Socialisatie voor mens en dier

PRAKTIJK
Op locatie bij Ron’s Total Dog Care
Methodiek
Jacqueline Kruunenberg
Socialisatie voor mens
en dier
Jacqueline Kruunenberg
Op een prachtig terrein in Tilburg leven honden zich de hele dag uit in een
speelse, hygiënische, leerzame, natuurlijke en veilige omgeving. Ze worden in
de ochtend met een busje opgehaald en ’s avonds weer netjes thuis gebracht.
Ron Kusters vangt sinds 2006 zowel honden van werkende baasjes als honden
met gedragsproblematiek op. Hiervoor heeft hij een team dat bestaat uit gediplomeerde dierenverzorgers, stagiaires en hondenliefhebbers met een afstand
tot de arbeidsmarkt. Jacqueline Kruunenberg, redactielid van LoopbaanVisie,
loopt een dagje mee.
LoopbaanVisie nr. 2 - april 2014
praktijk.indd 33
33
15-04-14 09:54
PRAKTIJK
Methodiek
Verspreid over twee enorme rennen, lopen zo’n vijfendertig honden vrij rond. Groot, klein, alles door elkaar.
Medewerkers gooien met balletjes en honden worden
getraind en liefdevol geaaid en geborsteld. Als ik zeg
dat ik op zoek ben naar de eigenaar Ron, hoor ik dat
hij meestal overal en nergens is. Uiteindelijk ontmoet
ik hem een stukje verderop. Samen met een aantal
mannen laadt hij planken uit een busje. Met een grote
glimlach geeft hij me een hand en stelt me voor aan
Flip, met wie hij regelmatig samenwerkt. Flip is vrijwilliger bij Missionair Servicecentrum Tilburg (MST) en
heeft een bus beschikbaar voor het gratis ophalen van
tweedehandsgoederen, het opruimen van huizen en het
vervoer van mensen die dat niet kunnen betalen. “Vandaag ga ik samen met drie dak- en thuislozen op pad om
spullen voor Ron op te halen”, vertelt hij. Medewerker
Rob is destijds via Flip bij Ron terecht gekomen en rijdt
mee om te sjouwen. We spreken af dat ik, als hij terug
is, een praatje met hem maak.
Eerste opstap
Als we door de ecologische tuin wandelen, vertelt Ron
dat hij ooit is begonnen vanuit zijn passie voor honden.
Daarna kwamen de medewerkers vanzelf, omdat hij een
‘mensen-mens’ is en anderen graag helpt. “Ik vind het
een uitdaging om honden te trainen en ik krijg energie
van kansen geven aan mensen, voor wie werk op de reguliere arbeidsmarkt (nog) niet mogelijk is. Dat kunnen
mensen zijn die re-integreren na een ongeval of ziekte,
maar ook mensen met lichamelijke, verstandelijke of
psychische beperkingen of met een detentieverleden.”
Mbo-leerlingen lopen stage bij zijn leerbedrijf en Ron
heeft inmiddels vier mensen in dienst: twee gediplomeerde dierenverzorgers, een psycholoog en een docent. Zij helpen hem bij het werk met de honden, het
maken van roosters en de communicatietrainingen. De
overige werkplekken zijn bedoeld om mensen terug te
laten keren in de maatschappij. “Er werken hier nu veertig mensen. In de omgang met honden, maar ook in de
tuin en het onderhoud.”
Ron wil mens en dier ruimte geven om te spelen, ontwikkelen, werken, groeien en socialiseren. Daardoor
is zijn bedrijf erg geschikt voor de eerste opstap: om
arbeidsritme op te doen, werknemersvaardigheden te
34
trainen of onder de mensen te zijn. Steeds meer instanties weten hem te vinden. Vragen komen vanuit
het praktijkonderwijs, de GGZ, re-integratiebedrijven,
gemeentes en zorginstellingen. “Hierbij kun je aan verschillende constructies denken”, legt Ron uit. “Dagbesteding vanuit het persoonsgebonden budget, maar ook
werkervaringsplaatsen of vrijwilligerswerk.”
Sommige medewerkers blijven bij Ron´s Total Dog Care.
Anderen ontwikkelen zich op persoonlijk gebied, ontdekken hun wensen en mogelijkheden en stromen door
naar een (gesubsidieerde) betaalde functie. “Het zou
mooi zijn als ik in de toekomst ook mensen die in de
dierenverzorging willen blijven werken, een betaalde
baan aan kan bieden. Bijvoorbeeld vanuit hun Wajong-,
WIA- of WWB-uitkering”, zegt Ron. ”Wij geloven dat het
concept ´ruimte en groei voor mens en dier in een volledig duurzame omgeving´ toekomst heeft. Daarom hoop
ik dat we met ons project ook anderen inspireren.”
