Inhoudsopgave(PDF)

INHOUD
Woord vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v
Dankwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
A.
B.
C.
D.
E.
Maatschappelijke en juridische context . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Onderzoeksvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Doelstelling van het onderzoek en onderzoeksaanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Methodologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
DEEL 1. BEGRIPPENKADER EN ALGEMENE PRINCIPES
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Hoofdstuk 1.
Rechtsmacht versus bevoegdheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Hoofdstuk 2.
Volstrekte bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Afdeling 1. Definitie en rechtskarakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Analyse van artikel 9 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Onderwerp van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Urgent karakter van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 3. Waarde van de vordering en hoedanigheid van partijen . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 3. Toetsingsvoorwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 4. Toetsingsogenblik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
25
25
30
33
33
37
Hoofdstuk 3.
Territoriale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Afdeling 1. Definitie, rechtskarakter en gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Afdeling 2. Verstek van de verweerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Intersentia
ix
Inhoud
Hoofdstuk 4.
Prorogatie van bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Afdeling 1. Prorogatie van materiële bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Tussengeschillen met betrekking tot de eis: draagwijdte van de artikelen 807 en 808 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Tussengeschillen met betrekking tot het verweer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Verweer ten gronde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Tegenvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Vordering tot tussenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 3. Samenhang en aanhangigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Prorogatie van territoriale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
43
43
45
45
46
48
48
53
Hoofdstuk 5.
Bevoegdheidsincidenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Afdeling 1. Bevoegdheidsincident in eerste aanleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
§ 1. Bevoegdheidsincident sensu stricto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
A. Ontstaan van een bevoegdheidsincident: exceptie en middel van
onbevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
B. Bevoegdheidsgeschillenregeling: tussenkomst van de geadieerde
rechter of de arrondissementsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
§ 2. Verdelingsincident inzake bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Afdeling 2. Bevoegdheidsincident in hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
§ 1. Betwisting van de bevoegdheid van de appelrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
§ 2. Hoger beroep tegen een beslissing inzake bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . 63
Afdeling 3. Bevoegdheidsincident in kort geding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
DEEL 2. BEVOEGDHEIDSVERDELING IN HET FAMILIERECHTELIJKE CONTENTIEUX DE LEGE LATA
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Hoofdstuk 1.
Schematisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Afdeling 1. Leeswijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Afdeling 2. Bevoegdheidsraster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
x
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 2.
Evaluatie van de bevoegdheidsverdeling in het familierechtelijke
contentieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Afdeling 1. Materiële bevoegdheidsverdeling getoetst aan het criterium
van een ‘daadkrachtige rechter’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Bevoegdheidsregels inzake hoofdvordering kunnen leiden tot een
ontdubbeling van procedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Bevoegdheidsopsplitsing zonder procedurele moeilijkheden . . . . . .
1. Afwezigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Afstamming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Alimentatie en kinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Voogdij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Akte van bekendheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Pleegvoogdij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Voorlopige maatregelen tijdens de procedure echtscheiding
op grond van onherstelbare ontwrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Aanvang van de temporele bevoegdheid van de voorzitter
van de rechtbank van eerste aanleg op grond van artikel 1280
Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Einde van de temporele bevoegdheid van de voorzitter
op grond van artikel 1280 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Bevoegdheidsregels inzake tussengeschillen met betrekking tot het
verweer kunnen leiden tot een ontdubbeling van procedures . . . . . . . . .
A. Verweer ten gronde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Tegenvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Vordering tot tussenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Materiële bevoegdheidsverdeling getoetst aan het criterium
van een ‘gespecialiseerde rechter’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Versnipperde aanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Concurrerende bevoegdheden inzake ouderlijk gezag . . . . . . . . . . . . . . .
A. Situatieschets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Bevoegdheid van de vrederechter versus bevoegdheid van de
jeugdrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Bevoegdheid van de vrederechter versus bevoegdheid van de
voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Temporele beperking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Opeenvolgende procedures: gezag van gewijsde en geldingsduur van de dringende voorlopige maatregelen . . . . . . . . . . . . . .
3. Overlapping van procedures: temporele (on)bevoegdheid van
de vrederechter en draagwijdte van de devolutieve werking . . .
D. Bevoegdheid van de voorzitter versus bevoegdheid van de jeugdrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
121
122
122
122
123
124
126
127
127
128
130
132
142
143
145
147
149
149
152
152
154
156
156
157
167
172
xi
Inhoud
Afdeling 3. Territoriale bevoegdheidsverdeling getoetst aan het criterium
van een ‘toegankelijke rechter’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Interpretatiemoeilijkheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Amalgaam van territoriale aanknopingspunten . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Illustraties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Afstammingsgeschil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Burgerrechtelijk geschil voor de jeugdrechtbank . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Onzorgvuldige redactie van artikel 626 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 3. Vergetelheid van de wetgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Overstap van echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT)
naar echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting (EOO)
B. Andere voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
174
175
175
177
177
181
182
183
183
185
Hoofdstuk 3.
