Koudekerkseweg 131 4335 SL Middelburg 0118 - 685252 [email protected] Colofon Negentiende jaargang nr. 1 - 2014 Een leven lang leren ARDU!N is het informatieblad voor cliënten, ouders, medewerkers en andere betrokkenen van Stichting Arduin. Activiteiten estaan Academie voor Kwaliteit van B SCHENKING door ARDUIN 12 De redactie bestaat uit: Mirjam Braspenning, Mirjan de Heus, Elisabeth Jacobs, Loes Jakobsen, Linda Lahr, Jos van Loon, Annie Reijnvoet, Dominica Samulewska, Nationale Sportweek ! Sportend Zeeland, Ik neem je mee 19 april t/m 26 april 2014 Sponsorloop - opening park Toorenvliedt Kerstmiddag HOUTVAKWERK 18 Els Scheele, Agnes Stroo en Margriet Woltering. Eindredactie: Nehalennia/Academie voor Kwaliteit van Bestaan 24 mei 2014 s Locatie: Sportpunt Zeeland Goe Locatie: Toorenvliedtpark Patty van Belle, Raad van Bestuur Opmaak en druk: Drukkerij Arduin Bedankavond CHALLENGER 21 Fagotweg 23 4337 RC Middelburg Thema avond Volkstuin 26 maart 2014 De redactie kan besluiten om kopij Thema avond Kunst 19.00 - 20.30 uur Locatie: Volkstuinvereniging Kweeklust 19.00 - 21.00 uur 3 april 2014 te selecteren of aan te passen. Redactieadres: Stichting Arduin Locatie: Creatief atelier Pakhuis 22 Middelburg HELD! 27 Postbus 85 4330 AB Middelburg t.a.v. directiesecretariaat E-mailadres: [email protected] Website Arduin: www.arduin.nl Interesse? Aanmelden? Vragen ? Neem contact op met: Academie voor Kwaliteit van Be staan T. 0118 685252 E. academie@ arduin.nl Volg ons via: Kopij voor het volgende blad dient uiterlijk 21 april 2014 bij de redactie binnen te zijn. 19e jaargang nr 1 maart 2014 K!JK VERDER dan je NU kunt K!JKEN VAN DE FAMILIEVERENIGING….. INHOUD Vrijwilliger TON KEES MIDDELBURG in DIALOOG Bedrijven ARDUIN vieren 5-JARIG JUBILEUM 11 12 16 VIEREN op de ACADEMIE 19 NATIONALE SPORTWEEK 23 Het is lang geleden dat we daar iets van gehoord hebben, zult u denken. En dat klopt! Onze laatste bijeenkomst was de algemene vergadering van 21 april 2007….. We bespraken toen een aantal ontwikkelingen die het bestaan van een familievereniging steeds minder noodzakelijk maakten. Immers, de Cliëntenraad had de meeste taken overgenomen. In die vergadering in 2007 werd daarom besloten de activiteiten van de familievereniging op een laag pitje te zetten en ook geen contributie meer te vragen. Nu, een aantal jaren verder, zien we dat de ontwikkelingen van toen inmiddels door zijn gegaan. De Cliëntenraad blijkt in de praktijk geen behoefte meer te hebben aan een ondersteunende rol van de familievereniging. In een vorig nummer van de Ardu!n kon u lezen dat de stichting Graniet is opgericht. Die stichting heeft als doel wensen van cliënten die buiten de gewone financiering vallen te kunnen vervullen en als nevendoel het behartigen van de belangen van de cliënten in de breedste zin. Voor het bestuur van de familievereniging lijkt dit een geschikt moment om de vereniging op te heffen. Het aanwezige saldo zou aan de Stichting Graniet kunnen worden geschonken met de bedoeling dat zoveel mogelijk cliënten daarvan profiteren. Het bezit van de familievereniging was op 1 januari 2007 € 4.806,-- en is thans nog ca € 2.600,--. De uitgaven bestaan voornamelijk uit de contributieafdracht aan KansPlus en bankkosten. Het bestuur heeft daarom het voornemen om te besluiten dat: 1. de familievereniging per 1 april 2014 wordt opgeheven; 2. de baten aan de Stichting Graniet worden overgedragen. DEBAT voor JONGEREN POS Training in GENT 24 26 Leden kunnen vóór 25 maart 2014 hun reactie zenden aan de secretaris: Per e-mail aan [email protected] of per post: Statenhove 29, 4336 CA Middelburg. Ook kan zo een financiële verantwoording worden aangevraagd. Het bestuur kan dan voor 1 april 2014 het voorgenomen besluit definitief maken. 2 19e jaargang nr. 1 maart 2014 Namens het bestuur, R.W. van Voorst Vader, voorzitter D.W. van Geel, secretaris. K!JK VERDER dan je NU kunt K!JKEN RELATIEONTBIJT Door Patty van Belle, Raad van Bestuur Voorafgaand aan de ontmoetingsdag, op vrijdag 13 december, vindt het jaarlijks relatieontbijt van Arduin met vele externe relaties plaats. Dit jaar in een grote tent op de Markt in Middelburg met de prachtig verlichte ijsbaan en het oude stadhuis. Een van de hoogtepunten van het jaar omdat dan met elkaar in korte tijd even stil gestaan wordt bij dat wat ons bindt en verbindt. Tijdens deze bijeenkomst krijgen we waardevolle reacties welke we meenemen in de nieuwe ontwikkelingen van Arduin. Kijk voor een impressie van deze ontmoetingsdag op de middenpagina’s van dit blad. Column EEN NIEUW JAAR: 2014 In een tijd van veel veranderingen, niet in de laatste plaats door de crisis. We kunnen niet meer doorgaan zoals het in de afgelopen jaren ging. Maar is dat erg? Misschien geeft dat nu juist de creativiteit en saamhorigheid die mensen gemist hebben. Er voor elkaar willen zijn, maar wel vanuit je eigen identiteit, talenten en mogelijkheden. Arduin is daar gelukkig al sterk mee bezig, dit gaat alleen steeds belangrijker worden. Want door samenwerking kun je verder kijken, dan je nu kunt kijken. Voorbeelden die het nieuwe jaar al starten zijn het project ‘Niet zonder jou’ met Stichting Welzijn Middelburg en de gemeente, waar Arduin een mooie subsidiemogelijkheid voor heeft gekregen. Maar ook het project Domotica, Stichting Graniet die voor de cliënten zelf wil bijdragen in hun kwaliteit van bestaan, de diverse bedrijven waar we mee samenwerken en waar cliënten werken en de nieuwe ontwikkelingen met alle scholen met betrekking tot het opzetten van integratief onderwijs. Kortom, Arduin zit niet stil. Integendeel: deze tijd is voor ons een nieuwe kans om de visie weer verder te ontwikkelen en uit te werken. Maar dat doen we niet alleen! In collegiale samenwerking met alle cliënten, medewerkers, familie en externen die hetzelfde doel voor ogen hebben. We zullen met elkaar oplettend moeten zijn en er voor elkaar willen zijn. Wat kan ik voor u doen, wat kunnen wij voor elkaar betekenen? De kerstontmoeting op de Markt in Middelburg was hier een hartverwarmend voorbeeld van: de samenwerking met verschillende externe partijen om deze dag tot een groot succes te maken. De saamhorigheid binnen en buiten Arduin was voelbaar! Ik ben er ook trots op, dat zovelen hun kerstattentie hebben geschonken aan de goede doelen! Dit allemaal geeft blijk van er willen zijn voor elkaar! Ik wens jullie, mede namens het Managementteam, een liefdevol en kansrijk 2014! Patty van Belle Raad van Bestuur Elke uitgave van de ARDU!N geeft Patty van Belle antwoord op een vraag van een medewerker of cliënt. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een mail naar [email protected] 19e jaargang nr. 1 maart 2014 3 Recht door Conferentiedag SUPPORTOPLEIDING Rachel Oudshoorn Marieke Slingenberg Alco Warners Op 30 oktober 2013 ben ik bij de conferentiedag van de supportopleiding. Deze vindt plaats in het Congrescentrum en ‘t Spiegeltheater. Ik ben bij verschillende presentaties aanwezig. Hieronder mijn verhaal in het kort. BELASTINGEN 1 april nadert weer met rasse schreden: tijd voor een karweitje waar menigeen tegenop ziet: het invullen van de belastingaangifte voor de inkomstenbelasting. Hoe werkt dat nou precies, die belasting? Als je in Nederland werkt, of je krijgt een uitkering, krijg je altijd je nettoloon of uitkering gestort. Dat betekent dat je werkgever of uitkeringsinstantie naar je brutoloon kijkt, de belasting die je moet betalen van je loon aftrekt en afdraagt en wat je overhoudt is je nettoloon. Wat je werkgever niet weet is of jij misschien nog ergens anders werkt, of dat je misschien kosten hebt die je mag aftrekken bij je belastingaangifte. Daarom is het soms van belang om zelf ook nog aangifte te doen van je inkomsten. Zo kun je kijken of je misschien nog wat terugkrijgt, of dat je misschien zelfs nog meer belasting moet betalen. Want als je kunt bedenken dat je nog belasting bij moet betalen, moet je ook aangifte doen. Een rekenvoorbeeldje: Stel, je verdient in een jaar € 15.000,--. Dan moet je daarover 36,25% belasting betalen. Dat is € 5.437,--. Maar heb je nou veel kosten gehad die je mag aftrekken, bijvoorbeeld € 1.000,-- dan hoef je maar over € 14.000,-belasting te betalen en dat is € 5.075,--. Heeft jouw werkgever die € 5.437,-- al