Dit gratis eMagazine is een uitgave van Sonja van Driel. Wil je artikelen (of delen ervan) gebruiken voor je eigen blog of voor andere doeleinden? Stuur dan een email met relevante informatie en je verzoek naar [email protected]. © Sonja van Driel Sonja van Driel is sinds 1994 werkzaam in de fotografie. Na een lange carrière als fotograaf richt zij zich tegenwoordig op het schrijven van boeken en het geven van trainingen. Daarnaast verzorgt zij lezingen in binnen- en buitenland. eMagazines eMagazine met artikelen over het opbouwen van een succesvolle carrière als fotograaf eMagazine met artikelen over fotografie voor de serieuze amateur en de beroepsfotograaf INHOUD DEEL 1 Pag. 5 De vier grootste valkuilen bij het opbouwen van een carrière als fotograaf Pag. 11 Interview with Jeroen Bours, CEO of Darling, advertising agency in New York (Engelstalig) Pag. 14 Interview with Guus Rijven, international photographer and professor at Royal Acadamy of Fine Arts in The Hague, The Netherlands (Engelstalig) Pag. 19 Hoe bepaal je de juiste prijs voor jouw fotografie? Pag. 20 Wat te doen als fotograaf wanneer je auteursrechten worden geschonden? DEEL 2 Pag. 26 Scherptediepte wordt slechts voor 1/3 deel (!) door het diafragma bepaald Pag. 28 Fotograferen in de Manuele stand Pag. 30 Minder flitslicht = langere flitsafstand. Hoe kan dat? Pag. 32 14 tips voor productfotografie Pag. 34 Wat zijn de voordelen van de voordelen van dure objectieven? Pag. 36 iTTL, eTTL, wat is de betekenis hiervan en wat zijn de verschillen? Pag. 37 AWB of Bewolkt, welke witbalans stel je in als je de flitser gebruikt? DEEL 1 het opbouwen van een succesvolle carrière als fotograaf De vier grootste valkuilen bij het opbouwen van een carrière als fotograaf Hoe komt het dat alles voor sommige fotografen hopeloos en uitzichtloos lijkt om opdrachten naar zich toe te trekken terwijl anderen de ene na de andere klus krijgen? Hoe komt het dat de ene fotograaf zichzelf als het ware de put in denkt en de andere fotograaf de schouders ophaalt en zijn of haar plek in de markt gewoon inneemt? De onaangename aspecten van de marktsituatie zit veel fotografen dwars. Wat echter een groter probleem is, is de manier waarop we er zelf over denken. Negatieve gedachten kunnen tot op grote hoogte een eigen leven gaan leiden. Er is een aantal valkuilen dat ervoor zorgt dat je carrière als fotograaf niet van de grond komt. Ik weet er alles van want toen ik als fotograaf wilde beginnen ging het bij voorbaat al mis. Op de Academie waar ik toentertijd studeerde heerste de gedachte dat je fotografie maar beter als hobby kon houden. ‘Teveel concurrentie en mensen die niet bereid zijn een reële prijs te betalen’ waren de verlammende doemgedachten van veel studenten. Ik was zo naïef om het voor zoete koek aan te nemen en bleef nog negen jaar lang hangen in een baan die mij weinig voldoening gaf. Pas toen ik de fotografie bij toeval inrolde bleek het allemaal ontzettend mee te vallen met de concurrentie of lage tarieven. Jarenlange kende ik geen armoede in mijn carrière als fotograaf. En toch, na jaren van succes in de fotografie ging het niet vanzelf om als zodanig aan de slag te blijven. In 2005 ging het helemaal mis. Mijn omzet kelderde met 75%. Dat was voor mij als alleenstaande ouder en kostwinner behoorlijk zwaar. Ik moest er een bijbaantje bij nemen om het gezin te onderhouden. Het werd nog erger; het water stond me zo aan de lippen dat mijn huis moest worden verkocht zodat we van de overwaarde konden leven. In deze crisisperiode sprak ik een van mijn broers. Na mijn grote klaagzang over de slechte marktsituatie merkte hij heel droogjes “als je niet uit deze situatie kon komen, kan je niet ondernemen. Blijf dan maar voor een baas werken.” Het was een pijnlijke opmerking maar ik realiseerde me direct dat hij gelijk had. Toen stelde ik mezelf de vraag: “wat heb ik nu precies gedaan om mijn werk nieuw leven in te blazen en hoe actief ben ik geweest in het benaderen van (nieuwe) klanten?” Toen moest ik eerlijk bekennen dat ik niet veel had ondernomen op dat vlak. Onder het mom van een ‘verziekte markt’ verviel ik in gemopper en legde de schuld van gebrek aan voldoende werk buiten mezelf. Na de wijze woorden van broer nam ik een andere houding aan. Ik ging onderzoeken hoe de markt nu werkelijk in elkaar zat en nam een meer zakelijke houding aannam ten aanzien van het fotografievak. Het roer ging om; na een jaar zat ik weer helemaal op het niveau van voorheen. De kachel rookte weer! Het baantje kon ik opzeggen en gelukkig was mijn huis nog niet verkocht. Het Te Koop bordje in de tuin heb ik eruit gerukt en met groot genoegen terug overhandigd aan de makelaar. Wanneer je fotograaf wilt worden is het niet meer dan logisch om eerst over fotografie te leren - Vol enthousiasme doorloop je het het proces van het leren fotograferen. Je gaat naar een fotografie-opleiding of je volgt workshops bij beroepsfotografen. Hoe dan ook, je leert over techniek, compositie en inhoud van foto’s. Naarmate je langer bezig bent en je ziet het niveau van je resultaten groeien wordt je steeds blijer. Je overweegt zelfs om beroepsfotograaf te worden. Enfin, je spendeert geld en tijd in het opdoen van kennis en je investeert in apparatuur. Er is een mooie website gemaakt, visitekaartjes zijn gedrukt, de portfolio is in orde, kortom, je bent er helemaal klaar voor om betaalde opdrachten aan te nemen. En dan gebeurt het: er gebeurt niets. Als het niet lukt om op eigen kracht aan betaalde opdrachten te komen, loert het gevaar om de hoek om je te verschuilen achter excuses. De schuld wordt afgeschoven op de grote hoeveelheid concurrenten en beunhazen, op opdrachtgevers die zelf hun foto’s maken of op de recessie. Frustratie en onzekerheid slaan toe. Deze negatieve gevoelens leiden dan weer tot een verlammende houding, want met dergelijke doemgedachten zet niemand concrete stappen. Het excuus wordt een valkuil. En juist die valkuil is er de oorzaak van dat een fotograaf niet verder komt in zijn carrière. Overigens zijn het niet alleen degenen die willen starten als beroepsfotograaf bij wie het niet lijkt te lukken. Ook de gevorderde beroepsfotograaf kan gevoelig zijn voor bepaalde valkuilen. Laten we de vier valkuilen eens op een rijtje zetten. Valkuil 1 Onzekerheid Sommigen, zelfs de meest getalenteerde en zelfs degene met een solide fotografieopleiding, zijn zo onzeker over hun prestaties van hun fotografie dat ze schromen om zich te presenteren aan de markt. Alsmaar denken niet goed genoeg te zijn in vergelijking met collega-fotografen heeft een verlammend effect. En de gedachte om pas na de zoveelste training of na aanschaf van dure apparatuur serieus te worden genomen als beroepsfotograaf werkt tegen hen. De neiging om eigen kwaliteiten te laag in te schatten, zorgt voor aarzeling om zich vol zelfvertrouwen te presenteren aan de markt. Valkuil 2 Onervarenheid Beginnende fotografen die net een fotografie-opleiding hebben afgerond, vallen in het bekende zwarte gat. Ze hebben de kunst van het fotograferen geleerd maar zich nog niet ontwikkeld in het promoten van hun werk. Nu staan ze er alleen voor. Er is geen leerkracht om ze