Belgische Voedselconsumptiepeiling 2014
HANDLEIDING VOOR DE VELDWERKERS
Deze handleiding behoort tot :
Naam en voornaam van de enquêteur : …………………………………….
ID nummer :
Nr en naam van de PSU :
…………………………………………..
INHOUD
DEEL I: DE VOEDSELCONSUMPTIEPEILING EN TAAKOMSCHRIJVING ..........1
1. INLEIDING ....................................................................................................................1
1.1 EEN VOEDSELCONSUMPTIEPEILING IN BELGIË ...........................................................1
1.1.1 WIE DIENT ONDERVRAAGD TE WORDEN ? .........................................................2
2. TAAK VELDWERKERS .....................................................................................................3
1.2 STAP 1: ONTVANGEN MAIL/ADRESSENLIJST ...............................................................4
1.3 STAP 2: CONTACTEREN VAN DE PERSONEN ...............................................................5
1.3.1 DE PROCEDURE VAN CONTACT NEMEN .............................................................5
2.2.1. DE VERSCHILLENDE STATUSSEN/TOESTANDEN VAN DE PERSONEN .....................9
2.2.3 HET ONLINE COMMUNICATIEFORMULIER EN ONTVANGSTFORMULIER .................11
2.2.4 BIJZONDERE SITUATIES..................................................................................19
2.2.5 VERVANGING VAN NIET-PARTICIPERENDE INDIVIDUEN ......................................20
2.2.6 GEBRUIK VAN EEN OUDER OF VOOGD BIJ KINDEREN JONGER DAN 10 JAAR ........20
2.2.7 SPREIDINGSKAART VAN DE DAGEN ..................................................................21
2.3. STAP 3: HUISBEZOEKEN ........................................................................................22
2.3.1 UW HOUDING ALS INTERVIEWER .....................................................................22
2.3.2. HET INTERVIEW .............................................................................................23
2.3.3 SANDAARDTEKST .........................................................................................24
2.3.4. TIPS VOOR HET INTERVIEW ............................................................................26
2.3.5. MOEILIJKE SITUATIES ....................................................................................28
2.3.6. SKYPE ..........................................................................................................28
2.4. STAP 4: VERZENDEN DOCUMENTEN .......................................................................30
2.4.1. PER POST .....................................................................................................30
2.4.2. VIA NETWERK................................................................................................30
3. TOESTEMMINGSFORMULIER .........................................................................................35
4. KWALITEITSCONTROLE ................................................................................................35
5. BETALING .................................................................................................................35
5.1. VERWIJZING NAAR CONTRACT ...............................................................................36
6. VERZEKERING.............................................................................................................37
7. NIEUWSBRIEF EN FACEBOOK........................................................................................37
8. TERUGKOMDAGEN ......................................................................................................38
9. HULP NODIG? VRAGEN? ..............................................................................................38
DEEL II: PROTOCOL VOOR DE HUISBEZOEKEN ......................................................39
1. DE INSTRUMENTEN .....................................................................................................39
2. PROTOCOL VOOR KINDEREN (3-9 JAAR) ........................................................................41
2.1. Eerste huisbezoek: instructie en uitleg van het eetdagboekje op dag 1 .............43
2.2. Eerste huisbezoek: afname van de vragenlijst en uitdelen van de papieren
vragenlijsten..................................................................................................................46
2.3. Eerste huisbezoek: instructies gebruik accelerometer en invullen
bewegingsdagboekje ....................................................................................................46
2.4. Eerste huisbezoek: bevestiging van de afspraak voor het bevragen van de
voedingsinname per telefoon ........................................................................................46
2.5. Eerste huisbezoek: bevestiging van de afspraak voor de tweede registratie dag en
face-to-face interview ....................................................................................................46
2.6. Eerste telefoonoproep: eerste voedingsinname met epic-soft ...........................47
2.7. Tweede telefoonoproep: herinnering voor invullen tweede eetdagboekje ..........47
2.8. Tweede huisbezoek: meting van gewicht, lengte en buikomtrek .......................47
2.9. Tweede huisbezoek: tweede interview met epic-soft .........................................48
1.10 Tweede huisbezoek: controle van de voedselfrequentievragenlijst en
bewegingsdagboekje ....................................................................................................48
3. PROTOCOL VOOR ADOLESCENTEN (10-17 JAAR) EN VOLWASSENEN (18-64 JAAR) ...........49
3.1. Eerste huisbezoek: afname epic-soft interview ..................................................50
3.2. Eerste huisbezoek: afname van de algemene vragenlijst en uitdelen van de
voedselfrequentievragenlijst ..........................................................................................51
3.3. Eerste huisbezoek: instructies gebruik accelerometer en invullen
bewegingsdagboekje ....................................................................................................51
3.4. Eerste huisbezoek: bevestiging van de afspraak voor het 2de huisbezoek .......51
3.5. Tweede huisbezoek: meting van gewicht, lengte en buikomtrek v .....................51
3.6. Tweede huisbezoek: afname tweede epic-soft interview ...................................52
3.7. Tweede huisbezoek: controle van de voedselfrequentievragenlijst....................52
en bewegingsdagboekje ...............................................................................................52
DEEL III: ANTROPOMETRISCHE METINGEN.............................................................53
1. LICHAAMSLENGTE ......................................................................................................53
1.1. Materiaal ...........................................................................................................53
1.2. Procedure .........................................................................................................54
2. LICHAAMSGEWICHT ....................................................................................................56
2.1. Materiaal ...........................................................................................................56
2.2. Procedure .........................................................................................................57
3. BUIKOMTREK .............................................................................................................58
3.1. Materiaal ...........................................................................................................58
3.2. Procedure .........................................................................................................58
DEEL IV: HANDLEIDING VRAGENLIJSTEN OP COMPUTER (CAPI) .........................61
1. HET GEBRUIK VAN HET CAPI PROGRAMMA .....................................................................61
1.1 Programma starten ............................................................................................61
1.2 Gegevens inbrengen ..........................................................................................62
1.3 Taalkeuze van vragenlijst ...................................................................................63
1.4 Schrijfwijze vragen .............................................................................................64
1.5. De respondent niet wil antwoorden op een vraag of het antwoord niet weet. ...65
1.6 Het registreren van een opmerking in de vragenlijst ...........................................65
1.7 Foutmeldingen ...................................................................................................66
1.7.1. Input invalid ...............................................................................................66
1.7.2. Hard error ..................................................................................................67
1.8. Navigeren door de vragenlijst ............................................................................67
1.9. Het opslaan van gegevens in de vragenlijst, tijdens en na het interview ............67
2. TYPE VRAGEN .............................................................................................................68
2.1. Eénkeuzevraag .................................................................................................68
2.2. Meerkeuzevragen .............................................................................................68
2.3. Soorten vragen..................................................................................................68
2.4. Gebruik antwoordkaarten ..................................................................................69
2.5. Datums..............................................................................................................69
3. DE VRAGENLIJST VISITE1 .............................................................................................70
3.1. Introductietekst ..................................................................................................70
3.2. Beschrijving huishouden (huishoudrooster) .......................................................70
3.3. Vragenlijst .........................................................................................................71
4. DE VRAGENLIJST VISITE 2 ............................................................................................73
DEEL V: ACCELEROMETER EN ACTILIFE® ..............................................................76
1. OVERZICHT.................................................................................................................79
2. OPLADEN VAN DE ACCELEROMETERS ...........................................................................79
3. INITIALISEREN VAN ACCELEROMETERS..........................................................................80
4. HET INSTELLEN VAN DE PARAMETERS ...........................................................................81
4.1. Informatie van de deelnemer .............................................................................82
5. GEGEVENS VAN ACCELEROMETER OVERZETTEN NAAR PC ..............................................83
6. BESTANDEN UPLOADEN NAAR SERVER WIV-ISP .............................................................85
Deel I: De voedselconsumptiepeiling
en taakomschrijving
1
INLEIDING
Deze handleiding is voor de veldwerkers van de voedselconsumptiepeiling 2014 bedoeld en
is een belangrijk instrument voor het goede verloop van het onderzoek.
Wij, het team, willen aan alle veldwerkers uitdrukkelijk vragen om deze handleiding
grondig door te nemen vóór met het veldwerk van start te gaan. Op die manier bent u
op de hoogte van het werk dat van u verwacht wordt.
Deze handleiding is onderverdeelt in 5 delen:
1. Deel I omvat een omschrijving van de het onderzoek, voedselconsumptiepeiling. Dit
wordt uitgebreid met de taakomschrijving van de veldwerkers.
2. Deel II beschrijft het protocol dat dient gevolgd te worden bij de huisbezoeken.
3. Deel III is een handleiding die de werkwijze van de antropometrische metingen
beschrijft
4. Deel IV omvat een omschrijving van de methode bij het gebruiken van vragenlijsten
op computer.
5. Deel V is een handleiding over het gebruik van de accelerometers en Actilife®
1.1
EEN VOEDSELCONSUMPTIEPEILING IN BELGIË
Vooraleer in te gaan op uw werk als veldwerker willen we schetsen wat de bedoeling is van
een voedselconsumptiepeiling.
WAAROM?
Voeding en de kwaliteit van onze voeding zijn van groot belang voor onze gezondheid. De
relatie tussen voeding en sommige ziekten zoals onder andere obesitas, hart- en
vaatziekten en diabetes is met grote zekerheid aangetoond. In het rapport “Globale strategie
voor voeding, fysieke activiteit en gezondheid”1, haalt de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) aan dat obesitas wereldwijd epidemische proporties aanneemt, met ongeveer 1,4
miljard volwassenen (2008). Eveneens is het problematisch bij kinderen, daar 40 miljoen
kinderen (2011) onder de vijf jaar kampt met overgewicht. Bovendien kan 2,7 miljoen van de
sterfgevallen worden toegeschreven aan onvoldoende consumptie van groenten en fruit. De
impact van deze, niet overdraagbare aandoeningen op economisch vlak en op de
gezondheidszorg zijn enorm. Anderzijds brengen verschillende crisissen op het vlak van de
voedselveiligheid de noodzaak om de voedingsinname op de voet te volgen.
In België werd de eerste voedselconsumptiepeiling uitgevoerd in 2004. Nu 10 jaar later zal
de tweede voedselconsumptiepeiling worden doorgevoerd. Aangezien voedingsgewoonten
mogelijks veranderen door de jaren heen is het nodig om de gegevens waarover wij
beschikken te actualiseren,
1
Obesity and overweight : Factsheet n°311 (maart 2013) : http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/index.html
1
DOOR WIE?
Deze studie wordt uitgevoerd op initiatief van Mevrouw Laurette Onkelinx, Minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid en wordt mede gefinancierd door de Federale
Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
De coördinatie van de voedselconsumptiepeiling gebeurt door de afdeling Voeding en
Gezondheid dat valt onder de operationele directie Volksgezondheid en Surveillance van het
Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, WIV-ISP. Het WIV-ISP is een wetenschappelijk
instituut van de federale overheid.
Het voedings- en gezondheidsteam dat verantwoordelijk is voor het onderzoek bestaat uit
de volgende leden:
-
Dr. Koenraad Cuypers, PhD in maatschappelijke gezondheidszorg/volksgezondheid:
programmaverantwoordelijke van ‘Voeding en Gezondheid’ en projectleider
-
Gaëlle Isaac, Master in Volksgezondheid: Wetenschappelijke medewerker
-
Sarah Bel, Master in Gezondheidsvoorlichting en –Bevordering: Wetenschappelijke
medewerker
-
Charlotte Stiévenart, Master in Volksgezondheid: Paramedische expert - diëtiste
-
Sofie Van den Abeele, Master in Gezondheidsvoorlichting en –Bevordering:
Paramedische expert - diëtiste
-
Ledia Jani : administratief deskundige.
Het team staat ten alle tijden klaar om u te helpen.
1.1.1
Wie dient ondervraagd te worden ?
In totaal worden in de loop van het kalenderjaar 2014 3.200 personen willekeuring uitgeloot
uit de totale Belgische bevolking. Vervolgens worden zij bevraagd betreffende hun voedingen leefgewoonten. Om dit tot een goed einde te brengen is de inzet van 64 diëtisten op het
veld noodzakelijk. U maakt daarvan deel uit!
WIJ HEBBEN U NODIG!
Wij willen u nadrukkelijk wijzen op de belangrijke rol die u, als veldwerker, heeft om
bij te dragen tot het succesvol verlopen van deze studie. De kwaliteit van uw werk
zal mede bepalend zijn voor de goede kwaliteit van de uiteindelijke resultaten. Wij doen
dan ook een beroep op uw kennis en ervaring, om het interview op een
gestandaardiseerde wijze af te nemen. Dit houdt in dat u zich dient te houden aan de
afspraken en instructies die wij in deze handleiding en tijdens de vormingssessie gaan
uiteenzetten. Dit is belangrijk voor de kwaliteit van het onderzoek. Wij rekenen op u!
2
U bent verantwoordelijk voor minimum één groep van 50 personen die elk twee keer
bevraagd moeten worden. De personen van eenzelfde groep zijn allen woonachtig in
eenzelfde gemeente of stadsdeel. De interviews worden verspreid over een volledig jaar.
Dit wil zeggen dat per kwartaal/trimester ongeveer 12 tot 13 personen ondervraagd
moeten worden.
U, als interviewer, krijgt een identificatie nummer.
WORDEN INBEGREPEN: alle in België wonende personen in de leeftijdsgroep van 3 tot 64
jaar, ongeacht hun nationaliteit.
Er zijn 5 leeftijdsgroepen:
Groep kinderen:
3 tot 5 jaar: kleine kinderen
6 tot 9: kinderen
Groep adolescenten:
10 tot 17 jaar: adolescenten
Groep volwassenen:
18 tot 39: jong volwassenen
40 tot 64: volwassenen
WORDEN UITGESLOTEN: Personen wonend in instellingen (verzorgingstehuis, gevangenis,
klooster, …), personen die de Nederlandse of Franse taal onvoldoende spreken, personen
met een mentale of fysieke beperking, personen die gedurende het onderzoek langdurig in
het ziekenhuis verblijven, personen die samenleven met meer dan 8 personen, personen
die overleden zijn, personen die woonachtig zijn in het buitenland en personen niet
opgenomen in het Rijksregister zoals illegalen en daklozen.
Zodra u de lijst van de te interviewen personen ontvangt via email, worden de geselecteerde
personen aangeschreven door het WIV-ISP en ontvangen zij een uitnodigingsbrief (bijlage
1) en een informatiebrochure over het doel en de inhoud van het onderzoek. Voor kinderen,
wordt de brief verzonden naar de referentiepersoon (meestal de ouders). De brieven voor de
adolescenten worden persoonlijk naar hun verstuurd.
2
TAAK VELDWERKERS
Wij verwachten dat jullie onderstaande stappen doorlopen om jullie taak te vervolledigen. In
stap 1 wordt de beginfase van elk trimester toegelicht, namelijk het ontvangen van een
adressenlijst van de geselecteerde personen. Stap 2 bestaat uit het uitleggen van de
procedure om door ons geselecteerde personen te rekruteren. In stap 2 wordt ook toegelicht
hoe jullie bepaalde belangrijke documenten dienen te hanteren, zodat wij het veldwerk
kunnen opvolgen. Vervolgens wordt in stap 3 uitgelegd hoe jullie zich dienen te gedragen
tijdens het onderzoek ten opzichte van de geselecteerde personen. Dit is uitgebreid met
voorbeelddialogen en tips. Stap 3 omvat ook de protocol die dient toegepast te worden om
een interview te kunnen uitvoeren.
3
Dit wordt uitvoerig voor alle leeftijdsgroepen, namelijk kinderen, adolescenten en
volwassenen besproken in een apart deel (zie deel). Nadat de interviews zijn afgewerkt,
dient de verzamelde data verstuurd te worden naar het team. De methoden staan
geschreven in de laatste stap 4.
OVERZICHT:
Stap 1: ontvangen mail/adressenlijst
Stap 2: contacteren van personen (rekruteringsfase, ontvangstformulier,
communicatieformulier)
Stap 3: huisbezoeken (verwijzing naar protocol, interviewtechnieken)
Stap 4: verzenden van documenten (per post, via netwerk)
2.1
STAP 1: ONTVANGEN MAIL/ADRESSENLIJST
Het team zal u elk trimester een e-mail sturen (zie verder) dat onder andere een
adressenlijst van de geselecteerde personen bevat. Deze personen dienen 14 dagen na het
ontvangen van deze mail gecontacteerd worden (zie online communicatieformulier).
In het begin van elk kwartaal/trimester zal u een e-mail ontvangen met:

Een bijlage met een lijst met een aantal namen en adressen van de
geselecteerde personen die u tijdens dit trimester zal moeten contacteren.

Een bijlage met het ontvangstformulier.

Een weblink naar uw online communicatieformulier (zie hieronder).
Voorbeeld:
bijlage: ontvangstformulier
bijlage: adressenlijst
4
Meer in detail zal deze lijst de volgende informatie omtrent de geselecteerde persoon
bevatten:
-
Identificatienummer, bestaande uit 8 cijfers (bv. 13510211)
-
Adres van het huishouden (straat, nummer, postcode, plaats)
-
De naam, voornaam en leeftijd van de geselecteerde persoon
-
Status van de persoon (dit wordt enkel toegevoegd nadat u de eerste maal het
communicatieformulier heeft teruggestuurd– de informatie hieromtrent vindt u
verderop in deze handleiding)
OPGELET: indien beschikbaar zal ook het telefoonnummer aan de enquêteur gegeven
worden. Als dit niet het geval is, moet de enquêteur zelf het telefoonnummer zoeken of
direct naar de woning van de geselecteerde persoon gaan om het eerste contact te
maken. Het is van groot belang dat, indien u er in slaagt contact te nemen met een
huishouden zonder gebruik te hebben gemaakt van de telefoon, hij/zij het telefoonnummer
van het huishouden noteert in het online communicatieformulier.
Nadat u de e-mail hebt ontvangen, dient u de procedure voor het contacteren van de
geselecteerde personen te volgen (zie stap 2: contacteren van de personen).
2.2
STAP 2: CONTACTEREN VAN DE PERSONEN
Hier wordt de procedure voor het contacteren van de geselecteerde personen
toegelicht.
Het proces van contactpogingen met de geselecteerde personen is niet willekeurig,
integendeel.
Er wordt verwacht dat u werkt volgens een strikte procedure om ervoor te zorgen dat:
 veldwerkers op een vaste, gestandaardiseerde wijze werken.
 het veldwerk verloopt volgens een strikte timing.
OPGELET: Het contact nemen met de geselecteerde personen is een belangrijk onderdeel
van je werk., De wijze van contact nemen is heel belangrijk. Om uitval te vermijden van de
geselecteerde personen, raden wij aan om een eerste contact te maken door een
huisbezoek. Het is immers gemakkelijker om aan de telefoon te weigeren om deel te nemen
aan het onderzoek. Ook dient de persoon gecontacteerd te worden op verschillende
momenten van de dag en/of week (zie verder).
2.2.1
De procedure van contact nemen
U kan starten met het contacteren van de geselecteerde personen als zij de status
‘geactiveerd’ hebben. Op het moment dat u de lijst met de te contacteren personen per
5
email ontvangt worden deze geactiveerd en worden dat brieven met invitatie tot deelname in
en informatie rond de voedselconsumptiepeiling de geselecteerde personen verstuurd. De
wijze waarop gepoogd wordt in contact te komen met de personen is vrij te kiezen (d.i. per
telefoon of via een huisbezoek). Bij voorkeur evenwel, wordt een eerste contactpoging
gerealiseerd via een huisbezoek.
Er zijn vijf elementen die dienen doorlopen te worden per geselecteerd persoon, alvorens
het eerste interview kan plaatsvinden. Het ZESDE element omvat het protocol dat dient
toegepast te worden, nadat een eerste interview positief is afgerond. Dit includeert dat dit
ook van toepassing is tijdens stap 3.
Overzicht van de procedure:
1
•Het adres bestaat.
2
•Het betrokken individu woonachtig is op het
desbetreffend adres.
3
•Het betrokken individu voldoet aan de
selectiecriteria.
4
•Er heeft effectief een contact plaatsgevonden met
het individu.
5
6
•Individu beslist: deelnemen of niet --> 1ste interview.
•Individu beslist: deelnemen of niet --> 2de interview.
Hieronder worden de elementen apart uitvoerig toegelicht.
 Een EERSTE element dat door u dient te worden nagegaan is of het adres vermeld op
de hem/haar toegestuurde lijst van adressen bestaat. Hoewel voor de samenstelling van
de steekproef gewerkt wordt met een (recente) versie van het Rijksregister, kan het
voorkomen dat het vermelde adres gewoon niet bestaat (straatnaam bestaat niet,
vermelde huisnummer bestaat niet,…).
Vul in dit geval het ontvangst- en communicatieformulier in (duid de status
“ANDERE” aan). Wanneer u in totaal 4 negatieve statussen heeft stuur ons dan uw
communicatieformulier.
U zal een nieuwe e-mail ontvangen met de contactgegevens van vervangindividuen.

Een TWEEDE element dat dient te worden nagegaan is of de persoon vermeld op de
lijst van adressen effectief woont op het aangeduide adres. Als op het aangeduide adres
6
een ruïne of een verlaten woning teruggevonden wordt, is het evident dat het individu
niet (langer) woont op het vermelde adres. Minder duidelijk is een situatie waarbij de naam
van de persoon vermeld op de bel, niet deze is zoals aangegeven op de adressenlijst. In
dergelijk geval dient u effectief aan te bellen om na te gaan of het gaat om een ander
huishouden dan deze vermeld op de lijst van adressen. Het uitsluitende criterium hierbij is
het feit of de geselecteerde persoon leeft op het adres in kwestie. Indien dit het geval is,
dient de persoon uitgenodigd te worden voor deelname aan het onderzoek. Indien de
persoon, vermeld op de lijst van adressen, niet langer op het vermelde adres woont wordt
ervan uitgegaan dat het de persoon verhuisd is. U kan in dergelijke situatie vragen waar de
persoon thans woont. Indien deze nieuwe woonplaats binnen de gemeente is, dient de
persoon op het nieuwe adres te worden gecontacteerd. Indien de persoon verhuisd is
buiten de gemeente dient aan het individu de status ‘ANDERE’ (niet in aanmerking
gekomen) gegeven te worden. Indien u niet weet waarheen de persoon is verhuisd, krijgt
het geselecteerd individu de status ‘ANDERE’.
Vul in dit geval het ontvangst- en communicatieformulier in (duid de status
“ANDERE” aan). Wanneer u in totaal 4 negatieve statussen heeft stuur ons dan uw
communicatieformulier.
U
zal
een
nieuwe
e-mail ontvangen met de contactgegevens van vervangindividuen.
 Een DERDE element dat moet worden nagegaan indien er indicaties zijn dat de betrokken
persoon op dit adres woont, is of de geselecteerde persoon beantwoordt aan de
selectiecriteria. Indien de geselecteerde persoon is een instelling (bejaardenhuis,
psychiatrische instelling, rust- en verzorgingstehuis,…), een gevangenis of in een klooster
woont dan behoort deze persoon niet tot onze steekproef. De persoon moet bijgevolg niet
bevraagd worden en krijgt het status ‘ANDERE’ (niet in aanmerking gekomen).
In het geval er indicaties bestaan dat de persoon niet beantwoordt aan de
selectiecriteria dient op de formulieren het statusut ‘ANDERE’ aangeduid te
worden. Wanneer u in totaal 4 negatieve statussen heeft stuur ons dan uw
communicatieformulier. U zal een nieuwe e-mail ontvangen met de
contactgegevens van vervangindividuen.
 Een VIERDE element dat moet worden nagegaan is of een contact met de
geselecteerde persoon mogelijk is. Het kan voorkomen dat, bij een huisbezoek, niemand
thuis blijkt te zijn of, bij een poging tot telefonisch contact, niemand de hoorn opneemt.
Wat u dan best doet, is even langs te gaan op een ander moment (dag/uur) of op een
andere moment te telefoneren, of de wijze van contact te veranderen. In het geval dat u
vruchteloos langsgegaan bent, kunt u een visitekaartje (dat u ter beschikking gesteld zal
worden) achterlaten om aan te geven wanneer u bent langsgekomen en wanneer u terug
zal pogen de persoon te contacteren.
In sommige gevallen kan het – na herhaalde pogingen – duidelijk zijn dat een contact
met het individu niet mogelijk is. Mits het respecteren van een minimaal aantal
contactpogingen, kan een individu door u als “ONBEREIKBAAR” beschouwd worden.
Onder ‘minimaal aantal contactpogingen’ wordt het volgende verstaan:

Minstens één contactpoging dient een huisbezoek te zijn.
7

Minstens twee contactpogingen dienen tijdens het weekend te gebeuren.

