Artikel Netto " 5 erfenismythes doorprikt "

KO P PELS
1
MYTHE OF NIET?
Wat als het
MINDER mag
zijn voor
uw partner?
U kunt vanzelfsprekend ook uw partner minder laten toekomen. Bijvoorbeeld omdat die uw erfenis niet nodig heeft. Of omdat u andere mensen wilt bevoordelen.
U WOONT FEITELIJK SAMEN.
Dan is er sowieso geen probleem,
want uw partner erft niet automatisch.
●
U WOONT WETTELIJK SAMEN.
In dat geval kunt u uw partner via
testament onterven, zelfs zonder
medeweten van die partner. Zo kunt
u de duur van het vruchtgebruik op
de gezinswoning beperken, of verhinderen dat de langstlevende de
woning verhuurt… Het is zelfs mogelijk om het wettelijk vruchtgebruik
helemaal uit te sluiten.
●
U BENT GETROUWD.
Hier liggen de zaken minder eenvoudig. Volgens het Belgische erfrecht
maken echtgenoten altijd aanspraak
op een minimaal aandeel van de nalatenschap. Gehuwden kunnen elkaar met andere woorden niet volledig onterven. Eén uitzondering: als
de partners minstens 6 maanden
feitelijk gescheiden leven, kunnen
ze elkaar met een testament onterven. Om uitwerking te hebben, moet
er ook een afzonderlijk verblijf bij de
vrederechter gevorderd worden.
●
U OF UW PARTNER HEEFT
AL KINDEREN UIT EEN VORIGE
RELATIE.
Dan geldt een speciaal regime: dergelijke koppels kunnen de erfrechten
van de langstlevende partner inperken dankzij de wet-Valkeniers. Er is
een onderling akkoord nodig en het
vruchtgebruik op de gezinswoning
en het huisraad moeten sowieso
behouden blijven.
‘Het huwelijk is de beste
successieplanning’
NIET WAAR
‘Echtgenoten en (wettelijk of feitelijk) samenwonende partners betalen
dan wel dezelfde successierechten op
wat ze erven, het huwelijk biedt aan de
partners toch meer bescherming dan
andere samenlevingsvormen’, weet
Philipp Bollen, director estate planning
bij BNP Paribas Fortis. Een echtgenoot is
een wettelijk beschermde erfgenaam. U
kunt hem niet onterven. Een wettelijk
samenwonende partner is een wettelijke
erfgenaam, maar geen wettelijk
beschermde erfgenaam. Met andere
woorden: de wet voorziet wel een erfrecht voor uw wettelijk samenwonende
partner, maar u kunt hem of haar dat
altijd ‘ontnemen’, bijvoorbeeld door een
ontervend testament op te stellen. Een
feitelijk samenwonende partner is zelfs
geen wettelijke erfgenaam, laat staan
een wettelijk beschermde erfgenaam.
Tenzij u zelf expliciet iets regelt, zal hij
of zij dus niets erven.
Voor wie zijn of haar partner extra
wil beschermen, biedt het huwelijk een
voorgekauwd kader dat gemoedsrust
kan bezorgen. ‘In een eerste huwelijk of
zonder kinderen uit een vorige relatie
biedt het huwelijk vaak voldoende
bescherming aan beide partners’,
aldus Ingrid Stevens van vermogensbeheerder Leo Stevens en auteur van het
boek ‘Financiële levensvragen’.
●
18
netto MAART 2014
‘Met een slim huwelijkscontract kunt
u de solidariteit tussen de partners nog
vergroten en ook fiscaal optimaliseren’,
zegt Ann Maelfait, advocate bij Rivus.
✗
‘Alles hangt af van uw wensen. Voor
wie de rechten van de partner wil beperken, bijvoorbeeld opdat men de kinderen (uit een vorige relatie) extra wenst
te beschermen, kan het erfrecht dat
ontstaat door het huwelijk een struikelblok zijn’, aldus Philipp Bollen van BNP
Paribas Fortis. NB
MYTHE OF NIET?
