Raad voor maatschappelijk welzijn d.d. 04.11.2014 Toelichtende nota OPENBARE VERGADERING 1. Goedkeuring van het ontwerpverslag van de openbare vergadering van de raad voor maatschappelijk welzijn d.d. 21.10.2014 Zie bijlage 2. Ter goedkeuring: DVO – nieuw huishoudelijk reglement Met het decreet Kinderopvang van Baby’s en Peuters wil de Vlaamse overheid stap voor stap voldoende, kwaliteitsvolle kinderopvang realiseren die voor iedereen toegankelijk is. De opvang moet zowel betaalbaar zijn voor de ouders als financieel leefbaar voor de opvangsector. Naar aanleiding van dit nieuwe decreet, werkte de dienstverantwoordelijke van de Dienst voor Onthaalouders een voorstel van huishoudelijk reglement uit dat ze ter goedkeuring voorlegt aan de OCMW-raad (zie bijlage). Dit voorstel is gebaseerd op de richtlijnen van Kind en Gezin. 3. Ter goedkeuring: Samenaankoop gemeente en OCMW “milieuverantwoord kopieerpapier in 2015” – toekenning mandaat aan de gemeente De Raad, Gelet op de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende OCMW' s, zoals tot op heden gewijzigd voor wat het Vlaamse grondgebied betreft, inzonderheid artikel 84§1; Gelet op de wet van 14 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, houdende: BOEK 1- De overheidsopdrachten, Titel II.- Overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, houdende: Hoofdstuk I: toepassingsgebied en algemene bepalingen, Art 5. "In deze zin van de titel verstaat men onder overheidsopdracht voor aanneming van diensten, de overeenkomst onder bezwarende titel, gesloten tussen een dienstverlener enerzijds en een aanbestedende overheid anderzijds, en die betrekking heeft op de in bijlage 2 bij deze wet vermelde diensten"; Overwegende dat de verschillende besturen deze overheidsopdracht gezamenlijk kunnen uitschrijven om hun gezamenlijke behoeften te dekken, en door de schaalvergroting van de opdracht een gunstig (neerwaarts) effect op de prijs te verwachten valt. Overwegende dat in het nieuwe bestek m.b.t. milieuverantwoord kopieerpapier een tijdsduur van 1 jaar wordt voorzien, namelijk 2015. Ontwerpbesluit: Artikel 1: Het OCMW van Herent geeft aan de gemeente Herent het mandaat om in het jaar 2015 voor rekening van het OCMW een gunningsprocedure te organiseren voor een samengevoegde opdracht in de zin van artikel 19 van de wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aannemingen van werken, leveringen en diensten, meer bepaald de aankoop van milieuverantwoord kopieerpapier, briefpapier met briefhoofd, enveloppes, groeten- en naamkaartjes met opdruk : Artikel 2 De raad wenst te benadrukken dat er afdoende overleg is met de diensten van het OCMW met het oog op het tot stand brengen van de lastenboeken die worden uitgeschreven en dat het lastenboek een duidelijk specificatie voorziet inzake gesplitste 1 facturering per leveringsadres 4. Toelichting actieplan kinderarmoede: ‘Herent: een wereld aan mogelijkheden’ en toelichting projectfiches ‘ontmoetingsruimte’ en ‘scholenfonds’ Sinds juni 2014 is Dhr. Syd Uten aangesteld om het project van de POD MI uit te werken met als thema kinderarmoede. In navolging van dit project stellen we het actieplan kinderarmoede voor aan De Raad. Dit plan geeft aanbevolen acties die bijdragen tot de bestrijding van kinderarmoede in Herent. Aanvullend worden 2 acties dieper besproken: de oprichting van een ontmoetingsruimte en de opstart van een scholenfonds. Hieronder stellen we het actieplan voor. Kinderarmoede in Herent: een wereld aan mogelijkheden Het lijkt een dubieuze titel ‘een wereld aan mogelijkheden’. Mensen in armoede ervaren dagelijks het tegenovergestelde: uitsluiting, gebrek aan middelen, isolatie en de strijd voor het zelfbehoud. Dit project is gefinancierd vanuit de POD maatschappelijk integratie en legt de focus op kinderarmoede. We kunnen weliswaar kinderarmoede niet loskoppelen van een gezin. Een kind groeit op in een gezin (met al dan niet 2 ouders) en heeft niet de keuze in wel gezin het terecht komt. Als burger en bestuursorgaan is het onze verantwoordelijkheid om kansen op alle niveaus te creëren voor gezinnen en hun kinderen om actief te kunnen deelnemen in de (lokale) samenleving. Dit plan vertrekt vanuit het progressief universeel ideaal: er is een uitgewerkt basispakket voor alle gebruikers met extra aandacht voor kwetsbare groepen. Er wordt integraal gewerkt in projecten die alle gezinnen gelijke kansen geven en waar nodig worden er extra aandacht en middelen geïnvesteerd. Hierbij laten we het idee van exclusief werken met kansengroepen los en streven we ten alle tijden een sociale mix na. Dit ter bevordering van kennismaking, leren van elkaar en duurzame integratie in de maatschappij. Door de middelen van de POD MI heeft Herent de kans om een maatschappelijk werker vrij te stellen om structurele maatregelen uit te werken op maat van de gemeente. Binnen Herent is er de zin en de ruimte om (kinder)armoede te bestrijden. Er zijn vele kleine en grote acties mogelijk binnen het bestuur om te verzekeren dat iedereen maximaal kan participeren in de (lokale) samenleving. We bundelen een reeks van voorstellen per thema, gekoppeld aan acties. Acties gezinsondersteuning Via deze doelstellingen willen we bereiken dat gezinnen voldoende ondersteuning krijgen in hun rol als opvoeder. Deze steun heeft betrekking op verschillende domeinen en wordt aangeboden via verschillende methodieken. Als eerste en belangrijkste doelstelling stellen we het deelnemen aan het lokale leven voorop. Dit ter bevordering van de integratie en zo ter versteviging van het netwerk van de ouder. Uit onderzoek blijkt dat ouders met opvoedingsvragen al allereerste hun dichte omgeving (vrienden, familie, collega’s) zullen raadplegen voor er beroep wordt gedaan op andere middelen. Daarom moeten we inzetten op het verstevigen én uitbreiden van het netwerk van het gezin. 