Terugkoppeling naar de eerste onderzoeksvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
§ 1. Antwoord op de eerste onderzoeksvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
§ 2. Vooruitblik op het verdere onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
DEEL 3. DE WET FAMILIERECHTBANK TOEGELICHT IN
NEDERLANDS EN FRANS RECHTSVERGELIJKEND PERSPECTIEF
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Hoofdstuk 1.
De gerechtelijke organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Afdeling 1. België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. De gevolgen van de Wet Familierechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. De invoering van een ‘familie- en jeugdrechtbank’ in de rechtbank van eerste aanleg en de oprichting van familiekamers in
het hof van beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wettelijk kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Duiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. De oprichting van kamers voor minnelijke schikking . . . . . . . . . . . .
1. Voorafgaandelijk: begrippenkader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wettelijk kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Duiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. De hervorming van het gerechtelijk landschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Hertekening gerechtelijk landschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Mobiliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Eenheidsrechtbank: definitief (terug) naar af? . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xii
197
197
197
197
206
218
218
222
226
233
234
237
238
Intersentia
Inhoud
Afdeling 2. Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
§ 1. Afschaffing van de kantongerechten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
A. Oorsprong van de hervorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
B. Concrete uitwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
C. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
D. Recente wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
§ 2. Herindeling gerechtelijke kaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
A. Schaalvergroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
B. Rechtspraaklocaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
§ 3. Afgeslankt bestuursmodel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
§ 4. Gerechtelijke organisatie en actoren in het familierechtelijke
contentieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Afdeling 3. Frankrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
§ 1. Schaalvergroting versus lokale verankering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
A. Schaalvergroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
1. Begin 20ste eeuw: eerste poging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
2. Tweede helft twintigste eeuw: van justice de paix en tribunal
d’arrondissement naar tribunal d’instance en tribunal de
grande instance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
3. 2005: laatste herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
B. Oprichting van juridiction de proximité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
C. Toekomstperspectief: onduidelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
1. Afschaffing juridiction de proximité? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
2. Naar een eenheidsrechtbank?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
§ 2. Gerechtelijke organisatie en actoren in het familierechtelijke
contentieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
B. Actoren in het familierechtelijke contentieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
1. Tribunal de grande instance: juge aux affaires familiales,
juge des enfants en rechter-coördinator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
2. Tribunal d’instance: juge des tutelles des majeurs . . . . . . . . . . . . . 278
3. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Afdeling 4. Slotbevindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
§ 1. Modernisering van de gerechtelijke organisatie staat centraal . . . . . . . . 283
§ 2. Functionele specialisatie in het familierechtelijke contentieux . . . . . . . . 285
Hoofdstuk 2.
Materiële bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Afdeling 1. België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Wettelijk kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Familiale bevoegdheden op het arrondissementele niveau . . . . . . . .
1. Bevoegdheid van de familierechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
289
289
289
289
Intersentia
xiii
Inhoud
2. Bevoegdheid van de burgerlijke rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
3. Bevoegdheid van de voorzitter van de rechtbank van eerste
aanleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
4. Bevoegdheid van de beslagrechter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
5. Bevoegdheid van de arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
B. Familiale bevoegdheden op het kantonnale niveau . . . . . . . . . . . . . . 297
C. Prorogatie van bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
D. Overgangsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
§ 2. Duiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
A. Coherentie van de bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
B. Evenwichtig karakter van de bevoegdheidsverdeling. . . . . . . . . . . . . 309
1. In eerste aanleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
2. In hoger beroep. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
§ 3. Inhoudelijke discussiepunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
A. Feitelijk samenwonenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
B. Familiestrafrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
C. Technische familiale aangelegenheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Afdeling 2. Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Afdeling 3. Frankrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
§ 1. Historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
A. Bevoegdheden van de ‘ juge aux affaires matrimoniales’ . . . . . . . . . . 320
B. 1993: van ‘ juge aux affaires matrimoniales’ naar ‘ juge aux affaires
familiales’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
C. 2004: eerste bevoegdheidsuitbreiding van de juge aux affaires
familiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
D. 2009: tweede bevoegdheidsuitbreiding van de juge aux affaires
familiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
E. 2010: voorlopig laatste bevoegdheidsuitbreiding van de juge aux
affaires familiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
§ 2. Geldende regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Afdeling 4. Slotbevindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
Hoofdstuk 3.
Territoriale bevoegdheidsverdeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
Afdeling 1. België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Wettelijk kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Territoriale bevoegdheid van de familierechtbank . . . . . . . . . . . . . . .
1. Artikel 629bis (nieuw) Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Artikel 629, 7° (nieuw) Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Het gewijzigde artikel 628, 1°, 2°, 18° Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Andere wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Ongewijzigde wetsbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xiv
333
333
333
334
341
341
342
343
Intersentia
Inhoud
B. Territoriale bevoegdheid van het vredegerecht, de burgerlijke
rechtbank, de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg,
de beslagrechter en de arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Prorogatie van bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Duiding: woonplaats versus (gewone) verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Notie woonplaats versus verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Bevoegdheidscriteria in het familierechtelijke contentieux . . . . . . . . . . .
A. Basisregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Afwijkende regelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 3. Frankrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Notie woonplaats versus verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Bevoegdheidscriteria in het familierechtelijke contentieux . . . . . . . . . . .
Afdeling 4. Slotbevindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
344
345
345
347
348
348
348
349
351
351
352
356
Hoofdstuk 4.
Tussenbesluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Afdeling 1. Gerechtelijke organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Modernisering van de gerechtelijke organisatie staat centraal . . . . . . . .
§ 2. Functionele specialisatie in het contentieux van het personen- en
familierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Nederland en Frankrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Krachtlijnen van de Wet Familierechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Sectie ‘familie- en jeugdrechtbank’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. De kamer voor minnelijke schikking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Materiële bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Nederland en Frankrijk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Krachtlijnen van de Wet Familierechtbank. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Overzicht van de bevoegdheidsverschuivingen. . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Coherente maar weinig evenwichtige bevoegdheidsverdeling . . . . .
Afdeling 3. Territoriale bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Begrip woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Afwijkende territoriale bevoegdheidsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 3. Krachtlijnen van de Wet Familierechtbank. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Territoriale bevoegdheid van de familierechtbank . . . . . . . . . . . . . . .
B. Territoriale bevoegdheid van het vredegerecht, de burgerlijke
rechtbank, de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg,
de beslagrechter en de arbeidsrechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
359
359
362
362
362
362
363
365
365
366
366
374
376
376
376
377
377
378
xv
Inhoud
DEEL 4. BEVOEGDHEIDSVERDELING IN HET FAMILIERECHTELIJKE
CONTENTIEUX NA DE WET FAMILIERECHTBANK: EVALUATIE
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
Hoofdstuk 1.
Materiële bevoegdheidsverdeling getoetst aan het criterium van een ‘daadkrachtige’ rechter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
Afdeling 1. Bevoegdheidsverdeling inzake de hoofdvordering . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Bevoegdheidsopsplitsing zonder procedurele moeilijkheden . . . . . . . . .
A. Afwezigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Afstamming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Alimentatie en kinderbijslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
D. Voogdij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
E. Akte van bekendheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
F. Pleegvoogdij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Voorlopige maatregelen tijdens de procedure echtscheiding op
grond van onherstelbare ontwrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Bevoegdheidsverdeling inzake tussengeschillen met betrekking
tot het verweer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Incidenteel afstammingsgeschil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Incidenteel geschil betreffende de staat van personen tijdens de
procedure tot voorlopige maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 3. Tegenvordering betreffende de staat van personen . . . . . . . . . . . . . . . . . .
385
385
385
386
387
387
388
388
388
395
395
396
397
Hoofdstuk 2.
Materiële bevoegdheidsverdeling getoetst aan het criterium van een
‘gespecialiseerde’ rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Afdeling 1. Einde van versnipperde specialisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Afdeling 2. Kort geding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
Hoofdstuk 3.
Territoriale bevoegdheidsverdeling getoetst aan het criterium van een
‘toegankelijke’ rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
Afdeling 1. Territoriale onveranderlijk heid van de familierechtbank. . . . . . . .
Afdeling 2. Interpretatie- en toepassingsmoeilijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Vorderingen betreffende afstamming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Artikel 44 Jeugdbeschermingswet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 3. Onzorgvuldige redactie van artikel 626 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 4. Vergetelheden in de huidige regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xvi
405
406
406
408
411
413
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 4.
Tussenbesluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
DEEL 5. CONCLUSIES MET TOEKOMSTPERSPECTIEF
Hoofdstuk 1.
Evaluatie: conclusie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
Hoofdstuk 2.
Toekomstperspectief: conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Afdeling 1. Remediëren van resterende pijnpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Materiële bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Voogd ad hoc in afstammingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Akte van bekendheid en overeenkomst waarbij pleegvoogdij tot
stand komt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Territoriale bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Vereenvoudiging van de territoriale bevoegdheidscriteria . . . . . . . .
B. Vorderingen betreffende onderhoudsverplichtingen . . . . . . . . . . . . .
C. Stilzwijgen van de wetgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 2. Remediëren van nieuwe pijnpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 1. Gerechtelijke organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 2. Materiële bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Term ‘rechtbank van eerste aanleg’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Evenwichtige bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Bevoegdheidswijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Vordering tot verdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Benoeming curator in geval van schenking aan doofstomme . .
3. Toezicht op beheer van goederen van de minderjarige . . . . . . . .
4. Erkenning en uitvoerbaarverklaring van buitenlandse
rechterlijke beslissingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
§ 3. Territoriale bevoegdheidsverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
423
423
423
425
428
428
430
430
431
431
434
434
436
442
442
443
444
444
445
Slotbeschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
Bijlage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
Intersentia
xvii

Download Report