Verslag van het bezoek door Wytske Dijkstra aan de Algemene

Verslag van het bezoek door Wytske Dijkstra aan de Algemene Synode van de
Non Subscribing Presbyterian Church of Ireland, 10/11 juni 2014.
Non Subscribing Presbyterian Church of Ireland
De NSPCI is het enige vrijzinnige kerkgenootschap van Ierland. Het onderhoudt formele
betrekkingen met de Unitarian General Assembly van het Verenigd Koninkrijk, maar heeft een
gereformeerde kerkstructuur en staat door geschiedenis en kerkvorm dichter bij de Remonstranten
dan bij de Unitariërs. Er zijn 33 gemeentes, met in totaal 3402 leden. De grootste gemeentes
bevinden zich in Belfast, Comber, Dublin, en Larne/Kilwaughter.
Voorgeschiedenis
Reeds voor het overlijden van Peronne Boddaert (2007) had de IARF Europa het besluit genomen,
de NSPCI te vragen om de volgende regionale conferentie in Noord-Ierland te mogen houden.
Nadat de voorzitster was weggevallen, heb ik haar taken als Europees coördinator overgenomen,
waardoor het mijn taak werd, de volgende conferentie voor te bereiden. Dit heeft geresulteerd in
een regionale conferentie van IARF in 2008. De warme betrekkingen tussen mij en dit
kerkgenootschap met zijn fascinerende geschiedenis heb ik gecultiveerd. Ik heb o.a. enige malen in
NI gepreekt. Omdat de Synode het enige moment is, waarop de predikanten elkaar treffen (er is
geen convent), koos ik bij voorkeur die gelegenheid om over te komen. Tot mijn verrassing ontving
ik dit jaar een officiële uitnodiging, geadresseerd aan de Remonstranten.
Bezoek
Het is mij tijdens mijn bezoek duidelijk geworden, dat deze uitnodiging grotendeels is
voorgekomen uit de vooruitstrevende politiek die is ingezet door de huidige secretaris, Chris
Wilson. Hij beoogt het gesloten karakter en het isolement van het kerkgenootschap, waarschijnlijk
mede het gevolg van de sectarische problemen van de voorbije jaren, te doorbreken. Naast mij
waren er vertegenwoordigers aanwezig van:
General Assembly of Unitarian and Free Christian churches.
Unitarian Christian Association
The Congregational Federation
Church of Ireland/Church Aid (Nl. parallel is KIA)
Irish council of Churches
De NSPCI heeft contactpersonen in: Overseas Aid Committee; Christian Aid; Unitarian Christian
Association; Irish Council of Churches; International Association for Religious Freedom; Queens
University of Belfast; Stranmillis and St. Mary’s Chaplaicies.
Mijn positie als vertegenwoordiger van IARF werd sterk benadrukt; de mij geboden gelegenheid
om de vergadering toe te spreken heb ik echter benut om deze keer de overeenkomsten met de
Remonstranten uiteen te zetten. De IARF had ik al vaker ten tonele gevoerd.
Toespraakje
In mijn praatje heb ik de Remonstranten als volgt geïntroduceerd: een kerkgenootschap met 43
gemeenten en 6000 leden. Overeenkomsten met NSPCI: Beide grondleggers van IARF;
gereformeerde wortels; problematisch begin in 17E. maar groeiende emancipatie in 18e; Midden
19E gekozen voor modernisme; tegenwoordig krimpend en (aanknopend bij mijn ervaring) kennen
daardoor gelijksoortige uitdagingen.
Hierna heb ik de meegebrachte literatuur kort geïntroduceerd: het rode boekje Remonstrant Church
als introductie op het Remonstrantisme; aanbevolen als discussiemateriaal voor groepen. De rede
van Christa Anbeek als plaatsbepaling van het Remonstrantisme, mede van belang vanwege
verwijzing naar andere stromingen. Beide boeken vonden grif aftrek; er was grote vraag naar meer.
In ruil heb ik een exemplaar van het tijdschrift Faith and Freedom gekregen. Hierin is o.a. onlangs
een recensie verschenen van een boekje van Heine Siebrand. Hoofdredacteur is David Steers, medeauteur van Arminius, Arminianism, and Europe.
Aanbevelingen voor verder contact:
Samenwerking zoeken met NSPCI in de Wereldraad van Kerken en andere bestaande internationale
verbanden. De verschuiving van de nadruk in het internationale werk van IARF naar WARC,
vandaar naar CEC, en tenslotte naar WCC, heeft in NSPCI op een vergelijkbare manier
plaatsgevonden als bij ons.
Onderzoek de mogelijkheid voor Remonstranten om banden aan te gaan met congregationalisten (er
zijn verschillende verbanden met die naam, waaronder ook niet-Amerikaanse en Christelijke.
Hervat het tweejaarlijkse, binnen-Remonstrantse, overleg aangaande buitenlandse contacten. Dit
had dit voorjaar moeten plaatsvinden, maar heeft blijkbaar plaats moeten maken voor de
voorbesprekingen over het beleidsplan.
Graag zou ik toestemming hebben om de behoefte te onderzoeken die bij de NSPCI zou kunnen
bestaan aan contact aangaande het opzetten/vernieuwen van de opleiding van predikanten. Onlangs
is, met het oog hierop, hun theologische adviescommissie nieuw leven ingeblazen. De modellen die
NPB, Remonstranten, en Doopsgezinden hiervoor hanteren worden alle in overweging genomen.
Onze recente ervaringen kunnen misschien van grote waarde zijn voor het voortbestaan van het
vrijzinnig protestantisme op de Britse eilanden.
De banden tussen First Church, Rosemary Street, en de Remonstrantse Gemeente Amsterdam
bevinden zich in een overgangsfase na het terugtreden van Nigel Playfair. Dit verdient onze
aandacht; in mijn ogen is het zeer waarschijnlijk dat deze contacten mede aanzet hebben gegeven
tot de ontwikkeling van de gemeente van All Soul’s in Belfast (tevens NSPCI) tot „roze“ gemeente.
Na het komende Wereldcongres van de IARF is er voor belangstellenden de mogelijkheid om een
reis te maken naar Noord Ierland met het oog op het vredesopbouwwerk na de ‚troubles‘. Aan de
deelnemers zal tevens gelegenheid worden geboden om kennis te maken met (leden van) de NSPCI.
Meer informatie:
http://www.nspresbyterian.org/
https://iarf.net/