Doorliggen voorkomen, een handleiding voor patiënten

Doorliggen voorkomen,
een handleiding voor
patiënten
Wat is doorliggen?
Wanneer u een langere periode in bed moet liggen
of vaak in dezelfde houding ligt of zit, krijgt uw huid
het zwaar te verduren. Door de druk die op bepaalde
plaatsen ontstaat (zie tekening), kunt u last krijgen
van rode plekken, die vervolgens blaren kunnen worden. Wanneer er niets tegen gedaan wordt, kan op de
drukplekken een wond ontstaan. Dit probleem noemen
we doorliggen of decubitus.
In deze folder leest u wat decubitus is, wat de oorzaken zijn en wat u zelf kunt doen om decubitus te
voorkomen. Heeft u na het lezen nog vragen, stel ze
dan gerust aan de verpleegkundige of aan uw arts. Zij
beantwoorden graag uw vragen.
1
Wat zijn de oorzaken van decubitus?
-De voornaamste oorzaak van decubitus is te veel
druk op dezelfde plek. De kleine bloedvaten in de
huid worden dan dichtgedrukt. Hierdoor krijgt het
weefsel onder de huid te weinig zuurstof en voedingsstoffen. Uiteindelijk ontstaan beschadigingen
aan de huid.
- Ook schuiven over het matras of de stoelzitting veroorzaakt beschadigingen aan de huid en bloedvaatjes.
Daarnaast heeft u meer kans op decubitus als:
-uw huid vochtig is, bijvoorbeeld door transpiratie of
incontinentie. Vocht irriteert de huid;
-u weinig of niet van houding verandert in bed of
stoel;
- u een slechte voedingsconditie heeft;
-u een slechte algemene lichamelijke conditie heeft;.
-u aan een gevoelsstoornis lijdt;
-uw huid en bloedvaten kwetsbaarder zijn, bijvoorbeeld door ouderdom of suikerziekte.
Kan decubitus voorkomen worden?
Ja, decubitus kan worden voorkomen. Heeft u bijvoorbeeld slechte bloedvaten én een slechte voedingsconditie én u bent bedlegerig, dan is het risico op het
onstaan van decubitus erg hoog. Dit risico kan door
het nemen van de juiste maatregelen wel sterk worden
verkleind.
Hoe voorkomt u decubitus?
Maatregelen die u kunt treffen om decubitus tegen te
gaan, zijn:
- Regelmatig omdraaien in bed
Zo voorkomt u dat de druk van uw lichaamsgewicht
continu door dezelfde plaatsen moet worden opgevangen. U kunt zo mogelijk even op de buik gaan
liggen. Draai gemiddeld één keer in de twee à drie
uur. Ligt u op uw zij, dan kan de verpleegkundige een
kussen tussen de knieën plaatsen. Zo wordt voorko2
men dat uw knieën elkaar raken.
- Juiste houding aannemen in bed en stoel
Wanneer u in bed de hoofdsteun hoger zet, gebruik
dan ook de knie-knikstand in het bed. Zo kunt u
rechtop zitten zonder dat u onderuitzakt en voorkomt
u wrijving.
- Regelmatig van houding veranderen in de stoel Een speciaal anti-decubitus zitkussen kan de druk op
de billen verlichten.
- Een gladde onderlaag
Leg zo min mogelijk lakens en laagjes kleding over
elkaar. Kreukels en plooien, maar ook kruimels kunnen drukplekken veroorzaken.
- Draag kleding van soepele, gladde stof
- Bescherm uw hielen.
Leg een groot kussen onder de kuiten zodat de hielen
vrij liggen.
- Huidverzorging
Was uw huid met een zeep die niet ontvet. Heeft u
last heeft van een droge huid, smeer dan uw huid
zacht in met een ongeparfumeerde bodycrème of
huidolie.
- Hygiëne
Wanneer u incontinent bent, is het van belang dat u
goed incontinentie (inleg)materiaal gebruikt en dit
om de paar uur verschoont. - Goed eten en drinken
De genezing van een (beginnende wond) kost veel
energie. Deze energie wordt in de vorm van eiwitten
en calorieën uit de voeding opgenomen. Het is daarom van belang dat u goed eet. Zo nodig kan de arts
een diëtist inschakelen om een aansterkend dieet
samen te stellen.
Op de tekeningen op de volgende pagina ziet u een
voorbeeld van een goede houding in bed en op de
stoel.
3
Belangrijk!
Het is belangrijk dat u zelf in de gaten houdt of u risico
loopt op doorliggen. Controleer uw huid dagelijks of
laat dit door een familielid of de verpleegkundige doen.
Let daarbij op:
- pijn, bijvoorbeeld steeds pijn op dezelfde plek van de
huid;
- rode plekken, bijvoorbeeld een rode plek op de huid
die niet weggaat wanneer u erop drukt.
Wanneer u één of beide verschijnselen heeft, waarschuw dan zonder aarzelen uw verpleegkundige of uw
arts. Meld ook zo snel mogelijk wanneer u eerder een
doorligwond heeft gehad of al wondjes heeft.
4
Kennemer Gasthuis
Locatie noord
Vondelweg 999
Haarlem
Locatie zuid
Boerhaavelaan 22
Haarlem
Postadres
Postbus 417
2000 AK Haarlem
Website: www.kg.nl
e-mail: [email protected]­­­
1036941-17-07-2014
Telefoon: (023) 545 35 45