Minstens twee contactpogingen dienen tijdens
werkuren te gebeuren
de
week
buiten de
De enquêteur moet minstens 5 maal te pogen de persoon te contacteren.
Indien de geselecteerde persoon niet bereikbaar is wordt op beide formulieren de
status ‘ONBEREIKBAAR’ aangeduid. U dient de vragen over de huisvesting
(LO.01 en LO.02) opgenomen in het ontvangstformulier te beantwoorden.
Wanneer, na minstens 5 pogingen om een huishouden te contacteren, u beslist om toch
nog verder te gaan met het pogen de geselecteerde persoon te contacteren of
wanneer de te contacteren persoon bijvoorbeeld op vakantie is, kan u de persoon
voorlopig bestempelen als “ IN ONDERHANDELING”. Voor een individu aangeduid als
“IN ONDERHANDELING” na het eerste interval, krijgt u de mogelijkheid opnieuw
minstens 5 pogingen te ondernemen tijdens het volgende interval.
De geselecteerde persoon wordt evenzeer als “IN ONDERHANDELING” bestempeld in
geval de persoon heeft toegestemd aan de studie deel te nemen, maar de bevraging op
een later moment zal doorgaan. Personen die nog niet konden gecontacteerd worden
maar waarbij het aantal contactpogingen minder dan 5 is, krijgen ook de status “IN
ONDERHANDELING”.
 Een VIJFDE element dat moet worden nagegaan is of het individu bereid is aan het
onderzoek deel te nemen. Uit voorgaande stappen is het duidelijk dat:
1)
2)
3)
4)
het adres bestaat;
het betrokken individu woonachtig is op het desbetreffend adres;
het betrokken individu voldoet aan de selectiecriteria;
er effectief een contact heeft plaatsgevonden met het individu.
U dient nu na te gaan of het individu bereid is deel te nemen. Hiervoor kunnen een aantal
tips gebruikt worden (zie stap 3 Huisbezoeken). Na een dergelijk contact is het wellicht
duidelijk of het individu zal DEELNEMEN aan de studie of zal WEIGEREN. Ingeval het
individu weigert deel te nemen aan de studie is het van vitaal belang te reden hiervoor te
achterhalen en te noteren op het ‘Ontvangstformulier’.
Indien de geselecteerde persoon expliciet weigert deel te nemen wordt op het
ontvangst- en communicatieformulier het status ‘WEIGERING’ aangeduid. U dient
de vragen over huisvesting LO.01 en LO.02 opgenomen op het
ontvangstformulier te beantwoorden. In geval de weigering tot deelname volgt op
een huisbezoek kan deze vragenlijst direct ingevuld worden.
Wanneer een geselecteerde persoon instemt met deelname aan de studie én nadat
de eerste bevraging is doorgevoerd, wordt deze persoon ingeschreven op het
communicatieformulier met de vermelding “1 STE INTERVIEW AFGEWERKT”. In dit
geval dient de actuele samenstelling van het huishouden getoetst te worden met de
8
samenstelling volgens het Rijksregister.
 Een ZESDE element dat moet worden nagegaan, enkel bij personen die aan het eerste
interview deelnamen of ze bereid zijn deel te nemen aan het tweede interview.
Na een eerste interval van ongeveer twee weken dient u de status van elk hem
toevertrouwd geselecteerde persoon te bepalen en te vermelden in het online
communicatieformulier.
Wanneer na ± 28 dagen de finale status van de geselecteerde persoon niet gekend is,
wordt u door het team van de voedselconsumptiepeiling verwittigd dat hij/zij nog één
interval kan gebruiken om minstens 5 pogingen te ondernemen om de geselecteerde
persoon te contacteren om zodoende een finale status te verkrijgen. Als deze laatste
pogingen niet leiden tot een finale status, wordt de geselecteerde persoon door het team
zelf bestempeld als ONBEREIKBAAR.
OPGELET!
Het is belangrijk om de eerste 14 dagen na het ontvangen van de lijst contact op te
nemen met de geselecteerde personen. Dit om uitval te vermijden en een hogere
respons te bekomen.
Indien u een vervangend persoon wordt toegewezen, dien je 2 à 3 dagen te wachten
om de persoon te contacteren, want de brief per post, verstuurd door het team, dient
eerst de geselecteerde persoon te bereiken.
2.2.1.
De verschillende statussen/toestanden van de personen
De deelnemers kunnen in totaal 9 verschillende statussen hebben:
1.
2.
3.
4.
5.
Geactiveerd
In onderhandeling (verhuis)
In onderhandeling
1ste interview afgewerkt
Interviews afgewerkt
“Positieve” statusen
6. Weigering
“Negatieve” statusen
7. Weigering 2de interview
8. Onbereikbaar
9. Andere
In technische termen spreken we van een geactiveerd individu zodra een persoon wordt
aangeschreven (een uitnodigingsbrief toegezonden krijgt van het WIV-ISP).
Zijn status verandert vervolgens gedurende het veldwerk. Merk op dat de statussen
"interviews afgewerkt", "weigering", "weigering 2de interview", "onbereikbaar" en "andere"
9
zogenaamde definitieve statussen zijn. Andere statussen zijn tijdelijk. Figuur 1 toont de
verschillende statussen en hun evolutie gedurende het veldwerk.
Definitieve statussen:
interviews afgewerkt, weigering, weigering 2de interview, onbereikbaar, andere
Figuur 1. Verschillende statussen
Deze statussen zijn van groot belang en moeten worden ingevuld met de grootste
zorg.
WAAROM DIE STATUSSEN?
10
Hiermee kunnen we de vooruitgang van het veldwerk volgen, de personen die weigeren
om deel te nemen vervangen, maar ook de betaling uitvoeren. Het is op basis van deze
informatie dat wij het aantal gerealiseerde interviews door de enquêteur kennen. Elke status
komt dus overeen met een aantal interviews:



2.2.3.
De status "interviews afgewerkt": u voerde de twee interviews uit en zal worden
betaald voor de twee interviews, indien alle documenten zijn verzonden zowel per
post als via de computer en de verzamelde data bruikbaar (kwalitatief) is.
De statussen "1e interview afgewerkt" en “Weigering 2de interview” impliceren dat
alleen het eerste interview werd afgenomen. We gaan dan over tot de betaling
hiervan
Andere statussen geven geen aanleiding tot enige uitbetaling.
Het online communicatieformulier en ontvangstformulier
Twee documenten werden ontwikkeld om het veldwerk voor de diëtisten te
vergemakkelijken en om de opvolging van het veldwerk door het team mogelijk te
maken: het online COMMUNICATIEFORMULIER en het online ONTVANGSTFORMULIER
Beide formulieren hebben een officieel karakter en dienen ingevuld te worden door u. Deze
twee documenten gaan ook gebruikt worden in het berekenen van jullie vergoeding.
Dankzij deze twee formulieren, kan het team van de studie het veldwerk beter opvolgen en
coördineren. Het is heel belangrijk dat deze twee formulieren correct ingevuld en
teruggestuurd worden naar het team. Door een frequente communicatie met het team kan u
snel nieuwe adressen van geselecteerde (vervang)personen ontvangen. De activiteit van de
veldwerker, u, kan niet als beëindigd worden beschouwd totdat u deze formulieren voor alle
geselecteerde personen (met inbegrip van diegenen die weigerden deel te nemen) naar het
team hebt gestuurd.
2.2.3.1.
Het online communicatieformulier
Het communicatieformulier is de belangrijkste link tussen u en het team. Wanneer u een
e-mail ontvangt met de lijst van de geselecteerde personen die u dient te ondervragen,
ontvangt u ook een link naar een webpagina met het communicatieformulier. U kan het
communicatieformulier online invullen wanneer u dat wenst. Wanneer 4 personen uit de lijst
een negatieve status hebben, moet u het communicatieformulier verzenden. Op deze
manier kunnen wij onmiddellijk een nieuwe lijst met vervangende individuen verzenden. U
zal dan een nieuwe e-mail ontvangen met een nieuwe lijst van geselecteerde personen die u
dient te interviewen alsook een nieuwe link naar het online communicatieformulier.
Procedure online communicatieformulier:
Ontvangen adressenlijst  14 dagen tijd om status te bepalen
 geen negatieve statussen  formulier invullen elke dag
 4 negatieve statussen  submit/verzenden
Einde trimester  definitieve status gekend submit/verzenden
11
HOE HET COMMUNICATIEFORMULIER INVULLEN?
Open de mail en klik op de link ‘communicatieformulier’.
Vervolgens krijgt u een scherm waarbij de geselecteerde personen zijn opgesomd aan de
hand van hun ID – nummer en hun toestand/status.
In dit voorbeeld is de toestand ‘geactiveerd’. Dit wil zeggen dat naar de geselecteerde
personen
een
uitnodigi
ngsbrief
en
brochure
verzonde
n is.
12
Geselecteerde
De toestand of status
personen
van geselecteerde
Bij het klikken op een ID-nummer van een geselecteerde persoon, zal een formulier (rechts)
geopend worden. Daar kan u het tijdstip en type van contact name invullen. Vervolgens
dient u dan te klikken op ‘Add contact’. Zo wordt het bewaard en kunnen wij nagaan
wanneer u de geselecteerde persoon hebt gecontacteerd.
U krijgt ook de mogelijkheid om het telefoonnummer van de geselecteerde persoon toe te
voegen.
Vervolgens kan u ook de toestand of status aangeven (zie ‘De verschillende
statussen/toestanden van de personen’). Nadat u op ‘update’ hebt geklikt, is deze bewaard.
13
De ‘submit formulier’ wordt enkel gebruikt als u 4 negatieve statussen hebt.
Als u een contact name hebt toegevoegd en de status hebt veranderd, dan krijgt u
onderstaande beeld:
14
Indien u een weigering hebt, dient u dit ook aan te geven. U vult dan als toestand
‘weigering’ in. “Weigering” geldt als de persoon niet wil deelnemen. “Tweede weigering’
deelnam aan een eerste huisbezoek, maar geen tweede huisbezoek meer wenst. In beide
gevallen wordt u andere persoon toe vertrouwd. Wanneer u het communicatieformulier hebt
verzonden, door op de knop ‘submit formulier’ te drukken, merken wij het op als u een
weigering hebt. Dan sturen wij jou een vervanging op.
Indien u een status 'onbereikbaar' hebt, betekent dat dat u 5 contactpogingen gedaan
heeft.
Voorbeeld van 5 goede pogingen
Dinsdag - 02/11/13 – avond – huisbezoek
Donderdag – 04/11/13 – voormiddag telefoon
Zaterdag – 06/11/13 – namiddag –
huisbezoek
Zondag – 07/11/13 – voormiddag - telefoon
Dinsdag – 09/11/13 – avond – telefoon
Voorbeeld van 5 slechte pogingen
Dinsdag – 02/11/13 – avond – telefoon
Woensdag – 03/11/13 – ochtend – telefoon
Woensdag – 04/11/13 – namiddag –
telefoon
Dinsdag – 10/11/13 – voormiddag –
telefoon
Donderdag – 12/11/13 – voormiddag telefoon
Zoals u kan zien in het ‘goede’ voorbeeld is een huisbezoek voor eerste contactname
aangewezen. Vervolgens is het belangrijk om op verschillende tijdstippen en tijdens het
15
weekend contact te nemen. Voordat een geselecteerde persoon de status ‘onbereikbaar’
krijgt, moet minstens 1 huisbezoek ondernomen zijn.
Indien u 4 negatieve statussen (bv. weigering of andere) hebt, wordt aangegeven dat u het
communicatieformulier moet verzenden, zodat wij deze geselecteerde personen kunnen
vervangen.
Wij vragen om dit te bevestigen ‘Submit? of Verzenden?’. U klikt op ‘ok’ als u zeker bent.
Vervolgens, na het verzenden van 4 negatieve statussen, wordt u formulier geblokkeerd en
gaan wij u terug een mail versturen.
16
U klikt in de mail terug op ‘communicatieformulier’. U krijgt dan een ander
communicatieformulier en u zal zien dat diegene met negatieve status verander zijn in
‘geactiveerd’. Dit zijn nieuwe personen die terug door u gecontacteerd dienen te worden,
volgens de procedure.
BELANGRIJKE OPMERKINGEN:
1. Elke contactpoging dient vermeld te worden in het online communicatieformulier.
2. De uitbetaling wordt gebaseerd op de status "VERZONDEN”, bevestigd door u.
Daarom raden wij u ten sterkste aan om het communicatieformulier vóór het einde
van elk trimester op te sturen (knop: “verzenden of submit formulier”).
17
2.2.3.2.
Het ontvangstformulier
Het ontvangstformulier is een formulier dat u verzonden wordt als bijlage.
bijlage: ontvangstformulier
Dit is verschillend van het communicatieformulier, dat dient ingevuld te worden door u
voor elk individu dat u werd toevertrouwd (d.i. voor elk geactiveerd individu van zijn/haar
groep). Het ontvangstformulier moet slechts ingevuld worden als het individu twee keer
werd geïnterviewd OF wanneer de definitieve status van het individu gekend is. In het
ontvangstformulier (bijlage 2) moet u een sequentiële procedure volgen beschreven door
een reeks van vragen die u moet antwoorden. Het is belangrijk dat we ook informatie over
de personen die niet willen deelnemen (onbereikbare personen, weigering om deel te
nemen ...) krijgen. Deze informatie is noodzakelijk voor een goede monitoring van veldwerk.
Samengevat staat op het ontvangstformulier de volgende informatie:
 De definitieve status van het individu:
“INTERVIEWS AFGEWERKT”,
“WEIGERING”, “WEIGERING 2”, “ONBEREIKBAAR” OF “ANDERE”.
 Voor deelnemende individuen dient u de data van de twee interviews en de data van
de twee dagen van navraag (24-uurs-voedingsnavraag) samen met de weekdag te
noteren.
 Voor deelnemende individuen dient u aan te geven of voor elke
geselecteerde persoon de noodzakelijke vragenlijsten werden ingevuld en, zo niet,
wat hiervoor de reden is.
 Voor individuen die weigerden of niet bereikbaar waren, dient u twee vragen
rond de huisvesting van deze personen te beantwoorden. Hiervoor is het niet
noodzakelijk dat u zich naar de woning van het g eselecteerd individu als het een
telefonische weigering was.
18
Het is evident dat de status van het individu genoteerd op het ontvangstformulier perfect
moet overeenkomen met de (finale) status van het individu genoteerd op het online
communicatieformulier.
Het ontvangstformulier voor deelnemende individuen kan, samen met de ingevulde
vragenlijsten van deze individuen worden opgestuurd naar het WIV-ISP. Het
ontvangstformulier voor weigerende of niet bereikbare individuen dienen maximaal
6 weken na het activeren van het individu het WIV-ISP te bereiken. Als samenvatting geldt
dan ook dat de finale status van een geactiveerd individu ten laatste 6 weken na het
moment van het activeren gekend moet zijn (behalve “interviews afgewerkt’). Van deze
regel wordt in geen geval afgeweken.
Het ontvangstformulier dient, nadat het elektronisch is ingevuld, verstuurd te worden
naar het team, als bijlage van een e-mail: [email protected]
Als onderwerp vult u in: ontvangstformulier + uw ID nummer.
2.2.4.
Bijzondere situaties
Er zijn situaties, die wellicht zeldzaam gaan zijn, maar waar een aparte behandeling wordt
voorzien. Eén algemene regel: neem steeds contact op met het team in geval van
twijfel.
 De geselecteerde persoon heeft zijn officieel adres in een rusthuis, een gevangenis,
een grote religieuze orde of een psychiatrische instellingen of woont reeds langer
dan een jaar in dergelijke instelling.
o Deze personen worden nooit bevraagd. Deze personen voldoen niet aan de
selectiecriteria en krijgen de status “ANDERE”. Vergeet niet die informatie te
melden in het ontvangst- en communicatieformulier. De gegevens van een
vervangindividu zullen u opgestuurd worden.
 De geselecteerde persoon spreekt noch Nederlands noch Frans.
o Deze personen worden nooit bevraagd. Deze personen krijgen de status
“ANDERE”. Vergeet niet die informatie te melden in uw ontvangst- en
communicatieformulier. De gegevens van een vervangindividu zullen u
opgestuurd worden. Vertaling van de vragenlijsten door een lid van het gezin
die wel Nederlands of Frans spreekt is niet toegelaten.
 De geselecteerde persoon is verhuisd.
o Hoewel er gebruik wordt gemaakt van de meest recente update van het
Rijksregister, toch kan het gebeuren dat de reële situatie verschillend is van
wat beschreven is in het bevolkingsregister: de persoon kan verhuisd zijn.
Indien de persoon verhuisd is binnen dezelfde gemeente (en u kent het
nieuwe adres) dan moet de enquêteur de persoon contacteren zoals
gewoonlijk en (eventueel) bevragen. U meldt de adreswijziging aan het WIVISP. Op het communicatieformulier wordt “In onderhandeling (verhuis)”
aangekruist. Het ontvangstformulier wordt ingevuld alsof de persoon op het
juiste adres woont. Indien de persoon naar een andere gemeente verhuisd
is, moet deze persoon niet meer bevraagd worden want deze persoon maakt
19
geen deel meer uit van de geselecteerde gemeente. Op het
communicatieformulier en het ontvangstformulier kruist u “ANDERE” aan. Het
team zal een ander individu selecteren. Indien u niet weet waarheen de
persoon is verhuisd, kruist u “andere” aan. Vervolgens zal u een vervangende
persoon worden toegewezen.
2.2.5.
Vervanging van niet-participerende individuen
De algemene regel is dat een niet-participerend individu vervangen wordt door een reserveindividu dat gelijkaardig is met het niet-participerend individu voor wat betreft geslacht,
leeftijd, de plaats waarin het individu woont.
Een reserve-individu wordt aangeduid indien de status van het initieel geselecteerd individu
ANDERE, WEIGERING of ONBEREIKBAAR is. Het systeem voor het opvolgen van het
veldwerk laat geen enkele afwijking hierop toe. Een vervanging gebeurt ook wanneer de
persoon weigert deel te nemen aan het tweede interview. Dit betekent dat, zolang een
individu als “IN ONDERHANDELING” wordt bestempeld, geen vervangindividu kan worden
aangeduid. Het is dan ook duidelijk dat u er alle belang bij hebben individuen niet te lang als
‘in onderhandeling’ te bestempelen. Het is ook daarom dat het definitief status van een
geactiveerd individu gekend moet zijn uiterlijk 6 weken na het activeren van het individu.
Ingeval een niet participerend individu vervangen dient te worden, zal het team de naam en
adres van het vervangingsindividu toezenden. Op hetzelfde moment als u dit (deze) nieuwe
adres(-sen) zal ontvangen, ontvangen de vervangingsindividuen de uitnodigingsbrief tot
deelname aan de studie. Indien een reserve-individu wordt aangeduid, wordt dezelfde
procedure gevolgd als bij de oorspronkelijke individuen. U dient nadat uw vervangend
persoon is ‘geactiveerd’ 2 tot 3 dagen te wachten, alvorens contact op te nemen volgens de
procedure. Dit omdat de personen eerst de uitnodigingsbrief dienen te ontvangen.
2.2.6.
Gebruik van een ouder of voogd bij kinderen jonger dan 10 jaar
In deze studie worden de ouders (of voogd) van kinderen jonger dan 10 jaar beschouwd als
verantwoordelijke van het kind. Dit wil zeggen dat de ouders of het voogd van het kind de
vragenlijsten invult. Doch is het belangrijk dat het kind aanwezig is tijdens het eerste
huisbezoek om te tonen hoe de accelerometer dient gedragen te worden en tijdens het
tweede bezoek daar een antropometrische meting uitgevoerd wordt. Ook kan het kind zelf
belangrijke bijkomende informatie verschaffen in verband met zijn voedselconsumptie.
Indien de geselecteerde persoon (ouder dan 18 jaar) niet in staat is om de vragen zelf te
beantwoorden (ziekte, handicap, afwezigheid, …) dan mag een ander lid van het gezin de
vragen niet beantwoorden in de plaats van de geselecteerde persoon. De persoon wordt
beschouwd als “ANDERE”.
20
2.2.7.
Spreidingskaart van de dagen
In deze studie wordt bij elke respondent op twee momenten de voeding van de vorige dag
nagegaan (24-uurs-voedingsnavraag). De tijd tussen het eerste en tweede interview
bedraagt 2 tot maximaal 4 weken, waarbij de twee interviewen niet op dezelfde
weekdag worden nagevraagd. Hierdoor zal per respondent informatie over twee
verschillende weekdagen beschikbaar zijn. Op groepsniveau moeten de interviews
evenredig over alle dagen van de week worden gespreid.
De spreiding wordt door u bijgehouden met behulp van een zogenaamde spreidingskaart
(bijlage 3). De spreiding over de dagen en weken wordt nauwlettend gevolgd door het team
zodat indien nodig bijgestuurd kan worden.
In elke gemeente moeten 50 mensen (gespreid over het jaar 2014) geïnterviewd worden.
Van elke persoon moeten twee 24-uursvoedingsnavragen worden afgenomen. Het is
belangrijk dat alle dagen van de week even vaak voorkomen. Dit betekent dat voor de
bevraging van 50 mensen of 100 interviews er gemiddeld 14 interviews op elke dag van de
week moeten worden afgenomen. Dus voor het eerste interview moet elke dag van de
week ± 7 keer gekozen worden en voor het tweede interview idem. Houd dit bij op de
spreidingskaart. Op de eerste rij van de tabel staat de dag van navraag, in de tweede rij
staat de dag van het interview (de volgende dag). Vul het nummer van de respondent en
datum van het interview in op de dag van het interview.
Bijvoorbeeld: U interviewt de persoon 12345678 op maandag 9 februari dan schrijft u het
respondentnummer en de datum in de kolom van maandag (dag van het huisbezoek) en dus
ook in de kolom van zondag, dag van de 24-uursvoedingsnavraag gaat immers over wat de
respondent op zondag gegeten en gedronken heeft. Voor het tweede interview mag
respondent 1234567 niet meer op maandag geïnterviewd worden.
21
De spreidingskaart is een hulpmiddel voor u om bij te
24-uurvoedingsnavragen over de dagen van de week verspreid zijn.
houden
hoe
de
Opgelet: Bij kinderen kan het uitzonderlijk voorkomen dat het EPIC-Soft interview 2 dagen
na de dag waarop het eetdagboekje werd ingevuld plaatsvindt. Noteer dan de dag waarop
het eetdagboekje werd ingevuld op de kaart en niet de dag van het interview zelf.
2.3.
STAP 3: HUISBEZOEKEN
Na de rekruteringsfase volgt u de protocol volgens de leeftijd die uitgeschreven staat in deel
II. Voor het uitvoeren van het interview geven wij nog enkele aandachtspunten mee.
2.3.1.
Uw houding als interviewer
Het is vanzelfsprekend dat u er een correcte houding op nahoudt die bijdraagt tot het
succesvol verloop van de bevraging. Dit betekent dat van u verwacht mag worden dat u
punctueel, beleefd en geduldig blijft in alle omstandigheden. U dient zich duidelijk uit te
drukken en precies te zijn bij mogelijke verduidelijkingen.
U dient aandacht te hebben voor de mogelijke problemen die een respondent kan hebben
bij het beantwoorden van de vragen, voor zijn of haar emoties en voor mogelijke tekenen
van zenuwachtigheid of vermoeidheid. Indien, bijvoorbeeld, u merkt dat om een of andere
reden, de respondent verontrust is en niet meer in de beste omstandigheid bevindt om aan
de studie deel te nemen, kan het raadzaam zijn een korte pauze voor te stellen om
naderhand de bevraging verder te zetten.
Uw houding moet van die aard zijn dat u totaal neutraal bent ten opzicht van de antwoorden
van de bevraagde persoon. U mag geen enkele blijk geven van bijval of afkeur. U mag
dus op geen enkele wijze de bevraagde persoon beïnvloeden. Het is daarom van belang dat
bij de mondelinge bevraging alle vragen en antwoordcategorieën letterlijk worden
voorgelezen zonder er iets van weg te laten of toe te voegen. Indien de bevraagde persoon
een antwoord geeft vooraleer de vraag en de antwoordcategorieën zijn voorgelezen, dient u
toch door te lezen en te vragen een vooraf gegeven antwoord te confirmeren.
Het is u niet toegestaan de antwoorden van de bevraagde personen te interpreteren.
U dient exact te noteren wat de bevraagde persoon antwoordt. Indien – in het proces
van het stellen van de vragen – u inconsistenties ontdekt, dient u dit de bevraagde persoon
NIET te melden. Omdat we willen vermijden dat de te bevragen persoon door het
aankondigen van de enquêteurs als ‘diëtist(e)’ vooraf beïnvloedt wordt in hun antwoorden,
worden jullie aangekondigd als medewerkers van het onderzoek, en niet als diëtist(e).
Zo ook wensen we te voorkomen dat jullie advies als diëtist(e) gevraagd wordt. Daar het een
invloed kan hebben op de resultaten.
OPMERKING: U mag de resultaten van de 24-uur-voedingsnavraag die het EPIC-soft
programma genereert niet laten zien aan de respondent. Noch mag u voedingsadvies
geven aan de respondent. Dit zou de resultaten van het tweede interview kunnen
beïnvloeden.
22
Houding:
-
neutraal, zowel in houding als in kledij
-
objectief
-
medewerker onderzoek
-
geen advies verstrekken
2.3.2.
Het interview
Stel uzelf voor als medewerker van het “Onderzoek naar de voedingsgewoonten van de
bevolking in België“. De term ‘Voedselconsumptiepeiling’ is de officiële naam van het
onderzoek, weliswaar is dit voor de meeste mensen een abstract begrip. Indien
onduidelijkheid, kan u het onderzoek toelichten (zie standaardtekst)
KENNIS ONDERZOEK is NOODZAKELIJK alvorens te starten met het contacteren van
de personen! U dient op vele vragen te kunnen antwoorden! Vaak dienen te antwoorden
met ‘ik weet het niet’ geeft een onprofessionele indruk.
De gemakkelijkste werkwijze tijdens het interview is de volgende:
Installeer u aan een ruime tafel. Start de computer op. Zorg ervoor dat de respondent schuin
tegenover u zit (135°). U moet de respondent kunnen aankijken maar de respondent mag
niet meekijken op het scherm. Het fotoboek en de antwoordkaarten liggen tussen u en de
respondent.
Het is belangrijk dat de respondent ongedwongen en vrijuit kan spreken. De antwoorden van
respondenten kunnen beïnvloed worden door aanwezigheid van derden. Derden kunnen
zich met het gesprek bemoeien, onder andere door het woord te nemen of het antwoord te
"verbeteren". Zorg als interviewer dat een derde persoon het gesprek niet overneemt van de
respondent. Indien iemand anders de maaltijden bereid heeft mag de respondent informatie
inwinnen bij deze persoon. Dit is niet noodzakelijk. Als degene die de maaltijden bereidt niet
aanwezig is kan het interview wel afgenomen worden.
Zorg ervoor dat de respondent elke vraag goed begrijpt, spreek duidelijk!
23
2.3.3.
Standaardtekst
Dit is een voorbeeld van een gesprek (huisbezoek), indien alles zoals gewenst verloopt.
Deze standaardtekst is gelijkaardig met de informatiebundel die u hebt om af te geven aan
de personen. U kan deze gebruiken om het onderzoek verder toe te lichten.
Voor negatieve reacties verwijzen we naar tips voor het interview.
(E = enquêteur, veldwerker)
E: Goeiemiddag mevrouw/mijnheer. Stoor ik?
E: Ik ben (naam)(ID-kaart laten zien). Ik ben werkzaam voor het Wetenschappelijk Instituut
voor Volksgezondheid. Enkele dagen terug heeft u een invitatiebrief van ons ontvangen om
deel te nemen aan dit nationale onderzoek. Het vorige onderzoek naar de
voedingsgewoonten van de Belgische bevolking was in 2004 en 3200 personen hebben
toen deel genomen.
E: Om een beter Belgisch voedingsbeleid uit te stippelen, hebben de beleidsmakers nood
aan recente informatie over de voedingsgewoonten bij de Belgen. (Indien face-to-face: Heb
je nu een momentje om dit verder toe te lichten?)
Zo ja:
E: Wij hebben ook voor deze peiling 3200 personen willekeurig laten uitkiezen van het
Rijksregister.
E: Ik wil er ook nog bij vertellen dat uw gegevens gebruikt worden voor wetenschappelijk
onderzoek, maar niet voor commerciële doeleinden en dat u op elk moment kan stoppen
met deelname of weigeren te antwoorden op een vraag wanneer die u te moeilijk lijkt.
E: Indien u akkoord ga om deel te nemen dan zal ik u vragen stellen over wat u eet, en
hoeveel u eet. Ook zal ik u vragen informatie te geven over uw houding tegenover
voedselveiligheid en uw gezondheidstoestand.
Ik heb een overzicht mee van hoe het onderzoek er zal uit zien. Zo kan u een beter beeld
van krijgen van het verloop van de peiling.
Prent
volwassenen/adolescenten:
E: (beschrijving procedure bij adolescenten/volwassenen) De hele procedure bestaat uit
twee bezoeken. Tijdens de twee huisbezoeken ga ik vragen stellen in verband met bv uw
opleiding, en aantal personen in uw gezin. Uw antwoorden worden dan direct in een
computer genoteerd. Vervolgens worden nog vragen gesteld gerelateerd aan voeding en
24
beweging. Tussen de twee bezoeken hadden we graag dat uw schriftelijke vragenlijsten in
uw voedingsgedrag en gezondheid. En om ook gedurende een zevental dagen een klein
apparaatje draagt dat u fysieke activiteit registreert. (Dit laatste enkel vermelden als
volwassenen mee doet aan de validatiestudie.) Daarna kom ik nog eens terug en gaan we
nogmaals uw voedingsinname na en zal ik u vragen om u te wegen en te meten. Tenslotte
ronden we af met enkele vragen bv. over voedselveiligheid.
Prent kinderen:
E: (uitleg kinderen) In een eerste bezoek stellen we enkele vragen en die geven we in op de
computer. Vervolgens zal ik u toelichten wat we vragen om te doen tijdens de twee
huisbezoeken. Dat is namelijk dat uw kind een accelerometer draagt en de gegevens
worden genoteerd in een logboek. Wij vragen ook om een twee vragenlijsten in te vullen;
één over het voedingsgedrag en één over de gezondheidstoestand. Vervolgens vragen wij
ook voor één dag een voedingsdagboek bij te houden. Ik ga u twee dagen later opbellen
omdat samen met u te overlopen. Voor het tweede huisbezoek dient u dit nog eens te doen,
maar dan overloop ik het samen met u. In het tweede huisbezoek zouden we ook graag uw
kind meten en wegen.
E: Zou u geïnteresseerd zijn om deel te nemen aan dit onderzoek? Als blijk van waardering
krijg u na het afsluiten van de peiling in 2015 een korte beschrijving van onze bevindingen.
Ook krijgt u bij voleindigen van de twee bezoeken een cadeaubon ter waarde van 10 euro.
OPGELET
Het is belangrijk om bij het eerste contact te vermelden dat personen die deelnamen,
een bedanking ontvangen, namelijk een cadeaubon ter waarde van 10 euro.
25
2.3.4.
Tips voor het interview
In dit onderdeel worden enkele tips geformuleerd wanneer de geselecteerde persoon niet
enthousiast is om deel te nemen. De deelname aan het onderzoek is niet verplicht. Tegelijk
moet alles in het werk gesteld worden om weigering van deelname van de geselecteerde
individuen te vermijden. Deze verminderen niet enkel de representativiteit van de studie,
maar verzwaren ook de werklast van u. Naast traditionele middelen zoals het correct
voorstellen van het onderzoek, het respecteren van de gemaakte afspraken, vriendelijkheid,
discretie, … kunnen de volgende tips misschien nuttig zijn.
Indien het geselecteerde individu in z’n geheel weigerachtig is om aan de studie deel te
nemen kan – beleefd en zonder al te veel aan te dringen – aan de contactpersoon gevraagd
worden waarom dit zo is. In functie van de antwoorden, vindt u hier enkele suggesties om op
mogelijke vragen te antwoorden:
“Dit interesseert me niet”
Weet u waarover het gaat? Omschrijf kort de doelstellingen van de
voedselconsumptiepeiling (Opgepast: het is belangrijk dit niet al te uitvoerig te omschrijven:
een algemene regel overigens die zeker van toepassing is voor personen die weigerachtig
zijn).
De verzamelde informatie is zeer belangrijk voor het verbeteren van de voedingstoestand
van de bevolking en voor het geven van aangepaste begrijpbare voedingsaanbevelingen. In
het algemeen om de gezondheid en de levenskwaliteit van de bevolking te bevorderen.
“Is deelname verplicht?”
Deelname aan de studie is niet verplicht, maar het succes van het project en de
betrouwbaarheid van de resultaten berust in hoge mate op de participatie van alle
geselecteerde mensen en dus ook op uw participatie.
“Wat heb ik erbij te winnen?”
Beschrijf het belang van het onderzoek: richting geven aan het preventiebeleid en de
promotie van gezonde voeding, richting geven aan de politiek inzake voedingshygiëne en
voedselveiligheid, nagaan of sommige bevolkingsgroepen of sommige regio’s een groter
risico hebben op voedingstekorten of overmaat, de voedingsinname en voedselveiligheid in
België vergelijken met andere Europese landen, nagaan of de situatie sinds de vorige studie
(in 2004) niet veranderd is.
Het kan ook nuttig zijn de aandacht te vestigen op een specifieke module of vraag.
Ook kan aangegeven worden dat het nu het moment is om ten aanzien van de
beleidsvoerders een stem te laten horen (in het algemeen zijn mensen tevreden indien ze
zich kunnen uitdrukken, indien ze kunnen uitdrukken hoe ze hun voedingstoestand beleven,
hoe de bevolking eet).
26
“Waarom ik?”
Uw adres werd toevallig geselecteerd uit het Rijksregister (nadat reeds uw gemeente bij
toeval geselecteerd werd), de methode van selectie maakt dat u representatief bent voor
een ganse groep van individuen met dezelfde karakteristieken (leeftijd en geslacht).
“Kunt u geen ander persoon kiezen?”
Indien u weigert moeten we, om onze wetenschappelijke methode te respecteren, een ander
persoon kiezen uit dezelfde gemeente met dezelfde leeftijd en geslacht als u. Indien teveel
mensen weigeren deel te nemen, moeten we hen steeds vervangen door personen met een
zelfde profiel en dit zal er aanleiding toe geven dat het ganse project vertraagd zal worden.
Merk op dat de persoon nu de mogelijkheid geboden wordt om mee te werken aan een
dergelijk project. Dat hij nu de kans krijgt om een bijdrage te leveren om de
voedingstoestand van de bevolking en het beleid van voedselveiligheid te verbeteren. Het
zou jammer zijn om zo’n kans te laten liggen.
“Ik heb geen tijd”
Het interview kan steeds doorgaan op een voor de geselecteerde persoon gepast moment.
“Eén uur is te lang”
De duur van het interview varieert van persoon tot persoon. Sommige personen antwoorden
sneller op de vragen, het antwoord op sommige vragen zorgt ervoor dat een specifiek aantal
vragen doorlopen moeten worden of juist wegvallen. Bovendien gaat voor de meeste
mensen de tijd van het interview snel voorbij.
Indien u, tijdens het interview, vindt dat het teveel tijd in beslag neemt, kunt u steeds uw
deelname stoppen. Maar het kost weinig moeite om toch eens te proberen.
“Misschien, maar ik heb nu geen tijd, ik ben met iets anders bezig”
Dit begrijp ik, maar het is belangrijk ook mensen te bevragen die zeer druk bezig zijn. Indien
we immers enkel mensen zouden bevragen die over massa’s tijd beschikken, zouden we
resultaten bekomen die niet representatief zijn voor de ganse bevolking. Het moet mogelijk
zijn om ergens een moment te vinden waarop u iets meer tijd heeft.
“Wat ik eet gaat u niets aan”
Wij garanderen dat uw privéleven ten volle beschermd zal worden (dit is immers voorzien in
de wet) en dat alle verzamelde gegevens volledig in vertrouwen behandeld zullen worden.
De verzamelde gegevens worden volledig anoniem gemaakt. Uw naam en adres worden
niet genoteerd in de vragenlijst. De resultaten kunnen nooit in verband gebracht worden met
een bepaalde naam of adres. In elk geval staat het u vrij niet te antwoorden op vragen die u
niet wenst te beantwoorden.
27
“Ik heb reeds antwoorden gegeven. We worden overspoeld met vragen.”
De voedselconsumptiepeiling is geen commerciële marketingbevraging, het doel ervan is
niet iets te verkopen. Het is een studie waarbij de ganse bevolking – en dus ook u – er beter
van wordt.
“Waarvoor dient het?”
Een beter zicht hebben op de voedingsgewoonten van de Belgische bevolking om meer
aangepaste voedingsaanbevelingen te kunnen geven. De resultaten vergelijken met andere
Europese landen, een evolutie waarnemen in vergelijking met 2004, kort op de bal spelen
van een veranderend voedingsaanbod.
“Ik ken niets van voeding”
We bevragen u niet over uw kennis van voeding en gezondheid, we willen enkel weten wat
uw voedingsgewoonten zijn. Er zijn dus geen juiste of foute antwoorden.
“Ik voel me nu niet zo goed”
Dit maakt juist deel uit van hetgeen we willen bevragen. U bent representatief voor anderen
die in een zelfde situatie zijn. Indien we enkel mensen zouden bevragen die zich kiplekker
voelen, zouden we geen goed beeld krijgen van de bevolking. Maar indien u dit wenst,
kunnen we u op een andere moment bevragen.
“Ik ben geen goed voorbeeld. Ik eet niet gezond.”
Wij wensen niet na te gaan of u gezond eten. Wij wensen enkel te weten wat en hoeveel u
eet.
2.3.5.
Moeilijke situaties
Wij wensen u attent te maken dat u terecht kan komen in gevaarlijke situaties. Gelieve
hiervoor aandacht te hebben. We geven enkele voorbeelden wat u kan doen om deze te
voorkomen:
-
-
Doe alsof of stuur elke keer een sms naar een persoon met de vermelding van je
locatie en doel bezoek. Zo weet de geselecteerde persoon dat derden op de hoogte
zijn van je bezoek.
Ga niet mee 2.3.5. baar andere privé ruimten dan de woonkamer of keuken.
Vraag of er iemand anders in het huis is.
Geef geen verkeerde signalen door uitdagende kledij te dragen.
Indien u zich onveilig of bedreigd voelt, gelieve elk ongemak te melden aan het team.
2.3.6.
SKYPE
28
De onkosten van de telefoon zijn inbegrepen in het totaal bedrag. Om uw telefoonkosten te
drukken, raden wij u aan om skype te gebruiken. Dit is niet verplicht.
29
2.4.
STAP 4: VERZENDEN DOCUMENTEN
2.4.1.
Per Post
De documenten die per post terug naar het team dienen verstuurd te worden zijn:
- toestemmingsformulier
- eetdagboekje (1 & 2)
- voedselfrequentievragenlijst
- bewegingsdagboek accelerometer
- gezondheidsvragen (in envelop)
Hiervoor geven wij u gefrankeerde enveloppen. Het adres en contactpersoon van het team
staan gedrukt op de enveloppen. U dient enkel u persoonlijk ID-nummer te schrijven op
de envelop!
2.4.2.
Via netwerk
Het team dient van u 3 types van elektronische documenten per geïnterviewde persoon te
ontvangen, namelijk van
- 1 x Actilife (accelerometer), extensie is ‘agd’;
- 2 x Epic Soft (voedingsafname), extensie ‘bak’ en ‘xlm’;
- 2 x Blaise (capi, vragenlijsten); extensie ‘bdb’.
Voor informatie omtrent het werken met Actilife, zie deel V.
Voor informatie omtrent het werken met Blaise, zie deel IV
Voor informatie omtrent het werken Epic Soft, verwijzen we naar de aparte handleiding.
In verband met het verwerken van de documenten, namelijk het exporteren van Epic Soft
documenten, vindt u verder belangrijke informatie.
Om de elektronische documenten te versturen na het team, dient u elke avond
volgende procedure te doorlopen:
30
1/ Schakel de laptop aan en verbind met netstroom;
2/ Log in met uw persoonlijke gegevens;
3/ Exporteer de documenten van Epic Soft;
4/ Dubbel klik op pictogram ‘HECTOR’. Er zal een scherm openen (Dos screen).
5/ Onderneem geen andere actie/open geen programma’s gedurende 30 minuten. In
tussentijd worden automatisch de documenten met extensie ‘agd’ (Actilife), ‘bdb’
(Blaise), ‘xlm’ (Epic Soft) en ‘bak’ (Epic Soft) verstuurd naar het team.
6/ Het Dos screen sluit automatisch. Zodra dit gebeurt is, zijn de documenten
verzonden.
7/ Schakel de laptop uit.
2.4.2.1.
EPIC SOFT
De gemaakte interviews in Epic Soft worden opgeslagen in één database. Dit wil zeggen dat
u niet per geselecteerde persoon een interview kan verzenden. Afhankelijk van de
afgenomen interviews per dag, zal u dat aantal in één keer (database) doorsturen.
Voorbeeld:
U doet vandaag drie interviews, dan kent de database van Epic Soft drie interviews. Nadat u
deze ‘geëxporteerd’ hebt, is de database leeg.
31
(automatische) naam database – bevat alle interviews die reeds
gedaan zijn – wordt terug ‘leeg’ gemaakt na exporteren!
Elke avond dient u de interviews, die vervat zitten in de database, door te sturen naar het
team.
De database bestaat uit 2 documenten, één met extensie ‘xlm’ en één met extensie ‘bak’.
Voordat u de documenten kan versturen, dient u deze eerst te EXPORTEREN. Dit wil
zeggen dat de (gekozen) database opgeslagen wordt op uw computer
(D:\EPICSOFT\downloads) en wordt verwijderd uit Epic Soft.
32
Het EXPORTEREN van de database gebeurt als volgt:
Open Epic Soft
.
Klik op het groene icoontje, links bovenaan het scherm
Er opent zich een keuze menu.
Kies ‘Importeren – Exporteren Database’
Klik op de
blauwe pijl ‘export to … and delete’.
Geef het document/database de naam (Enter file name):
FCS(uw ID nummer)
Voorbeeld. Ik ben Tine, veldwerker met ID nummer 111. Dan wordt de naam: FCS111.
FCS verwijst naar Food Consumption Survey.
33
Klik op
om de locatie waarheen het document te bepalen. Dit doe je twee maal! U
kiest voor Computer> D:\ met de map EPICSOFT en vervolgens ‘downloads’. Dit wordt dan
het adres: D:\EPICSOFT\downloads.
Voorbeeld:
Vink ‘Add date to the files name (yyyymmddHHMM)’ aan.
Klik
. Hiermee worden de interviews, zowel als ‘bak’ als ‘xlm’
document verplaatst naar D:\EPICSOFT\downloads en verwijderd Epic Soft.
Vervolgens gebeurt de verzending van deze documenten naar het team automatisch, als
bovenstaande procedure hebt gevolgd.
OPGELET: Gebruik steeds jouw ID-nummer in Epic Soft!
34
3.
TOESTEMMINGSFORMULIER
Een toestemmingsformulier of informed consent is een belangrijk document. Dit omvat het
geven van de toestemming van de geselecteerde persoon om aan de studie om deel te
nemen. Alvorens de persoon dit tekent, dient hij/zij voldoende ingelicht zijn over het
onderzoek. Dit gebeurt door de informatiebrochure, de mondelinge uitleg van de
medewerker, de informatiebrief en indien nodig kan er contact opgenomen worden met het
team. Ondanks het tekenen van het formulier, kan de persoon op elk moment de deelname
stopzetten.
Alvorens te starten met het stellen van vragen, eerst het toestemmingsformulier
laten tekenen! Dit dien je getekend te versturen naar het team.
4.
KWALITEITSCONTROLE
In het kader van een kwaliteitscontrole van het werk van u, wordt voor elke groep, en
voor elk kwartaal/trimester een beperkt willekeurig gekozen deelnemende en weigerende
individuen telefonisch gecontacteerd door het team van de voedselconsumptiepeiling.
Hierbij zal worden nagegaan of:
- u effectief contact heeft gehad met het individu;
- het interview (voor deelnemende individuen) is verlopen zoals de richtlijnen dit
voorzien.
Indien een inconsistentie wordt gevonden tussen de gegevens toegeleverd door u en de
informatie gegeven door de gecontacteerde individuen, worden ALLE individuen van de
desbetreffende personen gecontacteerd. Indien deze inconsistentie geen alleenstaand feit is
en er dus aanwijzingen zijn dat u niet gewerkt heeft volgens de richtlijnen, wordt met u
contact opgenomen om het probleem nader te bespreken. Indien dit noodzakelijk wordt
geacht, kan de samenwerking met u stopgezet worden, ZONDER betaling van de reeds
verrichte interviews (deze zijn immers voor ons waardeloos en zullen niet voor analyse
gebruikt worden).
Naast het gerandomiseerd opbellen van de geselecteerde of weigerende individuen, zal hun
ook een evaluatieformulier, 1 à 2 weken na het tweede huisbezoek, worden toe gezonden.
5.
BETALING
Uw betaling gebeurt per kwartaal, d.i. als alle geselecteerde individuen (of de
vervangingsindividuen) van het trimester effectief en kwalitatief bevraagd zijn. Na controle
hiervan wordt een betalingsfiche opgemaakt en u toegezonden. Nadat u de fiche heeft
goedgekeurd en ondertekend, dient deze te worden teruggestuurd teneinde tot betaling
over te gaan.
35
Zoals reeds eerder vermeld, laat het online communicatieformulier ons toe om het aantal
interviews te kennen die effectief gerealiseerd werden. Het is dus belangrijk dit regelmatig
ingevuld terug te sturen. Indien u een eerste interview tijdens het eerste trimester uitvoert,
maar het tweede interview tijdens het tweede trimester plaatsvind, zal u tijdens het tweede
trimester uitbetaald worden als we alle informatie ter beschikking hebben. We wensen
nogmaals te benadrukken dat interviews die niet voldoen aan de voorwaarden en
vervolgens niet kwalitatief zijn, voor ons geen functie hebben. Wij betalen enkel als de
interviews compleet, effectief en kwalitatief zijn.
Men dient ten slotte ook nog op te merken dat u kan profiteren van twee verschillende
bonus. De eerste bonus is afhankelijk van de accelerometer. De tweede bonus is betaald
als u twee interviews per persoon hebt afgewerkt. Deze bonus wordt slechts uitbetaald
indien u de twee interviews heeft gerealiseerd en ALLE verzamelde gegevens (interview,
vragenlijsten, accelerometer, …) aan het team van het WIV-ISP heeft gestuurd.
Er zijn vier gevallen:
Leeftijdsgroep
Kind (3-9 j)
MET ACC.
Interview
Interview
N°1
N°2
Bonus
interviews
1&2
Bonus
accelerometer
Totaal/individu
75 €
75 €
25 €
25 €
200 €
75 €
75 €
25 €
25 €
200 €
60 €
60 €
40 €
0€
160 €
60 €
60 €
40 €
40 €
200€
Adolescent (10-17
j)
MET ACC.
Volwassenen
(18-64 j)
ZONDER ACC.
Volwassenen
(18-64 j)
MET ACC.
5.1.
VERWIJZING NAAR CONTRACT
Hierbij vermelden we hetgeen opgetekend staat in het contract en voor aanvang van het
onderzoek dient te ondertekenen:
De diëtist(e) erkent en aanvaardt dat haar/zijn prestatie met 200 euro per deelnemer (met
accelerometer) (verplaatsingskosten inbegrepen) vergoed wordt (75 euro per interview).
Indien het gaat om een volwassene zonder accelerometer wordt zijn/haar prestatie vergoed
met 160 euro (60 euro per interview). Dit zijn forfaitaire bedragen. Voor het deelnemen aan
36
de drie opleidingsdagen ontvangt de Diëtist(e) een bedrag van 300 euro. De bedragen
worden betaald op haar/zijn rekening nummer __ __ __ - __ __ __ __ __ __ __ - __ __
(nummer).
Voor elke kind/adolescent met accelerometer zal de diëtist(e) een bonus van 25 €
ontvangen indien we alle accelerometer gegevens hebben ontvangen (.agd) en 25€ indien
alle gegevens die verzameld moesten worden verzonden werden naar het WIV-ISP. Voor
elke volwassene met accelerometer zal de diëtist(e) een bonus van 20 € ontvangen voor de
accelerometer en 20€ indien alle gegevens die verzameld moesten worden verzonden
werden naar het WIV-ISP .
Voor elke volwassenen zonder accelerometer, zal de diëtist(e) een bonus van 40€
ontvangen indien alle gegevens die verzameld moesten worden verzonden werden naar het
WIV-ISP.
OPGELET:
- De uitbetaling gebeurt enkel als de ontvangen data kwalitatief is!
- De vergoeding omvat alle gemaakte onkosten bv. transport, telefoon, enz.
- U dient aanwezig te zijn op de terugkomdagen (zie verder).
6.
VERZEKERING
U bent verzekerd tegen (verkeers-)ongevallen tijdens hun opdracht in het kader van het
onderzoek. Indien u met een probleem hieromtrent wordt geconfronteerd, dient onmiddellijk
contact genomen te worden met het team opdat het de nodige stappen kan zetten.
Een verzekering die burgerlijke aansprakelijkheid dekt wordt niet voorzien aangezien deze
normaal gezien door de meeste zelfstandige diëtisten reeds afgesloten is om hun
beroepsbezigheid te dekken. Een bewijs van afgesloten verzekering burgerlijke
aansprakelijkheid dient u voor te leggen aan het team, tijdens de opleidingsdagen.
7.
NIEUWSBRIEF EN FACEBOOK
U ontvangt regelmatig een nieuwsbrief om u op de hoogte te houden van het verloop van
het onderzoek en oplossingen van de door uw collega gestelde vragen.
Om u vlot up to date te houden, maken wij gebruik van facebook. Dit instrument wordt ook
gehanteerd als forum. Hiermee staat u in direct contact met u collega veldwerkers en met
het team. Indien u problemen of onduidelijkheden kent omtrent u taakomschrijving, kan u
deze gerust posten op het forum (gesloten groep veldwerkers VCP). Wij kijken deze vaak na
om bij te sturen en oplossingen te geven.
Word vriend met ons (VCP-ECA)! Dan kunnen wij jou toevoegen aan de geheime, gesloten
en vertrouwelijke groep, veldwerkers VCP, genaamd. Deze groep gaat functioneren als
forum. Indien u problemen ervaart, gelieve het team te contacteren.
37
8.
TERUGKOMDAGEN
Wij verwachten dat u, naast het afnemen van de interviews, aanwezig te zijn op de
terugkomdagen (T), zoals vermeld in het contract:
T1: Na het eerste trimester of begin 2de trimester(april) : ….. / ….. / 2014
T2: In de helft van 3de trimester (augustus): ….. / ….. / 2014
T3: Einde van 4de trimester (december): ….. / ….. / 2014
Op terugkomdag 1 en 2 zal jullie de overige documenten overhandigd worden en is er
plaats voor een reflectie/evaluatie moment.
Op de laatste terugkomdag (T3) wordt het verloop van de studie geëvalueerd en is jullie
input van uiterst belang voor toekomstig onderzoek en worden computers en andere
materialen terug ingeleverd.
9.
HULP NODIG? VRAGEN?
In het team gaan Charlotte, Ledia en Sofie het geheel van het veldwerk coördineren en gaan
zij antwoorden op administratieve vragen en problemen (adressen van de individuen,
betaling interviewers, nood aan nieuwe vragenlijsten, taalproblemen,…) waarmee u
geconfronteerd kan worden. Indien jullie vragen hebben over Epic Soft kunnen jullie terecht
bij Charlotte (FR) en bij Sofie (NL). Voor andere specifieke vragen zoals het functioneren
van de accelerometer, Nutris, Blaise en organisatorische problemen staat het team paraat
om jullie zo spoedig mogelijk verder te helpen. Jullie kunnen ons steeds contacteren (email/telefoon). Vervolgens gaan wij u zo snel mogelijk helpen.
Het e-mailadres van het team is: [email protected]
Het adres van de burelen is Kroonlaan 310, 1050 Elsene. Indien u wenst langs te komen,
vragen wij u eerst om telefonisch een afspraak te maken.
Koen Cuypers: +32 2 642 57 27 (NL)
Charlotte Stievenart: +32 2 642 57 17 (FR)
Sarah Bel: +32 2 642 57 30 (NL)
Ledia Jani: +32 2 642 57 03 (FR/NL)
Gaëlle Isaac: +32 2 642 57 78 (FR)
Sofie Van den Abeele: +32 2 642 57 52 (NL)
38
Deel II: Protocol voor de huisbezoeken
Als een afspraak kan gemaakt worden met de geselecteerde persoon, dient de volledige
bevraging aan huis (en bij kinderen deels via telefoon) worden afgenomen.
1.
DE INSTRUMENTEN
Tijdens het onderzoek worden aan de geselecteerde personen verschillende elementen
bevraagd zoals:
- voedingsinname;
- eetgewoonten;
- fysieke activiteit, sedentair gedrag;
- socio-demografische gegevens;
- voedingsgerelateerde attitude;
- voedselveiligheid;
- gezondheid;
- (meten van) lengte, gewicht en buikomtrek.
Afhankelijk van de leeftijd, zijn er enkele verschillen.
KINDEREN
Voedingsinname
Voedingsdagboek, 24uurs navraag
Na eerste contact via telefoon: invullen in Epic Soft
Bij tweede visit face to face aan de hand van het
eetdagboekje
Eetgewoonten
Voedselfrequentievragenlijst (schriftelijk)
Fysieke activiteit
Sedentair gedrag
Vragenlijst op pc (Blaise)
Accelerometer + logboek
Socio-demografische gegevens
Voedingsgerelateerde attitude
Voedselveiligheid
Vragenlijst op pc (Blaise)
Gezondheidsenquête
Schriftelijke vragenlijst in envelop
Antropometrie
Meten van lengte, gewicht en buikomtrek
ADOLESCENTEN
Voedingsinname
24 uurs navraag, Epic Soft (pc)
(face to face)
Eetgewoonten
Voedselfrequentievragenlijst (schriftelijk)
39
Fysieke activiteit
Sedentair gedrag
Vragenlijst op pc (Blaise)
Accelerometer + logboek
Socio-demografische gegevens
Voedingsgerelateerde attitude
Attitude tov voedingsbeleid
Voedselveiligheid
Vragenlijst op pc (Blaise)
Gezondheidsenquête
Schriftelijke vragenlijst in envelop
Antropometrie
Meten van lengte, gewicht en buikomtrek
VOLWASSENEN
Voedingsinname
24 uurs navraag, Epic Soft (pc)
(face to face)
Eetgewoonten
Voedselfrequentievragenlijst (schriftelijk)
Fysieke activiteit
Sedentair gedrag
Vragenlijst op pc (Blaise)
Accelerometer + logboek
(enkel bij validiteitsstudie)
Socio-demografische gegevens
Voedingsgerelateerde attitude
Attitude tov voedingsbeleid
Voedselveiligheid
Vragenlijst op pc (Blaise)
Gezondheidsenquête
Schriftelijke vragenlijst in envelop
Antropometrie
Meten van lengte, gewicht en buikomtrek
Bovenstaande tabel duidt de (kleine) verschillen tussen de leeftijdsgroepen aan (zie verder).
Een vragenlijst op de computer over de geselecteerde persoon dient afgenomen te
worden in een mondeling gesprek (face-to-face) met de geselecteerde persoon (of zijn
ouders of voogd). U leest de vragen en antwoordenmogelijkheden voor (zeer precies, zoals
geschreven staat in de vragenlijst) of toont de antwoordkaarten, en u vult het formulier
tegelijkertijd de geselecteerde persoon antwoordt in. Deze CAPI vragenlijst (Computer
Assisted Personal Interview) wordt meteen ingevuld in de computer door u. Hierbij wordt
gebruik gemaakt van het software programma ‘Blaise’ (zie verder). Er wordt een
onderscheid gemaakt tussen vragen gesteld tijdens het eerste huisbezoek (CAPI VISIT 1)
en tweede huisbezoek (CAPI VISIT 2), met een verschil tussen de procedures bij
kinderen en adolescenten/volwassenen. Dit wordt verder nog toegelicht.
Om de voedingsinname op een gestandaardiseerde manier te voltooien, wordt gebruik
gemaakt van het software programma ‘Epic Soft’ (zie aparte handleiding).
Het meten van de fysieke activiteit van de geselecteerde personen gebeurt door middel van
een accelerometer (zie verder). Het bijhorende software programma noemt ‘ActiLife’. In
40
het onderzoek zit ook een validatiestudie vervat. Dit wil zeggen dat slechts bepaalde
volwassenen (de eerste 300 volwassen die geselecteerd worden) een accelerometer dienen
te dragen en een extra vragenlijst dienen te beantwoorden (CAPI).
Twee schriftelijke vragenlijsten (ook PAPI genoemd, Paper Assisted Personal Interview)
of “zelf in te vullen vragenlijsten” (de voedselfrequentievragenlijst, en de
gezondheidsvragenlijst in een envelop) die door het individu moeten ingevuld worden
tijdens de periode tussen de twee interviews. Merk op dat de gezondheidsvragenlijst slechts
enkele vragen bevat en zich in een verzegelde envelop bevindt om de vertrouwelijkheid van
de gegevens te respecteren.
2.
PROTOCOL VOOR KINDEREN (3-9 JAAR)
Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de procedure die door u dient uitgevoerd
te worden:
EERSTE HUISBEZOEK
De deelnemer wordt door u aan huis bezocht. De afspraak voor dit bezoek
wordt tijdens de rekruteringsfase gemaakt. Zorg zeker dat het
informatieformulier (bijlage 4) overhandigd wordt en het toestemmingsformulier
(voor minderjarigen) (bijlage 5) ondertekend wordt door de ouders en neem dit
met u mee.
Het eerste huisbezoek houdt het volgende in:
 Instructies over hoe het eetdagboekje moet worden ingevuld
 Afname van een vragenlijst op de pc (CAPI)
 Uitdelen van de voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst gezondheidstoestand
 Instructies hoe accelerometer gedragen moeten worden en het bewegingsdagboekje
(logboek) moet ingevuld worden.
41


