ECTS-fiche - Stedelijk Onderwijs

 ECTS-fiche
Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en
opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module.
1. Identificatie
Opleiding
Specifieke lerarenopleiding
Module
Agogisch handelen in de onderwijspraktijk AHLIO
Code
G2
Lestijden
200
Studiepunten
15
Ingeschatte totale
280
studiebelasting
(in uren)1
Mogelijkheid tot
NEEN
aanvragen vrijstelling
Vereiste aanwezigheid
100%
1
De totale studiebelasting hangt af van de kennis, inzet en ervaring van de student . De ingeschatte totale studiebelasting geeft een gemiddelde weer en wordt uitgedrukt in uren van 50 minuten. Het omvat de lesmomenten, de verwerkings-­‐ en voorbereidingstijd en de evaluatiemomenten. 1 2. Inhoud
De module agogisch handelen biedt de noodzakelijke theoretische
ondersteuning voor het bereiken van de volgende competenties :
De leraar als :
• opvoeder
• organisator
• partner van ouders en externen
• lid van een schoolteam
Volgende thema’s kunnen aan bod komen : groepsdynamica,
klasmanagement, jongerenculturen, adolescentiepsychologie,
leerstoornissen, communiceren met leerlingen, ouders, collega’s, …
3. Draagt bij tot volgende competenties
•
•
•
De leraar als opvoeder
De leraar als organisator
De leraar als partner van ouders en externen
De leraar als lid van een schoolteam
Competenties horende bij de verschillende typefuncties zijn terug te vinden in het
beroepsprofiel voor de leraar secundair onderwijs:
www.ond.vlaanderen.be/dvo/lerarenopleiding/Beroepsprofiel_2007.pdf
4. Doelstellingen
De leraar als opvoeder
Kerndoel:
Samen met alle in de begeleiding betrokken actoren ter bevordering van het
welbevinden van de volledige persoon van de leerling vanuit een visie gepaste
acties kunnen ontwerpen. Die acties kunnen zowel gericht zijn op de
individuele leerlingen als op de groep.
De leraar als organisator
Kerndoel:
Inzicht in het leiden en begeleiden van groepen, individueel en in samenspraak
met het schoolteam, om vanuit inzicht in de groepsdynamica te komen tot een
optimaal leef- en leerklimaat en een efficiënt les- en dagverloop.
De leraar als partner van ouders en externen
Kerndoel:
De cursist beheerst de basiscommunicatieve vaardigheden en mogelijke
gespreksvormen die hem in staat stellen om op een opbouwende manier in
communicatie te treden met alle rechtstreeks en onrechtstreeks aan het klasen schoolgebeuren verbonden betrokkenen. Op deze manier kan een klimaat
gecreëerd worden waarin iedereen zich gerespecteerd voelt en weet.
2 De leraar als lid van een schoolteam
Kerndoel:
Op basis van inzichten in psycho-pedagogische concepten leer- en sociale
situaties met leerlingen, leerkrachten en andere partners kunnen analyseren en
erover kunnen reflecteren om te komen tot het optimaliseren van het handelen
in de eigen praktijkcontext.
5. Werkvormen
Thema-avonden
In-service praktijk
Feedback-gesprekken met mentor en coach
Maandelijkse intervisie
Ondersteunende opdrachten met individuele feedback via ELO
6. Leermiddelen
Infobundels themalessen
ELO
Handleiding opstellen portfolio
§
Literatuurlijst (aanbevolen)
Groepsdynamica,
o
o
o
o
o
o
COVEY, S. & COVEY, S.R., De zeven eigenschappen van effectief
leiderschap, Business Contact, 2008
DE JONG M., MIJLAND, I.; Handboek Positieve Groepsvorming. Esch :
Quirijn, 2009
LUIJTENS, M., DE ZEEUW-JANS, MIJLAND, I., Groepsdynamica in de
groep, Uitgeverij Coutinho, 2011
REMMERSWAAL, J., Handboek Groepsdynamica. Een inleiding in theorie
en praktijk, Uitgeverij H. Nelissen, Soest, 2004
REMMERSWAAL, J., Begeleiden van groepen. Groepsdynamica in de
praktijk, Bohn Stafleu Van Loghum, Houten Diegem, 2001
VAN VEEN, G., De beginnende groepsleider. PsychoWerk
(www.psychowerk.nl).2010
Klasmanagement
o
o
o
BOONEN, R., Irina, Jos, Ali en Mies: Interculturaliteit in maatschappij en
school, Garant, Antwerpen- Apeldoorn, 2003
CRAEYNEST, P., Sociale Psychologie. Een inleiding, Acco, Leuven, 2008
FIDDELAERS-JASPERS, R., RUIGROK, J., Communicatie in de klas,
Wolters Plantijn, 2007
3 o
o
o
o
o
o
o
o
GIELEN, G., Onaantrekkelijk? Beeldvorming over het belang van fysieke
onaantrekkelijkheid., Antwerpen, 2003
JOPPEN, R., BRAND, W. & SCHREURS, P., Omgaan met stress,
Stichting Teleac, Utrecht, 1992
REDANT, G., Doeltreffend klasbeheer, Effectief omgaan met de
klasgroep, Garant, Antwerpen-Apeldoorn, 2005
VERCLYTE, G., DEKEYSER, L., Klasmanagement. Methodisch werken met
de klas als groep, Wolters Plantyn Educatieve Uitgevers, Leuven, 2006
VAN BALKOM, J., e.a. (red.), De moeilijke klas, Garant, AntwerpenApeldoorn, 2004
VAN ACKER, J. Probleemgedrag in de klas en agressie op school: Een
praktische handleiding. De Boeck, Antwerpen, 2005
VAN DEN BROECK, H., Opvoeden in de klas: Wegwijzer voor
leerkrachten. Lannoo, Tielt, 2002
WEILER, P. Mindmapping: Praktische toepassingen. Deltas,
Aartselaar,2001
Adolescentie, psychologie
o
o
o
o
o
o
o
o
ADRIAENSSENS, P., Laat ze niet schieten. Geef de grens een plaats in het
leven van jongeren, Lannoo 2010.
