Killer Trees Ik heb een kleine opdracht voor jou: Hoe zou jij de

Killer Trees
Ik heb een kleine opdracht voor jou: Hoe zou jij de Eerste Wereldoorlog omschrijven in 10 woorden?
…
Ik kom alvast op het volgende: Loopgraven. Gifgas. Modder. Immobiel. Wezenloos. Grijs.
Kanonnenvlees. Ellendig. Niemandsland. Hopeloos.
Het is moeilijk te geloven, maar deze
omschrijving staat in schril contrast met de
bijna optimistische mentaliteit van de
begindagen van de Groote Oorlog.
In 1914 mobiliseerden oude rijken, zoals
Oostenrijk-Hongarije, hun strijdmachten en
maakten zich (in hun hoofd althans) klaar
om op een flukse en welhaast
Napoleontische
wijze
het
Europese
vasteland te veroveren. Een beetje
overmoedig ging men er namelijk van uit dat
de klus zou geklaard zijn in enkele weken
tijd. De legers van de mogendheden
bestonden bovendien nog deels uit
traditionele cavalerie-eenheden zoals de fraai uitgedoste Franse “Cuirassiers” en het Pruisische
“Regiment der Gardes du Corps” die met veel bravoure en tromgeroffel richting de linies trokken. Al
snel maakte het industriële karakter van de Eerste Wereldoorlog echter een einde aan hun (bijna)
frivole opmars. De moderne vijandelijke artillerie-eenheden maaiden van tientallen meters ver deze
kleurrijke, quasi 19e eeuwse relicten neer. Op
bloedige wijze kwam men al gauw tot de
constatatie dat de industrialisatie de manier
van oorlogsvoeren grondig had gewijzigd.
Deze nieuwe “verdoken” & immobiele
loopgravenoorlog
vereiste
aangepaste
12
strategieën en technieken..
Hoewel het gebruik van gevechtscamouflage
weliswaar al sporadisch in de voorgaande
eeuwen werd toegepast, ontplooide het pas
echt op grote schaal tijdens de Eerste
1
Foto 1: Bij aanvang van de oorlog trekken de Franse Cuirassiers door Parijs richting het front. (copyright:
commons.wikimedia.org)
2
Foto 2: Franse “horizonblauwe” gevechtstunieken uit 1914-1918. (copyright: F. Meunier,
http://francoismunier.over-blog.com)
Wereldoorlog. In het kapotgeschoten kale landschap maakten de felrode broeken en blauwe bloezen
van de Franse infanteristen al snel plaats voor “horizonblauwe” gevechtstunieken. De Duitse
eenheden kleurden grijs en de Britse soldaten kakigroen om zo naadloos op te gaan in de verwoeste
modderige landschappen.
In 1915 werd in Frankrijk de “Section
de Camouflage” in het leven
geroepen. Grotendeels bemand met
hedendaagse
kunstenaars
van
verschillende scholen (kubisten,
impressionisten,…)
kwam
het
instituut
met
diverse
camouflagemogelijkheden op de
proppen. Door het aanbrengen van
abstracte schakeringen (of patronen
ontleend uit de natuur) op artilleriestukken, voertuigen, vliegtuigen,… trachtte men de vijand op een
verkeerd spoor te brengen. Een noemenswaardige Britse poging betrof de Razzle Dazzle-techniek op
de oorlogsbodems. Deze techniek zou het bepalen van de snelheid en richting van de schepen
bemoeilijken. 3
Tegen het einde van de oorlog ging men echter nog een stapje
verder en modelleerde men zelfs de natuur naar hun hand. De
natuur (lees: aan flarden geschoten bomen) langs het 750 km
lange westfront wekte steeds meer de interesse van beide partijen
en was de inspiratie voor nieuwe
strategieën. Een minder gekende
was het creëren van zogenaamde
“Observation Trees” door de
Britten of de Duitse tegenhanger:
de “Baumbeobachter”. 4 5
Deze
vereiste
voorbereidend werk. Kort samengevat: :
camouflagetechniek
echter
heel wat
1. Allereerst werden strategisch interessant gelegen “dode”
bomen zorgvuldig gefotografeerd, getekend en opgemeten
vanuit verschillende oogpunten.
2. Nadien vervaardigde men, op basis van deze informatie,
een perfecte metalen replica uit holle cylinders. De replica
werd zodanig geschilderd en gecamoufleerd dat ze de
3
Foto 3: Razzle Dazzle motief op de HMS Argus in 1918. (copyright: commons.wikimedia.org)
4
Foto 4: De holle staalstructuur van een Observation Tree. (copyright: http://www.awm.gov.au)
5
Foto 5: Een gebruikte Observation Tree uit WOI. (copyright: http://historywithatwist.wordpress.com)
perfecte tweeling werd van het origineel. Deze metalen uitkijkposten boden over het
algemeen plaats aan één soldaat.
3. Vervolgens werd de originele boom tijdens de nacht en onder hevig dekkingsvuur in allerijl
uitgegraven en vervangen door zijn stalen tegenhanger.
Bij het krieken van de dag hadden de vijandelijke linies natuurlijk geen flauw benul dat, een
voorheen onschuldige boomstronk in het landschap, tijdens de nacht was vervangen door een
dodelijk alternatief (al dan niet bemand door een scherpschutter).
Het was zondermeer een goedkope maar heel effectieve techniek die heel wat slachtoffers maakte
aan beide zijden van niemandsland…
Bronnen
H. Andriessen, M. Ros, e.a., De grote oorlog. Kroniek 1914-1918. Deel 7, Aspekt, 2005, 270 pp.
M. Top, Littekens in het landschap, Masterthesis, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2007, 140 pp.
-
-
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2274260/The-Armys-special-branch-How-bizarrefake-spy-trees-appeared-mans-land-WWI.html
http://historywithatwist.wordpress.com/2013/03/05/the-killer-trees-of-world-war-one/
http://books.google.be/books?id=0nhEAgAAQBAJ&pg=PA119&lpg=PA119&dq=the+French+
Camouflage+Corps&source=bl&ots=QMGBSYjUcM&sig=Krkg9Evy_x37ppVZXZvfoETTI8&hl=nl&sa=X&ei=6tqWU8eSGeeW0AWjo4EQ&ved=0CEAQ6AEwAg#v=onepage&q
=the%20French%20Camouflage%20Corps&f=false
http://usatoday30.usatoday.com/news/military/2011-05-29-military-camouflage_n.htm
http://www.general-books.net/sw2.cfm?q=Lucien-Victor_Guirand_de_Sc%C3%A9vola
http://en.wikipedia.org/wiki/Military_camouflage#The_Great_War
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_camoufleurs
http://en.wikipedia.org/wiki/LucienVictor_Guirand_de_Sc%C3%A9vola#Military_camouflage
http://en.wikipedia.org/wiki/Dazzle_camouflage#World_War_I
http://usatoday30.usatoday.com/news/military/2011-05-29-military-camouflage_n.htm
http://www.worldwar1postcards.com/the-observation-tree.php
http://www.oldmagazinearticles.com/WW1_fake_Tree_Stump_Observation_Post_pdf
http://www.awm.gov.au/collection/RELAWM04476/?image1&thumbnails=true
http://www.awm.gov.au/blog/2008/06/03/cant-see-the-tree-for-the-wood/
http://www.westernfrontassociation.com/great-war-on-land/75-other-war-theatres/767french-army-great-war.html
http://www.battlefields1418.com/uniform4.htm

Download Report