2
‘Ik schenk alles weg tijdens mijn
leven, zodat er niets meer overblijft waarover
mijn erfgenamen kunnen ruziemaken’
NIET WAAR
Als u aan uw kinderen
schenkt, schenk dan bij
voorkeur gelijkaardige
goederen, bijvoorbeeld
twee bouwgronden.
Als u maar één bouwgrond hebt, gebruik dan
de techniek van de
dubbele akte.
deelde helft. Dan kan uw zoon noch uw dochter nadien beweren dat hij/zij minder heeft
gekregen. In een tweede akte verdelen de kinderen onderling alles zelf. Die verdeling
gebeurt dan wel volgens de waarde van die
goederen op het ogenblik van de verdeling.
Als de kinderen de pot onderling verdelen volgens een formule die zij op dat ogenblik rechtvaardig vinden, sluit u latere discussies uit.
TIP: Als u aan uw kinderen schenkt,
schenk dan bij voorkeur gelijkaardige goederen, bijvoorbeeld twee bouwgronden. Als
u maar één bouwgrond hebt, gebruik dan de
techniek van de dubbele akte. U schenkt dan
het perceel bouwgrond en een ander goed
zoals spaargeld in eenzelfde akte aan uw kinderen in onverdeeldheid. Het is dan aan uw
kinderen om in een tweede akte uit onverdeeldheid te treden. Zo hebben uw kinderen
op het ogenblik van de schenking hetzelfde
ontvangen en omzeilt u de problematiek van
de ongelijke behandeling.
Tijdens uw leven mag u inderdaad
doen met uw vermogen wat u wenst. U
mag alles wegschenken. ‘Maar’, zo waarschuwt advocate Nathalie Labeeuw van
het kantoor Cazimir, ‘bij uw overlijden
volgt de afrekening.’
‘Alleen als er geen wettelijk beschermde erfgenamen zijn - zoals kinderen,
een echtgenoot of ouders - kan dit een
strategie zijn’, aldus Rivus-advocate
Ann Maelfait. Maar zelfs dan kunnen
andere wettelijke erfgenamen - bijvoorbeeld broers, zussen of de wettelijk
samenwonende partner - de gedane
schenkingen in twijfel trekken door op
te werpen dat de overledene niet langer
bekwaam was of te erg beïnvloed werd
door de persoon aan wie hij of zij heeft
geschonken.
Wie op tijd begint, de zaken goed
organiseert en daarover duidelijk communiceert met zijn erfgenamen, vermindert de kans op ruzie na het overlijden.
‘Daar is een belangrijke rol weggelegd
voor de pater/mater familias’, zegt Ingrid
Stevens van vermogensbeheerder Leo
Stevens en auteur van het boek
‘Financiële levensvragen’. Philipp Bollen,
director estate planning bij BNP Paribas
Fortis, beaamt: ‘Schenken biedt het
voordeel dat, zolang je leeft, je als
pater familias invloed kunt uitoefenen en je de kinderen in de pas kunt
laten lopen. Die invloed valt weg zodra
je sterft.’
✗
Bij uw overlijden worden alle
gedane schenkingen afgerekend. ‘Het
Belgische erfrecht beschermt bepaalde
erfgenamen. Zij hebben altijd recht op
een minimumdeel van uw nalatenschap:
uw echtgenoot, uw kinderen, uw ouders
in bepaalde gevallen. Hoe groot hun
beschermd erfdeel is, hangt af van hoeveel beschermde erfgenamen er zijn en
wie dat zijn. Blijkt bij uw overlijden dat
er niet genoeg overblijft om hun dat
minimumdeel na te laten - doordat u
bijvoorbeeld al te veel hebt weggegeven
- dan kunnen zij via ‘inkorting’ hun
deel opeisen’, aldus Nathalie Labeeuw,
advocate bij Cazimir. Ingrid Stevens verwoordt het als volgt: ‘Het is een illusie te
denken dat u uw erfgenamen kunt
onterven door alles weg te schenken.’
