Workshop Mededinging en samenwerking in het

Workshop
Mededinging en samenwerking in
het sociale domein
Regionale bijeenkomsten wetsvoorstel Wmo 2015
Februari 2014
Cees van Gent, Jan-Peter Heida
Agenda Workshop
•
Algemene achtergrond Mededingingswet
•
Mededinging in het sociale domein
•
Voorbeelden van toepassen van Mededingingswet
•
Vragen ingediend zijn via de aanmeldingswebsite
•
Discussie
2
3
Indeling presentatie
Mededingingstoezicht in Nederland: heel kort over:
• Geschiedenis van mededingingstoezicht
• De drie toezichtvelden: kartels, machtsposities en fusies
• Rolverdeling NMa (nu ACM) en NZa
• Iets over de wet(ten) – echt heel weinig!
• Aantal en verdeling cases over toezichtsvelden
Mededingingsregels en WMO: cases en inbreng – voor
discussie.
4
Waar gaat concurrentietoezicht
over?
Over het beschermen van het proces van de vrije,
onbelemmerde werking van markten en van toegang tot die
markten, met als finale toetssteen:
“ het belang van de consument”.
Heeft de markt ‘bescherming’ nodig?
Adam Smith, grondlegger van de moderne
economische wetenschap, The Wealth of
Nations (1776), pp.128:
“People of the same trade seldom meet
together, even for merriment and diversion,
but the conversation ends in a conspiracy
against the public, or in some contrivance to
raise prices”
6
…ook veel vroeger al antitrust……!
Lex Julia
50bc
“….zware boetes voor iedereen die direct, opzettelijk en
arglistig de aanvoer (..van graan) belemmert…”
Of in
300ad
“….de doodstraf voor iedereen die de prijsvorming
frustreert, bijvoorbeeld door het opkopen, verbergen of
anderszins bewerkstelligen van schaarste van goederen….”
Maar ook in de Middeleeuwen onder keizer Karel V
(1500/1559)
“…verliezen (te) voorkomen door monopolies en
oneigenlijke contracten zoals door handelaren en vaklieden
in Nederland…”
7
“Anti Trust” in de VS eind 19e eeuw 1892 Sherman Act,
tegen monopolies van Rockefeller, Standard Oil, US Steel e.a.
8
Het moderne concurrentietoezicht
in Nederland
in de gezondheidszorg in het bijzonder
Moderne drie-eenheid van het
Concurrentietoezicht
EMP’s
Fusies
1
0
Kartels
10
Rolverdeling Concurrentietoezicht
in de Nederlandse zorgsector
Kartels
Economi
sche
macht
•
•
•
Concentr
aties
•
NMa/ACM, géén inbreng door NZa of IGZ
voortdurende bron van kritiek – terecht?
NZa (preventief/voorkomen misbruik,
voorrang) én NMa/ACM
(repressief/bestraffen misbruik)
NMa/ACM (mededingingstoets, preventief,
twee fases, zienswijze Nza(+ IGZ)
Vanaf 1 jan.2014 fusie-effectentoets vooraf
door Nza (op inspraak/cruc.zorg)
* Zie Samenwerkingsprotocol NMa-Nza (2010)
11
De Nederlandse Mededingingswet (NMa)
• Bestrijden van kartels : “ Verboden zijn overeenkomsten …..(…)…, die ertoe
strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging op de Nederlandse markt, of
een deel daarvan, wordt verhinderd, beperkt of vervalst.”
