Gezonde voeding - Gezinsopvanginfo

▪ Vo ed ing ▪
Inhoud
Een weekmenu opstellen per leeftijdsgroep
Methodiek
Doe-opdracht
Leerdoelen
De onthaalouders weten waarmee ze rekening moeten houden bij het
samenstellen van een weekmenu. Ze kennen de principes van gezonde
en gevarieerde voeding en kunnen deze toepassen
Omschrijving
Fase 1
Een gevarieerd weekmenu samenstellen voor een kind van een bepaald
leeftijd.
Fase 2
Nabespreking en conclusies.
Competenties



Opstellen van en zorgen voor een evenwichtig en gevarieerd
menu
Erop toezien dat kinderen voldoende drinken
Eetmomenten afstemmen op het ritme van de kinderen (vooral
bij baby‟s)
Aantal deelnemers
Minimum 6, maximum 20
Opmerking
Het is raadzaam om deze methodiek te gebruiken onder begeleiding
van een voedingsdeskundige. Die zal beter in staat zijn om correcte
feedback te geven met betrekking tot de oefeningen die de
onthaalouders maken.
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 1
▪ Vo ed ing ▪
Fase 1
Doel:
De onthaalouders stellen een gevarieerd menu voor verschillende leeftijdsgroepen
samen.
Werkvorm:
Een gedetailleerd weekmenu samenstellen – in kleine groepen
Werktijd:
45 minuten
Aanpak:
Je verdeelt de onthaalouders in kleine groepen (2-3 personen). Elke groep krijgt een kaartje waarop
een kind en zijn eetgewoontes omschreven staan.
Je vraagt aan de onthaalouders een weekmenu uit te werken voor het kind dat beschreven wordt. Ze
kunnen hierbij gebruik maken van de website van Kind & Gezin. Onder de rubriek „Voeding en
beweging‟ vind je uitgebreide info over gezonde voeding.
Didactisch materiaal
Kaarten met beschrijving van kinderen
Schrijfmateriaal.
Website Kind & Gezin.
Begeleiderstaken:
Je legt de oefening uit en gaat na of iedereen de opdracht begrepen heeft. Indien nodig help je de
groepen op weg.
Lokaalopstelling:
De onthaalouders moeten ongehinderd kunnen werken in kleine groepen.
Fase 2
Doel:
De onthaalouders weten waarmee ze rekening moeten houden bij het samenstellen
van een menu. Ze kennen de principes van gezonde en gevarieerde voeding en
kunnen deze toepassen.
Werkvorm:
Nabespreking en conclusies.
Werktijd:
20 minuten
Aanpak:
Je overloopt de verschillende leeftijdsgroepen. Je vraagt aan de onthaalouders met welke
aandachtspunten ze rekening hielden bij het uitwerken van een menu voor deze leeftijdsgroep. Op die
manier stellen begeleider en onthaalouders samen een lijst met aandachtspunten per leeftijdsgroep
op.
Didactisch materiaal:
Schrijfmateriaal
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 2
▪ Vo ed ing ▪
Begeleiderstaken:
Je geeft de opdracht en gaat na of iedereen de opdracht begrepen heeft.
Je structureert de aandachtspunten en maakt een lijst die de onthaalouders kunnen overnemen.
Lokaalopstelling:
Idem als fase 1
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 3
▪ Vo ed ing ▪
Bijlage: kaarten “samenstellen menu”
De onthaalouders stellen een weekmenu samen. Voor elke dag van de week bepalen ze wat ze aan
het kind aanbieden („s morgens, voormiddag, middag, namiddag, avond).
Nien, 5 maanden
Sander 12 maanden
Nien krijgt sinds 2 weken vaste voeding. Haar
ouders hebben ervoor gekozen om te beginnen
met groentepap. Dit lukt al heel vlot. Deze week
zal ze ook starten met fruitpap.
Sander is een vlotte eter.