Omdat men eerst de oudste schenkingen aanrekent op het beschikbare deel,
lopen de recentste schenkingen het
meeste risico om ingekort te worden.
✗
Als u schenkt, moet u goed nadenken hoe, wat en aan wie u schenkt. Een
schenking aan een wettelijke erfgenaam wordt standaard beschouwd als
een ‘voorschot op de latere erfenis’.
Wilt u die erfgenaam meer geven dan
zijn wettelijk minimumdeel, dan moet u
duidelijk melden dat het gaat om een
‘schenking buiten erfdeel’. Verschillende
goederen schenken aan wettelijke erfgenamen - aan de ene geld en aan de andere bouwgrond bijvoorbeeld - is vragen
om problemen. ‘Beter is het om de techniek van de dubbele akte te gebruiken.
U schenkt dan iedereen een gelijk deel
van hetzelfde goed in onverdeeldheid en
in een volgende fase beslissen uw erfgenamen om uit die onverdeeldheid te
stappen’, legt Philipp Bollen van BNP
Paribas Fortis uit. NB
MAART 2014
netto 23
MYTHE OF NIET?
3
‘Ik kan mijn erfenis ook
zonder notaris afhandelen’
‘Jonge singles doen
er goed aan via
testament alles aan
hun ouders te laten
toekomen.’
ANN MAELFAIT, ADVOCATE
Fiscaal gezien blijft
schenken bij leven voor
singles de meest
voordelige oplossing.
Al kan dat niet voor
vastgoed.
NIET WAAR
‘Voor wie niets regelt, heeft de wetgever de spelregels in verband met de verdeling van de erfenis vastgelegd’, zegt
Nathalie Labeeuw, advocate bij Cazimir.
Wie zich kan vinden in die wettelijke
regels hoeft dus geen bezoek te brengen
aan de notaris om een regeling uit te
werken.
Erfgenamen zijn niet verplicht een
notaris in te schakelen om de fiscale
successieaangifte in te vullen. Die
aangifte dient om het fiscale luik (de
te betalen successierechten) van de
erfenis te regelen.
‘Een notaris is niet nodig bij zogenaamde standaardgevallen. Concreet:
wanneer u de wettelijke verdeelregels
volgt, als er geen risico is op conflicten
tussen de erfgenamen en wanneer het
een eenvoudig vermogen betreft zonder risico’s op discussies met de fiscus
over de waardering van het vastgoed
en/of de effectenportefeuille’, zegt Ingrid
Stevens van vermogensbeheerder Leo
Stevens en auteur van het boek
‘Financiële levensvragen’.
✗
Als de wettelijke spelregels voor de
verdeling van de erfenis niet aan uw
wensen voldoen, moet u tijdens uw
leven ingrijpen. Een notaris kan daarbij
helpen, bijvoorbeeld met het opstellen
van een testament. In sommige gevallen
is een bezoek aan de notaris zelfs verplicht, bijvoorbeeld als u uw huwelijkscontract wilt aanpassen of als u vastgoed
wilt schenken.
✗
Een fiscale successieaangifte correct
invullen is verre van evident. ‘De notaris
beschikt over de nodige expertise en is
bovendien verzekerd tegen fouten’,
aldus Ingrid Stevens. Bovendien kan hij
helpen bij het afhandelen van alle formaliteiten (akte of verklaring van erfopvolging voor de deblokkering van de
bankrekeningen en kluizen, aangifte
van de nalatenschap, aanpassing titularisschap van de bankrekening).
✗
Een notaris is ook wenselijk bij een
gecompliceerde en/of omvangrijke
nalatenschap of wanneer er conflicten
bestaan of dreigen te ontstaan tussen de
erfgenamen. In dat laatste geval zal de
notaris de rol kunnen spelen van neutraal expert en bemiddelaar.