afgedragen, dan krijg je dus € 361,-- terug van de belasting. Het kan ook zijn dat je twee baantjes hebt. Bij beide verdien je € 10.000,--. Allebei de werkgevers houden 36,25% belasting in. Bij elkaar is dat € 7.250,--. Maar bij elkaar op- geteld verdien je € 20.000,-- en dan moet je in totaal € 7.270,-- betalen. Een klein verschil, maar je moet dan toch om aangifte te doen! Er zijn nog wat meer zaken waar je rekening mee moet houden: werk je, dan heb je recht op een korting op de belasting (de arbeidskorting). Iedereen heeft recht op de algemene heffingskorting, maar je moet wel oppassen dat die maar één keer wordt toegepast. Mensen die recht hebben op Wajong, hebben recht op een jonggehandicaptenkorting en zo zijn er nog meer zaken die voor jou belangrijk kunnen zijn. Je werkgever of uitkeringsinstantie moet aan de Belastingdienst doorgeven hoeveel je verdient en hoeveel belasting er is ingehouden. De Belastingdienst verwerkt dit in het digitaal aangifteprogramma wat je kunt gebruiken om aangifte te doen. Dit gebeurt in januari of februari. Op 1 maart is dit bij iedereen verwerkt. Wil je dus makkelijk aangifte doen? Doe dan na 1 maart je aangifte digitaal, met het aangifteprogramma. Wel moet je altijd controleren of de bedragen goed zijn ingevuld. Zo zie je, er is heel wat waar je rekening mee moet houden met het invullen van de belastingaangifte. Als je niet zeker weet of je het goed doet, vraag dan hulp aan iemand die er verstand van heeft. OUDERBIJEENKOMSTEN en PERSONEELSBIJEENKOMSTEN in 2014 Ouderbijeenkomsten: Datum: dinsdag 18 maart en dinsdag 14 oktober Tijd: 19.00 uur tot 21.30 uur Plaats: ‘t Spiegeltheater 4 19e jaargang nr. 1 maart 2014 Door Peter Overdulve Personeelsbijeenkomsten in ‘t Spiegeltheater: Dinsdag: 1 april van 19.00 uur tot 21.30 uur Donderdag: 3 april van 09.30 uur tot 11.30 uur Dinsdag: 7 oktober van 19.00 uur tot 21.30 uur Donderdag: 9 oktober van 09.30 uur tot 11.30 uur Eerst ben ik bij ‘Project X’ van Miriam van de Linde. Dit is een presentatie over het moeder-kind huis. Ik vind het leerzaam omdat ik hier nog niet bekend mee was. Hierna ben ik bij ‘Prikkel mij’ van Anneke Khan. Haar verhaal gaat over de afwas op de dagbesteding en vind ik niet zo heel interessant. Dit komt omdat ik al bekend ben met het werken op een dagbesteding. Om 10.30 uur ben ik bij de inleiding van Ester Koppejan. Deze gaat over ‘Cees!’ Hierbij gaat het over hoe Cees wordt begeleid door Ester. Dit vind ik een leuke presentatie omdat ik Cees ook ken. Daarna ben ik bij ‘Hoe te handelen’ van Peter Lenink. Dit vind ik best interessant omdat het gaat over een dagbesteding die ik ken. Voor de pauze ga ik naar ‘Je neemt jezelf altijd mee’, gegeven door Lieke Jansen. Haar verhaal gaat vooral over de persoon zelf. Niet over de woning of een dagbesteding van Arduin. Dit mis ik in het verhaal. In de pauze heb ik geluk. Ik mag mee-eten van de zelfgemaakte soep van leermeester Eric. Hierna ben ik bij ‘Een creatieve oplossing ’ van Sascha Boer. Zij vertelt over hoe ze een creatieve oplossing heeft op haar werk. Ze vertelt het op een leuke en grappige manier. De laatste presentatie is van Karin Broekert en Fred Twisk. Deze gaat over interne toetsing: ‘Je kunt er alle kanten mee op’. Hier vertellen twee mensen op een leuke manier. En vooral de chocolaatjes zijn lekker. Ik vind het leuk dat ik uitgenodigd ben door een medewerker van de Drukkerij, waar ik zelf trouwens al jaren werk! ● JUBILARISSEN 4e kwartaal 2013 Jubileumbijeenkomst op woensdag 11 december 12½ jaar: Kim Schipper, Isabella Goeree, Michiel Hoekstra, Madeleine Hoogesteger, Marian Rotte-Dingemanse, Riet Vonk-Mallie, Marije Nijeboer-Baijens, Ineke Hoogendoorn-Felix, Jannie van der Schaaf, Sita van Schaik, Conny Huige, Leny van Oostende-van Eijk, Gertrude Wijkhuis-Walhout, Marian Schwartz-Schiks, Tina de Bie-Wetselaar (3e kwartaal) 25 jaar: Anita van den Bosch, Jeanet van der Maas, Nicolle van den Bergen, Monique Sommeijer, Adriana de Leeuw-Joosse, Suzanne de Ridder-van Heyst (Flex-)pensioen Maria Smets AOW-gerechtigde leeftijd: Peter Janssen Felicitaties voor al onze jubilarissen! Ik ben Lydian Tanihatu en ik zou het heel fijn vinden als iemand met mij leuke activiteiten zou willen ondernemen, zoals een stukje wandelen, ergens wat drinken, naar de bios, zwembad, samen knutselen. Ik houd van gezelligheid en bedrijvigheid, ben gek op kinderen en ook erg lief voor hen. Honden hebben ook mijn belangstelling. Ik zou graag een stukje meelopen om een hond uit te laten. Ik woon in Arnemuiden en zet graag een kopje koffie of thee voor je. Voor meer informatie of kennismaking met Lydian kunt u contact opnemen met het servicepunt van Arduin [email protected] 19e jaargang nr. 1 maart 2014 5 Sylvia en Marjanne brengen je in beweging! In deze rubriek een bijdrage van de jobcoaches. Wij laten zien wat wij doen op het gebied van werken. Als je meer wilt weten helpen wij je graag verder. Ons mailadres is [email protected] Wil je ander WERK? Interview met Manuela van Kleunen, Manuela werkt bij `t Gasthuis, onderdeel van de SVRZ (Stichting Voor Regionale Zorgverlening). Wil je wat over jezelf vertellen? Ik ben 20 jaar en ik woon in Koudekerke. Ik heb een hele afwisselende werkweek. Ik werk één dag bij Knip-Oog en ga sinds kort op maandagmorgen naar de vrouwencursus. Op woensdag zit ik een hele dag op school (Scalda), op donderdag en vrijdag werk ik op de sociëteit ‘de Spuistraat’. Hoe ben je bij `t Gasthuis terecht gekomen? Marjanne Jeras kent iemand bij `t Gasthuis en heeft dit werk geregeld. Ik werkte al twee dagen met ouderen in de Spuistraat. En ik ging van school af dus ik zocht dagbesteding voor de andere dagen. Marjanne heeft me voor dit werk gevraagd. We zijn gaan kennismaken en ik had er meteen zin in. Hoe lang werk je al bij `t Gasthuis? Sinds juli 2013. Wat doe je daar voor werk? Ik werk in de activiteitenruimte. Daar is elke dag een programma waaraan cliënten mee kunnen doen als ze dat willen. Op dinsdagmorgen is er de ene week koersbal en de andere week komen er peuters spelen. ‘s Middags kunnen cliënten hun nagels lakken en worden er creatieve dingen gedaan. Dit zijn standaard activiteiten op de dinsdag waar de mensen graag naar toe gaan. Tussen de middag zijn er geen activiteiten. Dan ga ik naar woonafdeling ‘de Watertoren’ om te helpen bij de lunch. Wat doe je dan precies ? Spullen klaarzetten en opruimen. Mensen ophalen van de afdeling en terugbrengen. Bij koersbal ballen aangeven, koffie/thee verzorgen, nagels lakken van vrouwen die komen. Als de peuters komen, spelen de ouderen samen met de kinderen. Ik speel dan mee. En ik help als een peuter of een cliënt hulp nog heeft. Als mensen hulp vragen help ik ze. We laten ze zoveel mogelijk zelf doen. Hoe vind je het werk? Ik vind het leuk, het is afwisselend. Je doet verschillende dingen op een dag. De begeleiding bij de lunch op de afdeling was erbij bedacht omdat ik anders niks te doen had tussen de middag, maar ik vind het ook leuk om daar te helpen. Hoe is het contact met collega`s? Met collega`s in de activiteitenruimte gaat het goed. Met VACATURES voor CLIËNTEN We zijn op zoek naar medewerkers voor: collega`s van de woonafdeling is het iets minder, maar dat komt omdat het personeel daar veel wisselt. Heb je het gevoel dat ze je serieus nemen, hoor je erbij? Jazeker! Heb je een wens voor de toekomst? Niet echt. Ik ben heel tevreden met hoe mijn werkweek er nu uit ziet. Heb je nog een tip voor collega`s? In je stage/werk goed je best doen en laten zien dat je het kan. Laten zien dat je wil, dat je het niet opgeeft. Dan bereik je steeds meer. Kringloop Zeeland in Serooskerke: - 4 medewerkers voor de kledingafdeling. Verwerken, controleren op bruikbaarheid, sorteren en prijzen van kleding, schoenen en tassen. - 1 medewerker winkel. Klanten helpen, netjes houden van de winkel, leren werken met de kassa. Winkelmedewerker werkt ook op zaterdag volgens rooster. - 2 medewerkers kleingoed. Het aanvullen van kleine huishoudelijke goederen, speelgoed, decoratieartikelen. In het magazijn schoonmaken en prijzen en vervolgens gaat het de winkel in. Interview met Katinka Radewalt. Hoe bevalt het werken met Manuela? Het bevalt goed. Ze is heel spontaan. Manuela wil heel graag helpen en dat straalt ze uit. Ze is