te begeleiden in het proces van het binnenhalen van opdrachten. Dat geldt ook voor degenen die uit een jarenlang dienstverband komen; zij kennen nog niet het klappen van de zweep van het zelfstandig ondernemerschap. Er wordt niets meer geregeld door de werkgever en ze kunnen niet terugvallen op een team of een collega. Ze moeten zelf bedenken hoe ze een klantenkring opbouwen, hoe ze met een foto-agent of een galeriehouder in contact komen, hoe ze moeten netwerken of welke prijs ze moeten berekenen. Al deze vaardigheden moeten nog ontwikkeld worden. Valkuil 3 Geïnfecteerd met het negativiteitsvirus We kennen allemaal de geluiden van mensen die negatieve gedachten hebben over het fotograafschap; teveel concurrentie, beunhazen, te lage tarieven, vriendjespolitiek. Of wat te denken van de ontmoedigende berichten van uitgeverijen die hun tarieven verlagen en wurgcontracten aanbieden aan hun fotografen. Het zijn bepaald geen positieve geluiden. Laat je je hierdoor ontmoedigen, schiet je met gemak in de moppermodus. In plaats van het plegen van marktonderzoek en het zoeken naar alternatieven, loert het risico om de hoek om alles voor zoete koek aan te nemen. Valkuil 4 Het onderschatten van het belang van ondernemersvaardigheden Dan zijn er fotografen die zichzelf als fotograaf beschouwen en niet als ondernemer. Ze geloven dat hun talent voor fotografie zich vanzelf verkoopt en dat dit hen ontheft van de noodzaak om zichzelf te vermarkten en te promoten. Jaren geleden was het allemaal niet zo nodig om jezelf en je fotografie te verkopen. Het werk kwam makkelijker naar je toe. Bovendien waren veel fotografen gewoon in loondienst bij uitgeverijen en bedrijven. Maar tijden zijn veranderd, de cultuur is freelance. Als je niet weet hoe je dit moet aanpakken overleef je het niet. Ook zijn er zelfstandige fotografen die al een poosje meelopen maar niet in staat zijn hun bestaan als fotograaf voort te zetten. Zij hebben last van collega’s die voor lagere tarieven werken. Of ze worden niet meer ingehuurd omdat hun opdrachtgevers opeens voor een andere fotograaf kiezen. Zij raken zo ontmoedigd dat ze de camera in de wilgen hangen en een ander vak kiezen. Maar zoals iedere markt in beweging is, geldt dat ook voor de fotografiemarkt. Vernieuwen en meebewegen met de markt hoort nu eenmaal bij ondernemen. Misschien kun je meer valkuilen bedenken maar dit zijn wel de meest voor de hand liggende. Om gelijk maar met de deur in huis te vallen, de excuses zijn veelal niet gebaseerd op gegronde redenen. Nu denk je misschien, alles leuk en aardig maar hoe zit dat dan met de concurrentie? En het is toch crisis, dat staat elke dag in de krant?! En de budgetten bij veel opdrachtgevers zijn lager dan voorheen. De concurrentie - Ik wil niet bagatelliseren dat er geen concurrentie is noch beweren dat het makkelijk is om aan werk te komen. Maar een groot aantal fotografen is wél in staat zijn om een goede boterham te verdien. Er ligt dus kennelijk genoeg werk. Dat zeggen ook de opdrachtgevers in mijn interviews met hen. De fotografen die in negativiteit blijven hangen schakelen zichzelf als het ware uit als concurrent voor degenen met een positieve en ondernemende houding. Want als je gelooft dat het toch niks wordt, dan blijkt dat ook zo te zijn. Denken dat er teveel concurrentie is wordt dan een self fulfilling prophecy. Negativiteit is de stuwende kracht hierachter. Trouwens, concurrentie is van alle tijden en van alle beroepsgroepen. Iedere ondernemer en zzp-er heeft nu eenmaal concurrenten. Fotografen zijn daar geen uitzondering op. De markt is veranderd - Dat is logisch, iedere markt maakt schommelingen door. Dat een aantal fotografen het gevoel heeft dat bestaande opdrachtgevers hen tekort doen is niet nieuw. Maar iedere fotograaf heeft de keus om zijn eigen klanten te kiezen. Er is niemand die hen dwingt om bij een bepaalde opdrachtgever te blijven. Het vinden van nieuwe wegen is zinvoller dan te blijven klagen over de marktsituatie. Het nodige gemopper op hoe opdrachtgevers de fotografen ‘uitknijpen’ (iets waar ik het niet helemaal mee eens ben, er wordt immers nog steeds een aantrekkelijk dagtarief gehanteerd door goede opdrachtgevers) maakt je bij de opdrachtgevers niet erg populair. Iedere opdrachtgever heeft liever te maken met een positief dan met een negatief persoon. Trek de vergelijking maar eens naar jezelf als klant. Stel dat je al lange tijd bij een bepaalde cameraleverancier je apparatuur aanschaft. De markt verandert (ja, ook voor hen) en ze gaan klagen dat fotografen tegenwoordig niet meer zo veel investeren in apparatuur als vroeger. Hoe zou jij het vinden als de leverancier zegt: ‘Het is belachelijk dat jullie niet genoeg investeren, jullie moeten toch kwaliteit leveren?” Nog een voorbeeld: stel, je bent vaste klant bij een restaurant. Dan komt er een moment dat je er minder vaak naartoe gaat. Misschien heb je minder te besteden en maak je vaker zelf je eten klaar. Of je gaat niet meer naar je vaste adresje omdat er een ander restaurant is geopend welke je eens wilt uitproberen. Stel nu dat de restauranteigenaar moppert dat je niet meer bij hem komt ... Zou het niet prettiger zijn als deze wat meer begrip opbrengt voor jouw veranderde situatie? En hoe slim zou het niet zijn als hij met alternatieven komt om jou weer terug te winnen als klant? De kans is groot dat je weer graag naar hem teruggaat als de kaart eens wordt aangepast of dat ze speciale budget-hapjes aanbieden. Hoe nu verder als je je valkuilen herkent? - Het is geen kwestie van positief denken maar van realistisch denken. Om te voorkomen dat de valkuilen jou in de greep krijgen is het belangrijk dat je eerlijk tegen jezelf bent. Alleen jij weet wat jou hindert in de het promoten van jezelf en je werk. Ik pretendeer geen psycholoog te zijn maar ik ben ervan overtuigd dat het begrijpen van je mentale obstakels aan de basis ligt van iedere langdurige succesvolle carrière. Je gedrag en andere mentale factoren zijn direct gelinked met succes. Door hand in eigen boezem te steken en niet de schuld af te schuiven op ‘de situatie’ neem je het heft in eigen handen. Het is nu eenmaal zinvoller om objectief te kijken naar je verbeterpunten dan te schuilen achter allerlei excuses. Een vaste baan als fotograaf bij een werkgever zit er niet in. Dat maakt het des te belangrijker om commerciële kennis en vaardigheden te ontwikkelen en jezelf als zzp-er op te stellen. Er is immers maar één persoon die een solide en trouwe klantenkring op kan bouwen en dat ben jij. Ik wil de uitspraak van Marc Lammers (ex-hockycoach van Nederland) nog maar eens herhalen: Winnaars hebben een plan, verliezers hebben een excuus Meer leren over het opbouwen van naamsbekendheid als fotograaf? Lees dan één van de ondernemersboeken voor fotografen van Sonja van Driel Interview with Jeroen Bours Founder and CEO of Darling, advertising agency in New York About Darling In 2008 Jeroen Bours started Darling in a one room office, just big enough for two tables and three chairs. Three years later, Darling has developed into a small all-round agency, launching new ideas and product through classic and new marketing channels. Every