✗
‘Een notaris is ook vereist als de
overledene een testament heeft
gemaakt. Want ofwel zal het een
authentiek of internationaal testament
zijn dat door de notaris is opgesteld die het zal moeten registreren - , ofwel
betreft het een onderhands testament,
dat zal moeten worden neergelegd
onder de minuten van de notaris, die
het dan zal laten registreren’, weet
Ingrid Stevens. NB
!
AF TE RADEN
Niets doen.
Schenken zonder bewijzen
(handgiften) of ingebouwde
controlemechanismen.
●
●
MAART 2014
netto 33
C IJ F ERS
4
Hoeveel belastingen betalen
als erfgenaam?
MYTHE OF NIET?
Wie erft, moet belastingen betalen op dat bedrag. Die belastingen zijn
de successierechten. Hoeveel belastingen u moet betalen op wat u erft, hangt
af van hoeveel u erft, van wie u erft en waar de overledene woonde. De gewesten
bepalen namelijk de tarieven, waardoor ze verschillen van gewest tot gewest.
Een overzicht van de tarieven vindt u in de tabel hieronder.
‘In België betalen
we ons blauw
aan successierechten’
De successietarieven in één oogopslag
RECHTE LIJN EN PARTNERS
VLAAMS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 250.000
meer dan 250.000
3%
9%
27%
BRUSSELS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
175.000 tot 250.000
250.000 tot 500.000
meer dan 500.000
3%
8%
9%
18%
24%
30%
WAALS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 150.000
150.000 tot 200.000
200.000 tot 250.000
250.000 tot 500.000
meer dan 500.000
3%
4%
5%
7%
10%
14%
18%
24%
30%
BROERS EN ZUSSEN
VLAAMS GEWEST
tot 75.000
75.000 tot 125.000
meer dan 125.000
30%
55%
65%
BRUSSELS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
175.000 tot 250.000
meer dan 250.000
20%
25%
30%
40%
55%
60%
65%
WAALS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
20%
25%
35%
50%
65%
tot 75.000
75.000 tot 125.000
meer dan 125.000
45%
55%
65%
BRUSSELS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
meer dan 175.000
35%
50%
60%
70%
WAALS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
25%
30%
40%
55%
70%
VREEMDEN
VLAAMS GEWEST
tot 75.000
75.000 tot 125.000
meer dan 125.000
45%
55%
65%
BRUSSELS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
40%
55%
65%
80%
WAALS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
30%
35%
60%
80%
80%
Met onze onlinetool op www.netto.be/successierechten kunt u tot op de euro
uitrekenen met welk bedrag de percentages overeenkomen.
34
netto MAART 2014
Wie niet in rechte lijn erft, betaalt
aanzienlijke tarieven. ‘De tarieven voor
broers, zussen, neven, nichten en andere categorieën liggen zelfs monsterachtig hoog, waarbij het toptarief van
65 procent al snel in zicht komt’, vindt
Ingrid Stevens van vermogensbeheerder Leo Stevens en auteur van het boek
‘Financiële levensvragen’.
NIET WAAR
✗
OOMS, TANTES, NEVEN EN NICHTEN
VLAAMS GEWEST
‘In vergelijking met onze buurlanden liggen de tarieven ‘in rechte lijn’
voor partners, kinderen en ouders veel
te hoog’, zegt Ann Maelfait, advocate
bij Rivus.
‘Ondanks de hoog ogende tarieven
valt de belastingdruk voor erfenissen
in rechte lijn - dus tussen partners,
ouders en kinderen - behoorlijk mee’,
vindt Philipp Bollen, director estate
planning bij BNP Paribas Fortis. De
tarieven variëren van 3 procent over 9
procent tot 27 procent, maar dat tarief
wordt toegepast voor elke erfgenaam
afzonderlijk. Vlaanderen verguldt de
pil nog meer door het tarief te berekenen na aftrek van de schulden en
afzonderlijk voor het roerende en
het onroerende deel.
