Shoppen als nieuwe levensstijl

66%
Wonen de winnaars van de
globalisering in Azië? Open de
‘Jouw wereld in 2035’-app
In 2030 zal 66% van
de middenklasse
afkomstig zijn uit Azië
Bron: OESO
CORRESPONDENT
BANGKOK
BANDUNG
Shoppen
als nieuwe
levensstijl
Correspondent Philip Dröge
ging naar IKEA in Bangkok en
ontdekte de favoriete films in
Bandung: denk Jennifer Aniston
als huisvrouw.
D
De populariteit
van IKEA is een
symbool van de
groeiende
middenklasse in
Zuidoost-Azië.
‘Dan wordt Bandung
een soort Amsterdam
in de zomer’
28 DELTA L LOY D M AGA ZI N E , NOV E M BER 2014
e jonge Thaise vrouw komt de slaapkamer ingelopen. Haar vriend volgt
een paar seconden later. Het is duidelijk hun eerste keer. Wat onwennig gaan ze op het bed zitten en
kijken elkaar een beetje giechelig aan. Ze weten
niet zo goed wat ze nu moeten doen. Hij voelt met
zijn platte hand wat aan de deken. Zij kijkt mij
verlegen aan. Gelukkig komt er net op dat moment
een pukkelige jongeman binnen, met een donkerblauw polyester hemdje. Als ze dit bed willen,
zo legt hij uit, moeten ze naar het magazijn om het
op te halen en het zelf thuis in elkaar zetten.
IKEA staat er in gele letters achter op zijn veel te
grote outfit.
Economen schrijven er ingewikkelde en taaie
stukken over: de opkomst van de middenklasse in
Azië. Nergens groeit deze groep zo onstuimig als
in het gebied tussen India en de Filipijnen. Volgens
bepaalde definities hebben sommige Aziatische
landen sinds 2007 relatief zelfs een grotere middenklasse dan Nederland. Maar een bezoek aan
IKEA in Bangkok leert je meer dan al die epistels
en statistieken bij elkaar. De Thaise hoofdstad
ademt ondanks de recente politieke problemen
een grote mate van optimisme. Nergens zie je dat
beter dan op een plek waar mensen investeren in
nieuwe meubels. Wat opvalt, is dat de klanten
bijna zonder uitzondering jong zijn. Het stel dat
het bed wil kopen is nog geen dertig. Zij werkt op
de reserveringsafdeling van een hotelketen, hij
voor een verzekeringsbedrijf. Ze gaan binnenkort
trouwen, vertellen ze.
Maar anders dan hun ouders gaan zij na hun
huwelijk niet bij familie inwonen. Die zitten in
een verre provincie, terwijl de twee verloofden
in Bangkok willen zijn. Nou ja, Bangkok, in een
buitenwijk vanwaar het een reis van meer dan een
uur is naar het centrum. Ze zijn daarmee onderdeel van een trend. Volgens onderzoek, gepubliceerd in een Azië-special van de Journal of Urban
Affairs (mei 2014), is de trek naar de stad nergens
zo sterk als in Groot-Indochina. De twee hebben
een eigen appartementje gevonden en willen dat
mooi inrichten. Hun meubels bestellen ze niet
meer bij de timmerman, zoals de vorige generatie
nog deed, maar bij het Zweedse woonwarenhuis.
Het wordt modelletje Birkeland. Spreek dat maar
eens uit als Thai.
De uitverkiezing van Joko Widodo afgelopen voorjaar heeft Indonesië nieuw elan gegeven.
Nieuwe generatie politici
In de jaren negentig was er sprake van ‘Aziatische
tijgers’, een groep landen waaronder Thailand,
Maleisië en Indonesië, die extreme economische
groei lieten zien. Het westen verplaatste in die
jaren veel productie naar Azië. Er volgde rond
de eeuwwisseling een net zo heftige correctie,
voornamelijk omdat de politieke systemen niet
meegroeiden met de economie. Corruptie tierde
welig en veel van de nieuwe verdiensten werden
verprutst aan prestigeprojecten, steekpenningen
en inefficiënt beleid. Maar de afgelopen tien jaar
hebben dezelfde landen revanche genomen. Een
vernieuwingsgezinde groep politici is doorgedrongen tot de top. Nog steeds zijn veel Aziatische
landen geen toonbeelden van democratie, maar
de trend is gunstig.
Het beste voorbeeld daarvan is de nieuwe president van Indonesië, Joko Widodo. Zijn uitverkiezing, afgelopen voorjaar, heeft Indonesië nieuw
elan gegeven. En het gaat al zo goed met de middenklasse in de voormalige Nederlandse kolonie.
Wie daar een voorbeeld van wil zien, moet in het
weekend maar eens naar Bandung gaan. Tussen
vrijdagmiddag en zondagavond transformeert
de relatief rustige stad op Java tot een soort
Amsterdam in de zomer. Duizenden mensen uit
het s tedelijke gebied rond Jakarta rijden de 150
kilometer naar het 5 graden koelere Bandung voor
weekenden vol vertier. Vooral westerse keten
hotels als die van Ibis en Novotel puilen in die
dagen uit. In de meeste gevallen staan deze hotels
pal naast grote winkelcentra, waar je geheel airconditioned kunt shoppen tot je erbij neervalt.
De nieuwe Aziatische middenklasse is daarbij dol
op grote, westerse namen. Ze drinken koffie bij
Starbucks en halen hun kleding bij Gap. Boodschappen worden gedaan bij Carrefour of Giant.
Uiteraard bevatten de betere winkelcentra een
bioscoop, waar de laatste Amerikaanse films
worden vertoond. Welke rolprenten het meest
aanslaan? Komedies waarin Amerikaanse
middenklassefamilies doldwaze avonturen beleven (denk Jennifer Aniston als huisvrouw).
Wie goed kijkt, ziet dat het publiek er hetzelfde
uitziet als de sterren op het witte doek. Chino’s en
T-shirts hebben sarongs, chang kbeng en baju
Melayu vervangen. Na afloop eten ze hamburgers
en drinken ze milkshakes, net als de Amerikanen
in de film. Met dezelfde gevolgen, overigens.
In geen werelddeel stijgt het aantal mensen met
overgewicht zo hard als in Zuidoost-Azië. De helft
van de Maleisiërs is al te zwaar. Thailand gaat
dezelfde kant op, terwijl de stedelijke jeugd in
Indonesië er ook wat van kan. Al 12 procent van
de kinderen op Java is te dik.
Niemand zei dat het makkelijk zou zijn om tot de
middenklasse te behoren. ◆
PHILIP
DRÖGE
is journalist, uitgever
en oprichter van Faqt,
een multimediaal initiatief voor wetenschcapsjournalistiek met
onder meer de nieuwssite faqt.nl en een serie
thematische boeken.
DELTA L LOY D M AGA ZI N E , NOV E M BER 2014 29

Download Report