RAADSVOORSTEL Raadsvergadering: 10 juli 2014 Behandelend medewerker: Dhr. E. Donders Afdeling: Bedrijfsbureau, Financiën Datum voorstel: 24 juni 2014 Meningsvormend / Besluitvormend Raadsvoorstel nr.: 12-09-14 Portefeuillehouder: Wethouder Van Dijk Voorstel tot het aanwijzen van bepaalde economische activiteiten als activiteiten die plaatsvinden in het algemeen belang, waardoor op deze activiteiten niet de gedragsregels uit de Wet Markt en Overheid van toepassing zijn. 1. Samenvatting Aanleiding: De afgelopen jaren zijn overheden steeds meer goederen en diensten gaan aanbieden op de markt. De overheden verrichten hiermee economische activiteiten doordat zij in concurrentie treden met particuliere ondernemingen. Dit kan leiden tot oneerlijke concurrentie, doordat overheden vanuit hun publieke functie in staat zijn goederen of diensten aan te bieden voor een lagere prijs. De Wet Markt en Overheid heeft tot doel zo gelijk mogelijke concurrentieverhoudingen tussen overheden en bedrijven te creëren. Op dit moment is nog niet altijd duidelijk wat als een economische activiteit moet worden aangemerkt. Ook de Autoriteit Consument en Markt (ACM) kan die duidelijkheid nog niet altijd verschaffen. Binnenkort zal de ACM in samenwerking met Europa Decentraal en de VNG een spoorboekje uitgeven, waarin die duidelijkheid mogelijkerwijs wel kan worden gegeven, maar gelet op het feit dat de raad voor 1 juli 2014 de uitzonderingen van algemeen belang vast zou moeten stellen, kan er niet gewacht worden op dit spoorboekje. De kans is daarom aanwezig dat de geïnventariseerde economische activiteiten nog worden aangevuld/gewijzigd. Bovendien is de kans aanwezig dat de jurisprudentie later bepaalde activiteiten, die nu nog niet als economische activiteiten worden (h)erkend, als zodanig aanmerken. Gevraagde beslissing: De volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten, die plaats vinden in het algemeen belang, waardoor op deze activiteiten niet de gedragsregels uit de Wet Markt en Overheid van toepassing zijn: 1. Exploitatie sportaccommodaties; 2. Verhuur van maatschappelijk vastgoed; 3. Anti-kraak verhuur. Beoogd effect: Voldoen aan de Wet Markt en Overheid zonder extra financiële druk neer te leggen bij het verenigingsleven en overige organisaties met een maatschappelijk doel. 2. Onderbouwing Werking Wet Markt en Overheid De Wet kent vier gedragsregels die het gelijke speelveld tussen overheden en ondernemingen moeten creëren: 1. Integrale kostendoorrekening: overheden moeten ten minste de integrale kosten van hun goederen of diensten in hun tarieven doorberekenen; 2. Bevoordelingsverbod: overheden mogen hun eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen ten opzichte van concurrerende bedrijven; 3. Gegevensgebruik: overheden mogen de gegevens die ze vanuit hun publieke taak verkrijgen niet gebruiken voor economische activiteiten, die niet dienen ter uitvoering van de publieke taak. Dit verbod geldt niet als andere overheidsorganisaties of bedrijven ook over de gegevens kunnen beschikken; 4. Functiescheiding: als overheden tegelijkertijd een activiteit uitvoeren en daarop toezicht dienen te houden mogen deze taken niet in één functie verenigd zijn. De Wet Markt en Overheid kent een aantal uitzonderingsgronden, waardoor het niet nodig is om aan bovenstaande gedragsregels te voldoen. De belangrijkste uitzonderingsgrond is het uitvoeren van een activiteit waarbij sprake is van algemeen belang. Voorwaarde om een beroep op de uitzonderingsgronden te doen, is dat de gemeenteraad hier expliciet toe moet besluiten. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) ziet toe op naleving van de Wet Markt en Overheid. Bij overtreding heeft de NMa de mogelijkheid om een dwangsom op te leggen om de beëindiging van de overtreding af te dwingen. Consequenties gemeente Alphen-Chaam Wij hebben de economische activiteiten geïnventariseerd en getoetst aan de gedragsregels. Bij enkele activiteiten voldoen wij niet aan de gedragsregels, maar is er in alle gevallen sprake van algemeen belang. Het gaat hier om de onderstaande activiteiten, waarbij wij tevens een motivering aangeven waarom er sprake is van een algemeen belang. Exploitatie sportaccommodaties Als wij kostendekkende tarieven in rekening brengen, worden de tarieven dusdanig hoog, dat dit ten koste gaat van het deelnemen aan sportactiviteiten. Terwijl wij juist sportbeoefening zoveel mogelijk willen bevorderen. Het algemeen belang van sportbeoefening is evident. Sport heeft grote positieve gezondheids- en maatschappelijke effecten. Sport is onmisbaar voor een gezonde levensstijl, maar bevordert daarnaast ook maatschappelijke betrokkenheid, sociale samenhang en kan tevens leiden tot het voorkomen van overlast. Het is van groot belang om de toegang tot sportvoorzieningen laagdrempelig te houden. Wij vinden het algemeen belang zwaarder wegen, dan mogelijke nadelige gevolgen voor potentiële particuliere ondernemingen. Hierbij tevens kan worden aangetekend, dat de door onze gemeente aangeboden sportaccommodaties niet of nauwelijks door private partijen worden aangeboden. Verhuur maatschappelijk vastgoed Het gaat hierbij om verhuur van accommodaties. Het in rekening brengen van een volledig integrale kostprijs leidt er toe, dat maatschappelijke organisaties hogere kosten krijgen en zo hun maatschappelijk gewenste activiteiten mogelijk niet meer of niet volledig kunnen uitvoeren. Ook hier kunnen wij stellen, dat de accommodaties de maatschappelijke betrokkenheid en sociale samenhang bevorderen. Het belang dat deze organisaties op het 2/4 maatschappelijk, culturele en creatieve vlak voor de gemeente hebben, weegt naar onze mening zwaarder, dan het belang van particuliere ondernemingen. Anti kraak verhuur Het ontbreken van huurbescherming is op zichzelf al reden om niet de integrale kostprijs door te rekenen in de huur. Bovendien vergemakkelijkt dit de verhuur van deze panden hetgeen verloedering tegen gaat. Door eerder genoemde activiteiten te zien als algemeen belang sluiten wij aan bij het verzoek van de NOC*NSF (brief d.d. 20 mei 2014) en bij het verzoek van de Vereniging Nederlandse Organisatie Vrijwilligerswerk (brief d.d. 15 mei 2014). Deze brieven zijn in de raadsvergadering van 12 juni 2014 aan de orde geweest. Risico’s Vinden ondernemers dat de overheid oneerlijk concurreert en zich niet aan de gedragsregels houdt? Dan kunnen zij een klacht indienen bij de organisatie waar zij problemen mee hebben. Ook kunnen zij met hun klacht over oneerlijke concurrentie terecht bij de ACM. De ACM kan dan een onderzoek instellen naar concurrentievervalsing. Als de ACM vaststelt dat de wet wordt overtreden, kan zij een last onder dwangsom opleggen. Alternatieven: Als alternatief kunnen we marktconforme tarieven doorberekenen aan de sportverenigingen en andere maatschappelijke instellingen. Indien hiervoor gekozen wordt zullen de instellingen hogere inkomsten moeten genereren, dit zou onder andere plaats kunnen vinden door een hogere bijdrage aan de gemeente of gebruikers te vragen. 3. Lasten, Baten en Dekking Investering: Niet van toepassing. Eenmalige kosten: Niet van toepassing. Structurele kosten: Niet van toepassing. Dekking: Niet van toepassing. 4. Vervolg Planning: Niet van toepassing. Communicatie: Niet van toepassing. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN ALPHEN-CHAAM mr. M.M. Hendrickx secretaris drs. H.W.S.M. Nuijten burgemeester 3/4 De raad van de gemeente Alphen-Chaam; gelezen het voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 24 juni 2014, afdeling Bedrijfsbureau, Financiën, nr. 12-09-14; overwegende dat de gemeenteraad van Alphen-Chaam toegang tot sportbeoefening en maatschappelijke betrokkenheid hoog in het vaandel heeft staan; gelet op het bepaalde in artikel 25h, vijfde en zesde lid van de Mededingingswet; BESLUIT: de volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten, die plaats vinden in het algemeen belang, waardoor op deze activiteiten niet de gedragsregels uit de Wet Markt en Overheid van toepassing zijn: 1. exploitatie sportaccommodaties; 2. verhuur van maatschappelijk vastgoed; 3. anti-kraak verhuur. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Alphen-Chaam op 10 juli 2014. , voorzitter , griffier 4/4