✗
Ook al liggen de tarieven in rechte
lijn hoog in vergelijking met de buurlanden, de mogelijkheden om op een
legale manier successierechten te
vermijden zijn bij ons veel groter dan
in de buurlanden. ‘Het effectief te betalen bedrag aan successierechten zal
daardoor in de praktijk vaak goed
meevallen‘, vindt Ingrid Stevens. NB
MYTHE OF NIET?
den dat dit de vertrouwensrelatie met de patiënt op de helling zet. ‘Weigert de arts een medisch attest op te stellen, dan stel ik een andere
geneesheer aan, een expert, om de betrokkene
te onderzoeken’, zegt vrederechter Janssens.
‘Een testament is definitief ’
NIET WAAR
● Een medisch attest volstaat trouwens niet.
✗
Een testament is een eenzijdig en op elk moment herroepbaar document.
U kunt het dus aanpassen zolang u leeft, en zo vaak als u wilt. Een testament is dus
een veel flexibeler instrument dan een schenking.
De vrederechter is verplicht om de betrokkene te ontmoeten en bij die ontmoeting te peilen naar diens handelingsbekwaamheid. ‘Het
is aan de vrederechter om te oordelen of een
voorlopig bewindvoerder nodig is of niet. Ik
doe dat door een aantal vragen te stellen, zoals
de vraag wie de huidige koning is of door de
patiënt een paar rekensommen te laten maken’, illustreert de vrederechter. ‘Als dan blijkt
dat de persoon in kwestie toch nog redelijk bij
de pinken is, beperk ik de taak van de voorlopig bewindvoerder.
● Een vrederechter hoeft de patiënt niet het
volledige beheer te ontnemen. Zo kan hij bijvoorbeeld beslissen dat de zieke verder over
zijn zichtrekeningen kan beschikken en de gewone, maandelijkse kosten mag betalen. Maar
dat de voorlopig bewindvoerder de patiënt
wel moet vertegenwoordigen voor belangrijke
aankopen of andere beslissingen die zijn kapitaal aantasten.
Vaak echter neemt de voorlopig bewindvoerder het volledige beheer van het vermogen over. ‘In de praktijk is het immers moeilijk
om uit te maken in welke mate iemand handelingsonbekwaam is’, erkent Janssens. Daarom kiezen veel vrederechters het zekere voor
het onzekere en stellen een voorlopig bewindvoerder aan die het beheer van de goederen
van de zieke volledig overneemt.
5
✗
Uw testament blijft tot aan uw dood onbekend voor uw erfgenamen. Op dat
ogenblik zal alleen het recentste testament van toepassing zijn. ‘Alleen de chronologie telt, niet het type testament: een notarieel testament is op dat vlak dus niet
meer waard dan een eigenhandig geschreven testament’, zegt Ingrid Stevens van vermogensbeheerder Leo Stevens en auteur van het boek ‘Financiële levensvragen’. Maar
een notarieel testament biedt wel meer garanties op andere vlakken: correctheid,
opspoorbaarheid enzovoort. NB
Geef op voorhand te kennen wie
u graag als voorlopig bewindvoerder zou
zien, mocht dat ooit nodig zijn.
ADVERTENTIE
VLAAMSE ALZHEIMER LIGA v.z.w.
Laat ons samen dementie draagbaar maken!
Vergeet onze naasten met dementie niet
en help ons om hen te ondersteunen.
Onze vrijwilligers bieden hulp,
informatie en een luisterend oor
Giften
vanaf
40 euro
zijn fiscaal
aftrekbaar
VLAAMSE
ALZHEIMER
LIGA V.Z.W.