enthousiast en heel bereidwillig. Als je wat vraagt doet ze het voor je, en ze neemt steeds vaker zelf initiatief. Ze weet nu zelf wat ze kan gaan doen. We werken veel samen met vrijwilligers. (Manuela heeft ook een vrijwilligerscontract.) Er zijn veel verschillende vrijwilligers die elk hun eigen kwaliteiten hebben. Manuela past er heel goed tussen. Hoe is de samenwerking met Arduin? Goed. Ik vind het fijn als Marjanne langskomt, en ik haar kan bellen of mailen als dat nodig zou zijn. Door haar weet ik wat ik aan Manuela heb. Wat ik kan vragen en hoe je dat doet. Dat heeft Marjanne aan mij voorgedaan. Administratie is goed geregeld (samenwerking met cliëntenadministratie Arduin). Hoe zijn jullie met Arduin in aanraking gekomen? Marjanne en Sylvia zijn langsgekomen met de vraag om werk voor clienten van Arduin. Het gebeurt vaker dat er vragen komen vanuit andere instellingen. Om eerlijk te zijn, zou ik er zelf niet aan denken om Arduin te benaderen voor vrijwilligers. Ik dacht dat Arduin zichzelf wel zou kunnen bedruipen, dat er intern genoeg mogelijkheden zijn. Ik heb er niet aan gedacht dat cliënten van Arduin graag ergens anders willen werken, ervaring willen opdoen buiten Arduin. Dus wat dat betreft is het prima als een jobcoach zelf initiatief neemt. Als je nog eens de vraag krijg voor een cliënt van Arduin, zou je er dan weer voor kiezen? Ja, daar zou ik zo weer voor kiezen! Medewerkers Schoonmaakbedrijf Stoffels Bleijenberg Dit bedrijf heeft plaats voor diverse facilitair medewerkers. Je werkt samen met medewerkers van Stoffels op scholen, kantoren, hotels, fabrieken en bedrijven. Je werkt met machines voor vloeronderhoud, schrobzuigmachines, hogedrukreiniging maar er is ook ruimte voor medewerkers die het leuk vinden om bezig te zijn met interieurverzorging. Zeelandia Middelburg Hou je van voetbal, buitenlucht en schoonmaken? Voetbalvereniging Zeelandia Middelburg zoekt gemotiveerde medewerkers/sters om de voetbalvelden en kleedkamers op het sportpark te beheren. Spierballen gezocht! Heb jij geen hoogtevrees, ben je stoer genoeg en heb jij stevige armen om ramen te wassen, dan zoekt Stoffels Bleijenberg jou! Dit bedrijf heeft diverse projecten waar je samen met een medewerker van Stoffels op pad gaat om ramen te wassen. Roosevelt Academie Middelburg Je gaat in het voormalige postkantoor werken voor studenten uit de hele wereld . Werkzaamheden: koffie zetten, broodjes klaarmaken, bedienen, tafels afruimen etc. Leerwerkstudent Het LFB steunpunt in Goes biedt leer-werkplekken. In 3 jaar tijd word je 3 dagen per week opgeleid om zo volwaardig mogelijk mee te kunnen doen in de samenleving. Zij gaan met jou werken aan de volgende drie thema’s: - Persoonlijke groei (sterker en zelfstandiger worden) - Hoe doe ik mee in de samenleving (net als ieder ander) - Hoe word ik interessant voor de arbeidsmarkt Wat ga je doen? Bij LFB ga je samen leren en werken aan: - Het organiseren van bijeenkomsten over thema’s als wonen, werken, vrije tijd, geld, etc. - Het vertegenwoordigen van mensen met een verstandelijk beperking richting de gemeente, scholen, zorginstellingen, werkgevers en maatschappelijke organisaties. - Meedenken en meedoen in een Wmo-raad of Wmoklankbordgroep. - Het maken van een nieuwsbrief en deze verspreiden onder mensen met een verstandelijke beperking in de gemeente. - Meedenken en meepraten tijdens congressen, debatten, themadagen. Wat vragen we? Herken jij jezelf in deze kwaliteiten, of zou je ze willen leren en ben je: - Licht verstandelijk beperkt en kun jij met je beperking omgaan? - Sociaal en heb je humor? - Betrouwbaar? - Zelfstandig & flexibel? - Goed verzorgd? - Geïnteresseerd in anderen? - Gemotiveerd & leergierig? - En… kan jij lezen en schrijven? Zie voor meer vacatures www.arduin.nl/werken In deze editie een tweeluik over 6 19e jaargang nr. 1 maart 2014 ‘t Gasthuis (SVRZ), Knip-Oog en Spuistraat 19e jaargang nr. 1 maart 2014 7 De Razende REPORTERS... De Razende REPORTERS... Mirjam Braspenning, schrijver Elisabeth Jacobs, fotograaf De Razende Reporters hebben William geïnterviewd Hij woont zelfstandig in Borsele. Marsha is geïnterviewd door de Razende Reporters. Zij volgde de cursus fotografie. Wat zou je nog willen leren? Dat ik nog scherpere foto’s kan maken. Wat is je grootste wens? Ik zou heel graag een partner willen. Ik val op meisjes met mooi blond haar. Wat vond je leukst op de cursus? De kader foto’s vond ik het leukst. Hoe lang woon je al zelfstandig? Al zes jaar! Waar ben je trots op? Op mijzelf Wat moet je kunnen om zelfstandig te wonen? Koken en het huishouden doen. Waar werk je? Bij de Betho. Van wie krijg je hulp? Ik krijg hulp van het Steunpunt Goes. Waarom is het leuk om hier te wonen? De omgeving is mooi. Je kan fietsen en lopen en makkelijk even naar de winkel. Vind je het leuk om zelfstandig te wonen? Ja Welke cursus ga je volgend jaar doen? De cursus techniek: met elektriciteit, een schilderij ophangen en bijvoorbeeld een lamp leren verwisselen. Heb je veel geleerd op de cursus? Ja, heel veel! Wat vond je leuke dingen bij de cursus fotografie? Naar de stad in Middelburg foto’s gemaakt van het stadhuis. Wat vond je van de cursus? Leuk, veel dingen gedaan Wat heb je geleerd op de cursus? Foto’s gemaakt van oude gebouwen, van Toorenvliedt en van bladeren. Op de computer een kalender gemaakt met foto’s van Zeeland. Waar ben je trots op? Dat ik foto’s heb gemaakt van de molen. Als jij door ons geïnterviewd wilt worden, mail dan naar: [email protected] 8 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19e jaargang nr. 1 maart 2014 9 Van de CLIËNTENRAAD Door Gabriëlle Muste Was het jaar 2013 vooral wachten op de uitvoering van de regeringsplannen. De komende jaren worden deze plannen geleidelijk aan ingevoerd. Zorgtaken die nu nog vanuit Den Haag worden geregeld, worden overgeheveld naar de gemeenten. ‘De Gemeente’ wordt steeds meer verantwoordelijk gesteld om samen met al haar burgers voorzieningen te treffen voor een prettig leefklimaat binnen de gemeente. Iedere gemeente geeft hier zelf invulling aan. Dit betekent dat de uitvoering per gemeente kan verschillen. In november heeft een ambtenaar van de Gemeente Middelburg de nieuwe manier van werken en indiceren voor een of meerdere Wmo-voorzieningen toegelicht. (Wmo is Wet maatschappelijke ondersteuning). De presentatie was toegespitst op de cliënten van Arduin, die geïndiceerd zijn voor AWBZ zorg en gebruikmaken van de Wmo-voorziening vrijetijdsvervoer. Alle cliënten binnen Arduin die een indicatie voor Wmo vervoer in de regio Walcheren hebben, worden op termijn thuis bezocht, door een indicatiesteller van de gemeente, voor een gesprek. Dit gesprek wordt ook wel het keukentafelgesprek genoemd. Het gesprek is een belangrijk moment. Er wordt gekeken wat je zelf kunt en wat de mensen in je omgeving voor jou kunnen betekenen. Dit betekent eerst kijken wat je zelf op eigen kracht kunt regelen. Voor de cliënten bij Arduin is het gesprek vooral gericht op vrijetijdsvervoer. Maar de indicatie beoordelaar kijkt tevens wat in de toekomst nog ‘meer’ aan Wmo-voorzieningen nodig zou kunnen zijn. Het streven is dat de indicatiesteller in dat keukentafelgesprek een goed beeld van jouw mogelijkheden krijgt, op dit moment en in de toekomst. Het is verstandig dit gesprek goed voor te bereiden en niet alleen met de indicatiesteller te voeren. Neem iemand mee die jou goed kent en die jouw situatie en mogelijkheden kent. Belangrijk is dat alle onmogelijkheden en obstakels die je ervaart heel duidelijk worden omschreven en waar mogelijk aan te tonen met een rapport of andere indicatie en dergelijke. Zes weken voorafgaand aan dit gesprek krijg je bericht en een vragenlijst toegestuurd. Je kunt je dan goed voorbereiden. Er komt nog een vervolg op de gehouden presenta- BEDANKT!! Hervorming Cliëntenraad De overheid gaat meer waarde hechten aan Medezeggenschap en hoe hier invulling aan gegeven wordt in dit nieuwe tijdperk. Van belang is en blijft dat de cliënten en hun vertegenwoordigers goed worden betrokken bij besluiten die directe gevolgen kunnen hebben voor het dagelijks leven en daarmee voor de zelfbeschikkingsmogelijkheden van cliënten. De presentatie over het vrijetijdsvervoer van de gemeenteambtenaar is een mooi voorbeeld