BERGSMA, A., VAN PETERSEN, K., Psychologie van A tot Z, Spectrum
Utrecht, 2002
CRAEYNEST, P., Psychologie van de levensloop.,Acco, Leuven / Voorburg,
2005
LERNOUT, B., PROVOST, I., Leuker leren: Een nieuw praktijkboek voor
breinvriendelijke studie, De Boeck. Antwerpen, 2003
ENGELEN, I., COOSEMEANS, I., Tieners in de knoei. Gids voor het
begeleiden van jongeren, Lannoo, 2004
NIEMEIJER, M. H., GASTKEMPER, M., KAMPS, F. H. M.,
Ontwikkelingsstoornissen bij kinderen: Medisch-pedagogische begeleiding.
Koninklijke Van Gorcum, Assen, 2004
RIGTER, J., Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen.
Coutinho, Bussum, 2002
RIGTER, J., Psychologie voor de praktijk., Coutinho, Bussum, 2004
Armoede
o BEWEGING VOOR MENSEN MET EEN LAAG INKOMEN EN KINDEREN,
Partners in het onderwijs, 2002, Huis van de Mensenrechten, Gent, 2002
o BEWEGING VAN MENSEN MET LAAG INKOMEN EN KINDEREN. , Is een
arme, een rijke zonder geld? Een verhalenproject over armoede en
uitsluiting, voor kinderen van de vierde, vijfde en zesde klas, ATD Vierde
Wereld, 2001
o BEWEGING VOOR MENSEN MET EEN LAAG INKOMEN EN KINDEREN, Het
onderwijs, een bondgenoot in de bestrijding van armoede en uitsluiting,
document 15, 2004.
o RUELENS,L., NICAISE, I., DESMEDT,E., Gelijke onderwijskansen: we doen
er wat aan, maar hoe? Handleiding voor vernieuwende projecten, school +,
Leuven, 2005.
4 Communiceren met leerlingen, ouders, collega’s
o VAN CRAEN, W., Omgaan met anderen, een communicatiekunst, Acco,
Leuven/Leusden, 2002
o VYT, A., Communicatief vaardig onderwijzen, Garant, Antwerpen-Apeldoorn,
2003
Leerstoornissen algemeen :
o HAXE, M., NIJBOER, K., VELDERMAN, H., Kinderen met ernstige problemen,
Standaarden voor de praktijk in het onderwijs, Garant, AntwerpenApeldoorn, 2002
o LITIERE, M., Ik kan dat niet zegt mijn kind, omgaan met faalangst bij
kinderen. Een gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners, Lannoo,
Tielt, 2004
o VAN LIESHOUT, T., Pedagogische adviezen voor speciale kinderen: Een
praktisch handboek voor professionele opvoeders, begeleiders en
leerkrachten, Bohn Stafleu Van Loghum. Houten / Diegem, 2002
o VAN GILS M., Sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen met een
matige en ernstige verstandelijke beperking, Garant, Antwerpen-Apeldoorn,
2008
o VAN GILS, M., Geloven in de ontwikkelingsmogelijkheden van elke leerling,
Garant, Antwerpen-Apeldoorn, 2008
o ROSS, W. G., Het explosieve kind: Over het opvoeden en begrijpen van snel
gefrustreerde en chronisch inflexibele kinderen,. Nieuwezijds, Amsterdam,
2005
ADHD
o BOLLAERT, R., DERUDDER, M., Tieners zit stil op school: Omgaan met
ADHD., Lannoo Tielt, 2004
Autisme :
o HUSKENS, B. E. B. M., DIDDEN, R., Behandelingsstrategieën bij kinderen en
jongeren met autisme, Bohn Stafleu Van Loghum, Houten, 2002.
o REINDERS, H., Hoera, ik ben een autist, Garant, Antwerpen-Apeldoorn,
2011
o VERMEULEN, P., Voor alle duidelijkheid, Leerlingen met autisme in het
gewoon onderwijs, EPO, Berchem, 2002
o VERMEULEN, P., (2005). Een gesloten boek: Autisme en emoties, EPO,
Berchem, 2005.