STATIONSTRAAT 60-62, 2300 TURNHOUT • TEL.: 014 43 50 60 • FAX: 014 43 76 54 • GRATIS INFOLIJN: 0800 15 225
REKENING NR: BE87 3101 0355 8094 • E-MAIL: SECRETARIAAT @ALZHEIMERLIGA.BE • HTTP://WWW.ALZHEIMERLIGA.BE
MAART 2014
netto 45
GES CHEI D EN PA RT N E RS
MYTHE OF NIET?
6
‘Gegeven is gegeven’
NIET WAAR
5
Heeft uw
levensverzekering de
juiste begunstigde?
Na een echtscheiding kijkt u best uw levensverzekering of groepsverzekering na. Zeker als
die verzekeringen belangrijke bedragen uitkeren na uw overlijden. Mogelijk hebt u destijds uw partner bij naam vermeld als begunstigde in de polis. Een relatiebreuk of
echtscheiding doet geen afbreuk aan die begunstiging.
HOE VERMIJDEN? U moet de begunstigingsclausule expliciet aanpassen.
De kinderen betalen successierechten op de nalatenschap van hun ouder.
De langstlevende ouder - dus expartner - krijgt het genotsrecht.
Daarop zijn geen successierechten
verschuldigd.
Ook al erven ex-partners niet automatisch van elkaar, toch kunnen ze
via een testament nog altijd iets aan
elkaar nalaten. Ex-gehuwden en exwettelijk samenwonenden komen in
aanmerking voor het successietarief
‘rechte lijn’, op voorwaarde dat er gemeenschappelijk kinderen zijn.
●
●
●
TARIEVEN SUCCESSIERECHTEN
VOOR EX-PARTNERS
52
netto MAART 2014
✗
In principe is een schenking inderdaad onherroepelijk. ‘Maar het betekent
niet dat de begiftigde er 100 procent
zeker van kan zijn dat hij datgene wat
hij heeft gekregen, ook zal kunnen
behouden. Als blijkt dat de schenker te
veel heeft weggegeven, bestaat het risico dat de schenking naar de nalatenschap moet terugkeren,’ nuanceert
Nathalie Labeeuw van het advocatenkantoor Cazimir (zie blz. 23, Mythe 2:
Inkorting door wettelijk beschermde
erfgenamen).
✗
Schenkingen tussen echtgenoten
buiten het huwelijkscontract zijn wel
herroepbaar. Echtgenoten kunnen zich
op elk moment bedenken en hoeven
daar zelfs geen reden voor op te geven.
Schenkingen tussen (wettelijk) samenwonende partners zijn wel onherroepelijk.
✗
‘U kunt ontbindende voorwaarden
koppelen aan een schenking’, verduidelijkt Ann Maelfait, advocate bij het kantoor Rivus. Een veel gebruikte en aanbevelenswaardige clausule is het conventioneel beding van terugkeer. Overlijdt
de begiftigde vóór de schenker, dan
wordt de schenking teruggedraaid. NB
Wat blijft er over
van uw erfenis?
Bedrag in euro
0 tot 50.000 euro
50.0000 tot 250.000 euro
Meer dan 250.000 euro
Wie schenkt, moet onmiddellijk,
onherroepelijk en definitief afstand
doen van wat hij weggeeft.
Onmiddellijk is duidelijk: meteen.
U staat dus het beschikkingsrecht af.
Onherroepelijk betekent dat u er niet
meer op kunt terugkomen. U kunt zich
niet bedenken. Een schenking is daardoor minder flexibel dan een testament,
dat u op elk moment kunt aanpassen en
waardoor u heer en meester blijft over
uw goederen tot u sterft.
Tarief
3%
9%
27%
C IJ F ERS
7
Hoeveel belastingen betalen
als u schenkt?
MYTHE OF NIET?
Wie een schenking registreert, moet schenkingsrechten betalen. De hoogte daarvan hangt af van 4 elementen: het bedrag dat u schenkt, het type goed dat u
schenkt, de persoon aan wie u schenkt en het gewest waarin u woont. In de tabel
hieronder vindt u een overzicht van de schenkingstarieven.