Bevestiging van de afspraak voor het telefonische interview op de dag na het invullen
van het eerste eetdagboekje of met een maximum van 1 of uitzonderlijk twee dagen
tussen
Bevestiging van de afspraak voor het face-to-face interview voor de tweede
registratie dag
Materialen die de u nodig heeft voor het eerste huisbezoek:
 Informatieformulier (versie kinderen)
 Twee exemplaren van het toestemmingsformulier (versie minderjarigen)
 Twee eetdagboekjes voor dag 1 en dag 2
 Een fotoboek
 Laptop
 Antwoordkaarten
 Een Accelerometer
 Een bewegingsdagboekje
 Handleiding accelerometer (versie kinderen)
 Voedselfrequentievragenlijst (versie kinderen)
 Vragenlijst gezondheidstoestand (in envelop) (versie kinderen)
Dit huisbezoek moet bij voorkeur uitgevoerd worden de dag vóór het invullen van het eerste
eetdagboekje, met een maximum van één tot uitzonderlijk twee dagen tussen. Er wordt
verwacht dat het bezoek ongeveer 60 minuten zal duren.
TELEFOONOPROEP OM DE VOEDINGSINNAME IN EPIC SOFT IN TE VOEREN
De deelnemer hield een eetdagboekje bij op een vooraf vastgelegde dag. De dag
erna, of maximum één of uitzonderlijk twee dagen later, wordt het vragen naar de
voedingsinname uitgevoerd per telefoon. De deelnemer gebruikt het ingevulde eetdagboekje
als leidraad.
TWEEDE TELEFOONOPROEP ALS HERINNERING
Bel de ouder of voogd van de deelnemer om hem/haar eraan te herinneren het
tweede eetdagboekje in te vullen, best een dag voor het invullen van het tweede
eetdagboekje.
42
TWEEDE HUISBEZOEK
Dit huisbezoek houdt het volgende in:

Meting van gewicht, lengte en buikomtrek van de deelnemer en ingeven
(pc)
 Het invoeren van de voedingsinname in Epic-Soft in combinatie met eetdagboekje
 Controle van de voedselfrequentievragenlijst en bewegingsdagboekje (incl.
meenemen)
 Meenemen van de ingevulde eetdagboekjes (dag 1 en dag 2)
 Meenemen van de accelerometer
Materiaal dat u nodig heeft voor het tweede huisbezoek:
 Laptop
 Weegschaal, stadiometer en meetlint
Dit huisbezoek moet bij voorkeur plaatsvinden de dag na het invullen van het tweede
eetdagboekje of met maximum één tot uitzonderlijk twee dagen tussen. Er wordt verwacht
dat het huisbezoek ongeveer 60-90 minuten zal duren.
2.1.
EERSTE HUISBEZOEK: INSTRUCTIE EN UITLEG VOOR HET INVULLEN VAN HET
EETDAGBOEKJE OP DAG 1
43
Gedurende het eerste huisbezoek zal aan de ouders exact uitgelegd worden welke
informatie over de geconsumeerde voedingsmiddelen en dranken geregistreerd moet
worden, om hen voor te bereiden op het invullen van het eetdagboekje.
De eetdagboekjes voor de kinderen worden gestructureerd volgens eetmomenten. In de
eetdagboekjes moeten de volgende informatie geregistreerd worden:
 tijd van consumptive
 plaats van consumptie
 naam van het geconsumeerde voedingsmiddel of de geconsumeerde drank (“eten of
drinken”)
 beschrijving van het voedingsmiddel en verbruikte hoeveelheid
Voor het schatten van de hoeveelheid (kwantificatie) van geconsumeerde voedingsmiddelen
zal onder andere het fotoboek van Epic-Soft gebruikt worden. Andere methodes, zoals het
meten van gewicht of volume, huishoudmaten of standaardeenheden kunnen ook gebruikt
worden. Het fotoboekje omvat verschillende fotoreeksen van voedingsmiddelen of
gerechten. Het fotoboekje bevat ook twee reeksen van tekeningen van broodvormen (lang
brood en rond/ovaal brood). Het fotoboekje wordt niet als bijlage toegevoegd bij deze
handleiding maar wordt tijdens de training van Epic-Soft besproken.
Voor de data invoer van de eetdagboekjes wordt gebruik gemaakt van de EPIC-SOFT
software.
Vooraf maakt u een afspraak voor het eerste huisbezoek met de ouder of voogd die
doorgaans de zorgen voor het kind op zich neemt. Volgende materialen moeten uitgedeeld
en besproken/uitgelegd worden:
 twee eetdagboekjes over een enkele dag.
 een fotoboekje voor het bepalen van de hoeveelheden
Het eetdagboekje includeert ook enkele voorbeelden van hoe het moet ingevuld worden.
Alle materialen moeten getoond en verder uitgelegd worden. Op voorhand vult u de
voorpagina van het eetdagboekje in: IDnummer, geboortedatum, geslacht van het
deelnemende kind en dag van de week, datum, maand en jaar van de registratiedag.
Contactinformatie wordt ingesloten op de introductiepagina van het eetdagboekje.
Indien de afspraak een kind betreft dat minstens 7 jaar oud is en bekwaam is om informatie
te geven aan de ouder of andere voogd, dan kan het kind ook betrokken worden bij de
instructie, zeker wanneer het voedselconsumptie buitenshuis betreft. Dit is aanbevolen
omdat op deze manier het kind ook gemotiveerd wordt voor de studie.
Aspecten die uitgelegd en besproken moeten worden met de ouder of voogd:
- De deelnemer moet zich houden aan de datum voor registratie van het eetdagboekje
die overeengekomen was en genoteerd werd op het voorblad van het eetdagboekje,
zelfs wanneer het gaat om een speciale dag, bijvoorbeeld feestje of ziekte of
wanneer de dag niet zo goed uitkomt. Dit is belangrijk omdat alle dagen op
willekeurige wijze verdeeld werden over de studiepopulatie om op die manier
representatieve resultaten te verkrijgen.
- Toon de structuur van het eetdagboekje
- Leg alle aspecten uit zoals vermeld in de geschreven instructies met specifieke
aandacht voor:
o Buitenshuis eten door kinderen: Vraag de ouders om samenwerking te
vragen van andere persoenen dan de ouders die het kind opvangen
buitenshuis (kleuterjuf, onthaalmoeder, schoolmeester, grootouders,
44
-
-
-
enz). Geef het eetdagboekje mee tijdens buitenshuis eten met korte
instructiebrief, zowel voor de leerkracht als voor de directie van de
desbetreffende school. Vraag de ouder om te controleren of het eetdagboekje
(volledig) ingevuld werd, en indien niet, laat de ouder bijkomende informatie
vragen en de verkregen informatie invullen. Indien volgens de ouder, het kind
bekwaam is om zelf informatie te verstrekken over zijn/haar
voedselconsumptie buitenshuis, dan kan het kind helpen om het
eetdagboekje in te vullen of te vertellen wat hij/zij at of dronk.
o Middelen om te kwantificeren: Leg de verschillende manieren uit om de
consumptie van voedingsmiddelen en dranken te kwantificeren
(huishoudmaten, ml/gram, fotoboekje, standaardeenheden). Toon het
fotoboekje en leg uit hoe het gebruikt moet worden. Besteed zeker
aandacht aan de grootte van de borden in het fotoboekje, de meetlat, de
broodvormen, type voedingsmiddelen die werden opgenomen en de volledige
nummerletter combinaties die genoteerd moeten worden in het eetdagboekje.
Indien de deelnemer de voedingsmiddelen wil wegen of de volumes wil
meten terwijl het eetdagboekje wordt ingevuld (en over de geschikte
apparatuur beschikt), dan mag dit uitgevoerd worden, maar dit wordt niet
specifiek gevraagd of vereist van de deelnemers.
o Geconsumeerde hoeveelheid: Leg uit dat de hoeveelheid die feitelijk
geconsumeerd wordt, geregistreerd moet worden en niet de geserveerde
hoeveelheid!
o Beschrijving van voedingsmiddelen en dranken: Toon de kolom ‘beschrijving
van voedingsmiddelen en dranken’ in het eetdagboekje om verdere details
van de voedingsmiddelen neer te schrijven. Leg uit welk type informatie nodig
is.
Vraag om lege verpakkingen te bewaren.
Leg de speciale pagina’s voor thuisbereide gerechten/recepten uit
Toon de pagina’s voor voedingssupplementen. Vraag om de volledige
productnaam en merknaam van de verpakking over te nemen.
Toon de voorbeelden van een ingevuld eetdagboekje. Benadruk dat dit enkel een
voorbeeld is om te tonen hoe het eetdagboekje moet worden ingevuld, niet om aan
te geven op welke manier het kind of de moeder moet eten.
Oefen de manier om het eetdagboekje in te vullen op een leeg blad (apart blad),
door de deelnemer (moeder of andere voogd) het voorbije eetmoment van de dag te
laten invullen. Help en leg uit waar nodig. Als het een uitgebreid eetmoment is, dan
hoeft het niet volledig ingevuld te worden. Stop indien je vertrouwen hebt dat de
deelnemer begrijpt wat de bedoeling is.
Vraag of er vragen zijn. Toon in het eetdagboekje (introductiepagina) de ‘hulplijn’
(telefoonnummer) voor het beantwoorden van eventuele vragen.
45
2.2.
EERSTE HUISBEZOEK: AFNAME VAN DE VRAGENLIJST EN UITDELEN VAN DE
PAPIEREN VRAGENLIJSTEN
De algemene vragenlijst bevat vragen over persoonlijke karakteristieken, voedselveiligheid,
fysieke activiteit, voedingsgewoonten, levensstijlgewoonten van het deelnemende kind en de
ouders. Deze vragenlijst wordt uitgevoerd via een interview face-to-face met een van de
ouders (of allebei). De richtlijnen voor afname van de algemene vragenlijst met de software
BLAISE kunnen gevonden worden in deel IV. Een papieren versie van de
voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst gezondheidstoestand (in envelop) worden
gegeven aan de ouder/voogd (bijlage 6). De ouder (of voogd) van de deelnemer wordt
gevraagd om deze vragenlijsten in te vullen vóór het tweede huisbezoek. Zowel de
algemene vragenlijst als de voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst gezondheidstoestand
(in envelop) dienen beantwoord te worden door de persoon die de meeste tijd doorbrengt
met het kind. De vragen betreffende voedselveiligheid dient te worden beantwoord door de
persoon die meestal verantwoordelijk is voor de bereiding van de maaltijden.
2.3.
EERSTE HUISBEZOEK: INSTRUCTIES GEBRUIK ACCELEROMETER EN INVULLEN
BEWEGINGSDAGBOEKJE
De accelerometer dient 7 opeenvolgende dagen gedragen te worden door
het kind. Initialiseer de accelerometer voor het eerste huisbezoek om
te starten op de eerstvolgende dag na het eerste huisbezoek (zie deel V).
Vraag aan de ouders om zo snel mogelijk (bij voorkeur dag nadien ‘s
morgens) te starten met het dragen van de accelerometer. Overloop
samen met de ouders de handleiding voor het dragen van de accelerometer. Toon de
structuur van het bewegingsdagboekje/logboek (bijlage 7) en geef instructies hoe het
ingevuld dient te worden.
2.4.
EERSTE
HUISBEZOEK:
BEVESTIGING
VAN
DE
AFSPRAAK
VOOR
HET
BEVRAGEN VAN DE VOEDINGSINNAME PER TELEFOON
Na het beëindigen van de uitleg en dataverzameling, bevestigt u de afspraak voor een
telefonisch interview op de dag na de registratie dag (eetdagboekje) of met een maximum
van één of uitzonderlijk twee dagen tussen. Noteer de datum en tijd van de afspraak op de
introductiepagina van het eetdagboekje (dag nummer 1).
2.5.
EERSTE HUISBEZOEK: BEVESTIGING VAN DE AFSPRAAK VOOR DE TWEEDE
REGISTRATIE DAG EN FACE-TO-FACE INTERVIEW
Op het einde van het bezoek deelt u het eetdagboekje uit voor dag 2 en bevestigt de
afspraak voor de tweede registratie dag, 2 tot maximum 4 weken later. ID nummer,
geboortedatum, dag van de week, datum van de tweede registratie dag moeten genoteerd
worden op de voorpagina van het tweede eetdagboekje. Verder bevestigt u de afspraak
voor het tweede huisbezoek voor een face-to-face interview, bij voorkeur de dag na de
46
tweede registratie dag of met een max. van 1 tot uitzonderlijk 2 dagen tussen! Dit moet
genoteerd worden op de introductiepagina van het tweede eetdagboekje. Vraag de ouder of
voogd om het fotoboekje voor de tweede registratie dag te behouden en vraag hem/haar om
dezelfde procedure te volgen om leerkrachten, onthaalmoeders of andere voogd te
betrekken om geconsumeerde voedingsmiddelen en dranken te noteren.
2.6.
EERSTE TELEFOONOPROEP: EERSTE VOEDINGSINNAME MET EPIC-SOFT
Het eerste EPIC-SOFT interview wordt uitgevoerd per telefoon. De deelnemer wordt
gevraagd om het eetdagboekje en fotoboekje binnen handbereik te hebben en het te
gebruiken gedurende het interview. U neemt het EPIC-SOFT interview af zonder de
geschreven informatie in het eetdagboekje. Deze interviews worden afgenomen met EPICSOFT voor interviews (zie handleiding EPIC-Soft). Voor het einde van het telefonisch
interview, herinner de ouder/voogd aan de datum van het invullen van het tweede
eetdagboekje, om de accelerometer te dragen (en het bewegingsdagboekje in te vullen) en
de datum van het tweede huisbezoek. Vraag hem/haar om het eerste eetdagboekje en het
fotoboekje te houden.
Het gewicht en lengt dat gevraagd wordt in Epic-Soft mag zelf gerapporteerd zijn door de
geselecteerde personen. Het tweede huisbezoek kan u gebruik maken van de door jouw
gemeten gewicht en lengte.
2.7.
TWEEDE
TELEFOONOPROEP:
HERINNERING
VOOR
INVULLEN
TWEEDE
EETDAGBOEKJE
Bij voorkeur 1 dag voor het invullen van het tweede dagboekje of maximum 1 dag of
uitzonderlijk twee dagen tussen, belt u de ouders/voogd van het kind om te hen herinneren
om het tweede dagboekje de volgende dag in te vullen. Vraag of het tweede eetdagboekje
en fotoboekje nog steeds binnen handbereik zijn. Indien niet, maak dan nieuwe afspraken
(zelfde dag van de week) en zend een nieuw exemplaar van het tweede eetdagboekje en
fotoboekje (dit kan door het WIV-ISP gebeuren). Voor het einde van het gesprek, herinner
de ouder/voogd aan het tweede huisbezoek.
2.8.
TWEEDE HUISBEZOEK: METING VAN GEWICHT, LENGTE EN BUIKOMTREK VAN
DEELNEMER
Het nemen van lichaamsmetingen bij deelnemers kan als indringend ervaren worden. Het is
belangrijk om het ongemak van de metingen te minimaliseren door het strikt volgen van de
richtlijnen. Leg uit aan de participant het belang of de rationale* van de meting uit. Benadruk
dat de metingen slechts enkele minuten in beslag nemen. In Deel III kunnen de richtlijnen
voor de metingen gevonden worden. De gegevens dienen ingevuld te worden in de
vragenlijst op pc (CAPI VISIT 2; zie verder).
*Het gewicht en de lengte worden gebruikt om de BMI te berekenen om overgewicht en
obesitas te meten. Obesitas is een risicofactor voor vele chronische ziekten en er is een
duidelijke associatie tussen obesitas en type 2 diabetes en verhoogde bloeddruk.
47
*De buikomtrek is een belangrijke indicator van abdominale obesitas.
Opmerking: de deelnemer heeft het recht om deze metingen te weigeren.
2.9. TWEEDE HUISBEZOEK: TWEEDE INTERVIEW MET EPIC-SOFT
Gedurende het tweede huisbezoek zal dezelfde procedure voor het invoeren van de
voedingsinname gehanteerd worden. Het enige verschil is dat het nu face-to-face uitgevoerd
wordt, en dat u nu ook de ingevulde eetdagboekjes kan inkijken. Verder kan het gemeten
gewicht en de gemeten lengte ingegeven worden in EPIC-SOFT voor alle deelnemers.
2.10
TWEEDE
HUISBEZOEK:
CONTROLE
VAN
DE
VOEDSELFREQUENTIEVRAGENLIJST EN BEWEGINGSDAGBOEKJE
De voedselfrequentievragenlijst (bijlage 8) moet gecontroleerd worden op volledigheid en
onzekerheden. Indien de deelnemers deze nog niet invulden, moeten ze per interview
uitgevoerd worden. Ook het bewegingsdagboekje moet gecontroleerd worden op
volledigheid en of de accelerometer werkelijk 7 dagen werd gedragen.
Verder ontvangt u zowel de twee eetdagboekjes als de vragenlijst rond
gezondheidstoestand (in een gesloten envelop). Ook het fotoboekje en de accelerometer
worden opnieuw verzameld.
U zendt deze papieren documenten, per deelnemer, samen met ondertekend
toestemmingsformulier en ingevulde vragenlijsten zo snel mogelijk naar het team van
het WIV-ISP (enveloppen met vooraf betaalde portkosten worden voorzien). U zendt de
elektronische bestanden (van de algemene vragenlijst, EPIC-Soft en accelerometer) door
naar het WIV-ISP via de aangegeven methode.
Ter herinnering: u dient elke avond uw pc 30 minuten lang ‘online’ te plaatsen, zodat de
overdracht van de bestanden kan plaatsvinden
Aan het einde van het interview kondig je aan dat alle deelnemers aan de
voedselconsumptiepeiling (in de loop van 2015) een overzicht zullen ontvangen van de
belangrijkste resultaten van de studie die wij dankzij hun medewerking hebben kunnen
vaststellen en dat ze via de post een cadeaucheque van 10 euro gaan ontvangen.
Bedank daarop de geselecteerde persoon (of zijn voogd) van harte voor zijn/haar
medewerking aan de studie en de tijd die er aan besteedt werd.
48
3.
PROTOCOL VOOR ADOLESCENTEN (10-17 JAAR) EN VOLWASSENEN (18-64
JAAR)
EERSTE HUISBEZOEK
De deelnemer wordt aan huis bezocht door u. De afspraak voor dit bezoek werd
tijdens de rekruteringsfase gemaakt. Zorg zeker dat het informatieformulier (bijlage 9)
overhandigd wordt en het toestemmingsformulier (bijlage 10) ondertekend wordt door de
respondent zelf (>12 jaar) en de ouders (indien het om een adolescent gaat). Neem dit terug
mee. Het eerste huisbezoek houdt het volgende in:
 Het eerste EPIC-Soft interview (24-uursnavraag)
 Afname van de algemene vragenlijst (CAPI)
 Uitdelen van de voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst gezondheidstoestand (in
envelop)
 Instructies hoe accelerometer gedragen moeten worden en het bewegingsdagboekje
moet ingevuld worden
 Bevestiging van de afspraak voor het tweede huisbezoek
Materialen die u nodig heeft voor het eerste huisbezoek:
 Informatieformulier (versie adolescenten-volwassenen)
 Twee exemplaren van het toestemmingsformulier
meerderjarigen)
 Een fotoboek
 Laptop
 Antwoordkaarten
 Een accelerometer
(versie
minderjarigen of
49
 Bewegingsdagboekje
 Handleiding accelerometer (versie volwassene of adolescent)
 Voedselfrequentievragenlijst (versie volwassene-adolescent)
 Vragenlijst gezondheidstoestand (in envelop) (versie volwassene of adolescent)
Er wordt verwacht dat het bezoek ongeveer 60-90 minuten zal duren.
TELEFOONOPROEP ALS HERINNERING
Bel de deelnemer (best een 2-3 dagen voor het tweede huisbezoek) om hem/haar
eraan te herinneren de schriftelijke vragenlijsten in te vullen (de voedselfrequentievragenlijst,
vragenlijst over gezondheidstoestand in envelop), de accelerometer te dragen (en het
bewegingsdagboekje in te vullen) en herinner hem/haar wanneer het tweede interview
doorgaat.
TWEEDE HUISBEZOEK
Dit huisbezoek houdt het volgende in:
 Meting van gewicht, lengte en buikomtrek van de deelnemer en ingeven in pc
 Het tweede EPIC-SOFT interview (24-uurs navraag)
 Controle van de voedselfrequentievragenlijst en bewegingsdagboekje
 Meenemen van de vragenlijst in envelop
 Meenemen van de accelerometer
Materiaal dat u nodig heeft voor het tweede huisbezoek:
 Laptop
 Weegschaal, stadiometer en meetlint
Dit huisbezoek moet bij voorkeur plaatsvinden twee weken na het eerste huisbezoek en
maximum 4 weken later. Er wordt verwacht dat het huisbezoek ongeveer 60-90 minuten
zal duren.
3.1.
EERSTE HUISBEZOEK: AFNAME EPIC-SOFT INTERVIEW
Neem een 24-uursvoedingsnavraag aan de hand van EPIC-Soft (zie handleiding EPIC-Soft).
50
3.2.
EERSTE HUISBEZOEK: AFNAME VAN DE ALGEMENE VRAGENLIJST EN
UITDELEN VAN DE VOEDSELFREQUENTIEVRAGENLIJST
De
algemene
vragenlijst
bevat
vragen
over
persoonlijke
karakteristieken,
voedingsgewoonten en levensstijlgewoonten van de deelnemer. Deze vragenlijst wordt
uitgevoerd via een interview face-to-face met de deelnemer. De richtlijnen voor afname van
de algemene vragenlijst met de software BLAISE kunnen gevonden worden in deel IV. Een
papieren versie van de voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst gezondheidstoestand (in
envelop) worden gegeven aan de deelnemer. De deelnemer wordt gevraagd om deze
vragenlijsten in te vullen vóór het tweede huisbezoek. Zowel de algemene vragenlijst als de
voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst gezondheidstoestand (in envelop) dienen
beantwoord te worden door de deelnemer zelf. De vragenlijst voedselveiligheid dient te
worden beantwoord door de persoon die meestal verantwoordelijk is voor de bereiding van
de maaltijden.
3.3.
EERSTE HUISBEZOEK: INSTRUCTIES GEBRUIK ACCELEROMETER EN INVULLEN
BEWEGINGSDAGBOEKJE
De accelerometer dient 7 opeenvolgende dagen gedragen te worden door de adolescent
(en de volwassene indien deze deelneemt aan de validatiestudie). Initialiseer voor het
eerste huisbezoek de accelerometer om te starten op de eerstvolgende dag na het
eerste huisbezoek (zie deel V). Vraag aan de deelnemer om zo snel mogelijk te starten met
het dragen van de accelerometer. Overloop samen met de deelnemer de handleiding voor
het dragen van de accelerometer. Toon de structuur van het bewegingsdagboekje (bijlage 7
en 11) en geef instructies hoe het ingevuld dient te worden.
3.4.
EERSTE HUISBEZOEK: BEVESTIGING VAN DE AFSPRAAK VOOR HET TWEEDE
HUISBEZOEK
Op het einde van het bezoek bevestigt u de afspraak voor het tweede huisbezoek, minimum
2 en maximum 4 weken later.
3.5.
TWEEDE HUISBEZOEK: METING VAN GEWICHT, LENGTE EN BUIKOMTREK VAN
DEELNEMER
Het nemen van lichaamsmetingen bij deelnemers kan als indringend ervaren worden. Het is
belangrijk om het ongemak van de metingen te minimaliseren door het strikt volgen van de
richtlijnen. Leg uit aan de participant het belang of de rationale* van de meting uit. Benadruk
dat de metingen slechts enkele minuten in beslag nemen. In deel III kunnen de richtlijnen
voor de metingen gevonden worden.
51
*Het gewicht en de lengte worden gebruikt om de BMI te berekenen om obesitas te meten.
Obesitas is een risicofactor voor vele chronische ziekten en er is een duidelijke associatie
tussen obesitas en type 2 diabetes en verhoogde bloeddruk.
*De buikomtrek is een belangrijke indicator van abdominale obesitas.
Opmerking: de deelnemer heeft het recht om deze metingen te weigeren.
3.6.
TWEEDE HUISBEZOEK: AFNAME TWEEDE EPIC-SOFT INTERVIEW
Gedurende het tweede huisbezoek zal dezelfde procedure voor het EPIC-Soft uitgevoerd
worden (zie handleiding EPIC-Soft). Het enige verschil is dat het nu het gemeten gewicht en
de gemeten lengte ingegeven kan worden in EPIC-SOFT voor alle deelnemers.
3.7.
TWEEDE
HUISBEZOEK:
CONTROLE
VAN
DE
VOEDSELFREQUENTIEVRAGENLIJST
EN BEWEGINGSDAGBOEKJE
De voedselfrequentievragenlijst en vragenlijst voedselveiligheid moeten gecontroleerd
worden op volledigheid en onzekerheden. Indien de deelnemers deze nog niet invulden,
moeten ze per interview uitgevoerd worden. Ook het bewegingsdagboekje moet
gecontroleerd worden op volledigheid en of de accelerometer werkelijk 7 dagen werd
gedragen.
Verder ontvangt u de vragenlijst rond gezondheidstoestand (in een gesloten envelop). Ook
de accelerometer wordt opnieuw verzameld. U zendt deze papieren documenten, per
deelnemer, samen met ondertekend toestemmingsformulier en ingevulde vragenlijsten naar
het team op het WIV-ISP (enveloppen met vooraf betaalde portkosten worden voorzien). Dit
kan na het beëindigen van elke interview. Vergeet niet dat de vragenlijsten zo snel mogelijk
opgestuurd moeten worden.
Aan het einde van het interview kondig je aan dat alle deelnemers aan de
voedselconsumptiepeiling (in de loop van 2015) een overzicht zullen ontvangen van de
belangrijkste resultaten van de studie die wij dankzij hun medewerking hebben kunnen
vaststellen en dat ze via de post een cadeaucheque van 10 euro zullen ontvangen.
Bedank daarop de geselecteerde persoon van harte voor zijn/haar medewerking aan de
studie en de tijd die er aan besteedt werd.
52
Deel III: Antropometrische metingen
De instrumenten om de lichaamsmetingen uit te voeren worden overhandigd in een oranje
draagtas van het WIV-ISP en kunnen zo gemakkelijk getransporteerd worden voor elk
huisbezoek.
1. LICHAAMSLENGTE
1.1.
MATERIAAL
De lengte zal gemeten worden met een draagbare stadiometer (Type SECA 213) met een
verticaal rugbord en een verstelbaar hoofdbord. Om het apparaat te monteren, volg de
instructies in de gebruiksaanwijzing die bij het instrument werd gevoegd.
Bediening / reiniging
Voor u kunt beginnen …
SECA 213
53
1.2.
PROCEDURE
1.
Verzeker dat de stadiometer op een vlak oppervlak/een stevige ondergrond staat.
2.
Vraag de deelnemer om zijn/haar schoenen uit te doen en, indien nodig, om
haarspelden/haarstijlen die de meting kunnen beïnvloeden uit te doen/te
veranderen.
3.
Zorg dat de deelnemer op de basisplaat staat met de hielen van beide voeten samen
en dat de tenen een beetje naar buiten wijzen in een hoek van ongeveer 60°. Zorg
ervoor dat het lichaamsgewicht gelijk verdeeld is en beide voeten plat staan. Zorg dat
de achterkant van het hoofd, schouderbladen, billen, kuiten en hielen het verticale
rugbord raken (zie figuur 1).
Figuur 2 – Positie deelnemer
4.
Breng het hoofd in Frankfort horizontale plane. Het hoofd is in Frankfort plane
wanneer de horizontale lijn van het oorkanaal naar de lagere grens van de oogkas
parallel is met de vloer en loodrecht op het verticale rugbord. Veel mensen zullen deze
positie als natuurlijk aannemen, maar voor sommigen (vooral bij kinderen) kan het nodig
zijn om een kleine aanpassing te doen. Indien nodig, til dan vriendelijk het hoofd op of
neer tot de gewenste richting is bereikt met de ogen recht vooruitkijkend (zie figuur 2).
54
Figuur 3 – Frankfort horizontal plane
5.
Wanneer de correcte positie bekomen wordt, breng dan het hoofdbord naar beneden
en vraag de persoon om diep in te ademen en zich zo groot mogelijk te maken. Een
diepe inademing zal de ruggengraat rechter maken en zo leiden tot een meer
consistente en reproduceerbare meting van de lengte.
6.
Plaats het hoofdbord tegen de top van het hoofd met voldoende druk zodat het haar
samengedrukt wordt.
7.
Noteer de lengte in het Blaise programma ‘visite 2’ (zie figuur 3).
! De lengte wordt afgelezen met 0.5 cm precisie (bv. 165.6 cm wordt 165.5 cm of 188.7
cm wordt 189.0 cm)
55
Figuur 4 - Invoeren van de gemeten lengte in het Blaise programma ‘visite 2’
Opmerking:
Wanneer de participant groter is dan u, gebruik, indien mogelijk, een verhoog om de lengte
juist af te lezen.
2. LICHAAMSGEWICHT
2.1.
MATERIAAL
Het gewicht zal gemeten worden met een elektronische personenweegschaal (Type SECA
815 of SECA 804).
SECA 815
SECA 804
56
2.2.
PROCEDURE
1.
Plaats de weegschaal op een vlak oppervlak/een stevige ondergrond.
2.
Vraag de deelnemer om zijn/haar schoenen en overbodige kleding (zware
bovenkleding zoals een jas, trui, …) uit te doen.
3.
Trap voorzichtig op de weegschaal om hem aan te zetten. Wacht tot het display op 0.0
of 0.00 kg staat.
4.
Vraag de deelnemer om rustig te gaan staan in het midden van de weegschaal met
het lichaamsgewicht gelijkmatig verdeeld over beide voeten, een kleine ruimte tusen de
voeten, handen losjes langs de zij en recht vooruit kijkend. Verzeker dat de deelnemer
voor zich uit blijft kijken – het kan namelijk verleidelijk zijn voor de deelnemer om naar
zijn/haar gewicht te kijken. Verzeker hem/haar dat u zijn/haar gewicht zal vertellen na de
meting, indien hij/zij dit wenst.
5.
Lees het gewicht af wanneer de digitale lezer stabiel is.
6.
Noteer het gewicht in het Blaise programma ‘visite 2’ (zie figuur 4).
! Het gewicht wordt afgelezen met 0.1 kg precisie (bv. 75.6 of 89.4 kg)
Bij gebruik van het type SECA 804 (weegt met 0,01 kg precisie) dient afgerond te worden:
bv. 68.52  68.5 kg en 98.49  98.5 kg ! 60.55 kg  60.6 kg
Figuur 5 – Blaise programma ‘visite 2’ invoeren van het gemeten gewicht
57
Opmerking:
De weegschaal type SECA 815 weegt tot 180 kg, het type SECA 804 tot 150 kg. Indien een
deelnemer een hoger gewicht heeft dan dit maximaal gewicht (hierbij verschijnt het woord
‘STOP’ op de display), gelieve dit duidelijk te noteren in het Blaise programma door ‘weet
niet’
aan te klikken en een specifieke opmerking toe te voegen
“OVERSCHRIJDING MAXIMAAL GEWICHT”).
(bv.
3. BUIKOMTREK
3.1.
MATERIAAL
De buikomtrek zal gemeten worden met een niet-strekbaar meetlint (type Meterex).
3.2.
PROCEDURE
1.
Vraag aan de deelnemer om zijn/haar schoenen uit te doen en aan de deelnemers die
dikke kleding of een riem dragen deze uit te doen voor de meting. Leg de deelnemer
het belang van deze meting uit en dat kleding een grote invloed kan hebben op het
resultaat.
2.
Plaats de deelnemer recht voor u (zit indien mogelijk voor hem/haar op een stoel).
3.
Vraag de deelnemer om rechtop te staan, zijn voeten ± 20 cm uit elkaar te plaatsen,
zijn lichaamsgewicht over beide steunpunten te verdelen en zijn handen losjes langs de
zij houden. De deelnemer moet rustig in- en uitademen en recht vooruit kijken.
4.
Plaats de meter ter hoogte van de taille en vraag de deelnemer om het meetlint rond
hem/haar door te geven. De inkeping in de meter laat toe de omtrek rustig af te lezen
zonder de meter vast te houden. Duw op de knop om de meter automatisch aan te
passen aan de buikomtrek van de deelnemer. Zorg dat er geen verdraaiingen in het
meetlint zijn.
5.
De buikomtrek wordt gemeten halverwege tusen de onderste rib en de heupkam
(op de mid-axillaire lijn) (zie figuur 4).
58
Figuur 6 – Buikomtrek
6.
Check dat het meetlint horizontaal gehouden wordt (door het rond bewegen met stoel
of de deelnemer te vragen rond te draaien).
7.
Meet de buikomtrek op het einde van een normale rustige uitademing (dit belemmert
dat de deelnemer zijn buikspieren samentrekt of zijn adem inhoudt).
8.
Noteer de gemeten buikomtrek in het Blaise programma ‘visite 2’ (zie figuur 6).
! De buikomtrek wordt gemeten met 0.5 cm precisie (bv. 77.8 wordt 78.0 cm of 108.6
wordt 108.5 cm).
Figuur 7 - Blaise programma ‘visite 2’ invoeren van de gemeten buikomtrek
59
Opmerkingen:
- De buikomtrek van zwangere vrouwen dient NIET gemeten te worden.
- De buikomtrek wordt NIET gemeten binnen 1 uur na een zware maaltijd.
60
Deel IV: Handleiding vragenlijsten op computer (CAPI)
1. HET GEBRUIK VAN HET CAPI PROGRAMMA
Het programma dat wordt gebruikt voor de vragenlijsten op computer is Blaise.
1.1 PROGRAMMA STARTEN
Klik op het icoon ‘Visite 1’ of ‘Visite 2 op het bureaublad om het Blaise programma te starten.
Vervolgens krijgt u volgend beginscherm en dient u uw nummer als enquêteur in te vullen
(bijvoorbeeld: 012)
61
1.2 GEGEVENS INBRENGEN
Er zijn drie manieren om gegevens in de CAPI in te brengen tijdens het verloop van het
interview:
 Het gebruik van de touchpad van de laptop om de antwoorden aan te vinken en de
toets “Enter”
 Het gebruik van de muis om de antwoorden aan te vinken en de toets “Enter”
 Via het toetsenbord de corresponderende nummers van de gekozen antwoorden
ingeven
Tip: Zet de Caps Lock (Shift Lock) aan tijdens het interview om het ingeven van cijfers te
vereenvoudigen.
62
1.3 TAALKEUZE VAN VRAGENLIJST
De vragenlijst is in twee talen beschikbaar. De keuze van de taal kan gewijzigd worden via
het menu <Opties/Taalkeuze>. Net onder de menubalk is er ook een klein icoon met
vlaggen die ook de taalkeuze kan veranderen.
Via het menu:
Via het klein icoon met vlaggen:
Opmerking: deze aanpak verandert de taal van de vragenlijst
antwoordmogelijkheden, …) maar niet van het CAPI programma (menu) zelf.
(vragen,
63
1.4 SCHRIJFWIJZE VRAGEN
Het scherm is onderverdeeld in twee delen: het witte deel bevat de titel, eventuele ondertitel,
de vraag om voor te lezen, de eventuele opmerking voor de enquêteur en de mogelijke
antwoordcategorieën en het grijze deel die het geregistreerde antwoord herhaalt.
Drie typografieën worden gebruikt voor de tekstopmaak van de vragenlijst:
 In zwart en vet: de vraag die door de enquêteur gelezen moet worden voor de
deelnemer.