client has direct access to any of the talent at Darling, which saves them a lot of time. The company stands for three words: Ideas That Last. Every idea that is worth exploring should last and be flexible in every form of communication. More about Darling can be found on www.darlingagency.com. How do you carry out your search for a suitable photographer? We have a few common ways. By their reputation first. If a particular photographer doesn't come to mind than we start the search through: a- award books, b- lastly through reps. Do you scout for new talent or do you prefer to work with established photographers? We always scout for new talent. That includes scouting for "old" talent we weren't aware off. Seeing pictures is a stimulant. Seeing them from young chickens coming out of art school or an established photographer makes no difference. Any picture can delight or surprise you. How often are you being approached by photographers offering their photographic services to you? And how do you react on these requests? Every day we get at least five emails with an invite to visit their websites. We click on most of these. It doesn't take too much time. But we do make up our minds lightning fast. If a site is slow loading, or badly designed (that even includes bad typography) we close it down forever. Which other qualities should a photographer possess besides photographic skills? Many of course. A photographer should have "the eye". An eye to show something through his or her eyes that has a freshness to it different from any other picture you've ever seen. Personally, I think every photographer should behave like a photo journalist. If they shoot still life than show me a watch like I've never experienced it. Which is not easy. If they show me Calcutta, than show me "news", show me something amazingly different from all the others that have gone there before. A photographer should also be flexible budgetary wise. The successful ones often get strict thanks to their rapid developing egos and thanks to the enormous ego's their reps have developed over the years. We know reps whom think they are the Messiah. When choosing a photographer, how important is it that the photographer has an academic education in photography? Not important at all. Period. How important do you consider the appearance of the photographer's website? Super important. Here, the photographer can exhibit their work precisely the way they want to. They should think of their websites as freshly painted white walls. It's up to them to choose what is great enough to "hang" there. How often do you buy photos from stock agencies? Every day (unfortunately). In photojournalism there seems to be an increasing demand for photography-related presentations. These so-called multimedia productions where photos and sound are being mixed are new challenges for photographers. Do you notice this trend in advertising campaigns as well? In stills? Not yet. Hopefully this will come soon. The New York Times is experimenting with this on their iPad editorial version. What is your guideline regarding payment rates and copyrights? We negotiate hard, but we pay immediately. No one walks off the set without a check in their hands. It's a Dutch thing. As far as copyrights go, we respect the rules and sometimes even remind photographers to think not only print but negotiate digital as well. Digital is more than one medium. Digital is banners, websites, emails, intranets (they still exist), invites, etc. And they all have to be negotiated. The common thought among photographers is that the competition in their field is killing. What is your opinion about this matter as a buyer of photography? Twenty years ago, there were just as many photographers in the field as today. The difference is that to make it twenty years ago, you needed a rep. And to get into a rep's company was harder than to find a job. Today, that's still the case, however, every schmuck can have a website and call him or herself a photographer. There are thousands of wannabes out there that pose like photographers who will get seen because of their crummy websites. And then there's the true gem, not being represented by a star rep. These people have it the hardest. Those websites we do appreciate. I personally write to many of them and congratulate them on finding a visual voice. Sadly we do not have the opportunity to work with them all. I think what art buyers in agencies can do is to pre-select websites from all over the world and share the great ones with their art directors and copywriters. In my career I've never relied on art buyers bringing the latest to me. Instead I looked at the best in magazine and news publishing out there. They work much harder at it. Agencies are lazy when it comes to bending the rules or trying something new. In part that's because of the fear of their clients. And fear kills everything. Interview with Guus Rijven Guus Rijven, international photographer and professor at Royal Acadamy of Fine Arts in The Hague, The Netherlands WWW.GUUSRIJVEN.COM Specialty: people in public space, architectural moments, travel, arts, concept and design of photographic exhibitions Honors and awards: 1st price; cat Kunst (Arts), etc; De Zilveren Camera, the Netherlands General winner & Nomination, M.I.L.K., New Zealand (publications) Price of the city of Antwerp; Zomer van de Fotografie, Antwerp, Belgium You are a professional photographer since 1975. Did you enjoy an academic education in photography or do you consider yourself an autodidact? Originally I was educated as a building engineer and graphic designer. My academic education though, created my specialties in photography. They form the basis of my subjects and interests. Has documentary photography always been your specialty throughout your career as a photographer? In a way it has. For many years I was assigned by editors of magazines and books to photograph architecture and interiors. On my own initiative I made small photo series of my journeys which I completed with text. This was my free work and it occurred quiet spontaneously and unconsciously to me. Looking back now, this is where the roots lay for the long-term projects I make nowadays; travel and architecture, or amazement and space. One needs a free and artistic mind to let inspiration flow. How does inspiration come to you? My inspiration comes from different sources like literature, the arts, foreign trips and my particular interest in Japanese woodcuts. Did it ever occur that you blocked? I never blocked in regard to developing new projects but during the process of photographing it occasionally occurs to me. Always temporarily though. It can be hard to precisely express in an image what you want to show. Also one has to be aware not repeat of what one already knows. Curiosity plays an important role. If so, how did you conquer this so-called photographer's block? My senses are widely open for coincidences and I attempt to navigate unnoticed in order to let the unexpected happen. One can exercise for that if practicing often enough. Compare it with driving in your car in a