van naar elkaar luisteren en wat wij voor elkaar kunnen betekenen om zo optimaal mogelijk aan de slag te kunnen gaan met de nieuwe regelgeving. De cliëntenraad zelf is zich aan het hervormen, hoe kunnen wij het beste meedenken, meedoen en meebeslissen (participatie en inclusie). We zijn er voor alle cliënten en streven naar een zo goed mogelijke Kwaliteit van Bestaan voor iedereen. De werkwijze van de cliëntenraad blijft gelijk maar door middel van scholing, ondersteuning en hulpmiddelen willen we onszelf professionaliseren. In een volgende Ardu!n komen we hierop terug. Algemeen mailadres: [email protected] Secretariaat cliëntenraad: [email protected] Voor medewerkers Duno Door Nathalie de Visser, Dunoweg Nathalie schreef enkele jaren geleden dit gedicht. Na de brand, die op 16 december 2013 voor grote schade in de woning heeft gezorgd, wil Nathalie graag dit gedicht nogmaals plaatsen: “Omdat ze zoveel na de brand hebben gedaan als bedankje en waardering naar het team toe.” “Ik wil ze bedanken voor hun inzet en het vele werken na de brand en wat ze niet allemaal geregeld hebben voor ons.” Team Duno: Jullie zijn geweldig, zwaar respect voor jullie. Dikke knuffel Nathalie ● 10 tie omdat de ambtenaar op een aantal vragen over de praktische uitvoering voor Arduin cliënten nog geen antwoord kon geven. Het was een wederzijds verkennend gesprek naar de mogelijkheden om zo goed mogelijk het Wmo vrijetijdsvervoer voor de Arduin cliënten op de rails te zetten. 19e jaargang nr. 1 maart 2014 Medewerkers zijn mensen die zorgen dat je blijft bestaan Die je proberen te begeleiden, als je daar voor open staat Die met je leven als het goed gaat, maar ook als het slecht gaat. En waar je op kan bouwen Aan jullie heb ik zo veel Met jullie kan ik lachen en huilen.. Jullie zullen mij helpen als ik jullie nodig heb, maar ook als ik een muur voor jullie bouw, proberen sommigen er door heen te komen, en ik kan mijn lief en leed met jullie delen We besteden in de ARDU!N aandacht aan de waardevolle rol die vrijwilligers vervullen in het leven van vele cliënten. Met veel respect en plezier blijven we deze mensen die zich inzetten voor onze cliënten in het zonnetje te zetten. Omdat ze onmisbaar zijn! TON KEES Mijn naam is Ton Kees, ik ben 61 jaar en werkzaam als buschauffeur bij Connexxion. Omdat ik best wel ruim in mijn vrije tijd zit, liep ik al een tijdje met het plan om eens wat vrijwilligerswerk te doen en zo kwam dat ter sprake met mijn buurvrouw Hennie Huiszoon. Zij vertelde dat ze bij haar op het werk in de Vollenhovenstraat in Arnemuiden gebrek hadden aan een klusjesman. Dat sprak mij eigenlijk wel aan. Hoewel ik natuurlijk niet alles kan, staan mijn handen niet verkeerd. Ik heb al verschillende klusjes kunnen doen zoals de buitenverlichting in orde maken, de nodige lampen verwisseld, fotolijstjes opgehangen enzovoort. Het leukste was het maken van een kerstboom. Daar had ik veel succes mee. De bewoners en het personeel van de woning waren er blij mee. Het was wel even wennen voor mij om met de bewoners om te gaan, maar na de kerstmarkt-dag die ik samen met enkele bewoners heb doorgebracht, was het mij wel duidelijk. Ik zat ineens een warme chocomelk te drinken tussen twee mensen in een rolstoel, ik kon hen ondersteunen met drinken. Mooi was dat ..... Ik hoop dat ik het nog lang kan en mag blijven doen. Kom je KLEINE ELEKTRISCHE APPARATEN inleveren bij PAARDOES Heeft u thuis of op uw werk elektrische apparaten die het niet meer doen of die niet meer gebruikt worden. Kom deze dan brengen naar Manege en kinderboerderij Paardoes te Vlissingen. U kunt dan gelijk een rondje lopen over het terrein en de dieren zien. Wij zijn sinds 2014 een inzamelpunt van Wecycle. Wecycle wil zoveel mogelijk afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige verlichting (e-waste) inzamelen en garandeert hierbij een optimale recycling. Hierdoor komen schadelijke stoffen niet in het milieu terecht en hoeven er minder primaire grondstoffen te worden onttrokken aan de natuur. Dit is goed voor u, de mensen en dieren om ons heen en het milieu! Dus, heeft u kleine elektrische apparaten die kapot zijn of overbodig zijn? Kom ze inleveren bij Paardoes! ● 19e jaargang nr. 1 maart 2014 11 MIDDELBURG in DIALOOG Door Harald Bergmann, burgemeester Middelburg Op 8 november verrichtte ik de opening van Middelburg in Dialoog in het kantoor van Arduin aan de Seissingel. Een fantastische locatie om een mooie activiteit te beginnen. Bij Middelburg in Dialoog staan het luisteren naar en spreken met elkaar centraal en is gericht op het elkaar leren kennen en het maken van contact. Het gaat om de ontmoeting zelf en het openstellen voor elkaar. Iets wat volgens mij prima aansluit bij jullie ‘Arduin, voor en door mensen’. Een dialoog is ook voor en door mensen. Op jullie site staat: Arduin staat midden in de samenleving. Die samenleving zijn wij allemaal. Het maakt niet uit wie je bent. Iedereen geeft op een eigen unieke manier kleur aan deze samenleving. Door wie je bent. Bij een dialoog maakt het ook niet uit wie je bent. Bij de opening heb ik een korte toespraak gehouden. Een van de dingen die ik daar gezegd heb, is dat dialoog ook in de politiek erg belangrijk is. Om het dicht bij huis te houden. Het was erg lang gebruikelijk dat de gemeente bepaalde wat goed was voor haar inwoners. Dat is gelukkig veranderd. Zowel gemeenteraad als college als ambtenaren zijn steeds meer met inwoners in gesprek over wat de wensen en behoeften zijn. Arduin loopt al jaren voorop als het gaat om veranderingen in de zorg, meer luisteren naar de wensen en behoeften van mensen met een beperking. Inmiddels is al erg veel voor elkaar gekregen om de positie van cliënten van Arduin te verbeteren. Steeds meer mensen met een beperking geven op hun eigen manier kleur aan de samenleving. 12 19e jaargang nr. 1 maart 2014 Veel cliënten, medewerkers en vrijwilligers hebben hun kerstattentie 2013 geschonken aan de goede doelen ORT Zeeland en KiKa. Vrijdag 31 januari 2014 vindt de overhandiging van de opbrengst hiervan plaats. Stichting ORT Een bedrag van 600 euro in totaal wordt geschonken aan ORT (Stichting Off Road Toegankelijk Zeeland). ORT werkt aan het toegankelijk maken van stranden, bossen, duinen en ander Zeeuws natuurgebied voor mensen met een functionele beperking. Dit door het beschikbaar stellen van de daartoe benodigde middelen. Op alle Zeeuwse eilanden staat inmiddels een off road rolstoel, dit is een elektrische terrein-rolstoel. Op Walcheren staat de rolstoel bijvoorbeeld in Domburg, bij de strandovergang Badstraat, en op NoordBeveland bij de Banjaard. De ambitie van stichting ORT is zoveel mogelijk mensen de mogelijkheid te bieden van het strand te genieten. Daarom is deze gift zeer welkom! Meer informatie over deze stichting, en over het gebruik van deze rolstoelen vind je op www.ortzeeland.nl Patty van Belle overhandigt de cheque aan Ilona Sips van stichting ORT Zeeland Iedereen levert op zijn of haar manier een bijdrage aan de dialoog. Door ervaringen te delen en met respect naar elkaar te luisteren. Daarnaast was het thema van 2013 ‘Hier ben ik veilig’. Een thema dat goed aansluit bij een dialoog voeren. Je kan je namelijk pas kwetsbaar opstellen in een gesprek als je je veilig voelt. Maar je kan ook pas goed aangeven wat je wensen en behoeften zijn als je je veilig voelt. Je moet je veilig voelen waar je woont, waar je werkt of waar je deelneemt aan activiteiten. Dat geldt voor ons allemaal, dus ook voor cliënten van Arduin. En de medewerkers en vrijwilligers. Foto’s: Loes van Dommelen CLIËNTEN, MEDEWERKERS en VRIJWILLIGERS van Arduin schenken aan GOEDE DOELEN Er zijn een aantal zogenaamde dialoogtafels bij jullie geweest. Ik hoop dat deze gesprekken geleid hebben tot uitwisseling van ervaringen, nieuwe inzichten en nieuwe contacten en misschien wel vriendschappen. ● KiKa KiKa (kinderenkankervrij) financiert de onderzoeken naar kinderkanker. KiKa heeft als doel om de genezingskans in 2025 naar 95% te vergroten. Om dit te realiseren is er nog veel kostbaar onderzoek nodig. De door KiKa verworven fondsen komen ten goede aan de centra voor Kinderoncologie. Mevrouw Neeltje Landa, vrijwilliger voor KiKa, en mevrouw Jannie de Witte, ambassadeur KiKa nemen de cheque in