Total Care
De hondenopvang ligt in een groen en bosachtig gebied. We lopen over een zandpad richting het theehuis.
“Mensen die in het weekend in de bossen zijn, kunnen
hier wat eten of drinken”, zegt Ron als we op het sfeervolle terras staan. “Ondertussen spelen de honden met
elkaar.” Hij geeft onderweg instructies of een schouderklopje aan zijn medewerkers en beantwoordt vragen.
Het wordt me duidelijk dat hij niet alleen een positief effect heeft op mensen, maar ook op dieren. Overal waar
hij loopt, reageren honden op hem. Ik vraag wat zijn
geheim is, maar Ron blijft bescheiden. Hij zegt “gewoon
zichzelf” te zijn. Ik denk dat het komt doordat hij rust en
vertrouwen uitstraalt. Dat hij, ondanks dat hij het altijd
druk heeft, tijd maakt voor mens en dier. Hij is eerlijk en
geeft ze het gevoel speciaal te zijn. Ron kan zich hierin
wel vinden. “Dat is ook wat nodig is: rust, aandacht en
duidelijkheid. Alles heeft hier met communicatie te maken.”
In de houten keet, waar medewerkers pauzeren, maak
ik even later kennis met Monique Weijters, de vrouw
van Ron. Monique is het eerste aanspreekpunt van het
bedrijf en doet de administratie. “Terwijl Ron bezig is
met praktische zaken, verzorg ik alles achter de schermen”, geeft ze aan. Ron vertelt meer over het bedrijf;
LoopbaanVisie nr. 2 - april 2014
praktijk.indd 34
15-04-14 09:54
PRAKTIJK
Methodiek
over het gebruik van het binnenverblijf bij extreem weer
en over de pensionservice. Verder heeft Ron een trimsalon en vangt hij honden op van baasjes die tijdelijk
op worden genomen in het ziekenhuis of de psychiatrie.
“Eigenlijk een totaal plaatje”, benadrukt Monique, ”vandaar Total Dog Care.”
‘Repareren’ van honden
Ron is trots op alles wat ze doen, maar hij krijgt het
meeste voldoening van het ‘repareren’ van honden. Oftewel: het trainen van honden met gedragsproblematiek. ”Vanuit de gemeente, dierenartsen en dierenpolitie krijg ik regelmatig doorverwijzingen. Om honden te
repareren, maar ook om in te schatten of ze een gevaar
zijn voor de samenleving. Het mooie is dat wij honden
trainen, maar dat honden ook ingezet worden om sociale vaardigheden bij mensen te trainen. Ron verzorgt
bijvoorbeeld communicatietrainingen in het speciaal
basisonderwijs. “Honden hebben een positieve invloed,
dat is mooi om te zien. Kinderen leven op, leren om
duidelijk te zijn en krijgen zelfvertrouwen als een hond
luistert.” Ook tijdens bedrijfstrainingen helpen honden
bij het vergroten van competenties. “Onlangs is er een
team van het Instituut voor Maatschappelijk Werk op
bezoek geweest. Managers die getraind werden op het
gebied van leiderschap,” zegt Ron, “dat wil ik verder uitbouwen.”
Ik schat in dat het een week duurt voordat een hond
met gedragsproblematiek bij de andere honden wordt
gezet, maar dat heb ik mis. “Meteen de eerste dag”,
zegt Ron. “Net zoals onze medewerkers overigens, die
gaan ook meteen de ren in. Dat is soms heel confronterend, omdat meteen duidelijk wordt wat ze niet kunnen. Maar uiteindelijk krijgen ze er veel voor terug.” Ron
kan op die manier zien wat de aandachtspunten zijn en
hij gaat daarmee op een veilige en vertrouwde manier
aan de slag. “Aan de honden merk je meteen hoe het
gaat. Hoe meer onrust en geblaf, hoe meer leerpunten.
Dat heeft tijd nodig. Verder streef ik ernaar dat er op de
werkvloer een prettige sfeer hangt. Dat iedereen elkaar
respecteert, helpt en waardeert. Elke medewerker is
uniek en mag er zijn.”
Persoonlijke ontwikkeling
Terwijl Ger (70), de werkleider, een stagegesprek afrondt, druppelen medewerkers binnen voor de lunch.