1. Bevorderen ontmoetingen en participatie inwoners 1.1. Laagdrempelige ontmoetingsplaats voor ouders met kinderen 0-3 jaar Een ontmoetingsruimte is een locatie waar ouders (of opvoedingsverantwoordelijken) welkom zijn met hun kind tussen 0 tot 3 jaar. De ruimte kan twee functies innemen: een sociale en een pedagogische functie. Het is zeker geen initiatief ter vervanging van een onthaalouder. Zij de heeft immers een 3 functie: een economische functie. Zij stelt de ouder in staat om deel te 2 nemen aan de arbeidsmarkt. Een ontmoetingsruimte wil en kan slechts 2 van de 3 functies aanbieden aan ouders. De sociale functie heeft betrekking op ouders en kind. Voor kinderen is het een plaats om kennis te maken met andere kinderen en ook andere gewoontes. Ouders krijgen ook de kans om elkaar te ontmoeten, kennis te maken met andere ouders, gewoontes, culturen en opvoedingsstijlen. Evenzeer is het voor de ouders een kans om buitenhuis even op adem te komen. Het is een eerste stap in het doorbreken van het isolement, ten voordele van het kind. Op pedagogisch vlak is een ontmoetingsruimte ook een meerwaarde. We vertrekken vanuit het idee dat de ouder de beste opvoeder is van het kind. Door in contact te komen met andere ouders krijgt het gezin onrechtstreeks de kans om te kijken hoe andere ouders omgaan met hun kind. De nadruk ligt niet op technieken maar de mogelijkheid tot het uitwisselen van ervaringen rond het alledaags opvoeden. Het (h)erkennen dat de taak van opvoeder een constant zoeken is naar de juiste balans voor het kind, om zo de opvoedingstress bij ouders te verminderen. 1.2. Intentienota gemeente De introductietekst gaf al aan dat kinderarmoede steeds verbonden is aan armoede binnen een gezin. Een gezin kan niet los worden gezien van 5 domeinen: - Materieel welzijn - Buurt en huisvestiging - Opvoeding en onderwijs - Gezondheid - Subjectief welbeleven Deze domeinen overlappen met domeinen waar het gemeentebestuur en het sociaal huis op actief zijn. Om beroep te kunnen doen op middelen (tijd/budget/ruimtes/..) is het van belang dat beide besturen zich formeel engageren voor (kwetsbare) gezinnen door participatie op alle domeinen te verhogen. Dit is een krachtig signaal naar de medewerkers en de inwoners dat Herent een sociaal voelende gemeente is. Deze nota is de paraplu waar verschillende acties kunnen onder vallen. Deze paraplu maakt het communiceren naar de burger eenvoudiger en vergroot de aanvaarding van acties door de gemeenschap. De volgende acties kunnen nu al onder de paraplu vallen: • Charter sportclubs De dienst vrije tijd start vanaf november 2014 met een eigen initiatief ter bevordering van de deelname van kansarmen in sportverenigingen. • Buurtgerichte sportinitiatieven voor alle leeftijden (0-18 jaar) De buurtsport en spel dag XL was een gecentreerd initiatief om sport/spel aan te bieden binnen s’Herewegveld. Dit initiatief kan zich de volgende jaren ontwikkelen naar een sportdag waar alle leeftijden welkom zijn. Het biedt ook de kans dat jeugdbewegingen hun werking buurtgericht kunnen voorstellen en introduceren. 1.3. Onderzoeken opstart buurtwerking (toegangspoorten tot buurt) Het ontbreken van een gecoördineerd buurtparticipatie beleid is een groot gemis binnen het actieplan ter bestrijding van kansarmoede. Kwetsbare gezinnen ondervinden in hun leven vele drempels in hun deelname aan de maatschappij. Hun buurt is een plaats waar zij wel betrokken in kunnen zijn maar de omkadering ontbreekt om actief te kunnen participeren op hun eigen stoep. Wij pleiten voor een professioneel onderbouwde buurtwerking die bewoners de kans geeft om zelf iets te maken van hun omgeving. Dit is een eerste stap richting zelfvertrouwen en het geloven in eigen krachten. Dit zal op zijn beurt een impact hebben op het dagelijks leven van de personen. 3 Dit heef ook als effect dat personen kunnen uitgroeien tot spreekbuizen van de buurt en zo zelfs een rolmodel kunnen worden voor mede bewoners en kinderen. De kracht van 1 persoon kan een positieve kracht uitstralen op de volledige buurt. Binnen de CAW werking is er een tak die specifiek brugfiguren binnen jongeren wil aanspreken en installeren. Deze optie moet zeker verkend worden. Een uitgebouwde buurtwerking is ook een toegangspoort voor verschillende diensten. Besturen en andere externe organisaties kunnen hun ingang vinden via deze werkingen. Omgekeerd geven buurtwerkingen een platform aan de inwoners van Herent om in overleg te treden met het bestuur. 1.4. Groepswerking Marant Huis Marant heeft een gevierde werking op het vlak van groepswerkingen. In het najaar van 2014 zal er een groepswerking voor jonge gezinnen worden opgestart. Deze werking zal zich focussen op het aanbieden van opvoedingsondersteuning. Net zoals de ontmoetingsruimte ligt de focus op de kracht van de ouders. Het samen denken en leren wil vooral de interne kracht van de ouders aanspreken. Zij zijn de voornaamste opvoeder van het kind en bezitten de inzichten over hoe het beste met het kind kan worden omgegaan. Het uitbreiden van het netwerk heeft als doel om het gezin uit het isolement te brengen en in groep te kunnen reflecteren over mogelijke opvoedingsstijlen. De werking zal geen pasklare antwoorden en technieken aanbieden maar een reflectiemoment zijn dat ouders de krachten en inzichten wil geven om hun rol als opvoeder zelf in te vullen. 