city. Unconciously you are aware that something might happen. That you might have to use the breaks suddenly, in case a person or car doesn't notice you. This kind of anticipating is what most of us already do. It is the same in photography. It is a matter of developing your intuition to estimate of what might happen. Off course things do not always work out as you expected. But eventually you'll see and grab your chance to make the right photo. How would you characterize your photos? My photos can be characterized as spatial. The classical meaning of the subject is of minor importance than the context or setting in which it presents itself. In this one can see my architectural background. Besides this, I am fascinated by the coinciding of events and actions, which take place at the same moment. I prefer to give them equal attention. In this so called scene all parts are as important; the total is the subject, not a person, action or object. The connection between the various parts is co-ordinative instead of hierarchical. This leaves the viewer enough room to create his own perception. Your clients might have certain expectations on how the final photo(s) should look. Did this ever conflict with your creative mind? No it did not. When working on an assignment I take in consideration the briefing of the concept given by the client. In the process of brainstorming with the client you can guide, help, think, and make him enthusiastic about your point of view of the final result. This is exactly the reason why you are being asked, it is about your particular creative mind. What do you consider the most difficult part of being a professional photographer? I have a love-hate relationship with being a business person. Especially nowadays a photographer needs to be multi talented. We need to know more about marketing, financing projects and social media and even be an expert at photo-editing. Art and business seem to conflict with one another. It is all about money and economical motives. That's what kills ideas and makes the world boring easily. But what choice do we have? When a photo is not seen, it doesn't exist. How do you deal with that? Being a professor at the Academy of Arts is a steady base for my income. As a photographer, assignments are often created by myself. My starting point at new projects are pure fascination for the subject. The investment is initially carried by myself. Afterwards I investigate to see if my project can be financed. My projects are not always profitable in terms of money. But by extending my portfolio with new projects, the type of assignments come to me naturally. As a result of my fascination for Japanese woodcuts, I turned it into a project. Later on I have had an exhibition in the worldwide known Van Gogh Museum and a book of the project was published: Tokaido Make-over. You are in professional photography since a long time. As a photographer as well as a professor in documentary photography at the Royal Academy of Fine Arts. Do you notice big changes in regard to the profession? The greatest revolution was the transition from analogue to digital. Being a good or great photographer is not enough. One needs to be a specialist in DTP as well. Besides that, we are hostaged by the industry. Buying new equipment or software is not an option, it is a necessaty. But also the different photographystyles are changing. In the early days, a photo was expected to be perfect in traditional terms of sharpness, light, styling, decisive moment, etc. Nowadays we observe a more flexible idea of the perfect photograph, like the snapshot-style photography. Guileless photos and made without premeditation. Which photographer do you admire most? Walker Evans. He was very innovative and created his own rules. He mixed the formal and informal standard of images. And the book Invisible Cities by Italo Calvino, has always been my source of inspiration. Are you a member of a photographic association? I am a member of Gkf-fotografen. Being a photographer is often a lonesome activity. It is great to meet colleagues from different disciplines in photography. What would you recommend if someone is interested in pursuing a career in documentary photography? Follow your heart and passion. Don't become a photographer because it looks cool. Be aware that once you are successful that you continue to keep up the good work and not lay back. Be smart and if financially necessary, get a steady part-time job to make a living. Which other qualities should a photographer possess to become successful besides photographic skills? Inventiveness, passion, talent for improvisation. And especially nowadays, be clever and smart in social networking. Finally, is there a special project you want to achieve in the coming year(s)? There are several projects. Some are related to the city where I live, the Hague. I am using my hometown as an exemplaric model for city life in general, the use of public space and how city's nowadays are selling themselves by events, fairs and other kinds of amusement in this public space. Another long-term project, is a tale about the differences between city and rural life, between land and cityscapes; what do they have in common and where do they differ. Hoe bepaal ik de prijs voor mijn fotografie? Voor veel fotografen is het bepalen van een prijs voor hun fotografische diensten een punt van twijfel. Je wilt niet te goedkoop zijn. Want als je te weinig rekent, wordt je niet serieus genomen. Klanten verwachten dan niet zo veel van je werk. Maar bij een te hoge prijs drijf je de klanten wellicht rechtstreeks in de armen van de concurrent. Het staat iedere fotograaf vrij om eigen verkoopprijzen te hanteren. Sterker nog, op basis van de mededingingswet zijn vaste prijsafspraken verboden. In 'fotografenland' schommelen de prijzen enorm. Eigenlijk is dat ook wel logisch. Want in tegenstelling tot identieke producten zoals een pak koffie is er op het gebied van fotografie een enorme verscheidenheid aan kwaliteit, vakkennis en persoonlijke stijl. De ene fotograaf is de andere niet. De verschillen in kwaliteit, opleiding, vakkennis, specialisatie, ervaring en geboden service zijn enorm. Het ligt dan ook voor de hand dat fotografen uiteenlopende tarieven hanteren. Voor ieder type fotograaf zal er werk zijn. Er zijn nu eenmaal klanten die altijd op zoek zijn naar de laagste prijs, zij hechten minder waarde aan kwaliteit of boeiende fotografie. Maar er is ook, of vooral, veel vraag naar hoogwaardige fotografie. Klanten vinden het dan vanzelfsprekend dat daar meer voor betaald moet worden. Op de vraag welke prijs jij moet rekenen is geen eenduidig antwoord te geven. Maar laten we je enkele handvatten geven. Wat voor jouw fotografische werk een goede prijs kan zijn, hangt af van verschillende factoren: 1. Authentieke fotografiestijl. 2. Ervaring. 3. Kwaliteit en service. 