dierenartsen dierenartsen dierenartsen die met passie met passie met passie me NIEUWSBRIEF PAARD i n fo @ dapkrommerijnstreek . n l FEB 2014 www . dapkrommerijnstreek . n l dierenartsen met passie Diarree bij het paard Diarree bij paarden is een probleem waar we in de praktijk helaas vaak mee geconfronteerd worden en wat een frusterend probleem kan zijn voor eigenaar en paard. In deze nieuwsbrief zullen we daarom verder ingaan op de veel voorkomende oorzaken van dit probleem. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen acute en chronische diarree. Omdat het volume van de blinde en dikke darm bij het paard behoorlijk groot is, kan in korte tijd enorm veel vocht verloren gaan via de darm, waardoor er bij volwassen paarden met acute, ernstige diarree meer kans is op ernstige gevolgen dan bij andere diersoorten en bij mensen. Als de diarree langer dan een maand aanhoudt wordt vaak gesproken van chronische diarree. In deze gevallen blijkt het stellen van een exacte diagnose vaak moeilijk. We zetten even wat zaken op een rij voor u: Acute diarree Salmonella Salmonella is de meest voorkomende infectieuze oorzaak van diarree bij paarden. De bacterie wordt via de mond opgenomen door bv. besmet voer, water of contact met paarden die de bacterie uitscheiden. De verschijnselen variëren van geen afwijkingen (subklinische drager) tot acute, heftige diarree, soms zelfs met sterfte tot gevolg. Stress, zoals chirurgie, transport, andere ziektes of behandeling met antibiotica gaan vaak vooraf aan de acute diarree. Paarden die de bacterie bij zich dragen maar niet ziek zijn, kunnen de bacterie wel uitscheiden, waardoor ze mogelijk een bron zijn van besmetting voor andere paarden. Omdat de bacterie niet continu en in kleine hoeveelheden wordt uitgescheiden is het lastig om dragers op te sporen. Daarom moet er bij een paard die ervan verdacht wordt drager te zijn van Salmonella, meerdere mestmonsters (met een week tussentijd) worden onderzocht. Bij een milde vorm van de ziekte zijn de paarden sloom, hebben geen eetlust, koorts en milde diarree. Meestal herstelt het paard vanzelf binnen 4-5 dagen. De meest ernstige vorm van Salmonella uit zich in waterdunne diarree, sloomheid, verlies van eetlust, koorts en vaak ook koliek. Doordat de paarden veel vocht, elektrolyten en eiwitten verliezen kunnen ze snel achteruit gaan. Daarbij kunnen de bacteriën in de bloedbaan terecht komen en dus bloedvergiftiging veroorzaken. Zonder behandeling is deze vorm van Salmonella meestal fataal. De behandeling bestaat in dit geval uit vochtinfusen, antibiotica en ontstekingsremmers. In sommige gevallen wordt ook een plasmatransfusie van een ander paard gedaan om de verloren eiwitten in het bloed aan te vullen. In deze gevallen is dus intensieve behandeling en verzorging noodzakelijk. Salmonella is een zogenaamde ‘zoönose’ en kan worden overgedragen van dier op mens. Het is dus zeer belangrijk dat mensen die in contact komen met geïnfecteerde paarden, zich aan strikte hygiëneregels houden. Vooral kinderen, ouderen, immuun-gecomprimeerde en zwangere vrouwen lopen een verhoogd risico op het oplopen van Salmonella. Colitis X Colitis X is een zeer acute, ernstige vorm van darmontsteking waarvan de exacte oorzaak niet bekend is. Vandaar de naam Colitis X. Deze vorm van diarree komt niet vaak voor. Meestal treedt het op na stress, langdurig transport of soms ook langdurig antibioticagebruik. Doordat de bacterieflora in de dikke darm verstoord wordt krijgen andere bacteriën de kans om te gaan groeien en zogenaamde ‘toxinen’ te vormen. Een voorbeeld is Clostridium, waarschijnlijk een factor van belang bij Colitis X. Het verloop van de ziekte is erg snel, paarden krijgen ernstige, waterdunne diarree, raken in shock en kunnen snel sterven. De prognose van deze ziekte is dan ook erg slecht. Ondanks infusen en medicatie overlijdt het paard in veel gevallen. Chronische diarree Zand Wanneer paarden op een schrale weide staan kunnen ze met het grazen veel zand opnemen. Ook paarden die van de grond in een paddock gevoerd krijgen, kunnen tijdens het eten veel zand binnen krijgen. Als dit zand zich gaat ophopen in de blinde of dikke darm kan dit koliek veroorzaken. In sommige gevallen krijgen de paarden alleen een wisselende mestconsistentie. Meestal zijn deze paarden niet echt ziek, zoals bij andere oorzaken van diarree, alhoewel het zand in die gevallen wel bij kan dragen aan het ziek worden van het paard. Zand in de mest is vast te stellen door de mest uit te spoelen met water, waarbij het zand naar de bodem zakt. De behandeling bestaat vaak uit het laxeren van het paard. Ook wordt vaak lijnzaad of psylliumzaad gegeven om het zand uit de darm weg te krijgen. Om dit te voorkomen is het natuurlijk belangrijk om paarden niet te lang op droge, schrale weides te houden en niet te voeren in het zand. Wormen Diarree door wormen wordt vaak veroorzaakt door infectie met kleine ‘strongyliden’, Cyathostominose. Net als met zand kunnen worminfecties bijdragen aan het ontstaan van diarree door andere infectieuze ziektes zoals Salmonella. Een goed ontwormbeleid is dus altijd belangrijk in het voorkomen van diarree. Meer informatie over wormen kunt u vinden in de nieuwsbrief over worminfectie’s. Afwijkend rantsoen De normale darmflora van een paard is een evenwicht van verschillende bacteriën. Deze bacteriën leven van het voedsel dat een paard eet en produceren vervolgens weer producten (energie) die door het paard kunnen worden opgenomen. Als dit evenwicht verstoord raakt en de minder goede bacteriën de overhand krijgen kan dit een oorzaak zijn van diarree. Omdat deze bacteriën afhankelijk zijn van het voer dat een paard krijgt is het logisch dat voerveranderingen, voer dat te snel afbreekbaar is of voer dat besmet is met schimmels diarree kan veroorzaken. Omdat de darmflora niet bij elk paard gelijk is zal het ene paard hier gevoeliger voor zijn dan een ander paard. Maar het is dus in elk geval van diarree belangrijk om kritisch naar de kwaliteit en samenstelling van het voer te kijken. Andere oorzaken De meest voorkomende oorzaken bij chronische diarree zijn zand, wormen en een afwijkend rantsoen. Maar er zijn nog vele andere oorzaken die diarree kunnen geven, zoals vergiftigingen of afwijkende motiliteit van de darmen. Helaas is de exacte oorzaak soms lastig te achterhalen. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u altijd contact opnemen met onze kliniek: Namens ons hele team, Maaike van Ree dierenarts Nu ook in Odijk [email protected] www.dapkrommerijnstreek.nl spoedgeval (030) 60 11 238 24 | 7 | 365 Dit is een uitgave van Dierenartsenpraktijk Krommerijnstreek; afmelden: [email protected] o.v.v. ‘Afmelden nieuwsbrief paard’ Er kunnen geen rechten ontleent worden aan deze nieuwsbrief; tekstfouten voorbehouden.
© Copyright 2024 ExpyDoc