K Communicatieve fotografie Door Hans Arend de Wit De communicatieve beelden van art director/fotograaf Ron Gessel Zijn foto’s kun je tegenkomen in een advertentie of in een brochure. Ze laten je even stoppen met bladeren, laten je stil staan bij de mensen die niet iets showen maar iets ‘zeggen’ of ervaren. Getroffen door een foto van Ron Gessel zag ik bij Google beelden van velerlei onderwerpen, in uiteenlopende settings. Alle hadden ze een buitengewone intensiteit die je niet veel ziet en ik vroeg mij af wat voor soort man er achter de camera stond, wat voor soort kijk hij op fotografie had. Het leek dat Ron een voorkeur had voor dramatisch licht, dat dit op zijn pad kwam, of dat hij dit opzocht. Per onderwerp zag ik dat de kadrering heel passend was bij het onderwerp en bij de situatie, alsof hij de stijl liet bepalen door de zeggingskracht van het gebeuren, door het verhaal. Waar zijn kijk door bepaald zou kunnen worden werd me duidelijk toen ik zag dat zijn beroep een samensmel- ting was van art director en fotograaf, of anders wel een symbiose van een strateeg en een ziener. Ik zou zijn reclamewerk wel willen zien met daarin zijn communicatieve foto’s en ook zijn foto’s die hij afzonderlijk van promotionele communicatie had gemaakt. Die zal je niet snel onder zijn eigen naam tegen komen, vandaar dat ik naar de bron ging. Dat Ron niet midden in een dorpse gemeenschap zou wonen, maar op een eiland als het ware, had ik niet in mijn gissingen opgenomen, maar zo bleek het wel te zijn, want aan het eind van de route naar zijn huis, te midden van sloten en groen, stond in een strakke design-tuin een aansprekelijke bungalow, los van alles. Ron Gessel. Zelfportret. Aanloop als art director met dubbelfocus bril Ron had een opleiding grafisch ontwerpen gekregen in Utrecht waarna hij mijn carrière begon als art director bij verschillende grote reclamebureaus, FHV BBDO, Leeuwarden. 50 Krakau, Polen. 51 één van de beste bureaus met veel smaak en stijlgevoel, en Lowe en Baas en van Haastrecht. Zo werkte ik, vertelde hij, meteen al met diverse reclamefotografen met wie ik reclamecampagnes maakte, tot ik mij uiteindelijk zelfstandig vestigde als art director/fotograaf, een dubbele instelling, met een bril met dubbelfocus als het ware waar ik veel profijt van heb. Naast mijn doelgerichte werk in de reclame ben ik in hart en nieren een straatfotograaf geworden. Van locatie naar locatie reizend werd ik steeds meer gegrepen door het leven in de buitenlanden waar ik kwam en door de mensen die ik ontmoette en zag passeren. Anders dan bij het maken van de foto’s in opdracht worden die foto’s niet geënsceneerd, want ik streef er naar om puur het echte leven vast te leggen. Dit is niet zo’n verwonderlijke beroepsverandering omdat de visuele gevoeligheid in beide beroepen in veel opzichten overeenkomt. De ogenschijnlijke carrièreswitch ervaar ik zelf niet zo, omdat in beide beroepen je manier van denken en ervaren erg overeenkomen en gaat het allebei om overdracht, communicatie van dromen, wensen, gedachten, en vergezichten. Art director turned photographer Ik ken meer ‘art directors turned photographer’, zei ik, en ik ben gaan geloven dat fotografen die van oorsprong art director waren meer denken in de communicatieve vorm van het beeld, het verhaal van de plaat dan de pur sang fotograaf die meer reageert met z’n hart. De pur sang fotograaf laat zich verrassen door puur het leven zoals hij dat aantreft en wil dat zo mooi of spannend of interessant mogelijk weergeven. De art directing fotograaf, de naam zegt het al, zoekt naar associatieve metaforen, en wil het beeld zó dirigeren, manipuleren, zoals het ’t beste in beeld komt voor z’n verhaal, dat kan een boodschap inhouden, passend in een thema, of het kan zelfs een voorwaarde zijn dat de geest van de plaat moet passen in een redactioneel of een politiek, zakelijk verhaal, een public relations campagne of een reclamecampagne. Het ligt aan de instelling waarmee je op pad gaat, vergelijkbaar met de instellingen van de camera. Coney Island. Kiek nu voor later Deze tweedeling wankelt meteen als ik nu opeens terug denk aan de advertentie- Coney Island. Cadilac, Las Vegas. 52 53 Foto voor magazine Maasvlakte 2. Poster voor Schiphol. campagne die Paul Huf ooit maakte voor de Stichting ter Bevordering van Amateurfotografie ‘Kiek nu voor later’. In de zwartwitfoto’s die hij daarvoor maakte gaven de gezinssituaties zulke koddig levendig beelden dat je onwillekeurig dacht dat het unieke momentopnamen waren die je graag terug zou willen zien. Huf was doordrongen van het verhaal en de boodschap, en maakte op een halve pagina familiebladen fantastische verhalen van de Familie Kiekes. De foto’s waren op zo’n spontaan leuke, sprankelende, spannende manier gekadreerd dat je geen moment het idee kreeg dat ze super commercieel geënsceneerd waren, maar waren dat uiteraard wel. Volgens mij hebben deze foto’s veel mensen tot fotograferen gebracht. Kun je je herinneren die advertenties gezien te hebben? Fotografen die voor Ron favoriet zijn Met welke fotografen voel jij je verwant, Ron, daar ben ik wel erg benieuwd naar. Steve McCurry en na enig aarzelen omdat hij almaar zijn naam vergeet, Martin Parr. Die laatste is verrassend, was mijn reactie, omdat die zich vooral bezig houdt met 54 burgerlijke fotografie, frappante snapshots zeg maar. Dat probeer ik er altijd een beetje in te krijgen, vervolgde Ron, zoals in de foto’s van Coney Island. Inderdaad een serie frappante, spontane kieken met een trefzekere timing gekozen, op een pretparkachtige locatie waar je naar blijft kijken. We bekijken de foto’s die op zijn website staan en kiezen er een hele reeks uit voor De FOTOgraaf, ook dramatisch mooie die in Polen zijn gemaakt, Leeuwarden, een mooie Cadillac van Elvis Presley, en een dynamisch mooie foto voor het magazine van de Maasvlakte. Meer dan het maximum aantal foto’s kunnen we niet laten zien, je kunt er meer ontdekken op Ron’s website, Manhattan, San Francisco, waar Ron voor Microsoft werkte, en meer van de U.S.A., Kuala Lumpur, China, en Japan, en opdrachtgevers in Nederland. www.rongessel.nl M