Paramedisch protocol - Afdeling Handchirurgie

Afdeling Handchirurgie
Rode Kruis Ziekenhuis
Paramedisch protocol
praktijk voor handtherapie
Proximale rij carpectomie
v.2 - 09/2013
Een proximale rij carpectomie is een zgn. salvage procedure voor de pols. Het betreft het verwijderen van de
drie carpalia die de proximale rij in de pols vormen: het os Scaphoïdeum, os Lunatum en os Triquetrum.
Meestal wordt door de handchirurg ook de processus styloïdeus radii verwijderd en de nervus interosseus
posterior doorgenomen. Het RSC ligament dient gespaard te blijven. De benadering van het polsgewricht
kan verschillen per chirurg. Vrijwel altijd wordt de dorsale benadering gekozen waarbij het van belang is om
te weten of hierbij de 3e of 4e extensorloge geopend is. En verloopt de EPL-pees nu subcutaan of terug in de
3e loge?
Dit protocol geldt alléén voor de postoperatieve nabehandeling van een proximale rij carpectomie.
Indicatie
• Scapho-lunaire instabiliteit met collaps van de carpus (SLAC wrist)
• Scaphoïd non-union of pseudo-arthrose (SNAC wrist)
• M. Kienböck (minder goed resultaat)
• Posttraumatische artrose in fossa scaphoïdeum
• Lunatum fractuur, perilunaire luxatie, lesser arc / greater arc injuries waarbij distale rij gespaard is gebleven
• Intact radiolunair gewrichtsvlak, proximale pool van het os capitatum en RSC ligament!
Beoogde resultaat
• Goede pijnvermindering tot afwezigheid van pijn (80-100%)
• Snelle mobilisatie postoperatief
• Mobiliteit pols gemiddeld 70% van de contralaterale zijde (67-86%)
• Kracht gemiddeld 75% van contralaterale zijde (60-94%)
Complicaties
• CRPS-1
• Persisterende pijn (4-25%)
• Tegenvallende ROM, m.n. flexie in de pols
• Instabiliteit van de pols (bv. door letsel RSC ligament - Fig. 1 en 2)
• Abutment os Trapezium op processus styloïdeus radii (of zelfs van een restant distale pool vh Scaphoïd)
• RSC letsel door te ruime styloïdectomie
• Tendinitis / pijnklachten EDC (agv. benadering door 4e ext.loge)
• Enige afname extensie kracht IP bij subcutaan verloop EPL
• Op lange termijn degeneratie van de articulatie Capitatum op fossa Lunatum
© 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden
welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat
voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling
handchirurgie van het RKZ.
p. 2 - paramedisch protocol | PRC | v.2 - 09/2013
Afdeling Handchirurgie
praktijk voor handtherapie
Rode Kruis Ziekenhuis
Bijzonderheden
• Er ontstaat een relatieve verlenging van de extrinsieke spieren van de pols/hand. Dit heeft een verlies van
knijpkracht tot gevolg. De postoperatieve therapie is daarom naast het herwinnen van mobiliteit vooral gericht
op het verkrijgen van goede coördinatie en actieve stabiliteit van de betreﬀende pols, zonder pijn. De actieve
stabiliteit van de pols dient in alle richtingen (ook rotatoir!) geoefend te worden.
• Ergonomische adviezen zijn van belang aangezien de nieuwe anatomische situatie in de pols consequenties
heeft voor het inschakelen van de betreﬀende hand/extremiteit in het dagelijks handelen.
Immobilisatie na operatie
• De eerste week immobilisatie van de pols middels een palmaire gipsspalk. Daarna wordt gedurende 3
maanden een afneembare polsspalk gebruikt om de pols te ondersteunen.
• De pols staat in deze spalk in 20 graden dorsaalflexie, de vingers (inclusief MCP’s!) en het IP gewricht van de
duim zijn vrij. De aangedane hand hoog houden/leggen ter preventie van oedeem.