Denk hierbij aan Prijskartels, Marktverdeling, Aanbestedingsafspraken, Collectieve boycots
• Corrigeren van marktmacht - áchteraf: “Het is ondernemingen verboden
misbruik te maken van een economische machtspositie”
Denk hierbij aan ondernemingen met marktaandeel >40 a 50%, en dan aan: Marktafsluiting,
Excl afname, Koppelverkoop, Roofprijzen, Leveringsweigering
• Toetsen van concentraties: Fusies, Overnames, bepaalde vormen van Joint
ventures- indien boven de toetsingsdrempel- zijn verplicht voornemen te
melden, en kunnen verplicht worden daarna een vergunning aan te vragen
12
De Wet marktordening gezondheidszorg (NZa)
• Vóóraf bewaken van marktmacht:
–
de bevoegdheid om specifieke verplichtingen op te leggen aan
verzekeraars of aan zorgaanbieders die op een (deel van de)
markt beschikken over “aanmerkelijke marktmacht” (AMM)
–
zelfde definitie als bij NMa, maar daar “economische
machtspositie” (EMP)
–
NZa heeft voorrang
• Maken van markten: de bevoegdheid om generieke verplichtingen op
te leggen aan zorgaanbieders of ziektekostenverzekeraars om structurele
belemmeringen voor effectieve mededinging weg te nemen –
bijvoorbeeld een transparantieverplichting-
13
NMa/ACM én NZa houden toezicht:
waarom 2e sectorspecifieke toezichthouder in de zorg?
• Zorg is een uitzonderlijke activiteit, waarin de publieke
belangen kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid
(naast veiligheid/IGZ) een zeer belangrijke plaats innemen.
• Driehoeksrelatie verzekeraar, zorgverlener,
zorgconsument, een gebrekkige doorwerking prijs- en
kwaliteitssignalen in deze driehoek, onvolledige en scheve
informatieverdeling
• Markt nog steeds in transitie: denk aan hausse fusies in de
ziekenhuiszorg
14
Sinds 2004 NMa/ACM toezicht zorg:
Besluiten van de NMa/ACM op het gebied van gezondheidszorg
[aantal]
169
142
Organisaties die zelf hebben ingeschat dat een fusie
wordt verboden hebben waarschijnlijk niet gemeld
25
14
20
1
1.
Concentratie
Toegestaan na
nader onderzoek
Toegestaan
Bron: Besluiten NMa
Niet
toegestaan
14
11
0
2. Misbruik
machtspositie
Sprake van
misbruik
Geen sprake
van misbruik
3. Overtreding
kartelverbod
5
Sprake van
overtreding
Geen sprake van
overtreding
15
Cases aanmerkelijke marktmacht – NZa
Belang NZa vooral bij advisering en monitoring
9
Zaak volgt op een
klacht van
zorgverzekeraar.
8
1
AMM besluiten
Bron: Besluiten NZa
geen AMM-verplichting
AMM-verplichting
Apotheek
Breskens is
verplicht op
redelijke
verzoeken van
zorgverzekeraars
in te gaan.
Daarmee zijn de
consumentenbelangen veilig
gesteld.
16
Concurrentietoezicht op de Zorg:
toezicht op economische macht
EMP’s
Fusies
1
7
Kartels
17
Toezicht op misbruik van macht
• Misbruik van een economische machtspositie of van aanmerkelijke
marktmacht:
– Gaat om: “ vermogen om belemmeren, beperken, beschadigen van de
concurrentie, door zich onafhankelijk te gedragen van concurrenten en
afnemers. Voorbeelden: roofprijzen, discriminatie, koppelverkoop e.d.
– Marktmacht komt op elke markt voor; zonder enige marktmacht geen
innovatie! Gaat om véél marktmacht, méér dan 50% van de markt. En dan
nog afhankelijk van omstandigheden (entree, countervailing power e.d.)
– Gaat om het element van ‘onafhankelijkheid’ daarbij, dwz het gedrag voor
langere tijd vol te kunnen houden, zonder zelf nadelen te ondervinden
– Bewijsvoering voor een m.aut nationaal en internationaal zéér lastig
18
Karteltoezicht:
toezicht op samenwerking
EMP’s
Fusies
1
9
Kartels
19
Zwaar verboden/ vrijwel nooit toegestaan zijn:
• Prijs- en marktverdelingsafspraken
– Prijsafspraken zwaarste categorie (price fixing = diefstal in de VS)
– Gaat ook over afspraken over toeslagen, over prijs- of kostencalculaties, over
doorberekeningen kostenelementen etc.
