Middelbare scholen geven niet thuis over bevoegdheid

Middelbare scholen
geven niet thuis over
bevoegdheid
Werkgevers in het voortgezet onderwijs beloven dat
er meer zicht komt op de bevoegdheid van docenten.
Dan zullen ze flink aan de bak moeten. Op dit moment
geeft de helft van de schoolbesturen daarover niet thuis
op Vensters voor verantwoording, het grote digitale
transparantie-project van middelbare scholen.
in 2017 worden alle vakken gegeven door
docenten die daartoe bevoegd zijn. Uitzonderingen voor noodsituaties daargelaten.
In het sectorakkoord dat afgelopen lente
werd getekend met het ministerie belooft
koepelorganisatie VO-raad bovendien dat
er meer zicht komt op de onbevoegdheid
bij scholen.
Een instrument hebben middelbare scho-
Tekst Arno Kersten Beeld Typetank
len al via VenstersVO, de website die
schoolleiders zelf beheren en vullen aan de
Directeur Jan Coster van het Zaanlands
doet, kun je daar zonder problemen vragen
hand van een serie indicatoren. Een lande-
Lyceum in Zaandam krabt zich even ach-
over beantwoorden.”
lijk portaal bedoeld om het publiek via één
ter de oren. Wat staat er eigenlijk over de
Toch is de praktijk weerbarstig. Onbe-
loket te informeren, los van wat schoolbe-
bevoegdheid van z’n docentenkorps op
voegdheid in het voortgezet onderwijs is
sturen op hun eigen sites publiceren, zoals
VenstersVo, de website waarmee middel-
een heet hangijzer. De landelijke trend is
het jaarverslag. Per afzonderlijke locatie,
bare scholen zelf informatie naar buiten
bekend: het aantal onbevoegd gegeven les-
vestiging of afdeling kunnen scholen er
brengen? “Dat weet ik niet precies. Onze
sen neemt toe, met flinke verschillen tus-
informatie op kwijt. Eén van de indicato-
managementassistent zet het erop.”
sen schoolsoorten, regio’s en vakken. Vol-
ren is de bevoegdheid van het personeel,
Dit staat er: bijna 74 procent van het
gens het Onderwijsverslag wordt tot een
uitgedrukt in aantal fte’s (voltijdbanen) per
onderwijspersoneel had in 2012 een eerste-
kwart van de lessen verzorgd door een
bevoegdheidsgraad en als aandeel in het
graads bevoegdheid, een kleine 12 procent
onbevoegde leerkracht. Met het ministe-
totale docentenkorps. Ook het aantal fte
is tweedegraads. Van de rest is het gros in
rie van Onderwijs zijn afspraken gemaakt:
dat nog een opleiding volgt kan worden
opleiding. Samengevat valt 85,5 procent
ingevuld in een staatje. Voor de duidelijk-
in de categorie bevoegd. “Als we een vaca-
heid: die cijfers zeggen natuurlijk nog niks
ture hebben, streven we er altijd naar een
over het aantal onbevoegd gegeven lessen.
eerstegraads docent aan te trekken. Maar
we hebben daarnaast ook altijd een aantal docenten in opleiding”, reageert Coster.
“Die beginnen bij ons aan hun carrière.”
Dat de gegevens online staan, is wat hem
betreft vanzelfsprekend. “Gegevens over
bevoegdheid publiceren, sluit aan bij een
maatschappelijke trend. Instellingen in de
Het aantal
onbevoegd
gegeven lessen
neemt toe
Die staan er niet op.
Het goede voorbeeld dat het Zaanlands
Lyceum geeft, doet nog niet echt volgen, blijkt uit een inventarisatie van het
Onderwijsblad. In een databestand van 320
besturen – half augustus verzameld – vermeldt de helft op VenstersVo niks over
bevoegdheid. Gekeken naar scholen (ofte-
publieke sector leggen verantwoording af
wel: brin-nummers), geven bijna zes op de
over hun beleid. Als je erachter staat wat je
tien scholen niet thuis. Ruim een kwart
26
Onderwijsblad13
6 september 2014
Bevoegdheid op VenstersVo
Besturen
Scholen
24%
28%
alle vensters
alle vensters
gevuld
gevuld
49%
58%
alle vensters
alle vensters
leeg
leeg
27%
14%
deel vensters
deel vensters
gevuld
gevuld
Bron: www.schoolvo.nl,
peildatum: 17 augustus
van de scholen heeft de vensters van alle
de rapportages niet voldoende om alles
so meestal al geen makkie is. En om meer
locaties gevuld en 14 procent een deel.
online te zetten, aldus stafmedewerker
zicht te geven op de feiten, zoals de VO-
Van de online beschikbare bevoegdheids-
onderwijs en kwaliteit Fred Schoenmacker.
raad heeft toegezegd, zullen scholen met
vensters is twee derde blanco. Achter de
Bovendien, wat zeggen die cijfers nou over
de billen bloot moeten.
schermen wordt overigens druk gewerkt
het onderwijs?
Een proefproject over bevoegd gegeven les-
aan een opvolger van de huidige site, die
“Er zijn bevoegde docenten die niet
sen is gestopt. Volgens een woordvoerder
begin oktober online moet gaan.
bekwaam zijn en ook andersom. Waar het
van de VO-raad zijn scholen van goede
“VenstersVo leeft niet”, zegt Coster. “Er
om gaat, is goed onderwijs. Ik zou liever
wil, maar brengt het publiek maken van
zijn maanden waarin het bezoek aan de
een goede collega inzetten om een ander
bevoegd gegeven lessen via Vensters een
pagina’s van onze school nul is, sommi-
vak tijdelijk erbij te doen, dan een kneus
grote technische en administratieve last
ge andere maanden misschien tien bezoe-
van buiten die wel bevoegd is voor dat
voor scholen met zich mee. Volgens hem
kers. De site heeft los van de inhoud, denk
vak, maar al op tien scholen is afgebrand.
hangt een en ander ook samen met “werk-
ik ook een politiek doel voor de VO-raad
Dat heeft te maken met mijn ervaring in
bare en acceptabele definities van bevoegd,
richting Den Haag, om iets te laten zien.
het vmbo. Maar ik snap de bezorgdheid
onbevoegd en onder/anders bevoegd. Als
Voor ons als school is de informatiever-
over bevoegdheid in de landelijke discussie
daar eensluidende afspraken over zijn
strekking binnen de eigen, regionale markt
wel als het gaat om de bovenbouw van het
gemaakt, is het onze verwachting dat die
meer van belang.”
vwo. Daar heb je echt wel vakgerichte kan-
afspraken een impuls geven aan het aan-
jers nodig.”
tal besturen en scholen dat zich via Ven-
Onder bevoegdheid komen schoolbesturen
sters verantwoordt over bevoegdheidsgege-
Op het bestuursbureau van scholenge-
op termijn niet meer uit, als in 2017 het
vens.” N
meenschap Sevenwolden in Heerenveen
lerarenregister verplicht wordt gesteld. Ze
worstelen ze met de bevoegdheid op Ven-
zullen onbevoegd personeel echt in staat
Kijk op www.aob.nl voor een overzicht van
stersVo. Door de overgang naar een nieuw
moeten stellen om een opleiding te volgen
scholen die bevoegdheidsgegevens open-
administratief systeem vertrouwen ze
en hun papiertje te halen, iets wat sowie-
baar hebben gemaakt via VenstersVo.
Met de billen bloot
6 september 2014
Onderwijsblad13
27