2. Bevorderen / samenwerken rond detectie kinderarmoede 2.1. Samenwerking K&G – OCMW Kind & Gezin is dé toegangspoort voor nieuwe gezinnen. Zij zien minsten 98% van alle pasgeboren kinderen in het ziekenhuis. Er is geen andere organisatie die (nieuwe) gezinnen zo snel bereikt. K&G heeft een eigen ontwikkelde tool ter detectie van kinderarmoede. Dit is een startpunt om mogelijke toeleiding tot het OCMW op te starten. Een nauwe samenwerking tussen OCMW en K&G komt gezinnen enkel maar ten goede. 2.2. Samenwerking De Parel – OCMW Uit onderzoek is gebleken dat de tijdens de zwangerschap minder beroep op de huisarts wordt gedaan. De gynaecoloog zal sneller worden aangesproken dan de huisarts bij vragen rond de zwangerschap. De specialist (tweede lijn) heeft voorrang op de huisarts (eerste lijn). Het UZ Leuven heeft hier op ingespeeld door de dienst ‘De Parel’ op te richten. Het medisch bezoek aan de gynaecoloog wordt hier gekoppeld aan het sociale aspect. Zij proberen kwetsbare gezinnen te detecteren en mogelijks te helpen. Het sociaal huis moet de opties tot samenwerking verder uitdiepen willen wij vanaf de zwangerschap mogelijke steun aanbieden. Tevens nemen zij ook een belangrijke plaats in van mogelijke doorverwijzer naar lokale initiatieven. 2.3. Charter sportclubs De dienst vrije tijd heeft het initiatief gestart om clubs aan te sporen om 1 persoon aan te stellen als ‘toegankelijkheidscoach’. Deze persoon wil bewaken dat elke inwoner de kans krijgt om binnen zijn club gelijkwaardig deel te nemen en dat een aantal acties niet verwateren. Hij/zij is de brugfiguur tussen de club, het gezin en het sociaal huis. Deze persoon zal voldoende vorming genieten om intern te werken aan sensibilisering en de deelname aan de club voor iedereen te faciliteren. 3. Aanbod gezinsondersteuning op maat (en aan huis) 4 3.1. Overleg sociale dienst / wijkagenten Dit overleg is een eerste stap in het buurtgericht werken. De wijkagenten staan momenteel het dichtste bij de burger en zijn daarom een ideale brugfiguur. Een gezamenlijk overleg met de wijkagenten heeft als doel om de reeds informele contacten te kaderen en officieel in te bedden in een werkbaar kader. Dit is ook een stap richting geïntegreerd bestuur en uitwisseling van ideeën. Het geeft de sociale dienst een zicht op wat er buiten de gesprekslokalen af speelt en voor de wijkagenten geeft het een zicht op wat het OCMW voor de buurt(bewoner) kan betekenen. 3.2. Terugbetaling remgeld kraamzorg Kraamzorg is een extra ondersteuning voor gezinnen vlak na de bevalling. De kraamzorgenden staan in voor hulp bij het huishouden na de bevalling en het ondersteunen van de rol als moeder. Het type ondersteuning is op maat van het gezin. Tegelijk is deze kraamverzorgende ook een begeleider in het ondersteunen van het geven van borstvoeding. Kind & Gezin promoot het geven van borstvoeding. Niet voor elke moeder is dit vanzelfsprekend. Elke hulp kan hierbij zeker welkom zijn. Kraamzorg is een bijzonder laagdrempelig aanbod van ondersteuning. Het richt zich op de praktische kant van het huishouden en niet op een hulpverleningstraject. Het is een eerste stap in het introduceren van externe personen binnen het gezin. Kraamzorgenden bieden ondersteuning op maat aan en dit geeft ook mogelijkheden naar toeleiding. Zij kunnen het gezin laten kennismaken met verschillende andere organisaties binnen en buiten de gemeente. Op lange termijn kan dit een positief effect hebben op het vertrouwen in (hulpverlening)organisaties. 3.3. Oprichting loket gezinsondersteuning Ter aanvulling van de samenwerking met verschillende externe organisaties, zal er een loket gezinsondersteuning worden opgericht door het sociaal huis. Organisaties met vragen rond kinderarmoede kunnen bij dit loket terecht voor meer informatie over de doelgroep en ondersteuning rond sensibilisering. Op de website van de gemeente kan de burger momenteel al beperkte informatie rond opvoedingsondersteuning vinden. Met het loket gezinsondersteuning wil het Sociaal Huis een persoonlijk contact voorzien voor ouders. Dit loket is een aanvulling op de ontmoetingsruimte. De methodiek van het loket zal gelijklopend zijn met deze van de ontmoetingsruimte: er zijn geen pasklare antwoorden rond opvoeding. Ouders zijn in de eerste plaats de beste opvoeders van het kind en kunnen zelf antwoorden geven op hun vraag met soms wat extra begeleiding. Daarnaast kan er ook een intensievere begeleiding worden opgestart en/of warm worden doorverwezen naar externe organisaties of lokale vormingen. 3.4. Samenwerking DOMO Binnen de werking van het OCMW moet de vraag worden gesteld of de maatschappelijk werkers de constante vertrouwenspersoon van het gezin kunnen zijn. Dossierlast en de dubbele rol van de maatschappelijk werker (begeleider en controleur) maken van hen niet altijd de meest geschikte persoon om een gezin intensief te begeleiden. Er bestaat ook een wantrouwen van gezinnen tegenover hulpverleners waardoor een begeleiding niet altijd even effectief kan zijn. De vrijwilligers van DOMO nemen een heel andere rol op ten opzichte van het gezin. Zij hebben geen controlerende functie en kiezen ook volledig de kant van het gezin. Er is geen overleg tussen de vrijwilliger en een externe organisatie zonder de expliciete toestemming van het gezin. Zij kunnen een langdurige band opbouwen met het gezin en als brugfiguur aan de slag gaan. We willen een structurele samenwerking met deze organisatie uitbouwen voor de gezinnen waar deze ondersteuning een meerwaarde kan zijn. 5 3.5. Samenwerking CAW In het kader van het samenwerken met externe organisaties moet er gekeken worden welke rol het CAW kan spelen binnen gezinsondersteuning. Er zijn 2 pistes die zeker verkend moeten worden: mobiele opvoedingsondersteuning en jeugdpreventie adviseurs. Het team van opvoedingsondersteuning gaat aan huis het gezin integraal begeleiden bij hun opvoedingsonzekerheid. Dit is op maat en enkel door een vrijwillige vraag van het gezin. We zien dit aanbod als een aanvulling op de ontmoetingsruimte, het loket opvoedingsondersteuning en de DOMO werking. Het CAW biedt jongeren ook de kans om zich als jeugdpreventie adviseur op te geven. Deze jongeren zijn de voelsprieten binnen hun omgeving en aansprekingpunt voor jongeren met vragen. Zij vormen de brug tussen jongeren en mogelijke organisaties. We linken dit ook aan het creëren van rolmodellen binnen de buurt. Een piste die ook zeker moet verkend worden. 