4. De tarieven die je concurrenten hanteren 5. De bereidheid van klanten voor het betalen van bepaalde tarieven Hoe hoger je op de punten 1, 2 en 3 scoort, des te hoger je tarief zal zijn. Op de punten 4 en 5 heb je minder invloed. De verhouding tussen de prijs en het product Wat is je plek in de markt? Ben je een beginner, een gevorderde of een vergevorderde fotograaf? Gebruik je eenvoudige fotoapparatuur of kies je voor dure en geavanceerde camera's? Lever je de fotobestanden alleen op DVD of begeleid je het hele proces van foto tot afdruk? Ben je in staat om grote producties te organiseren? Kun je de druk van belangrijke, grote fotoshoots aan? De hoogte van de prijs zal onder meer op deze zaken betrekking hebben. Zo komt de verhouding prijs/product in balans. Wanneer je als fotograaf hoge prijzen hanteert, wordt er hoogwaardige kwaliteit van je verwacht. Kwaliteit die zich onder andere vertaalt in een perfecte afdruk en een boeiende compositie. Als je als beginner je prijzen (nog niet) op topniveau baseert, zullen de opdrachten niet te veel druk op jou leggen. Bovendien is zo de verhouding prijs/product in evenwicht. Intussen kun je zonder veel stressgevoelens ervaring opdoen, je fotografische technieken bijschaven en verbeteren. Naarmate je langer als fotograaf werkt, en meer ervaring en kennis opdoet, zul je de prijs willen verhogen. Dat is terecht en een logisch vervolg op jouw groei. Niet alleen voor jou als fotograaf maar ook voor je opdrachtgevers. Wat rekenen je concurrenten? Je kunt zelf wel een bepaalde waarde hechten aan je fotografie, maar je zult toch rekening moeten houden met de prijzen in de markt. Als je ver boven de tarieven van je collega uitsteekt, prijs je jezelf uit de markt. Dit is een commerciële wetmatigheid waaraan je niet ontkomt. De tarieven van fotografen kunnen per regio en land grote verschillen vertonen. In de Verenigde Staten kun je als topfotograaf gerust een dagtarief van 10.000 dollar of meer aan je klant berekenen. In Nederland en België is een derde hiervan het maximaal haalbare. Daarentegen verdienen commerciële fotografen in Nederland veel meer dan in het Verenigd Koninkrijk. Wat zijn klanten bereid te betalen? Wat een klant wil betalen hangt niet alleen af van de kwaliteit die je biedt. Zo zijn bijvoorbeeld fotoredacties bij kranten en tijdschriften gebonden aan een bepaald budget. Evenals dat het geval is bij reclame- en PR bureaus. Maar wanneer je klant een particulier is, zijn er grote verschillen in wat men bereid is om te betalen voor jouw fotografie. Er zijn klanten die geen waarde aan goede fotografie hechten. Zij zijn vooral uit op koopjes. Dat geeft niet, een goedkope fotograaf levert goedkope foto's. Jij bepaalt zelf of je bij die groep fotografen wilt horen. Niet iedereen loopt weg omdat ze foto's elders goedkoper kunnen krijgen. Klanten vinden service en kwaliteit vaak belangrijker dan de prijs. Potentiële klanten zijn redelijk op de hoogte van een reële prijs voor fotografie. Maar als fotografie opvalt door de fotografiestijl en de manier van afwerking en presentatie, is men beslist bereid om hier zijn goede geld voor neer te leggen. Niet iedereen is een koopjesjager, velen beseffen dat kwaliteit ook geld kost. Zo zie je maar, dé prijs bestaat dus niet. Ga voor jezelf na tot welke categorie fotografen jij behoort. Als je een bijzondere of karakteristieke stijl hebt die anderen niet hebben, is dat een punt om je prijs op te drijven. Door de jaren heen bouw je zo aan een tariefstelling, die steeds past bij je kennis en kwaliteiten als fotograaf. Op een bepaald moment weet je wat je waard bent en zal je niet meer twijfelen over de vraag 'welke prijs zal ik vragen'. Aanvullende informatie over tarieven tref je op een http://whopaysphotogs.tumblr.com/ Het is een webpagina waar fotografen tarieven plaatsen die zij krijgen van hun opdrachtgevers, wereldwijd. Daarnaast vertellen opdrachtgevers in Opdrachtgever in Beeld meer over de prijzen die zij betalen voor het werk van fotografen. Wat te doen als fotograaf wanneer je auteursrechten worden geschonden? Ctrl+C en Ctrl+V zijn slechts twee muisklikken verwijderd van het schenden van auteursrechten. Sinds de digitale fotografie en internet hun intrede hebben gedaan wordt het auteursrecht massaal geschonden. Niet alleen muziek maar ook teksten en foto’s worden gedownload. De maker die tijd en geld heeft geïnvesteerd ziet zijn/haar werk klakkeloos worden overgenomen door anderen. Zonder enige vergoeding en/of naamsvermelding van de maker. Het wordt nóg kwalijker wanneer de inbreukpleger met de eer gaat strijken en foto’s of teksten voor eigen commerciële doeleinden gebruikt. De naam van de fotograaf wordt gewist en de inbreukpleger zet zijn eigen naam onder de foto waarmee wordt gepretendeerd dat hij de maker is. Het downloaden en zonder jouw toestemming elders publiceren voor eigen gewin of belang, is onaardig, oneerlijk, oncollegiaal maar bovenal is het een regelrechte overtreding van de wet. Onwetendheid van de inbreukpleger Stel, je hebt foto’s gemaakt voor een bedrijf voor publicatie op hun website. Of je hebt een bruidspaar gefotografeerd en de foto’s digitaal afgeleverd. De klant zal de betreffende foto’s wellicht delen op een van de social media platforms zoals Facebook, Pinterest, Flickr e.d. In feite heeft de klant hiertoe niet het recht om dit zonder jouw toestemming te doen, tenzij je hierover afspraken hebt gemaakt. Publiceert de klant jouw foto’s zonder toestemming, is de kans groot dat onwetendheid over auteursrechten hieraan ten grondslag ligt. Klanten hebben niet de intentie om de foto’s voor andere commerciële doeleinden te gebruiken; het enige dat zij willen is het delen van de foto’s met hun klanten, familie en/of vrienden. Dat is logisch. Deze vorm van schending van auteursrechten is onschuldig bedoeld waardoor sommige fotografen het laten voor wat het is. Anderen zijn hier wellicht ook geen punt van maken, uit angst de klant te verliezen. Ze houden liever de klant te vriend; wie weet komen er vervolgopdrachten uit voort. Toch is het belangrijk dat je professioneel omgaat met je auteursrechten. Wat kun je zoal doen? 1. Vertel je klant dat je akkoord gaat met publicatie maar verlang dan wel dat jouw naam en website bij de foto’s worden genoemd. Met deze geste houd je niet alleen je klant tevreden, het bied je tevens de kans om nog meer op te vallen met je werk als fotograaf. Een uitstekende manier om naamsbekendheid te verhogen onder een groot publiek. 