Hij heeft een koemelkallergie, en zijn ouders
vragen dat je als onthaalouder hiermee rekening
houdt.
Als hij ‟s morgens om 7.30u in de opvang komt,
heeft hij enkel een flesje sojamelk gedronken. Na
een uurtje geeft hij aan dat hij flinke honger heeft.
Yasar, 18 maanden
Rukiye 24 maanden
Yasar is een kleine eter. Zijn ouders kiezen
ervoor om hem geen vlees te geven.
Vis en gevogelte mogen wel op het menu staan.
Rukiye is een meisje van 2 jaar.
Met uitzondering van varkensvlees, mag ze alles
eten en lust ze alles.
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 4
▪ Vo ed ing ▪
Weekmenu kind:
Wat?
Welke voeding bied je aan?
Bereiding?
Waarop let je bij de bereiding?
(mixen, prakken, versnijden,…)
Maandag
Morgen
Voormiddag
Middag
Namiddag
Dinsdag
Morgen
Voormiddag
Middag
Namiddag
Woensdag
Morgen
Voormiddag
Middag
Namiddag
Donderdag
Morgen
Voormiddag
Middag
Namiddag
Vrijdag
Morgen
Voormiddag
Middag
Namiddag
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 5
▪ Vo ed ing ▪
Inhoud
Over voedingsgewoontes en eetmomenten
Methodiek
Stellingenspel
Leerdoelen


De onthaalouders formuleren hun eigen visie over eten en
voeding en toetsen hun visie kritisch af aan anderen.
De onthaalouders zijn zich bewust van hun eigen waarden en
normen en hoe deze hun ideeën over eten en voeding
beïnvloeden.
Omschrijving
Fase 1
10 stellingen over voeding bespreken in kleine groepen
Fase 2
Bespreking van “tendensen” – in de grote groep
Competenties



Begeleiden van eetsituaties (afhankelijk van de leeftijd, de
ontwikkeling en de individuele mogelijkheden van het kind) en
zelfredzaamheid stimuleren
Rekening houden met voedingsgewoonten van kinderen en de
wensen van ouders
De eetmomenten afstemmen op het ritme van de kinderen
(vooral bij baby‟s)
Aantal deelnemers
Minimum 12, maximum 24
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 6
▪ Vo ed ing ▪
Fase 1
Doel:
De onthaalouders formuleren hun eigen visie over eten en voeding en toetsen hun visie kritisch af aan
anderen.
Werkvorm:
Stellingenspel: 10 stellingen in kleine groepen.
Werktijd:
45 minuten
Aanpak:
De onthaalouders worden verdeeld in groepen van vier. Je deelt de stellingenkaarten uit. Je vraagt
aan de onthaalouders om stelling in te nemen.
Ga je akkoord? Niet akkoord? Waarom wel? Waarom niet?
Welke nuances zou je willen aanbrengen in je antwoord?
Variant: Stellingenspel met nuances
De onthaalouders worden verdeeld in groepen van vier. Elke onthaalouder krijgt 7 spelkaarten telkens
met cijfers van 1 tot 7. Je leest een bepaalde uitspraak of stelling tweemaal op neutrale toon voor.
Handig is als je de stelling kunt tonen (bijv. op een blad van de flap-over).
Iedere onthaalouder legt een kaart op tafel:
1 = helemaal niet akkoord
2 = niet akkoord
3 = eerder niet akkoord
4 = neutraal
5 = eerder akkoord
6 = akkoord
7 = helemaal akkoord
Op elke tafel ligt een blad papier met deze cijfers en hun betekenis.
Je vraagt na elke stelling aan alle onthaalouders om in de kleine groepen hun mening toe te lichten.
De groepen krijgen 5 à 10 minuten discussietijd.
Na de discussie herhaal je de stelling. Opnieuw vraag je aan de onthaalouders om kaarten te leggen.
