EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5

Running head: EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
Empowerment Ouders van Kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis
na Oudercursus met Methode Geef me de 5®
Empowerment Parents of Children with Autism Spectrum Disorder
after Parent Course with Method The Essential 5
Erica H.M. Moes-Wisselink
Eerste begeleider: mevrouw Dr. E. Simon
Tweede begeleider: mevrouw Dr. N.C.H.F. Gunther
Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Afstudeerrichting Klinische Psychologie
Open Universiteit Nederland
Juli 2014
1
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
2
Inhoudsopgave
Samenvatting
pagina
4
Summary
7
Inleiding
9
 Diagnosestelling ASS
10
 Empowerment van Ouders van Kinderen met ASS
12
 Cognitieve Theorieën ASS
14
 Benaderingswijze Geef me de 5®
15
 Zwakke Centrale Coherentie
15
 Gebrekkige Zintuiglijke Waarneming
16
 Aangepaste Bejegening van Personen met ASS
16
 Aangepaste Communicatie in Relatie tot Informatieverwerking
18
 Relatie aangepaste Communicatie en Gedrag
19
 Relatie aangepaste Communicatie en Herhalend Gedrag en
Preoccupaties
20
 Behandeling met Geef me de 5® door Autimaat
21
 Video Interactie Analyse Autisme (VIAA)
25
 Doelstelling Onderzoek
25
Methode
pagina 27
 Ontwerp
27
 Deelnemers
28
 Meetinstrumenten
28
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
3
 Beschrijving Oudercursus
pagina 32
 Procedure
35
 Analyse
36
Resultaten
pagina 38
 Beschrijvende Statistiek
38
 Beleving Empowerment als Opvoeder
39
 Beleving Competentiebenutting
39
 Ernst Problematiek Kind
39
 Toerusting door Oudercursus
40
Discussie
pagina 40
 Sterke Kanten en Beperkingen Onderzoek
47
 Aanbevelingen
49
 Praktische Implicaties
51
 Maatschappelijke Relevantie
52
Conclusie
pagina 53
Referenties
55
Bijlagen
pagina 63
 Vragenlijst Behandeling Autimaat
63
 Toelichtingsbrief collega
68
 Toestemmingsbrief ouders
69
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
Samenvatting
Achtergrond. Ouders van kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) ervaren een
hoge mate van stress in de dagelijkse opvoeding en zoeken adequate hulpverlening. In de
behandelingspraktijk worden hoopgevende resultaten met de methode Geef me de 5® gezien.
Het doel van dit onderzoek is nagaan of ouders zich als opvoeder toenemend empowered
voelen en tevens hun ervaren groei in opvoedcompetenties kunnen benutten en of daarmee de
door hen ervaren ernst van de problematiek van het kind afneemt. Explorerend is onderzocht
of toerusting met de methodiek Geef me de 5® in een oudercursus een positief effect heeft op
de empowerment van ouders.
Methode. Deelnemers zijn 37 ouders (18 vaders, Mleeftijd = 45.0; SD = 4.8) en 19 moeders,
(Mleeftijd = 42.9; SD = 5.3) van 20 thuiswonende kinderen met ASS, (Mleeftijd = 11.5; SD =
2.6). Als voortraject van de gezinsbehandeling van het behandelcentrum Autimaat is tijdens
een oudercursus een interventie gedaan middels bibliotherapie bestaande uit psycho-educatie
vanuit een visuele uitleg van de methodiek, getiteld Geef me de 5 Op Maat (De Bruin, 2011),
video-interactieanalyse en ondersteuning met motivationele technieken door een trainer. Er
heeft voor- en nameting met de Child Behavior Check List (CBCL) plaatsgevonden. De
CBCL meet emotionele - en gedragsproblemen bij het kind, zoals waargenomen door de
ouders (Achenbach, 1991). Tevens heeft voor- en nameting met de vragenlijst EMPO 2.0
plaatsgevonden. De EMPO 2.0 meet empowerment van ouders als persoon, als opvoeder en
om als persoon opvoedcompetenties te kunnen benutten door veranderingen in het dagelijks
leven te bewerkstelligen of een balans te kunnen handhaven (Damen & Veerman, 2011).
Tijdens de nameting is eveneens een zelfontworpen vragenlijst afgenomen. Deze Vragenlijst
Behandeling Autimaat meet de door ouders ervaren toerusting in de oudercursus en
4
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
inventariseert daarnaast enkele achtergrondvariabelen. Het onderzoeksdesign is een quasiexperimentele studie.
Resultaten. Er wordt een significante toename van beleving van opvoedcompetenties
gevonden bij alle onderzochte ouders. Dit significant effect is met name zichtbaar bij vaders.
Bij moeders is een trend waarneembaar in de ervaren groei van opvoedcompetenties. Bij alle
ouders wordt daarnaast een significante toename van ervaren competentiebenutting gezien.