‘Een schenking
krijgen is voordeliger
dan erven’
De schenkingstarieven in één oogopslag
VOOR ONROERENDE GOEDEREN GELDEN PROGRESSIEVE TARIEVEN.
Rechte lijn en partners
VLAAMS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 50.000
50.000 tot 100.000
100000 tot 150.000
150.000 tot 200.000
200.000 tot 250.000
250.000 tot 500.000
meer dan 500.000
3%
4%
5%
7%
10%
14%
18%
24%
30%
BRUSSELS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
175.000 tot 250.000
250.000 tot 500.000
meer dan 500.000
3%
8%
9%
18%
24%
30%
WAALS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 150.000
150.000 tot 200.000
200.000 tot 250.000
250.000 tot 500.000
meer dan 500.000
3%
4%
5%
7%
10%
14%
18%
24%
30%
Voor roerende goederen. Die kunt
u geregistreerd schenken tegen een
vast tarief van 3 of 7 procent, afhankelijk van de graad van verwantschap. En
op een niet-geregistreerde hand- of
bankgift betaalt u helemaal geen
schenkingsrechten, al moet u daar wel
rekening houden met de driejarige termijn (zie blz. 71, Mythe 8: ‘Als ik
schenk, moet ik nog drie jaar
blijven leven’).
Broers en zussen
VLAAMS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
20%
25%
35%
50%
65%
BRUSSELS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
175.000 tot 250.000
meer dan 250.000
WAALS GEWEST
20%
25%
30%
40%
55%
60%
65%
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
20%
25%
35%
50%
65%
Ooms, tantes, neven en nichten
VLAAMS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
25%
30%
40%
55%
70%
BRUSSELS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
meer dan 175.000
WAALS GEWEST
35%
50%
60%
70%
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
25%
30%
40%
55%
70%
Vreemden
VLAAMS GEWEST
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
75.000 tot 175.000
meer dan 175.000
30%
35%
50%
65%
80%
BRUSSELS GEWEST
tot 50.000
50.000 tot 100.000
100.000 tot 175.000
meer dan 175.000
WAALS GEWEST
40%
55%
65%
80%
tot 12.500
12.500 tot 25.000
25.000 tot 75.000
meer dan 75.000
30%
35%
60%
80%
VOOR ROERENDE GOEDEREN GELDEN VLAKKE TARIEVEN.
VLAAMS GEWEST
BRUSSELS GEWEST
rechte lijn
en partners
3%
rechte lijn
en partners
3%
alle anderen
7%
alle anderen
7%
WAALS GEWEST
rechte lijn,
echtgenoten en wettelijke samenwoners
broers, zussen,
ooms, tantes,
neven en nichten
anderen
3,3%
5,5%
7,7%
Met onze onlinetool op www.netto.be/schenkingstarieven kunt u tot op de euro
uitrekenen met welk bedrag de percentages overeenkomen.
54
netto MAART 2014
NIET WAAR
✗
Voor onroerende goederen zijn
de tarieven van de successierechten en
de schenkingsrechten identiek in het
Brussels en Waals Gewest. In het
Vlaams Gewest liggen de schenkingsen successietarieven in dezelfde orde
van grootte. Schenken kan dan duurder uitvallen dan erven. Dat kunt u wel
doorbreken door ‘in schijven’ te schenken en telkens drie jaar tussen de
opeenvolgende schenkingen te laten.
Het voordeel is te danken aan de progressiviteit van de tarieven: hoe lager
de waarde van wat u schenkt, hoe lager
dus het tarief. NB
5
Via een
levensverzekering
Grootouders die willen schenken, kunnen dat
ook doen via een levensverzekering met de
kleinkinderen als begunstigde. In het verleden werd de levensverzekering vaak gebruikt
om dat deel van de nalatenschap buiten de erfenisverdeling te houden. In principe was het
mogelijk om zo aan de begunstigde meer na
te laten dan de wettelijke reserve strikt toeliet.
