waarschijnlijk nooit een oude Friese kerk van binnen te zien krijgen”.
baar scholieren
...
Antwoord vraag 2:
Dat de oude kerken tijdmachines zijn en ankerpunten van het culturele geheugen zijn, wordt
door ons onderkend. Ons beleid inzake de kerken is beleidsmatig vastgelegd in de Nota Erf
goed, bij het onderdeel Deltaplan Fryske Tsj erken.
-1/3-
Ons kenmerk: 01146545
.
1
provinsj e fryslân
provincie fryslân b
De cultuurhistorisch waardevolle architectuur, inrichting en roerende goederen in de kerken
vormen cultuurhistorisch en kunsthistorisch gegroeide ensembles die behoudenswaardige,
materiële getuigenissen zijn van geloofsbeleving in verschillende tijdsperiodes. Daarmee
kunnen de kerken echter niet worden gelijkgesteld aan musea, laat staan dat ze tezamen het
grootste museum van Fryslân zouden vormen.
De gedachte dat de kerken “van ons allemaal” zijn is in overdrachtelijke zin wel verdedigbaar
én voor zover deze zijn aangewezen als rijksmonument hébben die kerken collectieve waarden. Maar dat zegt niets over het eigendomsrecht.
Zonder de uitspraak “dat middelbare scholieren waarschijnlijk nooit een oude Friese kerk van
binnen te zien krijgen” te willen ontkennen of te bagatelliseren, past het hier om de uitspraak
wel te nuanceren, want dat kan voor meer categorieën erfgoed gelden.
Dat eigenaren van kerkgebouwen hun monumenten openstellen voor een breder publiek
stimuleren wij. Hoe we dit doen komt in de antwoorden van de volgende vragen terug.
Vraag 3:
In hoeverre kan dit cultureel erfgoed van Fryslân ten behoeve van cultuurtoerisme en vesti
gingsklimaat nog beter op de kaart gezet worden? En wat kan KH2018 waaraan de provin
cie in aanzienlijke mate financieel bijdraagt daarin betekenen? Ziet OS ook een rol wegge
legd voor de nieuwe brede marketingorganisatie? Zo ja, welke rol?
—
-
Antwoord vraag 3:
De daadwerkelijke beleefbaarheid van erfgoed is in zijn algemeenheid goed voor het Friese
vestigingsklimaat. In de Nota Erfgoed hebben wij de economische betekenis van het erf
goed, en die van de kerken in het bijzonder geformuleerd.
In het kader van de Kulturele Haadstêd 2018 is het Bidbook leidend voor de besteding van
de provinciale middelen. De kerken worden direct en indirect genoemd in het Bidbook (or
gelgebruik bij de Never Ending Orchestra; verhalen vertellen in het programmaonderdeel
Under the tower).
De Stichting Kulturele Haadstêd 2018 en de nieuwe marketingorganisatie denken samen na
over het totaalproduct van onze regio waaronder het in de etalage zetten van erfgoed inclu
sief de kerken voor het bieden van een ontvangsten (o.m. congressen, bijzondere logiesvorm), activiteiten (o.m. locatie van activiteiten, waaronder podiumkunsten) en routes. Voor
het Waddenfonds wordt voor het gebied rond het Lauwersmeer waaronder Noordoost Frys
lân, het project Open Kerken Waddenland voorbereid.
Op dit moment verkennen we de mogelijkheden om nog meer kansen te benutten in het ka
der van Stichting Kulturele Haadstêd 2018.
Vraag 4:
Ziet u wat in het een idee om een prijsvraag uit te schrijven gericht op mogelijkheden om de
ruim honderd middeleeuwse Friese kerken beter voor publiek te ontsluiten?
Antwoord vraag 4:
Nee. Wij zien in het ontwikkelen van een prijsvraag voor het ontsluiten van kerkgebouwen
geen toegevoegde waarde.
Voor het ontsluiten van de kerken bestaan al veel initiatieven die direct of indirect door ons
worden ondersteund. Wij noemden al de initiatieven in het kader van Kulturele Haadstêd
2018.
We ondersteunen het werk van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Via hun website zijn de
sleuteladressen van hun de 44 meest oude, monumentale kerken, opvraagbaar.
Voor het fysiek openstellen van kerkgebouwen voor het publiek levert de provincie van meet
af aan een bijdrage aan Tsjerkepaad.
-
2/3
-
Ons kenmerk: 01146545
CII)
•
•
provinsj e fryslân
provincie fryslân b
Veruit de meeste oude kerkgebouwen doen (ook) mee met de jaarlijkse Open Monumentendag (OMD).
We nemen voorwaarden op in onze subsidieverleningen voor restauratie en herbestemming
voor een openstelling tenminste 1 maal per jaar.
In het Deltaplan Digitalisering Fries Erfgoed, met een bijdrage vanuit het budget voor Wurkje
foar Fryslân, wordt ook informatie over kerkgebouwen verwerkt, waardoor deze kerkgebouwen virtueel worden ontsloten voor een groter publiek. Deze digitale informatie is mede be
doeld voor toeristische toepassingen en wordt gekoppeld aan de provinciale toeristische
koepeldatabase via de nieuwe brede regiomarketing organisatie. De nieuwe brede regio
marketingorganisatie zal zeker een rol krijgen in het bekend maken en benutten van kerken.
rJ)
•
•
Vraag 5:
In hoeverre kan via de cultuureducatie van jongeren aandacht besteed worden voor dit voor
Fryslân zo unieke culturele erfgoed?
Antwoord vraag 5:
Via cultuureducatie kan op scholen op velerlei niveaus in het onderwijs aandacht worden
besteed aan erfgoed (algemeen of specifiek kerken). Gedurende de periode 2013—2016 is
er extra landelijke financiële ondersteuning voor cultuureducatie in het basisonderwijs. Door
matching van de rijksmiddelen maakt Fryslân gebruik van deze regeling. Deze middelen
worden ingezet op 4 disciplines cultuureducatie, waaronder Erfgoed. Voor het project ‘Speu
re nei Spoaren’ als onderdeel van de discipline Erfgoed is de doelstelling de implementatie
van erfgoedonderwijs op de basisschool. De coördinatie van dit project ligt bij de Friese Mu
seumfederatie.
Bij de Stichting Alde Fryske Tsjerken is recent een educatief medewerker aangesteld, die het
project Kerkennis heeft geïnitieerd dat op de website van de Stichting voor iedereen is te
downloaden.
Hoogachtend,
Gedeputeerde Staten van Fryslân,
J.A. Jorritsma, voorzitter
den Berg, secretaris
-3/3
Ons kenmerk: 01146545
II—I