Groene tekst: instructies of extra uitleg voor de enquêteur (bv. kies ENTER om
verder te gaan, toon kaart N°
64

Rode
tekst:
geeft
aan
indien
er
meerdere
antwoorden
mogelijk
zijn
1.5. INDIEN DE RESPONDENT NIET WIL ANTWOORDEN OP EEN VRAAG OF HET
ANTWOORD NIET WEET.
In het geval de respondent weigert om te antwoorden op een vraag, doe dan het volgende:
-
Ofwel klik op het icoon
voor “Weigering antwoord” onder het hoofdmenu
Ofwel via het menu <Antwoord> en dan <Weigering antwoord>
Ofwel gebruik de toetsen Ctrl en R
In het geval de respondent het antwoord niet kent op de vraag, doe dan het volgende:
-
Ofwel klik op het icoon
voor “Weet niet”
of
Ofwel via het menu <Antwoord> en dan <Weet het niet> of
Ofwel gebruik de toetsen Ctrl en K
1.6.
HET REGISTREREN VAN EEN OPMERKING IN DE VRAGENLIJST
Een specifieke opmerking is nodig als het antwoord die u hebt ingegeven voor de vraag op
het eerste zich onjuist lijkt. Voor elke vraag/antwoord kunt u een specifieke opmerking
invoegen op volgende manieren:
-
Klik op het icoon
net onder de menubalk
Via het menu <Antwoord> en dan <Opmerking maken>
Gebruik de toetsen Ctrl en M
65
Bij het selecteren van één van deze opties verschijn het venster “Remark”. U kunt
vervolgens uw opmerking intypen. Gelieve uw opmerkingen zo duidelijk en nauwkeurig
mogelijk te schrijven.
Wanneer u uw opmerking heeft ingetypt, klik dan op “Save” om de opmerking op te slaan. U
ziet vervolgens een kleine paperclip verschijnen langs het antwoord op de vraag waarin u
een opmerking heeft ingevoegd. Indien u uw opmerking wenst te wijzigen, dubbelklik dan op
deze paperclip en het venster “Remark” verschijnt automatisch.
Opmerking: de opmerking mogen in hoofdletters ingegeven worden, het is eenvoudiger om
de CAPS LOCK geactiveerd te houden voor het ingeven van cijfers
1.7.
FOUTMELDINGEN
1.7.1.
Input Invalid
“Input Invalid” verschijnt als een onmogelijke waarde wordt ingegeven, die niet tussen de
voorziene grenswaarden ligt. Dit is voornamelijk voor data en tijden: een maand telt
maximum 31 dagen, het is dus onmogelijk om 32 te kiezen; een uur telt maximum 60
minuten, het is dus onmogelijk om 70 te kiezen.
66
1.7.2.
Hard Error
“Hard Error” verschijnt als u een antwoord heeft gegeven die tegenstrijdig is of verkeerd in
de enquête. Bijvoorbeeld, de geboortedatum van de geselecteerde persoon die u heeft
ingevoerd komt niet overeen met de ingevoerde leeftijd.
1.8.
NAVIGEREN DOOR DE VRAGENLIJST
Men kan in de vragenlijst terugkeren naar de eerste vraag via het menu <Navigatie> en
<Eerste pagina> (of door te klikken op het icoon
) of naar de laatste vraag via het menu
<Navigatie> en <Laatste pagina> (of door te klikken op het icoon
).
Om van de ene vraag naar de andere te gaan, voornamelijk om onmiddellijk naar de
voorgaande vraag te gaan om de inhoud te corrigeren of de inhoud na te gaan, gebruik de
pijl
. Om naar de volgende vraag de te gaan na een correctie, druk op de pijl
1.9.
HET OPSLAAN VAN GEGEVENS IN DE VRAGENLIJST, TIJDENS EN NA HET
INTERVIEW
Tijdens het interview, kan u steeds de geregistreerde gegevens opslaan door te klikken op
het diskette icoon net onder de menubalk of via <Menu> en <Opslaan> of door het
gelijktijdig indrukken van de toetsen Shift+F2. Het programma slaat automatisch op elke 5
minuten.
67
Als u het programma verlaat via <Formulier> en vervolgens <Sluiten>, zal het programma
automatisch de gegevens registreren.
Aan het einde van het interview slaat het programma automatisch de gegevens op!
2.
2.1.
TYPE VRAGEN
EÉNKEUZEVRAAG
De vragen met één enkele keuze zijn gemakkelijk herkenbaar omdat de antwoorden
voorafgegaan worden met een ronde “O”.
2.2.
MEERKEUZEVRAGEN
De vragen met meerdere keuzen worden gemakkelijk herkent omdat de antwoorden
voorafgegaan worden met een vierkant “”.
Voor het ingegeven kan met op elke keuze van de respondent klikken, of het getal van de
eerste waarde ingeven, vervolgens “spatiebalk”, vervolgens de tweede waarde, vervolgens
“spatiebalk” en de volgende.
Voor meerkeuzevragen gaat het niet om geordende antwoorden (de volgorde van
ingegeven heeft geen enkel belang).
2.3.
SOORTEN VRAGEN
Bij gesloten vragen dient u soms gebruik te maken van de antwoordkaarten of dient u het
voor te lezen. Alle vragen dienen eerst voorgelezen te worden, daarna kan u het antwoord
opschrijven.
68
Bij sommige semi-open vragen wordt de mogelijkheid “andere, verklaar, …” voorzien.
Deze kan gebruikt worden indien de opgesomde antwoordmogelijkheden niet deze van
toepassing voor de respondent bevat. Indien gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid
“andere” dient het antwoord zelf beknopt door u ingegeven te worden. Het verdient
aanbeveling om het genoteerde antwoord ter controle in aanwezigheid van de respondent
voor te lezen. Voor modules waarbij u rekening moet houden met speciale instructies,
worden deze aangegeven.
De enquête bevat strikt genomen geen open vragen. Echter voor bepaalde vragen
(voornaam, diploma, studierichting, …) moet de interviewer zelf alle informatie verzamelen.
De interviewer moet zelf het antwoord valideren alvorens naar de volgende vraag te gaan.
2.4.
GEBRUIK ANTWOORDKAARTEN
Bij het stellen van sommige vragen dient u dan aan de respondent een antwoordkaart voor
te leggen. Op deze kaarten worden ofwel de antwoordcategorieën hernomen die bij de
vraag gebruikt worden, wordt een lijst van antwoordcategorieën weergegeven die te lang is
om in de mondelinge vragenlijst te worden opgenomen (bv. een lijst van mogelijke
vermageringsmethoden) of worden antwoordmogelijkheden verduidelijkt (bv. voorbeelden
fysieke activiteit). Indien in een vraag aangegeven is dat een kaart moet worden gebruikt,
dient men de kaart aan de respondent voor te leggen en hem/haar te bevragen welke
categorie(-en) van toepassing zijn. U noteert daaropvolgend de corresponderende code op
de vragenlijst. Indien bij een vraag een kaart dient gebruikt te worden, wordt dit in de
vragenlijst en in de handleiding aangegeven.
2.5.
DATUMS
Men kan op twee manieren de datum ingeven:
 De eerste methode, de gemakkelijkste, bestaat uit het ingeven van de dagen en
maanden in twee cijfers: 01, 02, … 10. Hierdoor moet met het vermelde cijfer niet
controleren want zodra men twee waarden heeft ingegeven, gaat het programma
automatisch naar het volgende punt.
 De tweede methode bestaat uit het exact ingeven van het cijfer: 1, 2 , … 10. Deze
manier is willekeuriger. Als er slechts één cijfer is, moet met de resultaten
controleren, als er twee cijfers zijn, is dit niet nodig.
69
3.
DE VRAGENLIJST VISITE1
Tijdens het eerste huisbezoek bij de geselecteerde persoon moet de vragenlijst “visite 1”
doorlopen worden.
3.1.
INTRODUCTIETEKST
Het interview start met een introductieve tekst die u moet voorlezen.
3.2.
BESCHRIJVING HUISHOUDEN (HUISHOUDROOSTER)
Het interview start met de beschrijving van het huishouden. Het is héél belangrijk om éérst
de geselecteerde persoon (de persoon die deelneemt aan de studie) in het
huishoudrooster te vullen in de eerste rij (Person[1]) en vervolgens de overige leden
van het huishouden (Person[2], Person[3], …).
Het is ook heel belangrijk om hier de juiste ID code in te geven.
70
3.3.
VRAGENLIJST
Vervolgens wordt de begintijd van de vragenlijst gevraagd (deze kan je eenvoudig aflezen
rechts onder in de menubalk).
Ook wordt gevraagd of in de samenstelling van het huishouden een partner
werd aangeduid.
OPGELET:
 In het geval de geselecteerde persoon een volwassene is is dit “1.
Ja” indien een “2. Partner” werd aangeduid in het huishoudrooster.
 In het geval de geselecteerde persoon een kind is is dit “1. Ja”
wanneer “3.Moeder” EN ‘4. Vader” werden aangeduid in het
huishoudrooster.
Bij kinderen wordt ook gevraagd wie de vragen in deze vragenlijst
beantwoordt.
71
Vervolgens wordt de vragenlijst doorlopen. Bij volwassenen wordt na het doorlopen van de
IPAQ vragenlijst gevraagd of de persoon meedoet aan de validatiestudie. De eerste
volwassenen die je bevraagd doen automatisch mee aan de validatiestudie (dit wil zeggen
dat deze volwassenen ook een accelerometer dragen) en krijgen vervolgens ook een
tweede vragenlijst rond fysieke activiteit (de EHIS vragenlijst). Zodra 300 volwassenen in
België hebben deelgenomen aan de validatiestudie zal u op de hoogte gebracht worden dat
de volgende volwassenen niet meer moeten deelnemen aan de validatiestudie.
Op het einde van het interview wordt ook de eindtijd gevraagd.
72
4.
DE VRAGENLIJST VISITE 2
Tijdens het tweede huisbezoek bij de geselecteerde persoon moet de vragenlijst “visite 2”
doorlopen worden.
73
Hier dient u eerst opnieuw uw nummer als enquêteur in te vullen (bijvoorbeeld: 012).
Vervolgens moet de voornaam en de unieke ID code van de geselecteerde persoon
ingegeven worden.
In het volgend scherm opnieuw de begintijd van de vragenlijst gevraagd (deze kan je
eenvoudig aflezen rechts onder in de menubalk).
Vervolgens wordt gevraagd of de geselecteerde persoon of respondent een kind,
adolescent of volwassene is.
74