ontvangst. Vijfduizend vijfhonderd en vijfentwintig euro!! ( € 5.525,--) in totaal wordt geschonken aan KiKa. KiKa is heel blij met deze prachtige opbrengst, door mensen van Arduin bijeen gebracht! Meer informatie over KikA vind je op www.kika.nl. KiKa’s mascotte is de KiKa beer en deze staat symbool voor steun en liefde voor kinderen in moeilijke tijden. Zeeland is de enige provincie waar kleertjes voor de KiKa beren worden gemaakt. Al het materiaal hiervoor wordt geschonken, dus de hele opbrengst hiervan kan naar KiKa. Op www.kikazeeland.nl kun je lezen wat er allemaal in Zeeland voor KiKa gedaan wordt! Binnen Zeeland zijn zo’n 22 vrijwilligers voor KiKa actief. Tekst, foto’s: Agnes Stroo, redactie 19e jaargang nr. 1 maart 2014 13 ONTMOETINGSDAG 13 december 2013 14 19e jaargang nr. 1 maart 2014 Enkele REACTIES Graag wil ik zeggen dat ik de kerst-ontmoetingsdag erg leuk vond op deze manier. Ik en mijn gezin hebben er van genoten. Alles was goed georganiseerd, mijn complimenten! Hoi, ik wilde even laten weten dat ik het een leuke dag vond. Het eten was heerlijk en alles was mooi en ruim opgezet, zodat je overal lekker kon lopen en zitten! Het was echt veel beter dan vorig jaar! Heel gezellig en sfeervol! Bij deze wil ik jullie bedanken voor jullie attentie en het was een leuke dag. Het was gezellig opgezet. Bedankt. Complimenten! Het was goed geregeld allemaal, wat mij betreft voor herhaling vatbaar! We vonden het hier allemaal een hele gezellige, feestelijke dag-avond. Zeker genoten. Heel hartelijk dank voor alles. Wensen een ieder fijne feestdagen en mooie momenten in 2014. Warme sfeer! Wij vonden het erg leuk, van 11.00 tot 19.00 uur gebleven! Leuk dat er ook iets voor de kinderen was te doen. Gezellig en knus op de terrassen, inclusie in de lokale horeca. Dit was echt een super gezellige dag, we hebben ervan genoten. Veel mogelijkheid tot ontmoeting! 19e jaargang nr. 1 maart 2014 15 Diverse bedrijven van ARDUIN vieren 5-JARIG JUBILEUM ZEEPBEL feest op Neeltje Jans Eindelijk is het zover! Op 23 september vertrekken wij, de medewerkers van de Zeepbel, met een echte touringcar naar Neeltje Jans! Jaap zit achterin de bus en Marijke zit voorin. De buschauffeur heeft een goed humeur en brengt ons veilig naar het Deltapark. Ina maakt de foto’s en Petra zorgt voor de glimlach. Door het raampje zien we niet zoveel, want het is nogal mistig.... We hebben wat vertraging opgelopen, dus bij aankomst moeten we de koffie en de bolus even laten staan, om de show van de zeehonden niet te hoeven missen. Bij het zeehonden-bad nemen we plaats op de stenen tribune. De zeehonden en hun verzorgers geven ons een wervelende show. Na de show hebben we natuurlijk nog allerlei vragen. Linda wil alles weten over deze zeehonden, maar anderen willen liever van een afstandje blijven kijken. Na de zeehonden zijn de zeeleeuwen aan de beurt. Die zijn zo mogelijk nog leuker! Ze kunnen grappig dansen en gekke geluiden maken. Na deze show mogen we met een zeeleeuw op de foto. Dit is een geweldige ervaring, maar voor sommigen ook wel heel erg spannend! Jaap is de gelukkige, zoals je op de foto wel kan zien! Dan is het eindelijk tijd voor de koffie met bolus en de welverdiende lunch met frietjes en kroket of had ik nou toch een frikadel besteld? Niets is voor Neeltje Jans teveel, want we krijgen alles wat we nodig hebben, zelfs de appelmoes wordt uit de kast gehaald. Tijdens de lunch krijgen we te horen dat de rondvaart helaas niet door kan gaan. Er is te weinig zicht door de mist. Met een volle maag vertrekken we richting de walviswereld, waar we in de buik van een walvis duiken. Heel spannend, donker en nat. Met de rollator even lastig en voor sommigen onder ZEEUWSE MUZIKANTEN feesten in de Efteling Door Marja van Ast, vrijwilliger van de Zeeuwse Muzikanten Op maandag 30 september vieren de Zeeuwse Muzikanten hun jubileumfeest in de Efteling! ons echt heel eng, maar we zijn van de Zeepbel, dus we komen erdoorheen! Na dit spannende avontuur richting het blue reef aquarium, waar we heerlijk rustig bij kunnen komen en kunnen genieten van de prachtige vissen die hier rondzwemmen. Met een touringcar, uitgedost als de Zeeuwse vlag en Luctor et Emergo op de voorruit, vertrekken we, de muzikanten, René, Jetty en de vrijwilligers voor het bedrijfsuitje van Arduin. Van dit avontuur moeten we wel even bijkomen met een heerlijk ijsje. Daarna nog even shoppen in de souvenirwinkel. Tenslotte is het weer tijd voor de bus. De chauffeur staat keurig te wachten en brengt ons veilig terug naar Middelburg. Het was een prachtige dag! Op naar de volgende vijf jaar, we kunnen er weer tegen! En genoten is er, van Linda die zeker vijf maal de Python deed tot en met varen in bootjes, het poppencarnaval, het sprookjesbos en het eten van frietjes in station Noord. Groeten van de Zeepbellen Verdeeld in groepen van hoogvliegers, middenvliegers en laagblijvers gaan we, gewapend met een plattegrond om zo veel mogelijk van alle attracties te genieten, de Efteling in. Als afsluiting de shop, waar een aantal muzikanten ondanks een (bijna) lege portemonnee haast niet uit te slepen zijn. Paniek bij de bus als blijkt dat er door een muzikant een rolstoel van de Efteling wordt ingeladen. De rolstoel is door Jetty en René alsnog teruggebracht en als alle hoofden zijn geteld, vertrekken de Zeeuwse Muzikanten moe maar voldaan richting Middelburg. Foto’s: Marja van Ast en Jetty Brakman >> 16 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19e jaargang nr. 1 maart 2014 17 Diverse bedrijven van ARDUIN vieren 5-JARIG JUBILEUM, vervolg GASTLES op de ACADEMIE Door Wim-Paul Lievense Het is feest in de SPUISTRAAT In september was het al weer 5 jaar geleden dat we zijn verhuisd van de Piet Heinstraat in Middelburg naar de Spuistraat in Vlissingen. En dat is wel reden voor een feestje. Nou, dat hebben we geweten.. 6 november 2013, het hele pand is versierd met honderden ballonnen en slingers, echt feest. We komen tussen half tien en elf binnen. Ieder- een wordt opgewacht met een heerlijk gebakje en een bakje koffie. De sfeer zit er al snel in. Iedereen is vrolijk en op zijn paasbest gekleed. Rond half twaalf komt de cateraar de heerlijkste schotels brengen. Van allerlei lekkers uit de zee, zoals Hollandse garnaaltjes en paling en teveel om op te noemen. Tot gevulde eitjes, gevulde tomaten, balletjes gehakt, asperges en alles wat je maar kunt bedenken. In een woord heerlijk. Daar genieten we lang van, om kwart over een zitten we nog aan tafel. Het koud buffet wordt afgesloten met heerlijke bowl, waar alle vruchten in zitten die er zijn. Echt super lekker. En dan….. om half twee komt een duo de vrolijkste liedjes zingen van vroeger en nu. Het duurt maar een minuut voordat iedereen aan het dansen is en de polonaise aan het lopen. Wat een feestje is dit. Om drie uur doen we nog een lekker drankje, wijntje, biertje en nog een hapje. Om vier uur komen de eerste bussen alweer, maar tegen die tijd is iedereen al moe van het gedans. En dan krijgen we ook allemaal nog een leuk aandenken mee. In EEN woord: het was GEWELDIG op naar de volgende 5 jaar. Groetjes, Spuistraat Kerstmiddag HOUTVAKWERK Donderdag 19 december hebben wij een kerstmiddag op Houtvakwerk. Deze dag staat in het teken van samen zijn en het jaar gezamenlijk afsluiten. We doen ‘s middags een spel met daarbij cadeautjes. Eén van die cadeautjes is een T-shirt met daarop IK BEN EEN HOUTVAKWERKER. Het eten is goed verzorgd, en het is een geslaagde middag! Op woensdag 6 november mag ik een gastles verzorgen aan de cursisten van het project Foto- Film - Muziek van de Academie voor Kwaliteit van Bestaan. Het thema van deze gastles is ‘Mijn zoektocht in de fotografie’. Ik ben zelf nu twee jaar fanatiek bezig met fotografie en voor mij is het één grote ontdekkingstocht, dat maakt het zo fascinerend! Mijn foto’s zijn vooral abstract of ze geven een klein deel van iets heel groot weer. Hierdoor blijft er veel ruimte over voor interpretatie (wat zie ik op deze foto?). Het beeld wat ik neer wil zetten roept vragen op of associaties (‘koppelingen’). Mijn idee erbij hoeft helemaal niet het idee van de kijker te zijn. Gedurende de ochtend bekijken we met z’n allen een aantal fo- toseries en bespreken deze. Het leuke is dat het vooral niet gaat om de techniek van het maken van de foto, maar wat de foto bij je oproept. Waar de één ergens een vogel in ziet, ziet de ander een vork. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Volgens mij is het een geslaagde ochtend. Er is een leuke dialoog in de groep. Ik heb er erg van genoten. Zeker de eerlijke reacties zijn super! Hopelijk komt er een vervolg! Als je meer wilt weten, kijk dan op mijn website: www.5fotos.nl. ● VIEREN op de ACADEMIE In de week van 16-20 december 2013 vierden de cursisten van de verschillende projecten hun ontwikkeling. Dit doen zij met hun eigen project, in kleine kring samen met wat mensen uit hun persoonlijk netwerk. Een impressie van wat er zoal gebeurde die dag. Project ‘Doen’ Op woensdag 18 december sloten we het project DOEN af, na een half jaar lang elke vrijdag allerlei activiteiten te hebben ondernomen. Zo waren we steeds bezig met ervaren en leren! Deze woensdagmiddag gaan we, samen met de mensen die we uitgenodigd hebben, naar de Snoezel-/Kerstviering in de Eben Haëzerkerk, te Nieuw- en Sint Joosland. Het is een sfeervolle bijeenkomst, met prachtig orgelspel en trompetmuziek. Het samen zingen van Kerstliedjes is ook fantastisch! Aansluitend wandelen we naar Dorpshuis ‘Op d’n Hoek’, voor een gezellig samenzijn. Koffie, thee en lekkers staan al klaar! Samen kijken we naar een film van foto’s die tijdens het project gemaakt zijn, een prachtig overzicht van alles wat we gedaan en geleerd hebben! Daarna is het tijd voor de uitreiking van de certificaten. Om 16.00 uur is de viering afgelopen, en is het tijd om afscheid te nemen. Met veel plezier en voldoening kijken we terug op ons project DOEN! Cursisten, stagiaire Ashley, ondersteunend trainer Irene en trainer Nelleke Project ’Tijd voor Taal’ Alle cursisten hebben zich goed voorbereid op de viering. Iedereen heeft zijn eigen rol en/ of taak voor deze middag. Sofia heet de gasten welkom. Met behulp van het smartboard vertelt Sofia wat ze allemaal heeft gedaan en geleerd. Ook neemt zij het slotwoord voor haar rekening. Michael laat op de computer zien welke oefeningen hij deed in het project en met foto’s op het smartboard laat hij zien wat hij allemaal heeft gedaan. Heleen is de ondersteunende trainer van het project. Ook ontving zij de gasten en serveerde koffie/thee. Zij legt uit wat ondersteunend trainer zijn inhoudt. Sylvia heeft een grote fantasie en schrijft de mooiste verhalen. Zij leest dan ook een zelfgeschreven verhaal voor. De middag is geslaagd, met in de hoofdrollen de cursisten. ● Roland Schrijver Op dinsdag 28 oktober aanstaand e is een algemene viering op de Academie waarbij alle cursisten aanwezig zullen zijn. Deze dag laten zij aan elkaar en andere betrokkenen van Arduin zien wat zij geleerd hebben. Groetjes, de Houtvakwerkers Foto: Nelleke Geerse 18 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19 PMT EN FITNESSEN Hallo lezers! Mijn naam is Sanne van der Pas en mijn beroep is PsychoMotorisch Therapeut. Zeg maar gewoon PMT, dat is makkelijker. Sinds juli 2013 werk ik bij Arduin en ik vind het bijzonder en leuk om hier te werken. Ik kom trouwens eigenlijk niet uit Zeeland, maar uit Brabant! Maar ik vind Zeeland erg mooi en heb het naar mijn zin hier. Ik werk samen met mijn collega Geert Bouwman op een nieuwe locatie, namelijk het fitnesscentrum Fitland in Vlissingen. Graag wil ik wat vertellen over PMT en fitnessen op Fitland. PMT Bij PMT ga je bewegen in een gymzaal, er zijn hier veel spullen om mee te bewegen en te sporten. PMT kan je helpen als je je niet zo lekker voelt of ergens mee zit. Bij PMT krijg je de kans om nieuwe dingen uit te proberen, zodat je trots op jezelf kan zijn. Ook kan je met gedrag oefenen waardoor je beter met je emoties (zoals boosheid) om kan gaan of waardoor je beter voor jezelf op kan komen. Oefenen doe je bij PMT met bewegingsgerichte opdrachten, zoals sporten, spellen, dansen en zelfverdediging. Ook kun je bij PMT lichaamsgerichte opdrachten doen, zoals ontspanningsoefeningen, die kunnen je helpen om rust te vinden. Bedankavond CHALLENGER 2013 Door Peter Rijk Op 11 november is het dan zover. Alle medewerkers van Arduin die mee hebben gewerkt om het Challenger toernooi wederom een succes te laten zijn, worden op een fantastische manier bedankt. Sander van Buren (Challenger Zeeland) heeft met drie van zijn sponsoren, namelijk Welzorg Nederland, Van F tours en Victron Energy bv een avond georganiseerd in Bowling Goes, alwaar we eerst gaan bowlen en aansluitend gaan eten. Om ongeveer 17.15 uur vertrekken we in een luxe touringcar van de firma Van F tours vanaf de Mortiere naar de Zeelandhallen in Goes. Na de gebruikelijke drukte van het aanpassen en aantrekken van de speciale schoenen, krijgen we de spelregels uitgelegd en is iedereen klaar om een baanindeling te maken. Per baan hebben we gemiddeld zes personen en wordt je score goed bijgehouden, en scores zijn het! Het team van onderhoud Roompot krijgt het zelfs voor elkaar om de hoogste baanscore, ooit in Bowling Goes gegooid, te verbreken! De ene na de andere strike is een feit op deze baan. Tijdens dit gooi werk worden we voorzien van drankjes en kunnen we een keuze maken uit het menu. Zo- doende kan men in de keuken het werk alvast doen en wij even later aanschuiven. Nadat we plaatsnemen aan de gedekte tafels, wordt onze bestelling gebracht en gaan we heerlijk eten. De prijsuitreiking kan beginnen. Er wordt een aanmoedigingsprijs uitgereikt en uiteraard, als je alle baanrecords breekt , een hoofdprijs, hetgeen natuurlijk op foto moet worden vastgelegd. Na afloop worden we teruggebracht naar de Mortiere, waar het vervolgens een grote drukte is om een ieder ook weer thuis te brengen. We kunnen terugkijken op een heerlijke avond waarop we veel plezier hebben gehad. We willen daarom Sander van Buren en uiteraard de drie sponsoren hartelijk bedanken voor deze fantastische avond! Foto: Jan H. Bos Fitnessen bij Fitland Op Fitland, waar ik samen met Geert Bouwman werk, kunnen cliënten van Arduin ook fitnessen. Dit is iedere donderdag. Een groep is hier al hard aan het werken aan hun conditie! Voor sommigen mensen is fitnessen fijn omdat ze hun energie kwijt kunnen, anderen willen graag gespierder worden, en sommigen vinden het gewoon gezellig en leuk! Op Fitland werken ook mensen die de cliënten van Arduin dan helpen bij het fitnessen. 20 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19e jaargang nr. 1 maart 2014 21 K!JK ook eens NAAR In elke uitgave brengen we een website, boek, tijdschrift, film, een interessante twitteraar of iets anders onder de aandacht! 19 tot 26 april 2014 NATIONALE SPORTWEEK Door Petra Varenkamp, Academie voor Kwaliteit van Bestaan Op de site van het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise) vind je veel interessante informatie! www.cce.nl Waar het CCE voor staat Wij werken voor mensen die langdurig complexe zorg nodig hebben en in een uitzichtloze situatie terecht dreigen te komen. Er is vaak sprake van probleemgedrag en de kwaliteit van bestaan staat ernstig onder druk. Zorgverleners zijn vastgelopen en komen er zelf niet meer uit. Het gaat om mensen in de gehandicaptenzorg, de geestelijke gezondheidszorg of de ouderenzorg. Zorgverleners, cliënten en hun familie kunnen kosteloos een beroep doen op het CCE met zo’n complexe zorgvraag. Er is geen wachttijd. Het CCE heeft een uitgebreid netwerk van deskundigen die advies op maat bieden en kunnen helpen bij de uitvoering ervan. Jaarlijks doet het CCE ongeveer 1.200 consultaties. De kennis en ervaring uit consultaties gebruikt het CCE om expertise op te bouwen en over te dragen aan zorgverleners. Zo worden nieuwe vastgelopen situaties zo veel mogelijk voorkomen. Sinds vorig jaar vind je op deze site een nieuw onderdeel genaamd: Leren van Casussen http://lerenvancasussen.wordpress.com/ In Leren van casussen zijn casussen van cliënten te raadplegen. Met tekst, beeld en geluid wordt duidelijk wat het probleem is, de oorzaak ervan en hoe het probleem is aangepakt. Ook het resultaat komt in beeld: hoe gaat het nu met de cliënt? Is er nog probleemgedrag? Met Leren van casussen wil het CCE kennis die zorgprofessionals opdoen tijdens consultaties, overdragen aan andere zorgprofessionals. Gedragskundigen in de gehandicaptenzorg kunnen nu zelf ook een casus toevoegen aan Leren van Casussen. met ondersteuning van het CCE. Dit initiatief is mede mogelijk gemaakt door Fonds NutsOhra. Leuk om te weten is dat ook door twee orthopedagogen van Arduin, namelijk Maartje Léon en Caroline Rosseel, hier een casus is toegevoegd! Uiteraard zou dit niet mogelijk zijn geweest zonder de medewerking van de betrokken cliënten en hun familie en de betrokken medewerkers. Deze twee verhalen kun je ook via de Arduin-site bekijken: http://www.arduin.nl/leren/leren-van-casussen/ Dit jaar verbindt NOC*NSF vanuit ‘vriendschap’ een thema aan de Nationale Sportweek: “Ik neem je mee!”