3.6. Inventarisatie noden gezinnen Al deze acties en samenwerkingen geven ons een schat aan informatie over welke vragen er leven binnen de Herentse gezinnen. Een periodiek overleg met de partners is noodzakelijk om de vragen van gezinnen te bundelen. Dit overzicht moet op de verschillende overlegorganen worden meegedeeld: LOKO, onderwijsraad en Vast Bureau. Het OCMW neemt de rol van regisseur op zich om de samenwerkingen te onderhouden en bij te sturen. 4. Verhogen welzijn gezinnen de 4.1. 2 handsbeurs ism gezinsbond De gezinsbond is sinds 3 jaar structureel aan het samenwerken met CEDES om hun organisaties toegankelijker te maken voor kwetsbare gezinnen. de Hun 2 handsbeurs wordt door meerdere gemeentes georganiseerd ter promotie van hergebruik en herverdeling van kledij. Door het jaarlijks organiseren van deze beurs voor de start van het schooljaar, sensibiliseren we de inwoners van Herent over duurzaam handelen. Deze beurs moet voldoend gepromoot worden om als initiatief te kunnen groeien zodat alle inwoners van Herent een kijkje komen nemen. 4.2. Speel-O-Theek in de bibliotheek De ervaringen tijdens de leeftijd 0 en 3 jaar hebben een grote invloed op de ontwikkeling van het kind. Het is van belang dat het kind voldoende gestimuleerd wordt om de wereld te ontdekken. De ontmoetingsruimte is een eerste stap maar uitdagend en gevarieerd speelgoed speelt hier ook een grote rol in. Niet elk gezin heeft de middelen om speelgoed aan te kopen. Het is ook geen permanente aankoop doordat babyspeelgoed slechts een bepaalde leeftijdscategorie zal aanspreken. Een Speel-O-Theek geeft de inwoners van Herent de mogelijkheid om hun kind nieuw en uitdagend speelgoed tijdelijk aan te bieden. Net zoals een boek er voor zorgt dat je een ervaring rijker kan worden, biedt een Speel-O-Theek gezinnen de kans om hun kind een nieuwe uitdaging aan te bieden. We kiezen voor de bibliotheek om beroep te kunnen doen op een reeds bestaand uitleensysteem. Hier staat wel tegenover dat het gebruik van de bibliotheek en het uitlenen van materiaal kosteloos is voor kwetsbare gezinnen. Zo kan K&G een gratis bibliotheekkaart aanbieden aan kwetsbare gezinnen bij geboorte van het kind. Als aanvulling op deze actie willen we ook pleiten voor een integratieproject in de bibliotheek. Een Speel-O-Theek zal zeker tijdens de opstart maar ook later extra werk met zich 6 meebrengen. Er moet worden gekeken in welke mate dat er een sociale tewerkstelling kan worden aangeboden om de extra belasting van een Speel-O-Theek op te vangen. Acties kinderopvang 1. Acties uitbreiden van opvangplaatsen in Herent 1.1 Campagne opstarten voor mogelijke kandidaten Er is een algemeen tekort aan opvangplaatsen binnen Vlaanderen. Vanuit het OCMW kan er, aanvullend op een kwaliteitsbeleid, ook gewerkt worden aan effectieve (en eventueel langdurige) wervingscampagnes voor onthaalouders. Deze campagnes hebben als doel om op lange termijn het totaal aantal opvangplaatsen binnen Herent uit te breiden. 1.2 Onderzoeken samenwerking privé organisaties Met deze actie willen we bereiken dat nieuwe opvanginitiatieven de keuze hebben tussen het aansluiten bij de DVO, privé partner of als zelfstandige aan de slag kunnen gaan. Door het stimuleren van het aansluiten bij een privé organisatie zoals landelijke kinderopvang kunnen we verzekeren dat nieuwe onthaalouders voldoende ondersteuning kunnen genieten en dat er extra kwaliteitsvolle plaatsen worden aangeboden. 1.3 Aanbod occasionele plaatsen behouden / uitbreiden Occasionele opvangplaatsen zijn belangrijk voor kwetsbare gezinnen. Ouders die opleidingen willen/moeten volgen om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten moeten kortdag beroep kunnen doen op opvangplaatsen voor hun kinderen. Dit is ook een eerste stap richting een meer permanente opvang voor hun kind. 1.4 DVO als een kwaliteitslabel Ter aanvulling van de wervende en mogelijks langdurige campagne voor onthaalouders moet er ook gewerkt worden aan het kwalitatief ondersteunen van de onthaalouders. Een DVO werkt inkomensgerelateerd wat voordelen heeft voor kwetsbare gezinnen. Naast het uitbreiden van het aantal opvangplaatsen voor kinderen (bij DVO en daarbuiten) is het ook van belang dat het aantal inkomensgerelateerde plaatsen wordt uitgebreid. Op lange termijn willen we bereiken dat het voor zelfstandige onthaalouders interessant wordt om lid te worden van de DVO. Door in te zetten op kwaliteit en ondersteuning kan de DVO uitgroeien tot een modelorganisatie voor onthaalouders. We hopen zo dat zelfstandige onthaalouders minstens overwegen om zich aan te sluiten bij de DVO. De mogelijke drempels tot het aansluiten bij de DVO moeten worden weggewerkt zodat zelfstandige onthaalouders en nieuwe onthaalouders snel kunnen opstarten. 