Voor kinderen zal enkel het scherm voor het invoeren van de antropometrische
metingen verschijnen en is geen vragenlijst meer nodig.
Voor adolescenten zal enkel vragen rond voedselveiligheid gesteld moeten worden
(opgelet: de persoon die meestal verantwoordelijk is voor de bereiding van de
maaltijden in zijn/haar gezin zal deze moeten beantwoorden) en vervolgens zal het
scherm voor het invoeren van de antropometrische metingen verschijnen.
Voor volwassenen zullen opnieuw vragen rond fysieke activiteit gesteld worden (de
EHIS vragenlijst), zullen vervolgens vragen rond voedselveiligheid gesteld worden
(opgelet: de persoon die meestal verantwoordelijk is voor de bereiding van de
maaltijden in zijn/haar gezin zal deze moeten beantwoorden) en vervolgens zal het
scherm voor het invoeren van de antropometrische metingen verschijnen.
75
Deel V: Accelerometer en actilife®
Fysieke activiteit en sedentair gedrag zullen gemeten worden met het gebruik van driedimensionele accelerometers (type Actigraph GT3X+) (zie figuur 1). Deze accelerometers
meten de versnellingen veroorzaakt door het lichaam in drie orthogonale vlakken (verticaal,
mediolateraal en anteroposterior) in een gedefinieerde tijdsperiode (epoch). Lichamelijke
fysieke activiteiten worden via een sensor gedetecteerd, geregistreerd en omgezet in ruwe
data.
Figuur 8 - Actigraph GT3X+
De accelerometer zal 7 opeenvolgende dagen gedragen moeten worden door de
deelnemers (kinderen, adolescenten of de 300 volwassenen die deelnemen aan de
validatiestudie). De accelerometer moet ter hoogte van de rechterheup gedragen worden
(met het dopje naar onder!) vanaf het moment dat de deelnemer ontwaakt tot het moment
dat hij weer gaat slapen. Tijdens wateractiviteiten moet de deelnemer de accelerometer
afdoen (douchen, bad nemen of zwemmen.). De deelnemer zal een gebruiksaanwijzing
krijgen en een dagboekje dat ingevuld moet worden met de tijdstippen dat de accelerometer
is aan- en afgedaan en de reden hiervoor.
Elke enquêteur ontvangt een aantal accelerometers, een USB-kabel en een plectrum om de
accelerometer te openen.
Voor het initialiseren van de accelerometers en de verzamelde data over te zetten naar de
PC wordt het programma “Actilife ” gebruikt (zie figuur 2 en 3) . Dit programma werd
geïnstalleerd op de laptop die elke enquêteur ontvangt van het WIV-ISP. Apparaten kunnen
verbonden worden voor of na Actilife opgestart wordt. Tabel 1 geeft een overzicht van de
kolommen met uitleg.
76
Figuur 9 – Screenshot programma Actilife
Figuur 10 – Actilife startscherm
77
Tabel 1 – Overzicht kolommen in Actilife met uitleg
Kolom
Uitleg
STATUS
De “Status” kolom geeft de huidige status van het aangesloten
apparaat weer. Volgende statussen zijn mogelijk: “Ready,” “Idle,”
“Initializing,” “Finished Initializing,” “Updating,” “Downloading,”
“Finished Downloading,” or “Finished Creating Clinical Report.”
PROGRESS
De “Progress” kolom bevat de vooruitgangbalk die de vooruitgang
naar de status weergegeven in de “Status” kolom weergeeft.
BATTERY
VOLTAGE
Deze kolom geeft de voltage van de batterij van het apparaat weer en
het opgeladen percentage (bv. 4.00 V (81%))
CURRENT DATA Deze kolom geeft het huidige totale aantal dagen, uren, minuten en
RECORDED
seconden van geregistreerde gegevens op het apparaat weer.
EPOCH/SAMPLE
RATE
SUBJECT NAME
START
TIME
STOP
TIME
DATE
DATE
AXIS ENABLED
30 Hz (standaard)
Deze kolom geeft de naam van de huidige subject die op het
apparaat is opgeslagen weer. Voor de studie zal hier altijd de unieke
ID code van de deelnemer staan. (8-delig nummer)
& Deze kolom geeft de startdatum en -tijd geprogrammeerd op het
apparaat weer.
& Deze kolom geeft de stopdatum en -tijd geprogrammeerd op het
apparaat weer. Dit moet leeg zijn.
De “Axis Enabled” kolom geeft aan welke assen gebruikt en
opgeslagen worden. Dit moet steeds “3” zijn (verticale, horizontale,
en laterale assen).
78
1.
OVERZICHT
Stap
1
Laad de accelerometer volledig op (100%) door de accelerometer te
verbinden met de USB-poort van de laptop (USB-kabel).
Stap
2
Initialiseren van de accelerometer, waarbij volgende parameters worden
ingesteld:
 “Select Start time”: geef hier de startdatum en uur in (stel de dag na
het eerste huisbezoek in)
 “Subject Name”: unieke ID code participant (8 cijfers)
Selecteer de “Initialize 1 Device” knop
Stap
3
De deelnemer draagt de accelerometer gedurende 7 dagen.
Stap
4
Zet de verzamelde gegevens van de accelerometer over naar de PC
- Vink in “Download Naming Convention” “Subject Name” aan.
- Vergeet niet om bij “Download Options” “Create AGD File (GT3X+)”
aan te vinken. Hierbij moeten de volgende parameters ingesteld
worden:
 Epoch: 15 seconds (voor kinderen en adolescenten) en 60
seconds (voor volwassenen)
 # of axes: 3
 “Steps”, “Lux”, “Inclinometer” en “Low Frequency Extension”
uitvinken
Selecteer de “Download All Devices” knop
Voor nieuw gebruik herhaal stap 1 en 2
2.
OPLADEN VAN DE ACCELEROMETERS
Het is erg belangrijk dat de batterij van elke accelerometer volledig opgeladen is voor elk
nieuw gebruik (volledig opgeladen = 4.20 volt). Dit opladen gebeurt automatisch door het
apparaat te verbinden met een USB-poort van de laptop (met gebruik van de bijgeleverde
USB-kabel). De tijd om de batterij op te laden is afhankelijk van het resterende batterijleven,
maar het zal gewoonlijk niet meer dan 4 uur duren om een lege batterij volledig op te laden.
Als de batterij volledig is opgeladen zal een groen LED lampje oplichten. Als de batterij te
leeg is tijdens gebruik (onder 3.1 volt), zal het apparaat niet voldoende vermogen hebben
om gegevens te verzamelen. Het batterijniveau, weergegeven in volt, kan elk moment
geraadpleegd worden met het Actilife® programma door het apparaat te verbinden.
79
Belangrijk: Actilife® zal geen initialisatie van de accelerometer toelaten indien het
batterijniveau onder de 3.85 volt is!
3.
INITIALISEREN VAN ACCELEROMETERS
Figuur 11 - Hoofdscherm
Selecteer het selectievakje van het apparaat dat geïnitialiseerd moet worden en klik op de
“Initialize” knop onder het “Devices” scherm (zie figuur 4). Een nieuw scherm gelijkaardig
aan figuur 5 zal verschijnen.
80
Figuur 12 – Initialisatie van accelerometer
4. HET INSTELLEN VAN DE PARAMETERS
Stel volgende data collectie parameters in:
 “Select Start time”: geef hier de startdatum en uur in (stel de dag na het eerste
huisbezoek in). Stel het start uur vroeg genoeg in (bv. 05.00 AM).
 “Use stop time”: dit NIET selecteren (er wordt geen stopdatum gebruikt)
 Sample rate: 30 Hz (dit is standaard)
 Flash LED control: alles uitvinken
 Idle Sleep Mode: Enabled
81
4.1.
INFORMATIE VAN DE DEELNEMER
De unieke ID code van de deelnemer (8-delig nummer) moet ingevoerd worden in het
“Subject Name” veld (zie figuur 6). Deze gegevens worden opgeslagen op het apparaat en
zullen ter beschikking zijn tijdens het downloaden van de gegevens. Het is van groot belang
dit nummer in te geven om nadien te weten welke accelerometer door welke deelnemer
werd gedragen (belangrijk indien meerdere accelerometers werden ontvangen).
Figuur 13 - Initialisatie van accelerometer (informatie van de deelnemer)
In aanvulling van de “Subject Name” hoeft GEEN extra informatie ingegeven worden (bv.
gender, height, weight, …). Selecteer de “Initialize 1 Device” knop en vervolgens wordt in de
“Status” kolom de vooruitgang weergegeven (zie figuur 4). Als de initialisatie volledig is, kan
het apparaat verwijderd worden.
Belangrijk: Als een apparaat een batterijniveau lager dan 4.1 volt heeft, raden wij aan
om deze verbonden te laten, zodat het eerst volledig opgeladen kan worden. Een
nieuw batterijniveau kan bekeken worden door het selecteren van de “Refresh all”
knop.
Het is zéér belangrijk dat het dopje van de accelerometer na initialisatie terug goed
gesloten wordt voor bescherming tegen vocht !!!
82
5.
GEGEVENS VAN ACCELEROMETER OVERZETTEN NAAR PC
Alvorens de accelerometer voor een andere deelnemer te gebruiken moeten eerst de vorige
verzamelde gegevens overgezet worden naar de PC!
Om de gegevens van de accelerometer over te zetten van het apparaat naar de PC,
selecteer het apparaat en klik vervolgens op “Download”. Er zal een scherm zoals figuur 7
verschijnen.
Figuur 14 – Download scherm
Vink in Download Naming Convention “Subject Name” aan. Zo krijgt de file de naam van de
deelnemer die werd ingegeven bij initialisatie (dit is de unieke ID code). Vergeet niet om bij
Download Options “Create AGD File (GT3X+)” aan te vinken om de bestanden naar *.agd
formaat om te zetten tijdens het downloaden. Hierbij moeten de volgende parameters
ingesteld worden:
- Epoch: 15 seconds (voor kinderen en adolescenten) en 60 seconds (voor
volwassenen)
- # of axes: 3
- “Steps”, “Lux”, “Inclinometer” en “Low Frequency Extension” uitvinken
Als men op de knop “Download All Devices” klikt, zullen alle gegevens automatisch
gedownload
worden
naar
de
geselecteerde
folder
(“Select
Download”)
(D:\DATA\ACTIGRAPH\Downloads\) (zie figuur 8).
Figuur 15 – Instellingen downloaden
83
Als het downloaden voltooid is verschijnt er in de status kolom “Finished downloading” (zie
figuur 9). Door te klikken op deze link, kom je automatisch in de folder waar de *.agd
bestanden opgeslagen werden (D:\DATA\ACTIGRAPH\Downloads\) (zie figuur 10).
Controleer na elke downloadbeurt of het bestand in deze map terug te vinden is.
Figuur 16 – Hoofdscherm na voltooiing downloaden
Figuur 17 – Actilife *.agd file na downloaden
84
6.
BESTANDEN UPLOADEN NAAR SERVER WIV-ISP
De documenten krijgen automatisch de naam doordat u het ID-nummer van de
geselecteerde persoon hebt ingegeven. Vervolgens wordt deze bestandsnaam aangevuld
met de ‘epoch’ lengte. Het verzenden gebeurt naar het team gebeurt automatisch volgens
de aangegeven procedure.
85
BIJLAGEN
Bijlage 1 : Uitnodigingsbrief kinderen
Bijlage 2: Ontvangstformulier
Bijlage 3: Spreidingskaart
Bijlage 4: Informatieformulier kinderen
Bijlage 5: Toestemmingsformulier voor kinderen
Bijlage 6: Gezondheidsvragenlijst – kinderen
Bijlage 7: Dagboek bewegingsmeter – kinderen en adolescenten
Bijlage 8: Food Frequency Questionnaire – kinderen
Bijlage 9: informatiebrochure – volwassenen
Bijlage 10: toestemmingsformulier – adolescenten en volwassenen
Bijlage 11: Dagboek bewegingsmeter – volwassenen
Bijlage 12: Inhoud van de verschillende vragenlijsten
Bijlage p. 1
BIJLAGE 1: UITNODIGINGSBRIEF - KINDEREN
Geachte ouder(s),
Hiermee wordt uw kind, <Voornaam> vriendelijk uitgenodigd om deel te nemen aan de
tweede
Belgische
Volksgezondheid
voedselconsumptiepeiling.
organiseert
voor
de
tweede
Het
Wetenschappelijk
maal
een
onderzoek
Instituut
naar
de
voedingsgewoonten van de Belgische bevolking, een initiatief van de federale
overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
Dit onderzoek is van groot belang om een effectief voedingsbeleid te ontwikkelen dat dichter
bij de behoeften van de Belg staat en om eventueel nieuwe voedingsaanbevelingen voor
België te formuleren. De resultaten zijn belangrijk om de gezondheid van de bevolking te
verbeteren en de voedselveiligheid te bewaken.
Uw kind maakt deel uit van de 3200 personen die willekeurig geselecteerd werden voor
vrijwillige deelname aan deze studie. Volgend op dit schrijven, zal één van onze
vertegenwoordigers u binnen de 15 dagen contacteren per telefoon (of in persoon) om
een afspraak te maken voor een eerste van twee huisbezoeken. Wanneer u niet thuis bent,
zal hij/ze een kaartje achterlaten met contactgegevens en een nieuwe datum voor een
volgend bezoek. Er zullen in totaal twee interviews plaatsvinden, op twee verschillende
dagen, met 2 tot 3 weken ertussen. Elk interview duurt ongeveer één uur en zal plaatsvinden
bij u thuis op een moment dat u het best past.
Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid staat volledig borg voor dat het
privéleven van u en uw kind beschermd worden, zoals wettelijk voorzien. Bovendien zijn
alle van onze medewerkers gebonden door het beroepsgeheim.
Meer informatie over deze studie vindt u in de bijgevoegde brochure. U kunt uiteraard onze
vertegenwoordiger bijkomende vragen stellen. Verder kunt u met uw vragen vrijblijvend
terecht bij één van de onderzoekers van ons Instituut:
Mevr. Sofie Van Den Abeele: 02/642 47 24
Mevr. Sarah Bel: 02/642 57 30
E-mail: [email protected]
Voor meer informatie kunt u eveneens onze website consulteren: http://www.fcs.wivisp.be/nl
Bijlage p. 2
Het welslagen van dit onderzoek hangt van u af! Wij hopen van harte dat u mee wilt
werken aan de gezondheid van de Belgische bevolking, door deel te nemen aan deze
studie. Als blijk van waardering voor uw tijd krijgt iedere deelnemer een cadeaucheque van
10 €.
Alvast hartelijk dank voor uw medewerking.
Bijlage p. 3
BIJLAGE 2: ONTVANGSTFORMULIER
RF.01.
Bestaat het adres van de geselecteerde persoon, zoals vermeld in de ‘lijst van adressen’?
Ja
Neen
Omschrijf kort de situatie:
…………………………………………………………………………………………………
DEFINITIEVE STATUS : ANDERE
RF.02.
Zijn er indicaties dat de geselecteerde persoon vermeld in de ‘lijst van adressen’ woonachtig is op desbetreffend
adres?
Ja
Neen
Omschrijf kort de situatie:
………………………………..………………………………………………………………..
DEFINITIEVE STATUS : ANDERE
RF.03.
Beantwoordt de geselecteerde persoon aan de selectiecriteria?
Ja
Neen
(bv. gevangenis, psychiatrische instelling, rust- en verzorgingstehuis, …)
Omschrijf kort de situatie:
………………………………..………………………………………………………………..
DEFINITIEVE STATUS : ANDERE
RF.04.
Was er een contact met de geselecteerde persoon, eventueel na verschillende contactpogingen?
Ja
Neen
Omschrijf kort de situatie:
…………………………………………………………
DEFINITIEVE STATUS: ONBEREIKBAAR
-> beantwoord LO.01. en LO.02. (volgende pagina)
Bijlage p. 4
RF.05
Heeft de geselecteerde persoon deelgenomen aan het eerste interview?
Ja
Neen
Geef de reden van weigering aan:
Persoon spreekt noch Nederlands noch Frans……
DEFINITIEVE STATUS : WEIGERING
RF.06
Heeft de geselecteerde persoon
deelgenomen aan het tweede
interview?
Ja
Desinteresse …………………………………………
1
Tijdsgebrek …………………………………..………
2
Gezondheidsredenen ……………………….………
3
Leeftijdsredenen …………………………….………
4
Andere reden…………………………………………
5
Neen
Omschrijf andere
…………………………………………………………
DEFINTIEVE
STATUS:
DEFINTIEVE STATUS:
DEFINITIEVE STATUS : WEIGERING
INTERVIEWS
WEIGERING 2
-> beantwoord LO.01. en LO.02. (zie achterkant)
AFGEWERKT
Bijlage p. 5
Geef, voor de geselecteerde persoon, aan of alle gegevens werden verzameld.
Zoniet, geef aan waarom niet.
INGEVULD
NIET
NIET INGEVULD
INGEVULD
VANWEGE
VANWEGE
ANDERE REDEN
OMSCHRIJVING
“ANDERE REDEN”
WEIGERING
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
1
2
3
………………………
01. CAPI vragenlijst................................................
02. EPIC-soft interview 1 ........................................
03. EPIC-soft interview 2 ........................................
04. Voedselfrequentievragenlijst
(FFQ) ...............................................................
05. Voedselveiligheid vragenlijst
(FSQ) ...............................................................
06. Envelopvragen .................................................
07. Accelerometer .................................................
08. Dagboekje accelerometer ................................
09. Antropometrische gegevens ............................
Voor weigerende of niet contacteerbare personen dient de volgende informatie genoteerd te worden.
HUISVESTING
LO.01.
Omschrijf de aard van de woning:
Eengezinswoning aaneengesloten rijwoning……………………………….
1
Eengezinswoning half open bebouwing…………………………………….
2
Eengezinswoning open bebouwing………………………………………….
3
Woning in appartement met twee woningen…………………………………
4
Woning in appartement met drie tot negen woningen………………………
5
Woning in appartement met tien of meer woningen………………………
6
Gemeubelde kamer of studio………………………………………………….
7
Bijlage p. 6
Andere, preciseer : ………………………………………………………………
LO.02.
8
Hoe zou u de omgeving van de woning omschrijven?
Een rurale of semi-rurale omgeving…………………………………………..
1
Residentiële zone met tuinen………………………………………………….
2
Dicht bewoonde residentiële zone, vaak met tuinen………………………..
3
Residentiële zone met de meeste bewoning in appartementen…………...
4
Commerciële zone………………………………………………………………
5
Industriële zone…………………………………………………………………
6
Zone voornamelijk samengesteld uit kantoren………………………………
7
Andere, preciseer: ………………………………………………………………
8
Bijlage p. 7
BIJLAGE 3: SPREIDINGSKAART
Rappel du 1er interview
jour du
rappel
jour du
interview
Rappel du 2nd interview
Dimanche
Lundi
Mardi
Mercredi
Jeudi
Vendredi
Samedi
Dimanche
Lundi
Mardi
Mercredi
Jeudi
Vendredi
Samedi
Lundi
Mardi
Mercredi
Jeudi
Vendredi
Samedi
Dimanche
Lundi
Mardi
Mercredi
Jeudi
Vendredi
Samedi
Dimanche
1
date
2
date
3
date
4
date
5
date
6
date
7
date
8
date
9
date
10
date
Bijlage p. 8
BIJLAGE 4: INFORMATIEFORMULIER (OUDERS)
Project: Belgische Voedselconsumptiepeiling 2014
1. Waarom voeren we deze studie uit?
De Belgische voedselconsumptiepeiling is een onderzoek naar de voedings- en
leefgewoonten van de bevolking in België. Dit onderzoek werd voor het eerst
uitgevoerd in 2004 en kent in 2014 een tweede editie. Hierbij worden 3200 personen
tussen 3 en 64 jaar bevraagd.
De
doelstellingen
van
voedingsgewoonten,
dit
de
gezondheidsgerelateerde
onderzoek
kennis
en
leefgewoonten
zijn
het
attitude
beschrijven
m.b.t.
van
de
voedselveiligheid,
(lichaamsbeweging,
tabak,
…),
de
gezondheidstoestand en de lichaamsafmetingen (lengte, gewicht en buikomtrek)
van de bevolking.
2. Wie voert deze studie uit?
Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP) is een federale
wetenschappelijke onderzoeksinstelling die streeft naar een verbetering en
bescherming van de gezondheid van de bevolking via wetenschappelijk onderzoek
en systematische opvolging van de volksgezondheid. Wij voeren deze studie uit op
vraag
van
Mevrouw
Volksgezondheid.
De
Laurette
studie
Onkelinx,
wordt
mede
Minister
van
gefinancierd
Sociale
door
de
Zaken
en
Federale
Overheidsdienst voor Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu en het WIV-ISP. De coördinatie van de voedselconsumptiepeiling gebeurt
door de afdeling Voeding en Gezondheid dat valt onder de operationele directie
Volksgezondheid en Surveillance van het WIV-ISP.
Bijlage p. 9
3. Wie neemt deel?
We hebben willekeurig 3200 personen geselecteerd in België die de hele bevolking
zullen vertegenwoordigen. Uw kind maakt deel uit van deze groep geselecteerde
personen die gevraagd worden om deel te nemen aan dit onderzoek.
De deelname van uw kind en uw medewerking zijn erg belangrijk voor het welslagen
van dit onderzoek. De gegevens die u ons bezorgt worden immers gebruikt om het
Belgische gezondheidsbeleid te ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat u en uw kind
meewerken aan deze studie ook omdat uw kind de andere kinderen in uw regio
vertegenwoordigt.
Uw deelname is weliswaar volledig vrijwillig. U heeft het recht te weigeren om deel te
nemen aan deze studie en om op elk moment eruit te stappen. Indien uw kind
deelneemt
aan
deze
studie
vragen
wij u
een
toestemmingsformulier te
ondertekenen.
4. Waaruit bestaat de deelname?
De informatie wordt verzameld aan de hand van twee interviews die zullen
plaatsvinden bij uw thuis en één telefoongesprek. Een medewerker van het WIV-ISP
zal contact met u opnemen om een afspraak te maken.
Het eerste huisbezoek duurt ongeveer één uur. Het tweede huisbezoek is 2 tot 4
weken later voorzien en duurt ongeveer één uur en 15 minuten.
Tijdens het eerste huisbezoek zal een algemene vragenlijst (over uw kind)
afgenomen worden door de medewerker. Eén tot twee dagen nadien zal u gevraagd
worden gedurende één dag een voedingsdagboek van uw kind bij te houden. In het
Bijlage p. 10
voedingsdagboek dient u alle voeding en dranken te registreren die uw kind de
laatste 24 uur geconsumeerd heeft (vanaf het moment dat hij/zij wakker werd tot
hij/zij de volgende dag wakker wordt). Eén dag tot twee dagen nadien zal u
telefonisch gecontacteerd worden voor een interview rond de voedingsinname van
uw kind aan de hand van dit ingevuld voedingsdagboek. U hoeft aan de enquêteur
alleen te herhalen wat u in dit dagboek genoteerd heeft.
U zal ook gevraagd worden om tussen de twee huisbezoeken twee schriftelijke
vragenlijsten (rond voedselfrequentie en de gezondheidstoestand van uw kind) in te
vullen. Uw kind zal gevraagd worden om gedurende 7 dagen een bewegingsmeter
(accelerometer) te dragen. Dit is een klein toestelletje dat rond de middel gedragen
moet worden en dat uw lichaamsbeweging registreert. Het dient gedragen te worden
van ’s morgens onmiddellijk na het opstaan tot vlak voor het slapengaan. U zal al het
nodige materiaal tijdens het eerste huisbezoek ontvangen.
Het tweede huisbezoek zal bestaan uit een tweede interview rond de
voedingsinname van uw kind aan de hand van een tweede voedingsdagboek
dewelke u één tot twee dagen voordien heeft ingevuld. Ten slotte zal de lengte,
gewicht en de buikomtrek van uw kind gemeten worden.
Als blijk van waardering voor deelname aan deze studie zal na uw volledige
deelname via de post een cadeaucheque van 10 euro ontvangen. Als het onderzoek
is afgerond, krijgt u bovendien persoonlijk een samenvatting van de resultaten.
5. Wat zijn de risico’s van deze studie?
U en uw kind nemen geen enkel risico door het deelnemen aan deze studie. Dit
onderzoek werd beoordeeld en goedgekeurd door het Ethisch Comité van de
Universiteit Gent. Deze is onafhankelijk van de onderzoekers en heeft de taak de
rechten, veiligheid, welzijn en waardigheid van de personen die deelnemen aan de
studie te beschermen.
Conform de Belgische wet van 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke
persoon (artikel 29), is de opdrachtgever, zelfs foutloos, aansprakelijk voor alle
schade die de deelnemer of zijn rechthebbenden opliepen, wanneer de schade
rechtstreeks of onrechtstreeks verband vertoont met de studie. De opdrachtgever
van deze studie heeft een verzekering afgesloten die deze aansprakelijkheid dekt.
Bijlage p. 11
6. Hoe zit het met de vertrouwelijkheid?
In overeenstemming met de Belgische wet van 8 december 1992 en de Belgische
wet van 22 augustus 2002 zal uw persoonlijke levenssfeer worden gerespecteerd.
Deze studie werd bovendien goedgekeurd door de Commissie voor bescherming
van de persoonlijke levenssfeer. De onderzoekers van het Wetenschappelijk
Instituut
Volksgezondheid
gaan
enkel
gebruik
maken
van
gecodeerde
persoonsgegevens. Alle verzamelde gegevens gaan geïdentificeerd worden door
een anonieme code, waardoor het onmogelijk zal zijn om een link te leggen tussen
uw naam (of adres) en de verzamelde gegevens. U hebt op elk moment van de
studie het recht tot toegang en tot eventuele aanpassing van uw persoonlijke
verzamelde gegevens.
7. Hoe gaan de resultaten van deze studie gebruikt worden?
Een voedselconsumptiepeiling maakt het mogelijk om gezondheidsproblemen in de
bevolking gerelateerd aan voeding op te sporen. Het is ook een middel om sociale
ongelijkheden in voedingsgewoonten te identificeren en de noden van de bevolking
in België in kaart te brengen. Deze gegevens kunnen verder door beleidsmakers
gebruikt worden om een effectiever gezondheidsbeleid te ontwikkelen of een
uitgevoerd gezondheidsbeleid te evalueren en om nieuwe voedingsaanbevelingen te
formuleren. In 2005 werden op basis van de resultaten van de eerste
voedselconsumptiepeiling bijvoorbeeld initiatieven genomen voor het verbeteren van
de voedingskwaliteit van schoolmaaltijden en door de voedingsindustrie om gezonde
voedingsmiddelen toegankelijker te maken. De resultaten zijn dus van groot belang
om zowel uw eigen gezondheid als die van de bevolking te verbeteren. Bovendien
kunnen door de door u verschafte informatie initiatieven ingesteld worden om de
voedselveiligheid te bewaken.
De algemene resultaten gaan publiekelijk gepresenteerd worden aan het einde van
de studie. Tevens gaat een rapport ter beschikking gesteld worden voor
geïnteresseerde personen. De gegevens van dit onderzoek gaan ook gebruikt
worden voor publicaties in internationale wetenschappelijke tijdschriften of
gepresenteerd worden op wetenschappelijke bijeenkomsten. Deze publicaties en
presentaties gaan geen persoonlijke gegevens over u bevatten.
Bijlage p. 12
BIJLAGE 5: TOESTEMMINGSFORMULIER (MINDERJARIGEN)
Project: Belgische Voedselconsumptiepeiling 2014
1. Wij,
ondergetekenden,
(naam,
voornaam)
………..…………………………………………, ouders of voogd van (naam en
voornaam van het kind) …………………………………………………………
hebben uitleg gekregen over de aard, het doel en de duur van het onderzoek en
zijn op de hoogte van hetgeen van ons en ons kind verwacht wordt. De
eventuele risico’s en voordelen van het onderzoek werden toegelicht.
2.
Wij hebben de tijd en mogelijkheid gehad om vragen te stellen en al onze vragen
werden naar tevredenheid beantwoord. Wij hebben het informatieformulier en
een kopie van dit ondertekende en gedateerde toestemmingsformulier
ontvangen. Wij verklaren dat wij ons kind geïnformeerd hebben op een
manier aangepast volgens zijn/haar leeftijd en capaciteit tot begrijpen.
3. Wij hebben de informatie die we ontvangen hebben gelezen en begrepen en
gaan
akkoord
dat
ons
kind
deelneemt
aan
de
Belgische
voedselconsumptiepeiling
2014
die
wordt
uitgevoerd
door
het
Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid.
4.
Wij nemen uit vrije wil deel aan het onderzoek. Wij kunnen de deelname van ons
kind op elk gewenst moment stopzetten zonder enig nadeel voor ons en zonder
de noodzaak van onze beslissing te rechtvaardigen. Wij en ons kind hebben het
recht om te weigeren om op één of meerdere vragen te antwoorden.
5.
Wij gaan ermee akkoord dat de verzamelde gegevens gebruikt zullen worden
voor wetenschappelijke doeleinden, die gerelateerd zijn met de doelstellingen
van het onderzoek. De verwerking van de persoonsgegevens zullen in
overeenstemming met de Belgische wet van 8 december 1992 “tot bescherming
van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van
persoonsgegevens” uitgevoerd worden. Onze naam en persoonlijke gegevens
zullen vertrouwelijk gebruikt worden. De wetenschappers die verantwoordelijk
zijn voor het onderzoek en de gegevens verwerken verbinden zich ertoe de
vertrouwelijkheid van de gegevens te respecteren.
6. Wij zijn op de hoogte dat deze studie werd onderzocht en goedgekeurd door het
Ethisch Comité van de universiteit van Gent.
7. Wij zijn geïnformeerd over het bestaan van een verzekering die de
aansprakelijkheid, zelfs foutloos, dekt conform aan Artikel 29 van de Wet van 7
mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon.
8. Wij geven toestemming om de resultaten van dit onderzoek, die altijd anoniem
zullen zijn, te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden vermeld in het
informatieformulier, en dit in overeenstemming met de ethische normen van
wetenschappelijke onderzoek.
Bijlage p. 13
9.
Wij zijn op de hoogte dat wij te allen tijde toegang kunnen krijgen tot onze
persoonlijke gegevens en eventueel de nodige verbeteringen kunnen laten
aanbrengen. Deze gegevens worden bewaard gedurende de tijd die nodig is
voor het analyseren en tot een maximum van 30 jaar.
10. Wij geven toestemming om later opnieuw te worden gecontacteerd in het kader
van een opvolgingsonderzoek van de Belgische voedselconsumptiepeiling (kruis
aan):
Ja
Neen
11. Wij stemmen in dat onze gegevens en die van ons kind bij aanleiding van een
volgend onderzoek mogen gekoppeld worden aan andere gegevens, zoals
bijvoorbeeld informatie over onze toekomstige gezondheid (kruis aan):
Ja
Neen
Jullie worden verzocht te schrijven “Gelezen en goedgekeurd”
Handtekening van de ouder(s) of voogd
(dag/maand/jaar)
Handtekening van de deelnemer (indien ouder dan 12 jaar)
Datum
Datum
(dag/maand/jaar)
Bijlage p. 14
BIJLAGE 6: VRAGENLIJST OVER DE GEZONDHEID - Kinderen
HS01. Hoe is de algemene gezondheidstoestand van uw kind?
Zeer goed
Goed
Gaat wel (redelijk)
Slecht
Zeer slecht
Ik weet het niet
Hieronder worden een aantal ziekten of aandoeningen opgesomd. Heef uw kind in de
afgelopen 12 maanden één van de volgende ziekten of aandoeningen gehad?
Ja
HS07
Diabetes of suikerziekte
HS08
Hypertensie (= verhoogde bloeddruk)
HS09
HS11
Neen
Weet niet
Hypercholesterolemie (= te hoog
cholesterolgehalte)
Voedingsallergie of voedingsintolerantie
Bijlage p. 15
BIJLAGE 7: DAGBOEK BEWEGINGSMETER – kinderen en adolescenten
Nummer deelnemer: |___||___||___||___||___||___||___||___|
Voornaam deelnemer:
_________________________________
Nummer enquêteur: |___||___||___| Startdag: _______________________ Startdatum: |___||___| / |___||___| / |___||___||___||___|
Gelieve elke morgen en avond te noteren wanneer u (of uw kind) de bewegingsmeter aandeed en uitdeed. Gelieve ook te noteren
wanneer
u
(of uw kind) de bewegingsmeter NIET droeg en waarom (zie grijze deel). Het is niet de bedoeling hem te pas en te onpas af te
nemen, maar enkel wanneer u echt niet anders kan. Dit dagboek dient nadien samen met de bewegingsmeter afgegeven te worden.
Datum
maandag
10/03/2014
07:00
21:30
NIET GEDRAGEN
Tijdsduur
Situatie
Afnemen - Aandoen
- School
- Verplaatsing
- Vrijetijd
14.00-15.00
17.00-17.30
School
Vrijetijd
Beschrijving van activiteit
-
Intensiteit van
activiteit
Bv. sportles,…..
Bv. fiets, bus,….
Bv. judo, volleybal,…..
Zwemmen
Slapen
-
Vermoeiend
Niet-vermoeiend
Vermoeiend
/
Dag 2
Dag 1
Vb:
GEDRAGEN
Tijdstip
Tijdstip
Aandoen ’s
Afnemen
morgens
’s avonds
Bijlage p. 16
GEDRAGEN
Tijdstip
Tijdstip
Aandoen ’s
Afnemen
morgens
’s avonds
NIET GEDRAGEN
Tijdsduur
Situatie
Afnemen - Aandoen
- School
- Verplaatsing
- Vrijetijd
Beschrijving van activiteit
-
Bv. sportles,…..
Bv. fiets, bus,….
Bv. judo, volleybal,…..
Intensiteit van
activiteit
-
Vermoeiend
Niet-vermoeiend
Dag 7
Dag 6
Dag 5
Dag 4
Dag 3
Datum
Bijlage p. 17
Bijlage 8: FFQ kinderen
Een voorbeeld van een pagina.
Bijlage p. 18
BIJLAGE 9: INFORMATIEFORMULIER (VOLWASSENEN-ADOLESCENTEN)
Project: Belgische Voedselconsumptiepeiling 2014
8. Wat is de Belgische voedselconsumptiepeiling?
De Belgische voedselconsumptiepeiling is een onderzoek naar de voedings- en
leefgewoonten van de bevolking in België. Dit onderzoek werd voor het eerst
uitgevoerd in 2004 en kent in 2014 een tweede editie. Hierbij worden 3200 personen
tussen 3 en 64 jaar bevraagd.
De
doelstellingen
van
voedingsgewoonten,
dit
de
gezondheidsgerelateerde
onderzoek
kennis
en
leefgewoonten
zijn
attitude
het
beschrijven
m.b.t.
van
de
voedselveiligheid,
(lichaamsbeweging,
tabak,
…),
de
gezondheidstoestand en de lichaamsafmetingen (lengte, gewicht en buikomtrek)
van de bevolking.
9. Wie zijn wij?
Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP) is een federale
wetenschappelijke onderzoeksinstelling die streeft naar een verbetering en
bescherming van de gezondheid van de Belgische bevolking via wetenschappelijk
onderzoek en systematische opvolging van de volksgezondheid. Wij voeren deze
studie uit op vraag van Mevrouw Laurette Onkelinx, Minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid.
De
studie
wordt
mede
gefinancierd
door
de
Federale
Overheidsdienst voor Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu en door het WIV-ISP. De coördinatie van de voedselconsumptiepeiling
gebeurt door de afdeling Voeding en Gezondheid dat valt onder de operationele
directie Volksgezondheid en Surveillance van het WIV-ISP.
10. Wie neemt deel?
We hebben willekeurig 3200 personen geselecteerd in België die de hele bevolking
zullen vertegenwoordigen. U maakt deel uit van deze groep geselecteerde personen
die gevraagd worden om deel te nemen aan dit onderzoek.
Bijlage p. 19
Uw deelname is erg belangrijk voor het welslagen van dit onderzoek. De gegevens
die u ons bezorgt worden immers gebruikt om het Belgische gezondheidsbeleid te
ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat u meewerkt aan deze studie omdat u andere
mensen in uw regio vertegenwoordigt.
Uw deelname is weliswaar volledig vrijwillig. U heeft het recht te weigeren om deel te
nemen aan deze studie en om op elk moment eruit te stappen. Indien u deelneemt
aan deze studie vragen wij u een toestemmingsformulier te ondertekenen.
11. Waaruit bestaat uw deelname?
De informatie wordt verzameld aan de hand van twee interviews die plaatsvinden bij
uw thuis. Een medewerker van het WIV-ISP zal contact met u opnemen om een
afspraak te maken.
Zowel het eerste als het tweede huisbezoek duren ongeveer 1 uur en 15 minuten.
Het tweede huisbezoek is 2 tot 4 weken later voorzien.
Tijdens het eerste huisbezoek vindt een interview in verband met uw
voedingsinname
plaats
en
worden
enkele
vragen
gesteld
rond
uw
gezondheidsgerelateerde leefstijl.
U zal ook gevraagd worden om tussen de twee huisbezoeken twee schriftelijke
vragenlijsten (rond voedselfrequentie en uw gezondheidstoestand) te beantwoorden.
Alle adolescenten en sommige volwassenen worden bovendien gevraagd om
gedurende 7 dagen een bewegingsmeter (accelerometer) te dragen. Dit is een klein
toestelletje dat rond de middel gedragen moet worden en dat uw lichaamsbeweging
registreert. Het dient gedragen te worden van ’s morgens onmiddellijk na het
Bijlage p. 20
opstaan tot vlak voor het slapengaan. U zal al het nodige materiaal tijdens het eerste
huisbezoek ontvangen.
Het tweede huisbezoek bestaat uit een tweede interview in verband met uw
voedingsinname, enkele vragen in verband met voedselveiligheid (en eventueel
lichaamsbeweging) en een meting van uw lengte, gewicht en buikomtrek.
Als blijk van waardering voor uw deelname aan deze studie zal u na uw volledige
deelname via de post een cadeaucheque van 10 euro ontvangen. Als het onderzoek
is afgerond, krijgt u bovendien persoonlijk een samenvatting van de resultaten.
12. Wat zijn de risico’s van deze studie?
U neemt geen enkel risico door het deelnemen aan deze studie. Dit onderzoek werd
beoordeeld en goedgekeurd door het Ethisch Comité van de Universiteit Gent. Deze
is onafhankelijk van de onderzoekers en heeft de taak de rechten, veiligheid, welzijn
en waardigheid van de personen die deelnemen aan de studie te beschermen.
Conform de Belgische wet van 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke
persoon (artikel 29), is de opdrachtgever, zelfs foutloos, aansprakelijk voor alle
schade die de deelnemer of zijn rechthebbenden opliepen, wanneer de schade
rechtstreeks of onrechtstreeks verband vertoont met de studie. De opdrachtgever
van deze studie heeft een verzekering afgesloten die deze aansprakelijkheid dekt.
13. Hoe zit het met de vertrouwelijkheid?
In overeenstemming met de Belgische wet van 8 december 1992 en de Belgische
wet van 22 augustus 2002 zal uw persoonlijke levenssfeer worden gerespecteerd.
Deze studie werd bovendien goedgekeurd door de Commissie voor bescherming
van de persoonlijke levenssfeer. De onderzoekers van het Wetenschappelijk
Instituut
Volksgezondheid
gaan
enkel
gebruik
maken
van
gecodeerde
persoonsgegevens. Alle verzamelde gegevens gaan geïdentificeerd worden door
een anonieme code, waardoor het onmogelijk zal zijn om een link te leggen tussen
uw naam (of adres) en de verzamelde gegevens. U hebt op elk moment van de
studie het recht tot toegang en tot eventuele aanpassing van uw persoonlijke
verzamelde gegevens.
Bijlage p. 21
14. Hoe gaan de resultaten van de studie gebruikt worden?
Een voedselconsumptiepeiling maakt het mogelijk om gezondheidsproblemen in de
bevolking gerelateerd aan voeding op te sporen. Het is ook een middel om sociale
ongelijkheden in voedingsgewoonten te identificeren en de noden van de bevolking
in België in kaart te brengen. Deze gegevens kunnen verder door beleidsmakers
gebruikt worden om een effectiever gezondheidsbeleid te ontwikkelen of een
uitgevoerd gezondheidsbeleid te evalueren en om nieuwe voedingsaanbevelingen te
formuleren. Bijvoorbeeld in 2005 werden op basis van de resultaten van de eerste
voedselconsumptiepeiling bijvoorbeeld initiatieven genomen voor het verbeteren van
de voedingskwaliteit van schoolmaaltijden en door de voedingsindustrie om gezonde
voedingsmiddelen toegankelijker te maken. De resultaten zijn dus van groot belang
om zowel uw eigen gezondheid als die van de bevolking te verbeteren en om de
voedselveiligheid te bewaken. Bovendien kunnen door de door u verschafte
informatie initiatieven ingesteld worden om de voedselveiligheid te bewaken.
De algemene resultaten gaan publiekelijk gepresenteerd worden aan het einde van
de studie. Tevens gaat een rapport ter beschikking gesteld worden voor
geïnteresseerde personen. De gegevens van dit onderzoek gaan ook gebruikt
worden voor publicaties in internationale wetenschappelijke tijdschriften of
gepresenteerd worden op wetenschappelijke bijeenkomsten. Deze publicaties en
presentaties gaan geen persoonlijke gegevens over u bevatten.
Mocht u meer informatie willen over het onderzoek of mocht u nog vragen hebben,
gelieve dan contact op te nemen met:
Dr. Koenraad Cuypers
Mevr. Sarah Bel
E-mail
[email protected]
[email protected]
Telefoon
02/642.57.27
02/642.57.30
Bijlage p. 22
BIJLAGE 10: TOESTEMMINGSFORMULIER (MEERDERJARIGE)
Project: Belgische Voedselconsumptiepeiling 2014
-
Ik,
ondergetekende,
(naam,
voornaam)
…………...………………………………………. heb uitleg gekregen over de aard,
het doel en de duur van het onderzoek en ben op de hoogte van hetgeen van mij
verwacht wordt. De eventuele risico’s en voordelen van het onderzoek werden
toegelicht.
12. Ik heb de tijd en mogelijkheid gehad om vragen te stellen en al mijn vragen
werden naar tevredenheid beantwoord. Ik heb het informatieformulier en een
kopie van dit ondertekende en gedateerde toestemmingsformulier ontvangen.
13. Ik verklaar de informatie gelezen en begrepen te hebben en ga akkoord om
deel te nemen aan de Belgische voedselconsumptiepeiling 2014 die wordt
uitgevoerd door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid.
14. Ik neem uit vrije wil deel aan het onderzoek. Ik kan mijn deelname op elk
gewenst moment stopzetten zonder enig nadeel voor mij en zonder de noodzaak
van mijn beslissing te rechtvaardigen. Ik heb het recht om te weigeren om op
één of meerdere vragen te antwoorden.
15. Ik ga ermee akkoord dat de verzamelde gegevens gebruikt zullen worden voor
wetenschappelijke doeleinden, die gerelateerd zijn met de doelstellingen van het
onderzoek. De verwerking van de persoonsgegevens zullen in overeenstemming
met de Belgische wet van 8 december 1992 “tot bescherming van de
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens”
uitgevoerd worden. Mijn naam en persoonlijke gegevens zullen vertrouwelijk
gebruikt worden. De wetenschappers die verantwoordelijk zijn voor het
onderzoek en de gegevens verwerken verbinden zich ertoe de vertrouwelijkheid
van de gegevens te respecteren.
16. Ik ben op de hoogte dat deze studie werd onderzocht en goedgekeurd door het
Ethisch Comité van de universiteit van Gent.
17. Ik ben geïnformeerd over het bestaan van een verzekering die de
aansprakelijkheid, zelfs foutloos, dekt conform aan Artikel 29 van de Wet van 7
mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon.
18. Ik geef toestemming om de resultaten van dit onderzoek, die altijd anoniem
zullen zijn, te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden vermeld in het
informatieformulier en dit in overeenstemming met de ethische normen van
wetenschappelijke onderzoek.
Bijlage p. 23
19. Ik ben op de hoogte dat ik te allen tijde toegang kan krijgen tot mijn persoonlijke
gegevens en deze kan aanpassen. Deze gegevens worden bewaard gedurende
de tijd die nodig is voor het analyseren en tot een maximum van 30 jaar.
20. Ik geef toestemming om later opnieuw te worden gecontacteerd in het kader van
een opvolgingsonderzoek van de Belgische voedselconsumptiepeiling (kruis
aan):
Ja
Neen
21. Ik stem in dat mijn gegevens bij aanleiding van een volgend onderzoek mogen
gekoppeld worden aan andere gegevens, zoals bijvoorbeeld informatie over mijn
toekomstige gezondheid (kruis aan):
Ja
Neen
U wordt verzocht te schrijven “Gelezen en goedgekeurd”
Handtekening van de deelnemer
Datum
(dag/maand/jaar)
Bijlage p. 24
BIJLAGE 11: DAGBOEK BEWEGINGSMETER – volwassenen validatie studie
Nummer deelnemer: |___||___||___||___||___||___||___||___|
Voornaam deelnemer:
_________________________________
Nummer enquêteur: |___||___||___| Startdag: _______________________ Startdatum: |___||___| / |___||___| / |___||___||___||___|
Gelieve elke morgen en avond te noteren wanneer u de bewegingsmeter aandeed en uitdeed. Gelieve ook te noteren wanneer u
de bewegingsmeter NIET droeg en waarom (zie grijze deel). Het is niet de bedoeling hem te pas en te onpas af te nemen, maar enkel
wanneer u echt niet anders kan. Dit dagboek dient nadien samen met de bewegingsmeter afgegeven te worden.
Datum
Arbeid
tijdstip
van tot
Verplaatsing
Bus, trein, fiets
Van tot
Vrije tijd
activiteit
Van tot
GEDRAGEN
Tijdstip
Aandoen
’s
morgens
Tijdstip
Afnemen
’s
avonds
NIET GEDRAGEN
Tijdsduur
Situatie
Afnemen Aandoen
- Verplaatsing
- Vrijetijd
Beschrijving van
activiteit
-
Vb:
08:00 –
16:00
07:30 – 08:00
16:00 – 16:30
18:00 –
19:00
07:00
21:30
14.0015.00
17.0017.30
Vrijetijd
Bv. sportles,…..
Bv. fiets, bus,….
Bv. judo,
volleybal,….
Bv.
Arbeidsopgave,
…
Zwemmen
Slapen
-
Vermoeiend
Nietvermoeiend
Vermoeiend
/
Dag 1
maandag
10/03/2014
Intensiteit van
activiteit
Bijlage p. 25
Datum
Arbeid
tijdstip
van tot
Verplaatsing
Bus, trein, fiets
Van tot
Vrije tijd
activiteit
Van tot
GEDRAGEN
Tijdstip
Aandoen
’s
morgens
Tijdstip
Afnemen
’s
avonds
NIET GEDRAGEN
Tijdsduur
Situatie
Afnemen Aandoen
- Verplaatsing
- Vrijetijd
Beschrijving van
activiteit
-
-
Vermoeiend
Nietvermoeiend
Dag 7
Dag 6
Dag 5
Dag 4
Dag 3
Dag 2
-
Bv. sportles,…..
Bv. fiets, bus,….
Bv. judo,
volleybal,….
Bv.
Arbeidsopgave,
…
Intensiteit van
activiteit
Bijlage p. 26
BIJLAGE 12: INHOUD VAN DE VRAGENLIJSTEN
1.
VOEDSELFREQUENTIEVRAGENLIJST (FFQ)
Hierbij vindt u extra informatie over de voedselfrequentievragenlijst.
Doelgroep
Geselecteerde persoon.
Kinderen, adolescenten en volwassenen.
Deze vragenlijst wordt schriftelijk ingevuld door de geselecteerde persoon (of
ouder/voogd)
De doelstelling is drievoudig:
- Onderscheid maken tussen niet-consumenten, kleine en grote
consumenten van diverse voedingsmiddelen
Objectieven
- het nagaan van het algemeen voedingspatroon van de respondent
(ontbijt, middagmaal en avondmaal)
- het identificeren van voedingsmiddelen die zelden geconsumeerd worden
(wat niet mogelijk is met enkel twee herhaalde 24-uursvoedingsnavragen)
Het algemene voedingspatroon
Termen en
concepten
Instructies
2.
Per voedingsmiddelencategorie dient aangekruist te worden hoe vaak
doorgaans een bepaald product wordt gebruikt: “Probeer (zo exact mogelijk)
weer te geven hoe vaak u de opgesomde producten eet of drinkt. Denk hierbij
aan uw gemiddelde over een volledig jaar” In deze frequentie tabel heeft men
9 frequentiecategorieën, waarvan per voedingsmiddelen groep steeds 1
categorie dient aangekruist te worden.
Controleer dat de vragenlijst volledig en correct werd ingevuld wanneer u het in
ontvangt neemt tijdens het tweede huisbezoek.
VERDUIDELIJKING ONDERWERPEN VRAGENLIJST
De algemene vragenlijst omvat verschillende modules. Hieronder worden enkele elementen
verduidelijkt.
Samenstelling van het huishouden
Doelgroep
De geselecteerde persoon en leden van het huishouden of voogd (in geval de
geselecteerde persoon een kind is).
Bijlage p. 27
Objectieven
Kinderen, adolescenten en volwassenen.
In kaart brengen van de samenstelling van het huishouden qua grootte,
leeftijdsopbouw, geslacht, relatie met de geselecteerde persoon, huidige studies
of hoogst behaalde diploma. Deze module is onderdeel van de socioeconomische positionering van individuen en huishoudens (naast de module
tewerkstelling).
Samenstelling van het huishouden
De aandacht gaat uit naar de feitelijke samenstelling van het huishouden,
wat verschillend kan zijn van de administratieve samenstelling zoals
geregistreerd staat in het Rijksregister. Concreet: de omstandigheid kan zich
voordoen dat personen, administratief geregistreerd staan op het adres van
de referentiepersoon, maar er feitelijk niet (meer) wonen. Omgekeerd: de
omstandigheid kan zich voordoen dat personen die administratief niet
geregistreerd staan op het adres van de referentiepersoon, maar er feitelijk wel
wonen.
De volgende regels zijn van toepassing:
Termen
en
concepten