2. Vraag om een ‘weder’ geste. Wat niet iedereen zich even goed realiseert is dat klanten over portretrecht beschikken. In feite mag jij de door jou gemaakte foto’s niet zonder toestemming van je klant (als deze op de foto is afgebeeld) op jouw website of social media platforms publiceren. Welnu, door te vragen of de klant ermee instemt dat jij op jouw beurt hun foto’s mag publiceren creëer je zo een eerlijke verdeling van elkaars rechten. Wat kun je doen als jouw auteursrechten zijn geschonden? Er zijn mensen die doodleuk jouw foto’s kopiëren en op hun eigen site zetten. Zonder jouw toestemming én zonder naamsvermelding. Dit is een regelrechte inbreuk op jouw auteursrechten! Iedereen weet dat, of wordt toch in ieder geval geacht dit te weten. Allereerst is het natuurlijk een compliment dat men jouw foto’s de moeite waard vindt om deze te delen. Maar jouw fotografie is je verdienmodel. Van het onrechtmatig gebruiken van je werk kun jij geen brood kopen. Het regelen van je auteursrechten hoort nu eenmaal ook bij het ondernemen. Niets doen is een slechte optie. Wat kun je doen als je auteursrechten zijn geschonden? • Maak een printscreen van de ‘gestolen’ foto in de context van de webpagina en bewaar deze goed. Je zult deze later misschien nog nodig hebben ten behoeve van bewijsmateriaal. • Maak eventueel in aanvulling hierop met je camera een foto van de ‘gestolen’ foto in de context van de webpagina. • Stuur een e-mail en informeer de betreffende persoon dat jij/zij in overtreding is en inbreuk heeft gepleegd op jouw auteursrechten. • Probeer tot een oplossing te komen. Enkele suggesties: a) Eis een (schade)vergoeding. Een redelijke vergoeding is vaak een bedrag dat je ongeveer zou rekenen wanneer jij in opdracht voor hen dit werk zou hebben gemaakt. Dat verschilt per opdracht en per fotograaf. Echter sommigen fotografen rekenen, terecht, het dubbele tarief. b) Indien jij niet wilt dat de foto op de site van de inbreukpleger blijft staan, eis je naast de (schade)vergoeding dat de foto direct wordt verwijderd. c) Voor sommige fotografen is het toevoegen van naamsvermelding voldoende maar dat is een keuze die alleen jij als maker kunt maken. Wat nu als je met de inbreukpleger niet tot een oplossing komt? Stuur dan een officiële brief, zowel per post als per e-mail. Vermeld hierin dat je een laatste kans biedt om tot een oplossing te komen. Geef hiervoor een tijdslimiet op. Is daarna jouw eis nog niet ingewilligd informeer hen dan in de brief dat je juridische bijstand zult inschakelen. Gelukkig zal het in de meeste gevallen met een sisser aflopen en zal het niet zover komen dat je je tot de rechterlijke macht moet wenden. Wat doe je als je er toch niet uit komt met de inbreukpleger? • Schakel juridische bijstand in. Indien je lid bent van Dutch Photographers (voorheen FotografenFederatie) kan je dat via hen regelen. Ben je geen lid, schakel dan een advocaat in die gespecialiseerd is in auteursrechten. • De ‘meter’ begint nu te lopen, je zult kosten moeten maken. Echter die kosten zal je meestal (grotendeels) bij de inbreukpleger kunnen verhalen wanneer de zaak uiteindelijk gewonnen is. • Jouw advocaat zal eerst tot een oplossing proberen te komen met de gedaagde partij. Mocht dit niet tot een oplossing leiden, zal de advocaat zich tot de rechterlijke macht wenden. Dan wordt de uitkomst van het geschil beslist door rechter. Ongeacht hoe deze kwestie verloopt, fijn is het niet om er je kostbare tijd en energie in te moeten steken. Echter wanneer je geen actie zou ondernemen maak je het anderen wel erg makkelijk om onrechtmatig jouw werk te gebruiken. Zonder sancties blijft het massaal schenden van auteurs-rechten zich keer op keer herhalen. Zowel bij jou als bij je collega’s. – Daar waar wordt geschreven over inbreuk op jouw foto’s geldt dit evenzeer voor de teksten op je website en andere plaatsen waar deze zijn gepubliceerd. DEEL 2 Fotografie- en flitstechnieken Scherptediepte wordt slechts voor 1/3 deel (!) door het diafragma bepaald Velen realiseren zich onvoldoende dat het scherptediepte gebied niet alleen door het gekozen diafragma wordt bepaald. Men is vaak in de veronderstelling dat met een grote lensopening van bijvoorbeeld F4 de scène wordt afbeeld met een geringe scherptediepte, oftewel een onscherpe achtergrond. En dat een kleine lensopening van bijvoorbeeld F16 ervoor zorgt dat het hele gebied scherp wordt afgebeeld. Maar dit is slechts ten dele waar. Minstens zo belangrijk voor het bepalen van de hoeveelheid scherptediepte in een foto zijn de brandpuntsafstand en het scherpstelpunt. Scherptediepte wordt ook wel aangeduid met D.O.F. (Depth of Field). Dit is het gebied van een aanvaardbare scherpte dat zich uitstrekt voor en achter het punt waarop je scherpstelt. Het is dus het gehele scherptegebied in de foto. De hoeveelheid scherptediepte is afhankelijk van drie factoren: De instelling van het diafragma (lensopening). Kleine diafragma's van bijvoorbeeld F16 geven meer scherptediepte dan grote diafragma's zoals bijvoorbeeld F2.8. De brandpuntsafstand van de lens. Een groothoeklens van bijvoorbeeld 24mm geeft meer scherptediepte dan een 200mm lens. De afstand tussen de camera en het scherpstelpunt. Een foto heeft een grotere scherptediepte wanneer het scherp gestelde onderwerp op 10 meter verwijderd is dan op 2 meter. Conclusie: wanneer je een geringe scherptediepte wilt verkrijgen, bijvoorbeeld om het gezicht op een portretfoto te isoleren van de achtergrond, kun je het beste een telelens gebruiken, het diafragma open zetten en niet ver van het onderwerp gaan staan: FL 70mm, F2.8, focus afstand 1 meter. Wil je juist een grote scherptediepte verkrijgen, bijvoorbeeld om een interieur van voor tot achter scherp in beeld te krijgen, zal je er wellicht van uitgaan dat je het beste een groothoeklens gebruikt, een kleine lensopening kiest en niet te dicht op het onderwerp gaat staan: FL 14mm, F16, focus afstand 8 meter. Maar dat is de theorie. Die klopt wel, echter een kleine lensopening is lang niet altijd nodig om een zeer grote scherptediepte te verkrijgen. Raadpleeg onze DOF calculator om uit te rekenen welk gebied scherp wordt afgebeeld bij bepaalde camera-instellingen. De volgende foto is gemaakt met F4 en van voor tot achter scherp. Wat waren de overige camera-instellingen? F4 | 1/20sec | ISO 800 | FL 12mm | + 1 stop Het interieur van deze kerk heeft een totale lengte van circa 30 meter. Er is scherpgesteld op een afstand van circa 15 meter. Dat is het punt halverwege de kerk. Met de genoemde camera-instellingen begint het scherpte-gebied bij 1,61 m en is oneindig. Omdat alles voor 1,61m niet in beeld is, is die onscherpte ook niet te zien. Hoe gebruik je de manuele camera stand? In tegenstelling tot de halfautomatische stand van de camera, stel je in de manuele stand (M) zelf het diafragma, de sluitertijd en de ISO waarde in. De sluitertijd kan worden ingesteld op waarden tussen de maximale en minimale sluitertijd die jouw camera biedt. Meestal ligt dit tussen 30 seconden en 1/8000 seconde. Het diafragma kan worden ingesteld tussen de laagste en hoogste waarde voor het objectief dat je op de camera hebt gemonteerd. De ISO waarde kan worden ingesteld op waarden tussen de maximale en minimale waarde die jouw camera biedt. Met de belichtingsaanduiding (zie afbeelding 1) in de zoeker en/of achterop het LCD scherm van je camera kun je de belichting afstemmen op de opnameomstandigheden. Hoe ga je te werk bij het instellen voor foto-opnames met neutrale reflecties? 1. Stel de gewenste ISO waarde in 2. Stel het gewenste diafragma in 3. Kijk door de zoeker, richt op het onderwerp en stel scherp door de ontspanknop half in te drukken. De lichtmeter onder in beeld in de zoeker, geeft nu een bepaalde waarde aan. Deze kan naar de + kant of de - stand staan. Zie afbeelding 1 of 2. Kies nu voor een sluitertijd waarbij de aanduiding van de lichtmeter op 0 komt te staan. Zie afbeelding 3. Hoe ga je te werk bij het instellen voor foto-opnames met lichte reflecties? 