Zo kun je merken of de discussie de meningen heeft beïnvloed. In bijlage 2 vind je een voorbeeld van
een scoreblad waarop je de nuances kunt registreren.
 Tip:
Op iedere tafel staat een kaars. Als één van de onthaalouders vindt dat er te sterk van het onderwerp
afgeweken wordt, kan hij de kaars uitblazen.
Didactisch materiaal
Stellingen (bijlage 1)
Stellingen op flap-over
Speelkaarten
Bladeren met betekenis van cijfers (bijlage 2)
Begeleiderstaken:
Je legt het systeem van dit stellingenspel uit en gaat na of de onthaalouders het begrepen hebben. Je
leest de stellingen voor en bewaakt de tijd.
Lokaalopstelling:
Kleine groepen van 4 onthaalouders
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 7
▪ Vo ed ing ▪
Fase 2
Doel:
De onthaalouders zijn zich bewust van hun eigen waarden en normen en hoe deze
hun ideeën over eten en voeding beïnvloeden. Ze beargumenteren hun eigen
waarden en normen inzake voeding.
Werkvorm:
Bespreking stellingen in grote groep
Werktijd:
45 minuten
Aanpak:
De onthaalouders nemen plaats in de grote groep. Je overloopt opnieuw de stellingen. Je vraagt over
welke punten er in de kleine groepen werd gepraat. Je bevraagt de onthaalouders en probeert samen
met hen te achterhalen welke waarden er achter een mening schuil gaan.
Variant:
Als je kiest voor de variant van het stellingenspel, dan is het interessant om te bevragen bij welke
stellingen ze na de discussie andere nuances gekozen hebben. Hoe komt dit? Welke argumenten
hebben hun mening doen veranderen?
Didactisch materiaal
Stellingen op flap-over
Begeleiderstaken
Je bent gespreksleider. Je laat de verschillende strekkingen aan het woord en helpt de onthaalouders
om hun antwoorden uit te diepen.
Lokaalopstelling
U-vorm
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 8
▪ Vo ed ing ▪
Bijlage 1: Voorbeelden van stellingen
1. Kinderen moeten hun bord leegeten. Het is zonde om eten weg te gooien, terwijl elders in de
wereld kinderen omkomen van de honger.
2. Moeders die in de opvang borstvoeding komen geven, zijn een extra belasting.
3. Ik vind dat kinderen aan tafel moeten blijven zitten tot het laatste kind gedaan heeft met eten.
4. Ik vind dat kinderen niet mogen praten aan tafel.
5. Ik neem de tijd om met kinderen te praten tijdens het vieruurtje.
6. Voor alle kinderen moeten dezelfde regels gelden.
7. Kinderen moeten alles proeven.
8. Ik probeer de kinderen op hetzelfde tijdstip te laten eten.
9. Ik houd als onthaalouder zoveel mogelijk rekening met de wensen van ouders inzake voeding.
10. Kinderen moeten op 6 maanden groentepap eten. Dit hebben ze nodig voor de
voedingsstoffen.
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 9
▪ Vo ed ing ▪
Bijlage 2: schema nuances
Deelnemer 1
V00R
NA
Deelnemer 2
V00R
NA
Deelnemer 3
V00R
NA
Deelnemer 4
V00R
NA
Deelnemer 5
V00R
NA
Stelling 1
Stelling 2
Stelling 3
Stelling 4
Stelling 5
Stelling 6
Stelling 7
Stelling 8
Stelling 9
Stelling 10
1 = helemaal niet akkoord.
2 = niet akkoord
3 = eerder niet akkoord
4 = onbeslist
5 = eerder akkoord
6 = akkoord
7 = helemaal akkoord
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 10
▪ Vo ed ing ▪
Inhoud
Over voedingsgewoontes en eetmomenten
Methodiek
Inventariseren en visualiseren van eigen visie over eten en voeding
Leerdoelen



De onthaalouders expliciteren en illustreren hun eigen visie over
eten en voeding.
Ze toetsen hun visie kritisch af aan anderen.