Maar intussen ligt dat moeilijker. ‘Het is een
enorm kluwen en op dit ogenblik zijn er daarover veel betwistingen voor de rechtbank. Je
moet er tegenwoordig van uitgaan dat wat je
ook doet ten voordele van iemand - via een
levensverzekering of op een andere manier -,
het bij een betwisting voor de rechtbank altijd
gereduceerd zal worden tot het beschikbare
deel van de nalatenschap’, zegt Sobrie. Al wil
dat níét zeggen dat een levensverzekering
schenken niet langer zinvol is.
Een andere mogelijkheid is om contant
geld te geven aan de kleinkinderen die daarmee de levensverzekering van de grootouders betalen met henzelf als begunstigden.
De grootouders moeten dan wel verzekerbaar zijn, wat niet altijd mogelijk is vanwege
hun leeftijd.
HOEVEEL KOST HET?
Op een levensverzekering die men schenkt,
zijn de schenkingsrechten meestal lager
dan de successierechten zouden zijn. Een
levensverzekering is een roerend goed en
wordt in rechte lijn slechts belast als een
schenking: tegen 3 procent dus. Grootouders schenken een levensverzekering door
hun rechten als verzekeringsnemer over te
dragen.
MYTHE OF NIET?
8
‘Als ik schenk, moet ik nog
3 jaar blijven leven’
NIET WAAR
U moet inderdaad nog 3 jaar blijven leven als u onroerende goederen
schenkt voor een buitenlandse notaris of
roerende goederen schenkt via een nietgeregistreerde hand- of bankgift. ‘Dan
begint een risicotermijn van 3 jaar te
lopen. Overlijdt de schenker binnen die
termijn, dan zullen er successierechten
worden geheven op de geschonken goederen’, legt Nathalie Labeeuw van het
advocatenkantoor Cazimir uit.
‘Als u onroerende goederen schenkt
via een Belgische notaris - en dus schenkingsrechten betaalt - kan dat zorgen
voor een zogenaamd ‘opduweffect’ in
de successierechten’ als u overlijdt
binnen 3 jaar na de schenking, waarschuwt Philipp Bollen, director estate
planning bij BNP Paribas Fortis. De
schenking wordt dan bij uw nalatenschap geteld om het tarief van de successierechten te bepalen. Dus ook al betaalt
u geen twee keer belastingen op de
schenking zelf - er worden geen successierechten geheven bovenop de al
betaalde schenkingsrechten - toch zal de
uiteindelijke successierechtenfactuur
oplopen. Voor familiebedrijven in
Vlaanderen die niet via een Belgische
notaris werden geschonken, bedraagt de
termijn zelfs zeven jaar in plaats van drie
jaar, merkt Bollen op.
✗
Als u onroerende goederen schenkt
via een Belgische notaris of als u een
Belgische notaris een schenking van
roerende goederen laat registreren,
geldt de ‘nog 3 jaar leven‘-voorwaarde
niet. In het eerste geval (onroerende
schenking) betaalt u progressieve onroerende schenkingsrechten (van 3 tot 30
procent), in het tweede geval (roerende
schenking) betaalt u 3 of 7 procent vaste
schenkingsrechten, afhankelijk van de
verwantschap tussen de schenker en
begiftigde. Doordat u schenkingsrechten hebt betaald, hebt u afgerekend
met de fiscus, zelfs al overlijdt u binnen
3 jaar. NB
Meer over familiebedrijven schenken op
www.netto.be/familiebedrijfschenken
!
AF TE RADEN
Geld schenken zonder daar voorwaarden aan te koppelen.
Een kleinkind via een testament
meer laten erven dan het beschikbare deel van de nalatenschap.
Als ouder een erfenis verwerpen
ten voordele van uw kind terwijl u
zelf misschien niet voldoende
middelen zult hebben om uw
eigen oude dag te bekostigen.
●
●
●
MAART 2014
netto 71

Download Report