. Een thema dat eenvoudigweg betekent dat enthousiaste sporters niet-sporters meenemen naar hun sportclub. Als je nooit gesport hebt, is het voor veel mensen lastig om de eerste stap naar sport te zetten. Sporten is behalve gezond, ook gezellig. Je ontmoet mensen. Er ontstaan vriendschappen. Sportpunt Zeeland, gevestigd in Goes, en de Academie voor Kwaliteit van Bestaan namens Stichting Arduin, zullen gezamenlijk de sportweek vorm geven. Het doel van deze week is de kracht van sport inzetten. We willen van Zeeland een sportprovincie maken, waarin sport een vanzelfsprekend onderdeel is voor alle inwoners. Sportpunt Zeeland is een sportcomplex waar alle mogelijke sporten kunnen worden beoefend. Op dit moment bouwt Sportpunt Zeeland aan de toekomst. Sporten, zwemmen, recreëren en duurzaamheid worden op een vooruitstrevende manier aan elkaar gekoppeld. Samen met partners Robin Lock, Slangen + Koenis architecten, gemeente Goes, bouwbedrijf Fraanje, Innax en sportopleiding CIOS realiseert Sportpunt Zeeland een tropisch regenbos, zwemattractie Lazy River en een nieuwe (top)sporthal. De insteek van de Nationale Sportweek is vriendschap. Mensen die al enthousiast sporten en weten hoe leuk dit is, nemen andere mensen, vrienden, kennissen en familie mee naar sport. De vraag is natuurlijk welke sport past dan bij je. Er zijn ontzettend veel sporten. Er zijn al heel veel sportverenigingen die hebben aangegeven mee te willen doen aan deze week. De Academie zal iedereen in de gelegenheid stellen om kennis te maken met sport. Denk bijvoorbeeld aan een opa die met zijn kleinkind meegaat of aan een vrouw met weinig contacten die door haar buurvrouw naar een sport wordt meegenomen. Maar ook aan iemand die een lichamelijke beperking heeft, nooit aan sport heeft gedacht, en nu meegaat met een sportende vriend. Voor sommigen is het prettig om dit in een kleine groep georganiseerd te doen. Anderen vinden het prettig om zelf op pad te gaan en te ontdekken. We bieden iedereen deze week de gelegenheid kennis te maken met sport op zijn of haar manier. We proberen alle drempels weg te halen. Uiteraard denken we dan ook aan het vervoer naar Sportpunt Zeeland. Voor niet-sporters wordt zo de drempel verlaagd om toch een keer de sportclub binnen te stappen. In de Nationale Sportweek worden rondleidingen, workshops en informatiebijeenkomsten georganiseerd. Andere ideeën zijn uiteraard van harte welkom. Tips kun je mailen naar [email protected] Mogelijk zijn we op zoek naar jou! We zijn nu al op zoek naar vrijwilligers die mee willen werken, denken of helpen. Maar ook naar mensen die graag sporten en een ambassadeursrol tijdens deze week willen hebben. Meld je zo spoedig mogelijk aan bij [email protected] ‘En………….. hoe leuk is het om samen te sporten?’ Stichting GRAN!ET Stichting Gran!et Bent u van mening dat u een mogelijk project voor Stichting Graniet kunt aandragen, laat het ons dan weten via [email protected] Stichting Graniet Hart voor cliënten van Ardu!n www.stichtinggraniet.nl T: 06 5123 9873 E: [email protected] bank: IBAN: NL94 RABO 0101080220 22 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19e jaargang nr. 1 maart 2014 23 DEBAT voor JONGEREN over KWALITEIT van BESTAAN en ZELFBEPALING De Academ!e voor Kwaliteit van Bestaan organiseert in het najaar van 2013 een druk bezocht debat voor jongeren over Kwaliteit van Bestaan en zelfbepaling. Geert van Hove geeft een presentatie over een ‘Goed Leven’. Daarna volgen gesprekken in kleine groepjes. Om over de uitkomsten van het debat verder te praten, wordt een aantal ondersteunend trainers die op deze dag aanwezig zijn uitgenodigd om een bezoek te brengen aan de Universiteit van Gent. De uitkomsten van het debat worden meegenomen in een groter geheel. Hiervoor worden nog een aantal bijeenkomsten gepland. De ondersteunend trainers van de Academie leveren een belangrijke bijdrage in dit vervolg. Hieronder volgt een verslag van een student die zijdelings betrokken is bij de Academie. Naar de Universiteit Gent Op 3 december om 11 uur fiets ik het parkeerterrein naast de Universiteit op. Als ik een groep mensen zie staan, die ook nog eens Nederlands spreken, weet ik: die moeten wel van de Academie zijn. Samen lopen we richting de Universiteit. We kijken even in een auditorium naar binnen. Er is daar een les bezig en de professor denkt dat we studenten zijn en vraagt of we willen zitten. We lopen maar snel verder... Daarna gaan we naar het studentenrestaurant, het is daar druk en erg lawaaiig, maar dat hoort natuurlijk bij een studentenrestaurant. ner. Chantal vertelt en Bernard regelt alle technische dingen. Hij heeft zelfs, samen met Chantal, een filmpje gemaakt wat ze ons laten zien. Daarna denken we samen na over wat we nu verder gaan doen met het debat wat er geweest is, over Kwaliteit van Leven. Er zijn daar een heleboel belangrijke dingen besproken, maar we willen graag zien welke dingen nu het meest belangrijk zijn. Met elkaar spreken we af dat de ondersteunend trainers en Geert van Hove nog een keer samenkomen om de allerbelangrijkste dingen op een rij te zetten. Daarna wordt een vervolg op het debat georganiseerd, wat zal gaan over deze belangrijke dingen. In het restaurant praten we wat over zelfbepaling. Zelf hoop ik dit jaar af te studeren aan de Universiteit van Gent en mijn onderzoek gaat over zelfbepaling. Dit onderzoek zou ik graag samen met mensen met een verstandelijke beperking willen uitvoeren. Vanuit de ondersteunend trainers komen er direct allerlei ideeën en bijna iedereen is enthousiast om mee te doen. Binnenkort gaan we opnieuw een dag afspreken om samen te komen, zodat we verder kunnen gaan met het opzetten van ons onderzoek. Aan het eind van de dag vraagt professor van Hove aan de ondersteunend trainers of zij volgend jaar gastspreker zouden willen zijn in een van zijn lessen aan de studenten. Voorlopig zullen zij dus vast nog wel eens terugkomen op de Universiteit van Gent. Daarna lopen we naar de voorkant van de Universiteit. We hebben daar afgesproken met professor Geert van Hove. Ondertussen staan er nog mensen flyers uit te delen voor een galabal van studenten. Sommigen van ons krijgen ook een foldertje, dus we zien er blijkbaar als echte studenten uit. We zijn toen in een ander restaurant samen een broodje gaan eten. Wel ingewikkeld, met al die Vlaamse namen: een broodje smos of een broodje met hesp. Nadine Klaassen We wandelen daarna terug naar de Universiteit. Eerst geven Chantal Gilde en Bernard van Hemert ons een presentatie over de taken van een ondersteunend trai- ‘Ondersteunend trainers: ik ben blij dat ik deze dag mocht meemaken. Iedereen heel hartelijk bedankt daarvoor! Jullie enthousiasme zorgt ervoor dat ik heel veel zin heb om aan mijn onderzoek te beginnen, samen met jullie!’ Het NIEUWE JAAR wordt natuurlijk feestelijk ingeluid, zo ook door de HERENGRACHT en de WILLEM TEELINCKSTRAAT! Nieuwjaarsreceptie Herengracht Na al die jaren kwam het idee voor het plannen van een nieuwjaarsreceptie. Uitnodigingen met de kerstkaarten de deur uit. Een hoop aanmeldingen komen binnen! De dag ervoor alle lekkere hapjes en natuurlijk drankjes in huis halen. Zelfgebakken cake en zelfgemaakte Hollandse hapjes.... Zondag 5 januari, alles staat gereed. Cliënten wachten geduldig en met veel zin hun familie, vrienden en persoonlijk assistenten op. Van 14.00 uur tot 16.00 uur is iedereen er, 40 personen in totaal. En onder het genot van een hapje, drankje en een praatje luiden we met z’n allen het nieuwe jaar in. We kijken terug op een geslaagde en gezellige middag. Tot volgend jaar? Tekst, foto: Claudia en Manon, team Herengracht beneden Nieuwjaarsborrel Teelinckstraat 12 januari 2014. Om 14.00 uur komen de gasten achter elkaar binnen. De huiskamer zit meteen gezellig vol. Eerst elkaar het beste gewenst en daarna een rondje koffie en thee met wat lekkers. Leuk om te zien dat iedereen geniet, het is een leuk weerzien met broers, zussen, bezoekvrijwilligers en persoonlijk assistenten. Marco roept bijvoorbeeld dat het al- lemaal vrienden zijn. Natuurlijk kan de borrel niet ontbreken, de hartige hapjes erbij maken het compleet. De middag vliegt om en voor we het weten is het alweer voorbij. Zeker voor herhaling vatbaar. Dus, allemaal tot volgend jaar! IJsbrand, Hans, Liesbeth, Marco, Cees, Andries en team W. Teelinckstraat. TWIJFEL NIET! Hee hoi allemaal! Om te beginnen zal ik mezelf even voorstellen. Ik ben Annelies van Driel en werk naar volle tevredenheid en met veel enthousiasme nu een goed half jaar bij Arduin. Enige tijd geleden hoorde ik van mijn collega, dat er een mevrouw is in Arnemuiden (Alice) die graag wil gaan zwemmen. Haar zwemvrijwilligster was een tijdje geleden gestopt en er was nog niemand gevonden die het wilde overnemen. Aangezien ik ook nogal ‘n waterrat ben, heb ik hier snel op ingespeeld. Met als gevolg dat we nu iedere dinsdagavond in het zwembad te vinden zijn. Dit doe ik samen met Hennie Huiszoon, een leuke collega. Omdat Alice veel ondersteuning nodig heeft, is het niet zo eenvoudig om dat in je eentje te doen, daarom gaan we gezellig samen. Als Alice zover is dat ze met haar stoel te water wordt gelaten, kan het feest beginnen. Meestal lopen we eerst vier baantjes met Alice, dit doet ze geweldig. Daarna kan de pret beginnen, we galmen met ons drietjes gezellig mee op de Hollandse muziek. We deinen heerlijk in het water, ik zou tot jullie allen willen zeggen: Twijfel niet en word ook vrijwilliger….Het voelt zo goed voor jezelf, maar vooral voor die ander ….dus doen! Groetjes van Annelies van Driel en Hennie Huiszoon Foto: Petra Varenkamp 24 19e jaargang nr. 1 maart 2014 19e jaargang nr. 1 maart 2014 25 POS Training in GENT Door Remco Mostert en Bart Louws HELD! Tekst, foto’s: Toos Priester, team Tramstraat In de nacht van 28 op 29 november zorgt Khalid Aghallaj, Koudekerke, ervoor dat vier inbrekers gepakt worden. Verschillende keren per jaar worden in Nederland, maar ook in het buitenland, POS trainingen gegeven. POS staat voor Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal. Tijdens een POS gesprek wordt gesproken over hoe het met je gaat en welke wensen je hebt. Bij Arduin werken we ook met de POS. Eind vorig jaar is een POS training gegeven in Gent. Deze training wordt gegeven door trainers en co-trainers. Een van de co-trainers is Bart Louws. Bart woont in Middelburg, werkt bij de fietsenstalling Delta Cycle, Park Overwater en de Zeeuwse Muzikanten en is gek van voetbal. Hij voetbalt zelf en volgt alles van Ajax. Toen ik Bart vroeg om mee te werken als co-trainer was hij direct enthousiast. Bart had zelf al eens een POS gesprek meegemaakt. ‘s Morgens vroeg, rond 07:00 uur, vertrekken we vanuit Middelburg (met drie andere co-trainers) richting Gent. De training wordt gegeven in het gebouw van de Hogeschool Gent. Ruim twintig mensen zijn aanwezig om te leren werken met de POS. Tijdens de training wordt eerst gesproken over Kwaliteit van Bestaan. Daarna wordt uitgelegd hoe de POS is gemaakt en wat je er allemaal mee kunt. In de middag wordt in kleine groepjes geoefend met de co-trainers. Dat oefenen is best spannend, maar ook heel belangrijk. Op die manier kunnen de deelnemers echt leren hoe je het beste een POS gesprek kunt houden. Vooral bij deze oefening is de rol van Bart als co-trainer van groot belang! Bart zit dan samen met vijf deelnemers in een groepje en krijgt allerlei vragen gesteld die in de POS staan. Daar geeft Bart dan antwoord op. Zo oefent iedereen de POS in gesprek met Bart. Tijdens deze oefening, maar ook na afloop, geeft Bart een reactie op hoe de mensen het hebben gedaan. Of ze de vragen duidelijk hebben gesteld, of ze alles goed hebben uitgelegd, of Bart goed mocht zeggen wat hij wilde, enzovoort. Vervolgens komen we weer samen met alle deelnemers en worden de ervaringen gedeeld. Van de deelnemers krijgen we altijd te horen dat vooral dat oefenen ontzettend goed is om te doen. Daardoor leren ze het beste hoe belangrijk de POS is en hoe je op een goede manier in gesprek gaat over wat belangrijk is in iemands leven. Dat het werken met co-trainers belangrijk is om te doen zien we ook in de evaluatie achteraf. Meestal geven de deelnemers een 9 voor het oefenen met de co-trainers! Aan het einde van de middag is de training afgelopen en zijn we rond 18:00 weer terug in Middelburg. Een geslaagde training. ● HIGH TEA De PCZ schrijft op 30 november Reactie van Bart: het is altijd gezellig met Remco. Ik ga graag met hem en de anderen mee. We praten en mensen stellen vragen aan me, zoals: “Waar woon je?”, “Met wie praat je als je problemen hebt?”. Remco helpt me ook als ik een vraag niet zo goed begrijp. Tussen de middag eten we lekker een broodje. Volgende keer wil ik weer mee. Remco komt me halen en brengt me weer thuis. Dat vind ik wel leuk. Tekst, foto’s: Nelleke Geerse, Academie voor Kwaliteit van Bestaan Dinsdag 10 december verzorgt een aantal mensen van het team van DiVers een High Tea, op Zorg- en beleefboerderij ‘Binnenste Buiten’ in Terhole. Gastdocent deze middag is Wilma te Roller, van Honeypie te Middelburg. De High Tea, inclusief vers gezette thee natuurlijk, bestaat uit 3 ‘rondes’: Ronde 1: sandwiches en quiche, ronde 2: scones en vers fruit, ronde 3: zoete hapjes. ’s Morgens wordt alles voorbereid en zover mogelijk al klaargemaakt . Als alle gasten gearriveerd zijn, legt Lilly heel goed uit hoe alles zal gaan verlopen. Het ziet er allemaal feestelijk en erg lekker uit! De gasten laten het zich goed smaken! Een geslaagde dag, en voor herhaling vatbaar! 26 19e jaargang nr. 1 maart 2014 Khalid wordt wakker van geluiden buiten. Als hij uit zijn dakraam kijkt, ziet hij schimmen bewegen bij de achterdeur van Café Dorpszicht. Khalid belt 112 en niet veel later is er sprake van ‘een heterdaad’. Een week later brengt de burgemeester van Veere onze held een dikke bos bloemen en bedankt hem voor zijn inzet. 2013: “Inbrekers café Koudekerke betrapt tervolging vrijdagmorgen vroeg na een ach KOUDEKERKE - De politie heeft een invan en den verdacht van het pleg vier mannen aangehouden die wor Rond en. . Dat liet de politie zaterdag wet braak in een café in Koudekerke Koudemde geluiden op het Dorpsplein in 03.10 uur hoorde een getuige vree ant van het werd ingebroken aan de achterk kerke. Vervolgens zag hij dat er er als een rs eke en bij hun komst vier inbr café. Gealarmeerde agenten zag ekers werd achtervolging in. Een van de inbr haas vandoor gaan en zetten de konden haald en aangehouden. De andere al snel door een politieman inge ” aanvankelijk nog ontkomen. (…) HOI, ik ben DAISY RAES Ik kom uit Sint Niklaas en ik ben 16 jaar. Mijn hobby’s zijn: fietsen, zwemmen en koken. Ik woon in het BHC (behandelcentrum) in Westkapelle. Ik werk op Knip-Oog. Daar vind ik het leuk want naaien is mijn ding en verven ook. Ik schrijf graag en daarom wil ik een stukje schrijven voor in dit blad. Op de Academie vind ik het erg leuk. Ik doe daar eigenlijk van alles. Je hebt de mannencursus en ook een vrouwencursus. Ik zit op de vrouwencursus en vind dat erg leuk. Ik verf, ik schrijf en doe soms een spel. Maar ook praten we over positieve dingen en moeilijke dingen. Zoals bijvoorbeeld over mijn grootste droom en dat is: voorgoed bij mama zijn. PROMOTIEDAG Paardensport 5 januari 2014 Foto: Daisy op de vrouwencursus (fotograaf: Margriet Woltering) Door team Paardoes Promotiedag Paardensport ook dit jaar weer een geslaagde dag, mede door Lions Borsele en vrijwilligers! Iedereen geniet op deze dag: de ruiters, de bezoekers en ouders en/of verzorgers. Ruiters met een ondersteuningsvraag van verschillende maneges uit zuidwest Nederland rijden hun proeven. Zowel individueel als groepsgewijs. Manege Paardoes is één van de deelnemende maneges. Namens team Paardoes feliciteren wij de vele ruiters die in de prijzen zijn gevallen. ● 19e jaargang nr. 1 maart 2014 27
© Copyright 2024 ExpyDoc