– Bij marktverdeling over verdeling van klanten, of van markten of productie.
Alles wat een ondernemer in staat stelt zich meer als monopolist op te stellen
op ‘zijn’ marktdeel.
• Aanbestedingsafspraken/-regelingen
– Befaamd de ‘samenwerkende prijsregelende organen’ in de Nederlandse
bouw van vorige eeuw. Price fixing bij aanbestedingen!
• Collectieve boycot
– Een boycot door een monopolist of kartel is slecht voor de concurrentie. Niet
alleen voor de desbetreffende onderneming.
20
Samenwerking toegestaan als:
• Geen mededingingsbeperking: de meeste overeenkomsten tussen
(concurrerende) ondernemingen hebben géén effect op de concurrentie tussen
die ondernemingen
– Bijvoorbeeld het delen van van informatie of van best practices (Sneller Beter,
ZiZo)
– Of bij veel voorkomende samenwerking op het gebied van de back office
(HRM, ICT, Financien)
• Bagatels: geringe mededingingsbeperking:
– 1e mogelijkheid: < 8 kleine ondernemingen, totale omzet < Euro 5,5 mio (of
bij diensten 1,1 mio)
– 2e mogelijkheid: partijen samen marktaandeel <10%.
21
Samenwerking ook toegestaan als:
• Individuele vrijstelling van toepassing indien:
– …er sprake is van concrete verbetering (1), óók voor de patient of
afnemer (2)…
– …én de concurrentie niet méér beperkt wordt dan nodig om doel te
bereiken (3), én er wat concurrentie overblijft (4)
• Of een (Europese) groepsvrijstellingen van toepassing bij:
– Verticale overeenkomsten
– Specialisatie-overeenkomsten
– Onderzoek- en Ontwikkelingsovereenkomsten
22
23
Toezicht op Concentraties:
Preventieve fusietoetsing
EMP’s
Fusies
2
4
Kartels
24
Preventieve concentratietoetsing
• Bij voorgenomen concentraties, d.w.z. fusies, overnames en bepaalde
typen joint ventures waarbij sprake is van een wijziging in de
zeggenschap van de betrokken ondernemingen, d.w.z. van de
mogelijkheid om bijvoorbeeld de strategie van een onderneming te
beinvloeden, of om bestuurders te ontslaan of aan te nemen, een
bedrijfsplan of budget goed of af te keuren
• Fusie: opgaan in één onderneming; ook wanneer het alleen bestuurlijke
fusie is (personele unie)
• Overname: een onderneming krijgt zeggenschap over andere
onderneming door overname aandelen of activa
• Joint Venture: gemeenschappelijke onderneming indien zij duurzaam
alle functies van zelfstandige economische eenheid uitoefent
25
Melding en Vergunningaanvraag
• Meldingplicht:
– Minstens 2 ondernemingen met zorgomzet van elk > Euro 5.5 mio
èn totale omzet betrokken ondernemingen gezamenlijk > Euro 55
mio
– Meldingsfase 4 weken (tijdsklok)
• Vergunningsfase, indien aannemelijk gemaakt dat door de concentratie
de mededinging significant wordt belemmerd:
– 13 weken (tijdsklok)
– Zienswijze NZa over betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid,
mmv IGZ
• Speciaal voor Zorg:
– Bij marktaandeel >35% móet ACM ingaan op: (i) transparantie, (ii)
reisgedrag, (iii) mogelijkheid toetreding en (iv) invloed zorginkoop
– ..én clientenraden consulteren
26
Agenda Workshop
•
Algemene achtergrond Mededingingswet
•
Mededinging in het sociale domein
•
Voorbeelden van toepassen van Mededingingswet
•
Vragen ingediend zijn via de aanmeldingswebsite
•
Discussie
27
Een paar kernbegrippen:
…het moét even…
Onderneming
De relevante markt
Economische
machtspositie (EMP) /
aanmerkelijke
marktmacht (AMM)
2
8
28
Een paar kernbegrippen:
…het moét even…
Onderneming
De relevante markt
Economische
machtspositie (EMP) /
aanmerkelijke
marktmacht (AMM)
2
9
Economische activiteit, ongeacht
juridische vorm, zelfstandig (eigen
risico, strategie, duurzaam). Bv.
vrijgevestigde psychiater, maar soms
ook maatschap.