Beelddenken:
o
o
OOSTERVEEN-HESS A., Werkboek, Ik leer anders, leerproblemen praktisch
aanpakken, Uitgeverij “ik leer anders”, Monster, 1e druk 2011.
TIMMERMAN, K., Een persoonlijke denk- en leerstijl: Handleiding voor
leerkrachten, begeleiders en ouders, Acco., Leuven / Leusden, 2001
5 Dyslexie:
o
o
o
o
BROCATUS N., VERMEERSCH K., Psycho-eductaie bij dyslexie, Garant,
Antwerpen – Apeldoorn, 2012.
CUYVERS L., Therapie bij dysorthografie en dyslexie, Introductie, Garant,
Antwerpen – Apeldoorn, 2008.
HOFMEESTER N., Studeren met dyslexie, Informatie, praktische aanpak,
noodzakelijke ontwikkelingen, Garant, Antwerpen – Apeldoorn, 4e druk,
2008.
TOPS W., BOONS G., Dyslexie en moderne vreemde talen, Gids voor
leerkrachten, Hulpverleners en ouders, Garant, Antwerpen – Apeldoorn,
2013.
Dyscalculie :
o CEYSSENS, M., Ik reken fout: Omgaan met rekenproblemen (gids voor
ouders, leerkrachten en begeleiders). Lannoo, Tielt, 2002
NLD :
o MOLENAAR-KLUMPER, M. , NLD: Signaleren, diagnosticeren en behandelen
in de onderwijssetting., Swets & Zeitlinger, Lisse, 2002.
Hoogbegaafdheid:
o
o
o
o
o
o
o
o
o
D’HONDT C., VAN ROSSEN H., Hoogbegaafde kinderen op school en thuis,
een gids voor ouders en leerkrachten, Garant, Antwerpen- Apeldoorn, 6e
druk 2012.
DWECK C.S., Mindset, How you can fulfil you potential, Robinson, Londen,
2006.
GUARE R., DAWSON P;, GUARE C., Slim maar … help adolescenten hun
talenten benutten door hun executieve functies te versterken. HOGREFE
Uitgeverij, Amsterdam, 2012.
GUNSTER B, Omdenken, Kijk – denk- creëer, Bruna uitgevers BV, Utrecht,
2010.
KIEBOOM T., VERHEYE D., De hoogbegaafdheid survivalgids, Abimo
Uitgeverij, 3e druk februari 2012.
KLINBERG T., Breinbereik, is multitasken te trainen?, HOGREFE uitgeverij,
Amsterdam, 2009.
KOOIJMAN-van THIEL (red) M., Hoogbegaafd Dat zie je zo!, OYA
Productions, Ede, 2e druk 2011.
LAMMERS van TOORENBURG W., Hoogbegaafd, nou én? Ontdekboek over
hoogbegaafdheid voor kinderen van 5 tot 99 jaar, Samsara AZ Amsterdam,
6e druk, 2011.
LAMMERS van TOORENBURG W., Hoogbegaafd, nou én? Werkboek,
Samsara AZ Amsterdam, 2012.
6 o
o
VAN BIJSTERVELD S., De gids voor hoogebegaafde kids. 80 praktische
opvoedtips, SCRIVIO media, 2013.
VAN VELZEN J., Beter leren denken, Garant, Antwerpen – Apeldoorn, 2012.
7. Evaluatie
De module agogisch handelen in de onderwijspraktijk wordt op 2 wijzen
geëvalueerd :
Agogisch portfolio
Een uitgebreide beschrijving van de inhoudelijke en evaluatiecriteria zijn terug te
vinden in de handleiding.
Extern assessment
Om de eindcompetenties van de leraren in opleiding zo authentiek mogelijk in
kaart te brengen maken we gebruik van een extern assessment. In een
criteriumgericht interview krijgt de cursist de kans om aan 2 collega’s zijn/haar
kennis, vaardigheden en attitudes te bewijzen.
De inhoud en het verloop van het extern assessment zijn beschreven in het
evaluatiecontract
8. Gecombineerd onderwijs / zelfstudie opdrachten
De ELO wordt systematisch gebruikt om via leerpaden en opdrachten de
cursist te ondersteunen in het verwerven van de nodige competenties
9. Laatste wijziging
30/06/14
7