2. Laagdrempelige opvangplaatsen voor alle kinderen 2.1 Meerjaren (kwaliteit)planning DVO Zoals hierboven aangehaald moeten er extra opvangplaatsen komen maar deze plaatsen moeten ook kwaliteitsvol zijn. Kwetsbare gezinnen ervaren de drempel naar opvanginitiatieven eerder hoog. Het is voor hen zeker niet evident om hun kind in te schrijven. Het invoeren van een kwaliteitsbeleid zal ook meerdere jaren in beslag nemen. Het centraal thema binnen dit beleid moet ‘participatie’ zijn. Participatie voor de deur maar ook participatie achter de deur. Voor de deur betekent dat de drempel tot de opvanginitiatieven moet worden aangepakt. Na de deur betekent dat participatie van de ouders en de samenwerking met het opvanginitiatief moet worden gestimuleerd. Binnen de literatuur staat ouderparticipatie centraal. Dit vraagt weliswaar voldoende ondersteuning tijdens de invoer van deze kwaliteitsacties. Aangezien dat de werking van de onthaalouders binnen de DVO niet steeds gelijklopend is, zal dit een investering vragen van de DVO coördinator. Een meerjarenplanning helpt de coördinator bij de invoering van dit kwaliteitsbeleid. Een eerste stap die kan worden genomen, is in het invoeren van intervisie voor de onthaalouders. Dit zorgt dat er een ‘lerend netwerk’ kan ontstaan binnen de DVO, een eerste stap naar een structurele ondersteuning van de onthaalouders. 2.1.1 Digitalisering DVO 7 Het vraagt een hele tijdsinvestering van de coördinator om dergelijke acties te ondernemen met haar onthaalouders. Het is daarom van belang dat de administratieve last voor de DVO wordt verminderd. Er moet worden gekeken hoe de dagelijkse werking kan gedigitaliseerd worden om verdere automatisering toe te laten. Dit zorgt voor een moderne dienstverlening voor de inwoners van Herent en voor een enorme tijdswinst voor de DVO. 2.2 Ontwikkelen infobrochure ‘wat is een onthaalouder’ Ter aanvulling op de verschillende acties om de drempel tot de opvanginitiatieven te verlagen (kwaliteitsbeleid, ontmoetingsruimtes,…) moet er ook een brochure komen die de werking van onthaalouders op een simpele manier schetst aan toekomstige gebruikers. Er zijn verschillende gemeentes die dergelijke brochures hebben ontwikkeld. Dit kan eventueel van hen worden overgenomen. Acties scholen 1. Versterken netwerk in en rond de scholen 1.1 Scholen als toegangspoort voor alle gezinnen van herent Scholen zijn belangrijke partner in de strijd tegen kinderarmoede. Kwetsbare gezinnen zijn niet altijd even gemakkelijk te bereiken maar elk kind moet wel naar het eerste leerjaar gaan. Scholen moeten dus wel in contact komen met een kwetsbaar gezin. Het versterken van de banden tussen de school en de lokale verenigingen is een belangrijke actie ter bevordering van de participatie en integratie. Dit kan vanuit de onderwijsraad worde gestimuleerd met hulp van het scholenfonds. 1.2 Overlegplatform als ideeënbus tot samenwerking met lokale organisaties Scholen staan ook niet alleen in hun aanpak van kwetsbare gezinnen. Scholen kunnen beroep doen op het CLB maar de scholen zijn de beste leermeesters. Wij pleiten voor de (her)opstart van de onderwijsraad zodat scholen onderling ervaringen uitwisselen maar ook in overleg met het gemeentebestuur en het OCMW kunnen gaan. 2. Netwerk tussen scholennetten en bestuur (her)opstarten 2.1 Uitwisseling kennis tussen lokale scholen/netten bevorderen Scholen zijn elk op zich expert om aan de slag te gaan rond kinderarmoede binnen hun school. Toch willen we overleg tussen de scholen bevorderen om hun acties op elkaar af te stemmen en van elkaar te kunnen leren. Dit overleg moet de grenzen van de netten overschrijden om een lokale impact te kunnen hebben. Tegelijk zal een scholenoverleg de banden met de lokale besturen aanhalen. Vanuit de scholen is er vraag naar meer informatie en samenwerking met het OCMW en het gemeentebestuur. Ook hier moet er worden nagedacht over een meerjarenplanning binnen de gemeente en de scholen omtrent verschillende thema’s. We zijn er van overtuigd dat er overkoepelende problemen zijn waar elke school mee wordt geconfronteerd. Dit overleg is een startpunt om gezamenlijke en overkoepelende acties te ondernemen op lokaal niveau. 3. Middelen vrijmaken voor scholen 3.1 Oprichting scholenfonds (besturen en privé partners) Met de oprichting van een scholenfonds willen we scholen erkennen als expert binnen hun eigen domein. Dit fonds verdeelt een gelijk bedrag aan scholen dat zij zelf mogen inzetten voor een project rond gelijke onderwijskansen, kleuterparticipatie, spijbelen, probleemgedrag op school, taalstimulering, betrokkenheid van ouders en de buurt, samenwerking tussen onderwijs, welzijn, cultuur, jeugd en sport, doorstroming en oriëntering, geletterdheid of levenslang leren. Scholen die lid zijn van het scholenoverleg en periodiek aanwezig zijn, kunnen beroep doen op dit fonds. De ingediende projecten moeten kort worden omschreven aan de hand van een 8 projectfiche en worden voorgelegd tijdens een sessie van de onderwijsraad. Na 1 jaar evalueert de school het project in groep zodat andere scholen inspiratie kunnen opdoen en mogelijks een gelijkaardig project kunnen uitschrijven op hun maat. Dit fonds bestaat het eerste jaar uit een vaste bijdrage van het OCWM en de gemeente. Elke school kan elk jaar rekenen op dit vast bedrag. Aanvullend kan een extra partner geld investeren in dit fonds. De scholen kunnen beroep doen op dit extra bedrag mits er structureel werd gewerkt rond een thema zoals bv kostenbeleid via VZW schuld op school of de 4 bouwstenen van CEDES. Deze aanvulling van derde kan ook aangewend worden om een gezamenlijke vorming te voorzien