Sterk herstel Britse economie brengt rentestap Bank of England

Bron: Het Financieele Dagblad
Sterk herstel Britse economie brengt rentestap
Bank of England naderbij
Arend Clahsen
maandag 28 juli 2014, 05:15
Bank of England
Reuters
Een economische groei van 0,8% in het tweede kwartaal en een
Internationaal Monetair Fonds (IMF) dat de groeiverwachting over het
gehele jaar optrekt van 2,8% naar 3,2%.
Het bruto binnenlands product (bbp) van het Verenigd Koninkrijk zit in de lift en is nu
op het niveau gekomen van voor de crisis. Economen verwachten dat het herstel de
Britse centrale bank er nog dit jaar toe zal nopen de rente te verhogen.
Een opsteker
De tijd die het heeft gekost om weer op het oude bbp-niveau te komen, illustreert
overigens wel van hoe ver het land heeft moeten komen sinds de financiële crisis van
2007-2008. Het duurde 22 kwartalen voordat de schade van de crisis was ingehaald. In
de afgelopen eeuw heeft het nog nooit zo lang geduurd, zelfs niet tijdens de Grote
Depressie. Een tweede kanttekening is dat het bbp voorlopig nog lager ligt dan wanneer
het groeitempo van voor de crisis zou zijn doorgetrokken.
Ondanks de twee kanttekeningen vormt de groei van 0,8% ten opzichte van het eerste
kwartaal een opsteker. Vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder bedroeg de groei
zelfs een indrukwekkende 3,1%. Het herstel is met name in de afgelopen twee jaar sterk.
Ironisch genoeg begon het herstel ongeveer vanaf het moment dat het IMF halverwege
2012 nog waarschuwde dat er meer stimulering moest komen. Anders zou de Britse
economie permanente schade riskeren, stelde het fonds.
Verrast
Het liep anders. Vanaf de Olympische Spelen in Londen in de zomer van 2012 begon het
vliegwiel te draaien. De huizenmarkt trok weer aan, de dienstensector en de
industriesector groeiden en de consumenten gingen weer meer besteden. De groeicijfers
trokken aan en de werkgelegenheid nam sneller toe, en dat alles zonder veel extra
overheidsmaatregelen. Wel heeft de Bank of England (BoE) al die tijd het rentetarief op
een historisch laag niveau van 0,5% gelaten om het herstel niet in de wielen te rijden.
Het momentum waarmee de overgang van een langdurige stagnatie naar een meer
uitbundige groei plaatsvindt, heeft de Bank of England nu al een aantal keren verrast.
Iets minder dan een jaar geleden lanceerde gouverneur Mark Carney de Britse ‘forward
guidance’: de belofte om niets aan de rente te doen zolang de werkloosheid boven de 7%
zou staan. Het werkloosheidspercentage stond toen nog op 7,8.
Recessie minder diep
Maar al in maart dit jaar was die drempel van 7% geslecht, terwijl de BoE nog niet aan
renteverhogingen wilde denken. Dus werd er een nieuwe forward guidance afgegeven;
van renteverhogingen zou pas sprake zijn als de onderbenutting in de economie voor
een belangrijk deel was verdwenen. Alom werd de boodschap zo geïnterpreteerd dat pas
in de loop van 2015 de rente zou gaan stijgen. Binnen een halfjaar lijkt die belofte
opnieuw aan een wijziging toe. Uit de notulen van het laatste rentebesluit blijkt dat
unaniem werd besloten het beleid ongewijzigd te laten, maar in de notulen werd ook
gesteld dat een kleine renteverhoging het herstel vermoedelijk niet zal schaden.
De aankomende revisie van het bruto binnenlands product door het Britse statistische
bureau ONS in september wordt hiermee steeds belangrijker. ‘Een in juni gepubliceerde
studie suggereerde alvast dat de recessie mogelijk minder diep is geweest dan
aanvankelijk werd gedacht’, stelt econoom James Knightley in een notitie. ‘Het verschil
kan wel eens 1% van het bbp zijn. Waarschijnlijk wordt zo duidelijk dat het Verenigd
Koninkrijk al rond de jaarwisseling weer het bbp van voor de crisis had bereikt.’ Ook
worden in de nieuwe bbp-definitie voortaan tevens sectoren als de wapenindustrie en
R&D meegenomen, waardoor het niveau van de activiteit hoger uitkomt.
November
‘De kern zal zijn dat er in het land minder onderbenutting is dan tot nu toe is ingeschat.
De inflatiedruk zou eerder kunnen ontstaan dan de Bank of England nu voorspelt’, aldus
de ING-econoom. Hij verwacht dan ook dat de centrale bank het beleid binnen
afzienbare tijd zal gaan verkrappen. ‘November geldt bij ons als favoriet voor de maand
waarin de eerste rentestap zal plaatsvinden.’
Data- en onderzoeksfirma Markit legt het waarschijnlijkste moment van een vroegere
renteverhoging ook in november, omdat de BoE dan met nieuwe prognoses komt.
Bovendien is dan de revisie van het bbp geweest en hebben de centrale bankiers kunnen
zien of de economie het groeitempo heeft vastgehouden.