POSTOPERATIEVE BEHANDELING
Vanaf 1 week postoperatief starten met handtherapie. De oefentherapie is gericht op:
• het herwinnen van mobiliteit
• het verkrijgen van goede coördinatie en actieve stabiliteit van de pols, zonder pijn
2 – 6 weken postoperatief
Wondgenezing
‣ Oedeem preventie: de aangedane hand regelmatig hoog houden/leggen
‣ Na het verwijderen van de hechtingen starten met het masseren van het littekengebied met crème.
Spalk
‣ De spalk mag op geleide van de pijn af in rust en bij lichte activiteiten.
Therapie
‣ In de spalk:
- actieve oefentherapie voor elleboog en schouder
- actieve en passieve gecombineerde flexie/extensie van de vingers
- actieve en passieve flexie/extensie voor PIP, DIP en MCP afzonderlijk
‣ Zonder spalk:
-
(geleid) actieve polsflexie, extensie, radiaal- en ulnair deviatie
verglijdingsoefeningen vinger extensoren (gezien littekengebied op dorsum pols)
isometrische weerstandsoefeningen (met ondersteuning pols door therapeut) ter verbetering van de actieve stabiliteit
aan het einde van deze periode toewerken naar lichte dynamische polsoefeningen met een lichte weerstand
6 – 12 weken postoperatief
Wondgenezing
‣ Continueren littekenmassage.
Spalk
‣ Indien de kracht voldoende is hersteld en de pols bij lichte weerstanden actief gestabiliseerd kan worden;
spalk afbouwen en alleen nog gebruiken bij belastende activiteiten.
Therapie
‣ Actieve en rustige passieve mobilisatie van de pols
‣ Isometrische weerstandsoefeningen van de pols (zonder ondersteuning pols) ter verbetering van de actieve
stabiliteit
© 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden
welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat
voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling
handchirurgie van het RKZ.
p. 3 - paramedisch protocol | PRC | v.2 - 09/2013
Afdeling Handchirurgie
praktijk voor handtherapie
Rode Kruis Ziekenhuis
‣ Langzaam opbouwen van de weerstand tijdens dynamische oefeningen voor de pols (manueel, lichte halters,
theraband, e.d.)
‣ Optimaliseren van de knijpkracht van vingers en duim (kneedputty, knijpers, e.d.)
‣ Optimaliseren van de belastbaarheid en inzetbaarheid van de pols en de gehele extremiteit (functionele
oefentherapie!)
‣ Advisering omtrent het inschakelen van de pols/hand tijdens dagelijkse activiteiten en werk.
ASSESSMENT
Intake / preoperatief, 6 wkn, 3 mnd, …
• AROM pols en onderarm (supinatie/pronatie)
• Beperkingen in activiteiten (PRWHE)
• Pijn (NRPS rust en NRPS max)
Let op: Krachtmetingen (knijpkracht en pinchkracht) enkel 3 mnd postoperatief krachtmetingen!
• Knijpkracht (stand 2)
• Kracht driepuntsgreep
Disclaimer
Dit protocol is gemaakt door de handchirurgen, handtherapeuten en gipsmeesters van het Rode Kruis Ziekenhuis te
Beverwijk samen met de handtherapeuten van de praktijk 4Hands te Amsterdam. Dit protocol is geen strikt voorschrift,
doch bevat zoveel mogelijk op 'evidence' gebaseerde inzichten en aanbevelingen om kwalitatief goede zorg te
verlenen. Afwijken van het protocol is, als de situatie van de patiënt dat vereist, zelfs noodzakelijk.
Aan de informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wij spannen ons in om de informatie in dit protocol zo
volledig en nauwkeurig mogelijk te laten zijn. De makers van het protocol en de afdeling handchirurgie van het RKZ
aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid voor schade op welke manier dan ook ontstaan door gebruik,
onvolledigheid of onjuistheid van de aangeboden informatie en adviezen in dit protocol.
Europees erkend Hand Trauma Centrum
© 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden
welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat
voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling
handchirurgie van het RKZ.

Download Report