1. Stel de gewenste ISO waarde in 2. Stel het gewenste diafragma in 3. Kijk door de zoeker, richt op het onderwerp en stel scherp door de ontspanknop half in te drukken. De lichtmeter onder in beeld in de zoeker, geeft nu een bepaalde waarde aan. Deze kan naar de + kant of de - stand staan. Zie afbeelding 1 of 2. Kies nu voor een sluitertijd waarbij de aanduiding van de lichtmeter op +1 of +2 komt te staan. Zie afbeelding 1. In feite overbelicht je nu de opname met 1 of 2 stops. Hoe ga je te werk bij het instellen voor foto-opnames met donkere reflecties? 1. Stel de gewenste ISO waarde in 2. Stel het gewenste diafragma in 3. Kijk door de zoeker, richt op het onderwerp en stel scherp door de ontspanknop half in te drukken. De lichtmeter onder in beeld in de zoeker, geeft nu een bepaalde waarde aan. Deze kan naar de + kant of de - stand staan. Zie afbeelding 1 of 2.Kies nu voor een sluitertijd waarbij de aanduiding van de lichtmeter op -1 of -2 komt te staan. Zie afbeelding 2. In feite onderbelicht je nu de opname met 1 of 2 stops. Stel nu dat de sluitertijd te traag is bij de combinatie van het diafragma en de ISO waarde. Je wilt bewegingsonscherpte voorkomen en moet een snellere sluitertijd kiezen. Hiervoor verander je het diafragma en/of de ISO waarde met evenveel stops als het aantal stops dat je hebt gewijzigd bij de sluitertijd. Een voorbeeld: Je hebt in de manuele camerastand 200 ISO en F8 ingesteld. De lichtmeter staat in het midden op 0 met een sluitertijd van 1/30sec. Je wilt de sluitertijd met één stop versnellen, namelijk naar 1/60. Door de sluitertijd nu op 1/60 te zetten, dien je het diafragma met één stop te openen, namelijk van F8 naar F5.6. Je kunt er ook voor kiezen om het diafragma op F8 te laten staan maar de ISO waarde te verhogen, namelijk van 200 naar 400 ISO. Meer leren over fotografie? Volg een van onze fotografietrainingen Minder flitslicht = langere flitsafstand. Hoe kan dat? Een lezer van Flitsen met een Reportageflitser stelde de volgende vraag: "Als je de flitssterkte vermindert, gaat de flitsafstand omhoog. Ook in het display van mijn flitser Nikon SB 910. Bij 0,0 EV is de afstand 13 meter en bij -1,3 EV 20 meter. Je geeft minder licht, maar je kan verder flitsen. Hoe kan dat? Antwoord: Je hebt in hoofdstuk 1 van het boek geleerd dat wanneer je flitst met F16 en ISO 100, je een grote hoeveelheid flitslicht van je flitser verlangt. Dat is logisch, want als je bij deze camera-instellingen níet zou flitsen, zou je een grote hoeveelheid bestaand licht nodig hebben om een correct belichte foto te kunnen maken. Maak je nu een flitsfoto met F16 en ISO 100, gaat de flitser ervan uit dat je veel licht nodig hebt. De enorme hoeveelheid flitslicht die je nu verlangt, kan de flitser wel afgeven, maar bij zóveel flitskracht ineens is de flitser niet in staat om dan ook nog een lange afstand te overbruggen. Wanneer je een foto met bestaand licht zou maken met bijvoorbeeld bij F4 en ISO 800, heb je weinig licht nodig voor het maken van een correct belichte foto. Zou je met F4 en ISO 800 nu een flitsfoto maken, verlang je weinig (flits)licht van je flitser. Omdat je nu weinig flitslicht vraagt, heeft de flitser ruim voldoende kracht over om het flitslicht een lange afstand te laten overbruggen. Dat heb je gezien op het LCD scherm van je flitser toen je de oefeningen van hoofdstuk 1 maakte. Kortom, hoe meer flitskracht je van de flitser vraagt, des te korter de flitsafstand wordt. En hoe minder flitskracht je vraagt, des te langer de flitsafstand. Om nu je vraag te beantwoorden, het volgende. Wanneer je de EV op je flitser gaat verminderen, vraag je minder flitskracht van je flitser. En hoe minder flitskracht je van de flitser vraagt, des te langer de flitsafstand wordt. Ga je nu met de EV naar de + kant, geldt uiteraard het omgekeerde. Door te plussen, vraag je meer flitskracht van de flitser. En dan wordt ook de flitsafstand korter. Meer leren over dit onderwerp? Lees het instructieboek Flitsen met een Reportageflitser, volg een dagworkshop Flitstechnieken of volg de online cursus flitsfotografie. 14 Tips voor het maken van professionele productfoto's Een goede eerste indruk maken met uw website is van doorslaggevend belang om nieuwe klanten aan te trekken. Bij het zien van amateurfoto's zullen potentiële klanten uw bedrijf niet al te serieus nemen. Zij zullen vermoeden dat uw producten of diensten ook op amateurniveau zijn. Met als gevolg dat deze nieuwe klanten op zoek gaan naar een andere dienstverlener. Door aandacht te besteden aan goede fotografie op uw website verhoogt u de uitstraling van uw bedrijf. Maar hoe nu kwaliteitsfoto's maken voor de website? Het bezitten van een dure camera biedt hiervoor nog geen garantie. Hieronder volgen 14 tips van een professioneel fotograaf en trainer fotografie Sonja van Driel. Zorg dat u uw (spiegelreflex)camera en de bediening goed kent. Fotograferen in de automatische stand geeft geen constante kwaliteit (toevalstreffers uitgezonderd). Het gebruik van continue daglichtlampen werkt het makkelijkst. U ziet hierdoor gelijk hoe de lichtval is en waar de schaduwen ontstaan. Daglichtlampen kunnen gecombineerd worden met daglicht, maar niet met kunstlicht van bijvoorbeeld TL-buizen of gloeilampen. Dit heeft te maken met de kleur van het licht, ook wel uitgedrukt in Kelvinwaarde. Een manier voor het maken van betere foto's is om productfoto' te bekijken van professionele fotografen en deze te analyseren op compositie, lichtval, schaduwen e.d. Stof valt erg op, leidt af en komt de reputatie van het product dat u wilt verkopen niet ten goede. Maak het product stof- en vetvrij met een doekje en/of druklucht uit een spuitbus. Fotografeer niet alleen de voor- of zijkant waardoor het onderwerp plat lijkt. Bedenk dat je normaliter een driedimensionale kijk op de wereld hebt, waardoor de dingen er al snel mooier uitzien dan in een plat vlak. Wanneer je een foto maakt van een onderwerp met diepte, kies dan een standpunt waarbij het onderwerp met de diepte zichtbaar is. U kunt het product ietwat schuin vastleggen zodat er meer zichtbaar is. Zorg dat de afstand tussen de camera en het onderwerp niet te groot is. Anders ontstaat er teveel nutteloze ruimte rondom het product. Bovendien, hoe dichterbij het onderwerp des te meer details zichtbaar zijn. Het juiste kader vinden heeft te maken met 'de kunst van het weglaten'. Teveel op de foto willen zetten komt chaotisch over. Fotografeer niet alleen het product in zijn geheel maar maak ook close-up foto's van belangrijke en unieke onderdelen van het product. Om te tonen hoe groot of klein een product is, breng je je hand of een ander herkenbaar onderwerp in beeld om zo de verhoudingen goed weer te geven. Een achtergrond van PVC materiaal is een belangrijk basisproduct dat u nodig hebt voor professionele productfoto's. PVC achtergronden zijn er in vele verschillende kleuren en makkelijk schoon te maken met een vochtig doekje. Wanneer u de achtergrond met gaffertape tegen de wand plaatst, zult u een vloeiende achtergrond verkrijgen. De achtergronden zijn te koop bij de fotovakhandel en kosten circa € 15 tot € 30 (afhankelijk van het formaat). Voor het verminderen van reflectie op het product, gebruik je een speciale spray (dulling spray) welke