Ik spreek Dieudonnee, een stagiaire dierenverzorging
niveau drie. Zij woont in een leefgroep van Amarant in
Breda. “Toen ik binnenkwam was ik onzeker, maar door
het trainen en corrigeren van de honden heb ik meer
zelfvertrouwen gekregen.” Ook Jordy heeft al veel geleerd. Hij loopt negen weken stage en zit op het Helicon
College. “In eerste instantie was ik teleurgesteld omdat
mijn specialisatie op het gebied van vissen en reptielen
ligt, maar dat gevoel was snel weg. Ik kan mezelf door
de omgang met honden op persoonlijk vlak echt ontwikkelen.”
LoopbaanVisie nr. 2 - april 2014
praktijk.indd 35
35
15-04-14 09:54
PRAKTIJK
Methodiek
Ger coördineert de werkzaamheden, begeleidt medewerkers en bewaakt het rooster. “In de sociale sector
heb ik veel stagiaires en mensen met een melkertbaan begeleid. Die ervaring kan ik hier goed inzetten.
Ik werk als vrijwilliger en ik vind het nog steeds een
uitdaging om met de ontwikkeling van mensen bezig
te zijn. Goed naar mensen kijken, zorgt ervoor dat je
uiteindelijk ‘scoort’. We hebben een lesprogramma ontwikkeld, waarbij medewerkers honden leren trainen en
na afloop een examen afleggen. We zijn ook bezig met
een project voor mensen met autisme. We zijn nu een
Aequor Erkend Leerbedrijf. Ik onderhoud contacten met
scholen, zorginstellingen en re-integratiebedrijven.” Als
we het over re-integratietrajecten hebben, komt Kyle
binnen. Hij heeft een werkervaringsplaats en is blij dat
hij verlenging heeft gekregen. ”Ik was nog niet klaar
voor betaald werk. Vandaar dat ik hier ben. Het is de
bedoeling dat ik mijn uren opbouw en erachter kom wat
ik in de toekomst wil.”
voorheen als programmeur in de ICT, maar kon dat vanwege mijn autisme niet volhouden. Ik werd volledig afgekeurd en werk hier nu twee dagdelen in de week op
vrijwillige basis. Het feit dat ik geen druk voel, vrijheid
ervaar en de werkzaamheden goed bij mij passen, zorgt
ervoor dat ik het vol kan houden. Ik voel mezelf thuis en
het werk geeft me structuur, afleiding en voldoening.”
Als ik op het punt sta te vertrekken, zie ik Rob uit het
busje stappen. Terwijl hij een sjekkie draait, vertelt hij
dat hij ADHD en borderline heeft en dat hij verslaafd
is geweest. Hij heeft vroeger op de kermis gewerkt en
sliep, toen hij dakloos was, in een tentje in de bossen.
“Ron heeft me woonruimte gegeven in het huis op het
terrein en ik werk hier vijf tot zes dagen per week in het
onderhoud. Werken biedt mij structuur en rust in mijn
hoofd. Ik heb trauma´s opgelopen in mijn leven. Voorheen probeerde ik mezelf te sederen, om dat allemaal
niet te voelen. Nu ik werk, voel ik me nuttig. Het helpt
mij beter dan therapie en ik heb geen drugs meer nodig.
Plek in de maatschappij
Ron heeft mijn leven gered, zo zie ik dat. Ik doe weer
Medewerker Klaas gaat zitten en de collie naast hem mee.” ■
ook. Volgens Klaas was het tot voor kort onmogelijk om
de hond mee te nemen in de keet. “Hij heeft gedrags- Jacqueline Kruunenberg is redactielid van LoopbaanViproblemen en ik ben ‘m aan het trainen.” Dat het effect sie en eigenaar van ChangeCreators. Zij houdt zich bezig
heeft, is wel duidelijk: de hond luistert en houdt hem met loopbaanbegeleiding, re-integratie (outplacement,
nauwlettend in de gaten. “Ik ontdekte mijn talent, toen spoor 2 en UWV trajecten), training en (job)coaching.
ik in een asiel werkte”, vertelt Klaas. Via een trajectbe- Voor kandidaten is ze altijd op zoek naar geschikte
geleider van de GGZ kwam hij bij Ron terecht. “Ik werkte werkervaringsplaatsen. www.changecreators.nl
Alle artikelen van deze uitgave
kunt u digitaal bestellen via:
36
LoopbaanVisie nr. 2 - april 2014
praktijk.indd 36
15-04-14 09:54