voor alle scholen. Dit moet verder besproken worden binnen de raad. Acties sensibilisering 1. Vormingen medewerkers Sociaal Huis 1.1 Bindkracht Het werken met kwetsbare gezinnen vraagt een extra investering van de maatschappelijk werker. Bindkracht is een vormingstraject dat hulpverleners inzicht en handvaten wil geven in de omgang met kansarmen. Deze vorming is een aanvulling voor collega’s die al jarenlang ervaring hebben maar ook een manier om het thema ter sprake te brengen op de dienst. Het stimuleert om denkwijzen en handelingen te herevalueren en de sociale dienst sterker te maken in hun dagdagelijks werken. Deze vorming kan op maat worden gegeven en daarom willen we ook de leden van het bijzonder comité en de personeelsleden van het onthaal minstens 1 halve dag betrekken bij deze vorming. We hopen dat het thema van kansarmoede zo gedragen wordt binnen de verschillende leden van de organisatie. 1.2 Onderzoek methodieken Verschillende externe organisaties ontwikkelden methodieken rond thema’s die gelinkt zijn aan kansarmoede. Het kan een waardevolle aanvulling zijn aan de werking van het OCMW om externe partners te betrekken bij de uitwerking van een breed sociaal beleid. Deze vormingen kunnen de OCWM werking overstijgen en ook worden aangeboden aan het gemeentepersoneel. 2. Invoeren armoedetoets Op bestuursniveau kan er structureel worden gewerkt rond kansen. De armoedetoets gaat na of bepaalde maatregelen discriminerend werken ten opzichte van kansengroepen. De gemeente Herent & het OCMW kunnen er voor kiezen om hun acties te onderwerpen aan een quick scan. Dit is een mogelijke start van een structurele inbedding van een armoedetoets op beleidsvlak. Deze toets zorgt er voor dat niet enkel nu maar ook de toekomst beleidsmakers moeten nagaan welke impact hun acties hebben op de volledige bevolking van Herent. 3. Hervorming geboortepremies Momenteel krijgt elk gezin een geboortepremie, ongeacht of het gezin hier een nood aan heeft of niet. Graag willen we samen met de gemeente bekijken wat de mogelijkheden zijn van deze geboortepremie. Zo kan de mogelijkheid worden aangeboden dat gezinnen hun premie doorstorten naar lokale projecten zoals de ontmoetingsruimte, het scholenfonds, Speel-O-Theek,… Hierdoor krijgt de burger de kans om zelf te investeren in de lokale dienstverlening. 9 Toelichting projectfiche ‘ontmoetingsruimte’ Zie bijlage Toelichting projectfiche ‘scholenfonds’ Zie bijlage 5. dienst warme maaltijden: project duurzame catering – Vredeseilanden, stand van zaken en voorstel tot wijziging van tarieven. We merken de laatste tijd een daling van het aantal maaltijden dat aan huis wordt bedeeld. Bovendien willen we ook werken aan een verlaging van de kosten en een verhoging van de opbrengsten. Vredeseilanden, waar we momenteel mee samenwerken in kader van hun project “Duurzame catering” wil hier samen met ons rond denken en een voorstel tot oplossing formuleren. Hieronder hun bedenkingen en voorstel dat tot stand kwam in overleg met de keukenmedewerkers en de dienst Ouderen- en thuiszorg. Er is een grote concurrentie van privé-traiteurs, voorverpakte Aldi, Delhaize… Mensen moeten de kant- en klare maaltijden maar in de microgolfoven steken en het is veel goedkoper. De kwaliteit is wel een stuk minder maar voor veel klanten is de prijs doorslaggevend -> “we vinden jullie maaltijden veel beter maar kunnen dat niet betalen”. Velen nemen maar enkele dagen per week maaltijden af. Misschien kennen sommige mensen het OCMW-aanbod niet? Cfr paar jaar geleden bezoek door vrijwilligers aan de 80-plussers in de gemeente -> daar komen zeker nieuwe klanten uit. De winter is ook steeds beter -> mensen komen minder buiten. Voorstel Vredeseilanden Het is belangrijk om bij deze economische bekommernis ook rekening te houden met sociale en ecologische aspecten. Met ons voorstel streven we een optimale verhouding na tussen economische, sociale en ecologische belangen. In dit actieplan bespreken we: - Een verlaging van de kosten Een verhoging van de opbrengsten Het concrete actieplan Het communicatieplan 1. VERLAGING VAN DE KOSTEN Algemeen uitgangspunt: het drukken van de aankoopprijzen mag geenszins leiden tot een prijzendruk op de boeren en producenten of tot het aankopen van producten van lagere kwaliteit. Het OCMW bewaakt ten allen tijde de kwaliteit van de aangeboden producten en streeft een correcte prijs voor alle schakels in de keten na. Een verlaging van de kosten kan op velerlei manieren gebeuren: - VOEDSELVERLIES BEPERKEN Het huidige voedselverlies wordt al goed beperkt door overschotten van maaltijden in te vriezen en resten te verwerken in het menu van de volgende dag. Toch is het nuttig om het voedselafval gedurende een week te meten volgens een methodologie (cfr UZLeuven) die we bij andere keukens ook gebruikten zodat 10 de mogelijke impact op de kosten duidelijker wordt. De meting van voedselverlies kan op verschillende manieren gebeuren, minder of meer gedetailleerd. Het verspillen van voedsel gebeurt in de praktijk op drie niveaus: - - - De stock; wanneer deze niet goed georganiseerd is, moeten er regelmatig vervallen producten worden weggegooid. Bij de meting wordt bijgehouden welke producten weggegooid worden. De productie; wordt er te veel eten klaargemaakt dat niet wordt opgegeten moet dit vaak worden weggegooid. Bij de meting wordt bijgehouden welke maaltijden over zijn en weggegooid worden. De consumptie; hoeveel eten blijft er over op de borden. Bij de meting wordt het afval van de borden zorgvuldig bijgehouden per product afzonderlijk. Voor de meting gedurende een week ondersteunt Vredeseilanden