de reflectie matteert. Deze is te koop bij de fotovakhandel. Kijk goed of en hoe de schaduwen op het product en op de ondergrond vallen. Kies eventueel voor een andere camerapositie of verplaats de fotolamp voor een betere lichtval. Wanneer je een reflectiescherm wilt gebruiken om het licht te weerkaatsen, gebruik dan bij voorkeur een wit of zilveren reflectiescherm. Want bij gebruik van een goudkleurig scherm krijgt de foto een gele gloed. Bedrijven die zelf de productfotografie voor hun bedrijf willen verzorgen volgen een training Productfotografie . Wat zijn de voordelen van dure objectieven? De keus voor het aanschaffen van objectieven moet afhangen van je budget en/of de vereisten die je stelt aan de kwaliteit van de foto's. Hoe duurder het objectief, hoe beter de kwaliteit van je foto's. Maar wat zijn nu de voordelen van die dure objectieven? Dure objectieven onderscheiden zich door een betere kleurweergave en meer kwaliteit van helderheid en scherpte in de foto. De kleurweergave in met name huidtinten is zichtbaar beter. De duurdere objectieven winnen niet alleen aan kwaliteit maar ook aan de snelheid van het scherpstellen met de autofocus. Dat geldt zowel bij S (single) als C (continu) scherpstelling. Dure objectieven met een lichtsterkte van bijvoorbeeld F2.8 geven je de mogelijkheid om met een grote lensopening te fotograferen. Veel consumentenobjectieven halen slechts een grootst mogelijke lensopening van F5.6. Het verschil tussen F2.8 en F5.6 is twee stops. Fotograferen met F2.8 is met name een voordeel op donkere locaties; het geeft je de kans om te fotograferen met een snelle(re) sluitertijd dan bij F5.6. Objectieven met een lichtsterke lens geven je de kans om te kiezen voor een grote lensopening; dit zorgt voor een vagere achtergrond dan fotograferen met een minder lichtsterke lensopening. Het is beter om objectieven te kopen met een gering zoombereik. Voorbeeld: een 24-70mm is van betere kwaliteit dan een 24-200mm. De reden hiervoor ligt in het lenzenstelsel. Hoe meer lenzen in een objectief de beeldkwaliteit moeten corrigeren, des te meer risico op kwaliteitsverlies. Meer leren over fotografie? Volg een van onze fotografietrainingen. iTTL, eTTL, wat is de betekenis hiervan en wat zijn de verschillen? TTL is de afkorting van Through The Lens. Bij flitsen in de modus TTL wordt het flitslicht dat door het onderwerp wordt weerkaatst, gedetecteerd door de automatische lichtmeter in de camera. De camera regelt vervolgens automatisch de flitssterkte om een correcte belichting te bereiken. Ongeacht de programmastand van de camera (Manueel, Tijdvoorkeur of Diafragmavoorkeur) wordt bij TTL-flitsen de flitssterkte automatisch aangepast. De Nederlandse term voor TTL is DDL, oftewel Door De Lens. iTTL (Intelligent-Through-The-Lens) is een standaard term voor Nikon. De standaard voor Canon is eTTL (Evaluative-Through-The-Lens). De iTTL- of eTTL-typering geeft aan met welk van beide merken een flitser compatibel is. Flitsers van andere merken dan Canon of Nikon*, bijvoorbeeld Sigma en Metz, hebben dus een iTTL- of eTTL-typering. Een eTTL-flitser werkt niet op een Nikon-camera en een iTTL-flitser niet op een Canon-camera. Het verschil tussen TTL en iTTL/eTTL is dat er in tegenstelling tot TTL bij iTTL/eTTL een voorflits wordt gegeven om de benodigde flitsintensiteit te berekenen voor het maken van een flitsfoto. De voorflits, voorafgaand aan de hoofdflits, is nauwelijks waarneembaar. Hoewel gering, kun je deze voorflits toch zien als je goed kijkt. iTTL/eTTL is meestal alleen in te stellen bij digitale, compatibele en geavanceerde apparatuur. In het kort komt het erop neer dat het intelligente meetsysteem van iTTL/eTTL voor een meer evenwichtige belichting van het hoofdonderwerp en de achtergrond zorgt. Flitsen in TTL veroorzaakt vaker enige overbelichting van het hoofdonderwerp dan flitsen in iTTL/eTTL. Reden genoeg om te kiezen voor de instelling iTTL/eTTL. * Op het LCD scherm van Nikon flitsers wordt de term iTTL aangeduid met TTL BL. Meer leren over dit onderwerp? Lees het instructieboek Flitsen met een Reportageflitser, volg een dagworkshop Flitstechnieken of volg de online cursus flitsfotografie. AWB, Bewolkt of Flits, welke witbalans stel je in als je de flitser gebruikt? Ieder soort licht heeft een bepaalde kleurtemperatuur. Hoewel het menselijk oog de kleuren niet zodanig waarneemt, registreert de camera deze wel degelijk. Zo wordt het licht van gloeilampen weergegeven als een warme oranje kleur, tl-licht krijgt een groene kleurzweem en bewolking of schaduw aan de noordzijde wordt vrij blauw. De kleurtemperatuur van licht wordt uitgedrukt in graden Kelvin: Kaarslicht 1800 K Zonsopgang/ondergang 2000 K Gloeilamp 2800 K Flitslicht 5500 K Daglicht 5600 K Onbewolkt - schaduw 5600 tot 20000 K + Het gemiddelde daglicht is wit (circa 5600 K). Dat komt omdat dit licht alle kleuren uit het kleurspectrum bevat. Kunstlicht zoals gloeilampen of tl-licht en andere lichtbronnen bevatten niet alle kleuren uit dit spectrum. Daardoor is het licht van de verschillende lichtbronnen niet wit maar hebben ze een specifieke kleur. Welke WB-instelling gebruik je als je flitslicht combineert met daglicht? Flitslicht heeft met 5500 K een licht oranje gloed. Combineer je dit nu met daglicht, bijvoorbeeld omdat je flitst in een binnen- of buitensituatie gecombineerd met daglicht, zal je flitsfoto een redelijk accurate kleurbalans vertonen wanneer je de instelling op AWB, Automatische Witbalans, zet. Echter de witbalans-instelling Bewolkt of Flitslicht kan resulteren in een meer accurate kleurbalans. Daarnaast is het ook weer afhankelijk van de mate van het betreffende licht. Wordt het onderwerp voornamelijk belicht door daglicht en speelt het flitslicht slechts een kleine rol, zal de kleurbalans anders zijn wanneer het flitslicht overheerst op het belichte onderwerp. Wat voor jou de beste instelling is hangt ook af van je apparatuur. De sensoren van de verschillende camera’s vertonen altijd kleine verschillen in contrast- en ruisvorming maar ook in de weergave van kleuren. Het ziet ernaar uit dat Canon en Sony camera’s fraaiere resultaten opleveren met AWB terwijl dat voor Nikon juist geldt met de instelling Bewolkt. Met deze WB-instelling behalen de meeste Nikoncamera's betere resultaten, de foto’s zijn minder blauw en daardoor warmer van kleur. Controleer met welke instelling de beste resultaten oplevert Mocht je het willen uittesten wat voor jouw specifieke camera de beste resultaten oplevert in genoemde lichtsituaties, maak dan eens exact dezelfde foto-opnames binnenshuis: zorg voor binnenvallend daglicht, flits frontaal of indirect. De eerste foto maak je met de instelling AWB, de volgende foto met de instelling Bewolkt. Als je dan toch aan het testen bent, maak dan desgewenst ook een foto met de instelling Flitslicht. Zet de foto’s op je computer en beoordeel welke instelling jouw inziens het beste is om in dergelijke lichtsituaties te gebruiken. Meer leren over dit onderwerp? Lees het instructieboek Flitsen met een Reportageflitser, volg een dagworkshop Flitstechnieken of volg de online cursus flitsfotografie.
© Copyright 2024 ExpyDoc