De onthaalouders zijn zich bewust van hun eigen waarden en
normen en hoe deze hun ideeën over eten en voeding
beïnvloeden.
Omschrijving
Fase 1
Expliciteren van eigen visie over eten en voeding met behulp van
trefwoorden.
Fase 2
Zoeken van prenten/afbeeldingen/slogans ter verduidelijking van de
gekozen trefwoorden.
Fase 3
Bespreking in de grote groep
Competenties


Creëren van een basissfeer van veiligheid, zekerheid,
geborgenheid, openheid en structuur
Rekening houden met de voedingsgewoonten van de kinderen
en de wensen van ouders
Aantal deelnemers
Minimum 6, maximum 24
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 11
▪ Vo ed ing ▪
Fase 1
Doel:
De onthaalouders expliciteren hun eigen ideeën over eten en voeding.
Werkvorm:
Noteren van trefwoorden op een wereldkaart
Werktijd:
30 minuten
Aanpak:
Vaak hebben mensen een uiteenlopende kijk op tafelmanieren, voedingsgewoonten, samen eten,
enz. De onthaalouders krijgen een blanco wereldkaart waarop de 5 continenten staan aangegeven. Je
vraagt aan de onthaalouders om de continenten „in te kleuren‟: je geeft hen de opdracht om in ieder
continent een trefwoord te noteren. Dit trefwoord vertelt waaraan zij tijdens de eetmomenten en bij de
bereiding van maaltijden belang hechten, bijv. gezelligheid, tafelmanieren, gezondheid, …
Didactisch materiaal
Blanco wereldkaarten (A3)
Kleurgerief
Begeleiderstaken:
Je legt de oefening uit. Indien nodig help je de onthaalouders bij het verwoorden van hun ideeën.
Lokaalopstelling:
Kringopstelling met tafels
Fase 2
Doel:
De onthaalouders illustreren en concretiseren hun ideeën over eten en voeding.
Werkvorm:
Ze zoeken prenten/afbeeldingen/slogans waarmee ze de trefwoorden kunnen
visualiseren.
Werktijd:
20 minuten
Aanpak
Je vraagt aan de onthaalouders om te zoeken naar prenten/afbeeldingen/slogans ter verduidelijking
van de trefwoorden die ze zojuist benoemd hebben.
Deze plakken ze bij het juiste continent op hun wereldkaart.
Didactisch materiaal
Tijdschriften, prenten, kranten, …
Lijm
Begeleiderstaken
Je legt de oefening uit.
Lokaalopstelling
Kringopstelling met tafels
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Pagina 12
▪ Vo ed ing ▪
Fase 3
Doel:
De onthaalouders toetsen hun eigen ideeën kritisch af aan anderen. De onthaalouders zijn zich
bewust van hun eigen waarden en normen en hoe deze hun ideeën over eten en voeding
beïnvloeden.
Werkvorm:
Ze stellen hun wereldkaart voor aan de groep. In het vraaggesprek probeer je te
duiden waarom sommige waarden voor de onthaalouders belangrijk zijn.
Werktijd:
45 minuten
Aanpak:
Elke onthaalouder stelt zijn wereldkaart voor. De groep bevraagt elkaar.
Waarom is dit trefwoord voor jou zo belangrijk?
Wie/wat heeft dit zo belangrijk gemaakt?
Hoe realiseer je dit binnen de opvang?
Wat bedoel je precies met …?
Didactisch materiaal
Wereldkaarten van de onthaalouders
Begeleiderstaken
Je schematiseert en groepeert de trefwoorden op een flap en noteert erbij hoe deze gerealiseerd
kunnen worden.
Gezelligheid
Gezonde voeding
…
Jeanine
Kaarsje op tafel
Verse groenten
ecce ama! Childcare in learning networks. Project met de steun van ESF-EQUAL.
Elise
Muziekje
Verse soep voor de maaltijd
Pagina 13