met de juiste instructies en documentatie om de gegevens bij te houden. Daarnaast is een begeleiding op maat tijdens de meting mogelijk. Deze meting lijkt haalbaar vanaf de tweede helft van november, 17-13 november. - VLEESCONSUMPTIE BEPERKEN Het beperken van de vleesconsumptie kan op verschillende manieren. Een eerste methode is het verkleinen van de porties vlees per persoon. Zo raadt het Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan aan om dagelijks niet meer dan 75 à 100 g vlees of vis te eten. De porties in de keuken zijn ondertussen al stevig verminderd bij een aantal variëteiten vlees. Over het algemeen is er een vermindering van 30g tot 40g per persoon. Voor kip is er een vermindering van 150g naar 110 g, voor kipfilet geldt dit van 150g naar 120g, voor blinde vink is het gewicht per persoon gedaald van 150g naar 120g. Op weekbasis wordt er momenteel zo’n 25 à 26 euro bespaard. Een tweede methode om de vleesconsumptie te beperken is een vegetarische maaltijd per week invoeren. Wanneer we vlees vervangen door andere eiwitrijke producten zoals linzen en andere peulvruchten blijft de voedingswaarde dezelfde. We helpen de keuken door materiaal aan te bieden als recepten en kookboeken, we organiseren een kookworkshop met een externe kok die ervaring heeft met vegetarisch koken in grootkeukens, we laten nieuwe producten proeven, etc. Hierdoor wordt opnieuw de maandelijkse kosten voor vlees beperkt. Vanaf november start in het sociale restaurant 1 vegetarische maaltijd per week zodat het officiële nieuwe aanbod kan starten vanaf januari 2015. - VOORNAMELIJK MET LOKALE VERSE PRODUCTEN VAN HET SEIZOEN WERKEN (ZOVEEL MOGELIJK EERSTE GAMMA ). In de buurt van Herent zijn er heel wat boeren waarmee een samenwerking volgens de principes van korte keten mogelijk is. Een grote meerwaarde van lokaal geteelde groenten is de versheid en dus kwaliteit en het is ook meteen een garantie voor seizoensgebonden groenten. Deze groenten zijn afkomstig van een korte keten waarbij er meer aandacht is voor een eerlijke prijs voor de boer. De groenten hebben minder kilometers moeten afleggen en hebben dus een kleinere impact op het milieu. We hebben al een aantal boeren gecontacteerd: - Dirk en Carine Depauw-Vanbinst. Paukeshof, Haachtstraat 133, Veltem. Verse melk in automaat. Roger en Benny Fets. Duigemstraat 11, Winksele. Aardappelen, eieren, tomaten, rode biet, wortelen. 11 - - - - - Chris en Mia Pypen. Sint-Benedictusstraat 1, Herent. Appelen, peren, sap, stroop, eieren en honing. Leveren is mogelijk, gebeurt nu voornamelijk om maandag en woensdag. Paul en Lydie Saelens-Wuyts. Hoeveslagerij Ten Halve, Karrestraat 12, Herent. Rundvlees van eigen kweek, varkens worden aangeleverd en aardappelen. Aardappelen worden geleverd. Pieter en Jessie Stessel-Bosmans. Hoeveslagerij en winkel ’t Waterbos, Schoolstraat 9, Veltem-Beisem. Rundvlees, aardappelen, groenten en fruit (verschillende soorten volgens seizoen, niet enkel eigen kweek). De soorten aardappelen zijn Agila, Bintje en Charlotte, laatste twee zijn terug beschikbaar vanaf begin oktober. Steeds verpakt in 5 kg, 10 kg of 25 kg. Jos Vanderheyden. Bijlokstraat 128, Herent. Appelen, peren en appelsap. Besteld per kilo, wordt normaal niet geleverd, maar niet volledig uitgesloten. Jean-Pierre Smets. De Wriemeling, Drogenbosstraat 7, Veltem. Bio-groenten en fruit van eigen kweek. Daarnaast aanbod van andere biologische groenten, zuivel en fairtradeproducten. Leveren is mogelijkheid. Provinciaal Agrarisch Centrum Blauwe Stap Nationale Proeftuin voor Witloof vzw. Blauwe Stap 25, Herent. Witloof. Verkoop op dinsdag, woensdag en donderdagnamiddag. Wordt normaal niet geleverd, niet volledig uitgesloten. De Wikke, Wonen en Werken. Sint-Benedictusstraat 11, Herent. Bio-groenten. De eerste reacties van de boeren waren positief. Vredeseilanden zoekt verdere samenwerkingen uit, financiële en logistieke haalbaarheid blijft hier een rol spelen. Het is bij de huidige leveranciers ook al mogelijk om het aankoopbeleid meer af te stemmen op de seizoenen. Deze wijziging houdt een goede planning van menu in maar zal een positief effect hebben op het budget. Een goed voorbeeld hiervan is de aankoop van tomaten in de winter vermijden. In de onderstaande grafiek is het heel duidelijk dat tomaten in de winter tot 14 keer duurder zijn dan in de zomer. Tussen januari en mei varieert de prijs voor losse tomaten tussen 0,545 euro/kilo en 2,399 euro/kilo, tegenover tomaten uit het seizoen, tussen juni en oktober, waarbij de prijs tussen 0,167 euro/kilo en 0,879 euro/kilo ligt. 2. V E R H O G I N G V A N 12 DE OPBRENGSTEN Dit kan enerzijds door de prijzenstructuur aan te passen, anderzijds door meer klanten aan te trekken. De prijzenstructuur van enkele naburige OCMW’s die dezelfde diensten (de maaltijdbedeling) aanbieden ziet er als volgt uit. In Tielt-Winge ligt de prijs tussen 5,5 en 8 euro. In Rotselaar varieert de prijs tussen 3,5 en 6,20 euro. In Kortenberg is de prijs maximum 9euro. Hier wordt steeds een onderzoek gedaan waarna de prijs aangepast wordt aan het inkomen. Er is een bijkomende analyse gebeurd van de huidige gemiddelde klantenprijs en de prijs die op dit moment het vaakst betaald wordt. Momenteel betaalt de grootste groep mensen een bedrag tussen 5.74 en 8.58 euro. De gemiddeld betaalde prijs van januari tot en met augustus 2014 bedroeg 6.94 euro. Bij de bepaling van een vast tarief stellen we op basis van deze analyse voor om de prijs voor een maaltijd aan huis vast te leggen op 8 euro (inclusief transport). De prijs voor dezelfde maaltijd in het restaurant zou dan 5 euro