Deze significante toename is vooral waarneembaar bij vaders. Bij moeders is geen
significante toename van ervaren competentiebenutting gevonden. Een trend is
waarneembaar in afname van door ouders ervaren ernst van externaliserende problematiek
van het kind. Bij alle ouders is een trend zichtbaar in de samenhang van beleving toerusting
met de methodiek Geef me de 5® in de oudercursus met de ervaren toegenomen
empowerment in competentiebenutting.
Conclusie. Na deelname aan de oudercursus met methode Geef me de 5® neemt bij alle
onderzochte ouders de empowerment als opvoeder significant toe. Met name bij vaders is
deze significante toename van beleving van opvoedcompetenties zichtbaar. Bij moeders is
een trend waarneembaar in de groei van empowerment als opvoeder. Alle onderzochte ouders
laten eveneens een significante toename in ervaren competentiebenutting zien. Bij vaders is
deze significante toename van ervaren competentiebenutting met name zichtbaar. Bij
moeders is geen significante toename waarneembaar in ervaren opvoedcompetenties. Een
trend is zichtbaar in afname van door ouders ervaren ernst van de externaliserende
problematiek van het kind. In de samenhang van door alle onderzochte ouders ervaren groei
in competentiebenutting in het dagelijks leven met toerusting in de oudercursus is eveneens
een trend zichtbaar. Ouders van kinderen met autisme profiteren dus van de bibliotherapie die
zij tijdens de oudercursus krijgen. Nader onderzoek naar de behandeling met methodiek Geef
5
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
me de 5® in combinatie met kwaliteit van leven in de gehele gezinscontext wordt
aanbevolen.
Trefwoorden: Autisme Spectrum Stoornis, empowerment, gezinsbehandeling, Geef me de 5®
6
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
Summary
Background. Parents of children with Autism Spectrum Disorder (ASD) experience high
levels of stress in parenting their child in daily life and search for adequate service providers.
Results achieved in treatment practice are encouraging when using the method The Essential
5. The aim of the present study is to investigate whether parents experience growing
empowerment in parenting and also in using their parenting skills, and if they also feel with
that, the perceived problems in their child are reducing. The study aims to explore if feeling
well-educated with the method The Essential 5 after participation in a parent course has a
positive effect on the parents’ empowerment.
Method. Participants are 37 parents (18 fathers, Mage = 45,0; SD = 4,8) and 19 mothers,
(Mage = 42,9; SD = 5,3) of 20 at home living children with ASD, (Mage = 11,5; SD = 2,6). In
a prepatory route of family treatment by the service provider Autimaat an intervention was
done with bibliotherapy consisting of psycho-education with a visual designed explaining
form of the method used, entitled Geef me de 5 Op Maat (De Bruin, 2011), video interaction
analysis and support with motivational techniques by a trainer. Pre-post measurement took
place with the Child Behavior Check List (CBCL). The CBCL measures emotional - and
behavior problems in children as perceived by the parents (Achenbach, 1991). Pre-post
measurement also was done with the questionnaire EMPO 2.0. The EMPO 2.0 measures
empowerment as an individual, as a parent and as a person in using parenting skills (Damen
& Veerman, 2011). During post measurement parents also were asked to fill in a by the
investigator composed questionnaire. This questionnaire, the Vragenlijst Behandeling
Autimaat, measures whether parents experience being well-educated by the parent course and
collects biographic variables at the same time. The design of the study is quasi-experimental.
7
EMPOWERMENT OUDERS BIJ ASS MET AANPAK GEEF ME DE 5
Results. A significant increasing empowerment in parenting is found in all investigated
parents. This significant effect is especially shown in fathers. In mothers a tendency is shown
in experienced increasing empowerment in parenting. In all investigated parents also a
significant experienced growth in using parenting skills is found. This significant experienced
growth is especially shown in fathers. In mothers no significant growth in using parenting
skills was found. There is a tendency shown in decreasing encountered externalized problems
of the child as perceived by parents. A tendency is shown in the total group of parents in the
correlation with feeling well-educated with the method The Essential 5 in the parent course
and the experienced growth in using parenting skills.
Conclusion. Empowerment of all investigated parents in parenting increases after
participating in the parent course with the method The Essential 5. Especially in fathers this
significant experienced growth of parenting is shown. In mothers a tendency is shown in
increasing empowerment in parenting. All investigated parents also show an significant
growth in using parenting skills. In fathers this significant experienced growth in using
parenting skills especially is shown. In mothers no significant growth in using parenting skills
is found. A tendency is found in decreasing encountered externalized problems of the child as
perceived by parents. In the correlation from experienced growth in using parenting skills in
daily life with experienced education and training in the parent course also a tendency is
shown. Thus, parents of children with autism benefit from the bibliotherapy they receive in
the parent course. Further investigation into the treatment with The Essential 5 in
combination with the quality of life in the family’s total context is recommended.
Keywords: Autism Spectrum Disorder, empowerment, family treatment, The Essential 5
8

Download Report