Personen die administratief wonen op het adres van de
referentiepersoon maar reeds langer dan 1 jaar feitelijk elders wonen,
worden beschouwd als niet behorend tot het huishouden.

Personen die administratief niet wonen op het adres van de
referentiepersoon maar niet kunnen beschouwd worden als een gast of
logé worden beschouwd als behorend tot het huishouden en dienen
bevraagd te worden.
Via vraag HC0102 wordt de plaats van elk lid van het huishouden in relatie
met de referentiepersoon in kaart gebracht.
De volgorde van de namen is van geen belang, behoudens dat de naam
van de geselecteerde persoon steeds eerst vermeld wordt.
hc0103 en hc0104. Geboortedatum en leeftijd bevraagde
persoon
Kinderen jonger dan 1 jaar krijgen voor de vraag hc0104 de leeftijd “0”.
hc0107 Huidige studierichting: Leg kaart N°1 voor aan de respondent.
OF
hc0108 Hoogst behaalde diploma: Leg kaart N°2 voor aan de
respondent
Gezien de organisatie van het onderwijs in de loop der tijden veranderd is, kan
het voorkomen dat respondenten zich moeilijk terug kunnen vinden in de
Bijlage p. 28
Instructies
gebruikte categorieën.
Zoals hoger vermeld is het van groot belang de correcte samenstelling van het
huishouden in kaart te brengen.
Waarom vragen naar zowel het geboortedatum als de
leeftijd?
De vraag hc0104 dient als controle voor het antwoord op vraag hc0103.
Waarom vragen naar het hoogst behaalde diploma?
FAQ
Deze module is onderdeel van de socio-economische positionering van
individuen en huishoudens.
Wat met een studierichting aangeknoopt, maar niet
afgemaakt?
Zoals de vraagstelling duidelijk aangeeft, wordt enkel gepeild naar hoogste
diploma of hoogste graad. Het gaat dus steeds om studierichtingen en – niveau
die daadwerkelijk en succesvol zijn afgerond.
Algemene voedingsvragen
Doelgroep
Objectieven
Termen en
concepten
Geselecteerde persoon of voogd (in geval de geselecteerde persoon een kind
is).
Kinderen, adolescenten en volwassenen.
Deze module behandelt de voedingsgewoonten en voornamelijk de tijd die
besteed wordt aan het voorbereiden en consumeren van de maaltijden.
Het is belangrijk voor de enquêteur om zeer goed te definiëren dat ‘ontbijt’,
‘middagmaal’ en ‘avondmaal’ bekeken worden in termen van tijdstippen van
deze maaltijden. Niet iedereen gebruikt dezelfde termen om de genomen
maaltijd te beschrijven. Bepaalde mensen beschouwen middagmaal als de
warme maaltijd. Maak duidelijk dat het hier om de tijdstippen gaat (middagmaal
is de maaltijd rond 12 uur).
Algemeen profiel
Deze vragen worden enkel gesteld aan vrouwen tussen de 15 en 50 jaar.
Doelgroep
Objectieven
Tekst
Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven identificeren gezien
deze groep vrouwen andere voedingsbehoeften hebben.
“Mevrouw, voor een studie omtrent voedingsinname is het belangrijk om te
weten of de vrouwen die we ondervragen zwanger zijn of momenteel
borstvoeding geven. De voedingsbehoeften voor deze groep vrouwen zijn
namelijk anders. Daarom de volgende drie vragen.”
Bijlage p. 29
Gevoeligheid
Instructies
Misschien willen sommige vrouwen hier geen antwoord geven.
Als de vrouw niet zeker is of ze zwanger is of niet, antwoord dan “neen” op de
vraag pr01.
Gebruik van tabak
Doelgroep
Objectieven
Instructies
Geselecteerde persoon of voogd (in geval de geselecteerde persoon een kind
is).
Kinderen (passief roken ta05) en volwassenen.
Het voornaamste doel van deze module is de prevalentie van tabaksgebruik in
de Belgische populatie te schatten en het effect van tabaksgebruik op
voedingsgewoonten te onderzoeken.
In deze module wordt aan de respondent niet de mogelijkheid “ik weet het niet”
voorgelegd. U kan echter klikken op “ik weet het niet” indien de respondent niet
kan antwoorden.
Opmerking: een pakje tabak weegt ongeveer 50 gram, een normaal pakje
sigaretten bevat 19 sigaretten
Fysieke activiteit en sedentair gedrag
Geselecteerde persoon of voogd (in geval de geselecteerde persoon een kind
is).
Kinderen, adolescenten en volwassenen.
Doelgroep
Objectieven
Instructies
Elke leeftijdsgroep heeft een andere vragenlijst:
 Kinderen: TOYBOX vragenlijst
 Adolescenten: FPAQ vragenlijst (Flemish Physical Activity Questionnaire)
 Volwassenen: EHIS vragenlijst (European Health Interview Survey) en
IPAQ vragenlijst (International Physical Activity Questionnaire)
Het meten van de frequentie en mate van lichamelijke activiteit
Het meten van de mate van sedentair gedrag.
Validatiestudie van EHIS vragenlijst
Opgelet, er worden verscheidene instructies voorzien in het programma!
Vragenlijst voedselveiligheid (FSQ)
Doelgroep
Objectieven
Deze vragenlijst moet beantwoord worden door de persoon di meestal
verantwoordelijk is voor de bereiding van de maaltijden.
Kinderen, adolescenten en volwassenen.
Risico-evaluatie van voedselinfecties en voedselintoxicaties als gevolg van
voedselbereiding en conservatie in het huishouden.
Bijlage p. 30
Instructies
Deze vragenlijst moet beantwoord worden door de persoon die meestal
verantwoordelijk is voor de bereiding van de maaltijden. Lees, altijd aandachtig
de vraag en de mogelijke antwoorden. Maak één keuze voor elke vraag, tenzij
het anders is aangegeven
Bijlage p. 31

GROEPS indeling HA/ADM basis

Deelnemers gezocht voor het testen van een vragenlijst over

HIPIC - Prodiagnostiek

Europ-ASI - Kenniscentrum Kinder

EU-conformiteitsverklaring

Agenda ALV 15 november 2014

VGFO Vragenlijst Gezinsfunctioneren Ouders

Inschrijfformulier Schettereggkamp 2009 Stichting "De Binding"

Algemene voorwaarden Re-Smuk