bedragen. Alle klanten die op dit moment minder dan 6 euro betalen, betalen in het nieuwe systeem 5 euro, alle klanten die meer dan 6 euro betalen, betalen in het nieuwe systeem 8 euro. Voor een aantal mensen wordt de prijs dus verlaagd, voor sommigen wordt de prijs iets hoger wat niet te vermijden is bij een vereenvoudiging. Om tot de twee nieuwe prijzen te komen hebben we enkele berekeningen gemaakt om te kijken of de kosten gedekt blijven, met 5 en 8 euro is dit het geval. De prijs voor een maaltijd in De Pollepel blijft 5 euro. Er kan nog een extra prijs voorzien worden voor mensen van buitenaf die mee-eten in het sociaal restaurant, bijvoorbeeld kinderen of kleinkinderen (tussen 12 – 65 jaar), die 12 euro betalen. De kinderprijs van 3 euro blijft behouden. De prijs voor de restaurantdag zou naar 8 euro gebracht kunnen worden. Voorstel de tarieven te wijzigen met ingang van 1 januari 2015. Maaltijd aan huis: € 8 vaste prijs, met mogelijkheid tot correctie naar € 5 ( dit na sociaal onderzoek) De pollepel: vaste prijs € 5 voor bezoekers vanaf 60 jaar , kinderen tot 12 jaar € 3 en anderen € 10 of € 12. We willen de maandelijkse restaurantdag ( laatste maandag van de maand) integreren in de werking van De pollepel en deze restaurantdag omvormen tot “menu van de chef” en daar voor iedereen € 8 voor vragen.(dus geen bijdrage meer op basis van het inkomen). 3. AUGUSTUS ACTIEPLAN –DECEMBER: - Ervaring vegetarisch koken o Vegetarische recepten verzamelen en uitproberen o Vegetarische workshop op 12/11 - Verkleinen van de porties OKTOBER: - Eerste aanzet nieuwe prijzenstructuur voorleggen aan Raad 04/11 NOVEMBER: 13 - Bevraging huidige klanten uitvoeren (27/10 – 2/11) Start 1 vegetarische maaltijd per week in De Pollepel (vanaf eerste helft november) Afvalmeting voor beperking voedselverlies (17-23/11) JANUARI: - - Nieuwe vereenvoudigde prijzenstructuur Vernieuwd aanbod met 1 keer per week een vegetarisch gerecht in De Pollepel en de maaltijdbedeling. Het vernieuwde aanbod houdt veel meer rekening met duurzame principes. Voordeel hiervan is niet alleen een verbeterde impact op sociaal en ecologisch vlak maar ook een toegevoegde waarde voor de maaltijden van het OCMW. Bevraging potentiële klanten (communicatie over nieuwe aanbod en prijzenstructuur) FEBRUARI: - 4. Elementen die een toegevoegde waarde bieden tegenover de concurrentie: o Werken met verse groenten van het seizoen; geen additieven, smaak- en bewaarmiddelen o Voorkeur geven aan duurzaam geproduceerde producten, korte keten, eerlijke handel COMMUNICATIEPLAN - COMMUNICATIEKANALEN Via het OCMW heeft de maaltijdbedeling en De Pollepel verschillende vormen van communicatiekanalen. De lijst die volgt is zo volledig mogelijk zodat deze kanalen zo goed mogelijk kunnen worden ingezet: - Gemeentelijke website, met enkele items voorbehouden voor het sociaal restaurant zoals voor de menuplanning - Gemeentelijke infokrant, het OCMW heeft hier 1 pagina - Affiches en folders worden afgedrukt met de menu - De onderleggers in De Pollepel - Tafelstaanders in De Pollepel Andere communicatiemiddelen: - De thuisbezoeken van vrijwilligers aan 80-jarigen van dat jaar, wordt elk jaar georganiseerd - Het eenmalige thuisbezoek van de maatschappelijk assistente - Het korte contact tijdens de maaltijdbedelingen - Bij de verzending van de facturen - Een bevraging bij huidige en potentiële klanten - Voorstel van Lydia om klanten te betrekken door ze recepten te laten inzenden waaruit een aantal beste recepten gekozen worden, eventueel via een wedstrijd of via een stemming. - BEVRAGING Om te weten te komen wat de huidige klanten vinden van De Pollepel en van de maaltijdbedeling wordt er een bevraging georganiseerd. Deze bevraging kan georganiseerd worden door jobstudenten, vrijwilligers of door het bezoekteam van vrijwilligers, aan huis zodat het een kwalitatief onderzoek wordt. Het bereik van deze bevraging gaat tot +/- 100 personen. Ook willen we met deze bevraging de nieuwe prijzenstructuur en het vernieuwde duurzame 14 aanbod aankondigen. Vredeseilanden organiseert de bevraging, zoekt vrijwilligers, geeft ze een infosessie en verwerkt de resultaten. Deze bevraging zou in november gepland kunnen worden, bijvoorbeeld tussen 27/10 en 2/11. Daarnaast wordt er een grotere bevraging gepland, met als bijkomend doel om zoveel mogelijk potentiële klanten te bereiken. Misschien zijn de diensten van het OCMW niet genoeg gekend en kunnen we op deze manier meer mensen bereiken. De bevraging zou op papier uitgedeeld kunnen worden of zeer breed verspreid via het maandelijkse krantje van het OCMW met als grotere doelgroep dan de eerste bevraging, namelijk alle 65-plussers. Deze bevraging kan vanaf januari georganiseerd worden. 5. MOGELIJKE ANDERE ACTIVITEITEN Binnen de Dienst Ouderen- en thuiszorg worden ook nog andere voorstellen geformuleerd om de activiteiten van onze catering uit te breiden. In een volgende stap zullen deze ook ter bespreking worden voorgelegd. 6. LDC d’Ontmoeting, kennisgeving blogspot LDC d’Ontmoeting Om de werking van het LDC d’Ontmoeting uit te bouwen is een stuurgroep opgericht met vrijwilligers en medewerkers van het Sociaal Huis. Vanuit de stuurgroep werd gezocht naar een manier om vlot samen te kunnen communiceren. Hiervoor werd door een vrijwilliger een blogspot aangemaakt, waar ook een gmail is aangekoppeld. Voor het kenbaar maken van onze activiteiten kan deze blogspot zeker ook gebruikt worden. Het zou daarom zeer aangewezen zijn als op de website van Herent een link naar deze blogspot kan vermeld worden. ldcdontmoetingherent.blogspot.com 15
© Copyright 2024 ExpyDoc