29
Een paar kernbegrippen:
…het moét even…
Onderneming
De relevante markt
Economische
machtspositie (EMP) /
aanmerkelijke
marktmacht (AMM)
3
0
Productdimensie: alle producten/diensten, op grond van
kenmerken, gebruik of prijzen substitueerbaar. Concurrende
producten met vraag substitutie (en soms aanbodsubstitutie).
Geografische dimensie test: hypothetische monopolist in dat
gebied in staat de prijzen blijvend en winstgevend significant
te verhogen?
In de zorgsector zijn reisbereidheid, reistijden en
transparantie rond producten zeer belangrijk!
Maar ook lage prijselasticiteit door tussenpositie
verzekeraar en gereguleerde prijzen
Voorbeelden:
Ggz Vizier/De Wendel: locale netwerken en familie zeer
belangrijk voor locatiekeuze: klein gebied. Intraextramuraal, speciale klinieken.
Delta Lloyd-Agis-Menzis: verschillende markten basisaanvullend; wellicht ook binnen die categorieen tendens
tot landelijke markt (>800.000 bij wet bepaald)
Ziekenhuizen: klinisch/niet-klinisch, wellicht daarbinnen
clusters zorg met verschillen in reisbereidheid!
30
Een paar kernbegrippen:
…het moét even…
Onderneming
De relevante markt
Economische
machtspositie (EMP) /
aanmerkelijke
marktmacht (AMM)
3
1
onderneming(en) in staat de concurrentie op de
markt te verhinderen, doordat ze zich in
belangrijke mate onafhankelijk van concurrenten,
leveranciers of afnemers kan gedragen.
Kenmerken: relatief groot en stabiel marktaandeel
(25%/40% mogelijk, 40%/55% aannemelijk en
>55% zeker)
Context: relatieve concentratie, technologische
voorsprong, entree barrieres, deep pockets,
overstapkosten, tenzij compenserende
inkoopmacht etc
31
Mededinging in het sociale domein
Onderneming
De zorgaanbieders zijn ondernemingen
De gemeente is GEEN onderneming
De relevante markt
De gemeente besteedt aan in haar eigen gebied
(mogelijk grotere gebieden bij
gezamenlijke aanbesteding tussen
gemeentes)
Kartel?
Zorgaanbieders kunnen samenwerken
3
2
•
Ongewenst – benut Mededingingswet om
ongewenste samenwerking tegen te gaan
•
Gewenst – zorg er voor dat zorgaanbieders
niet in de problemen komen door de
gewenste samenwerking expliciet te
formuleren (anders zullen aanbieders het
niet doen ivm risico op boetes)
Gemeente
zelf wordt
niet
aangesproken door
ACM, maar
zorgaanbieders wel.
32
Twee mogelijke vormen van concurrentie
Concurrentie OP de markt
Concurrentie OM de markt
Een cliënt kan kiezen uit
verschillende dienstverleners in
de regio.
Een cliënt kan niet kiezen, er is
maar één dienstverleners in de
regio.
Die dienstverleners concurreren
op prijs en/of kwaliteit om de
gunst van de cliënt
De gemeente kan wel periodiek
een aanbesteding doen wie die
dienstverlener is.
Potentiële dienstverleners
concurreren dan op prijs en/of
kwaliteit om de gunst van de
gemeente
3
3
33
Agenda Workshop
•
Algemene achtergrond Mededingingswet
•
Mededinging in het sociale domein
•
Voorbeelden van toepassen van Mededingingswet
•
Vragen ingediend zijn via de aanmeldingswebsite
•
Discussie
34
Samen aanbesteden
Situatieschets
Een gemeente zet in
op een integrale keten
‘Wonen, Welzijn,
Zorg’ om bewoners
een integraal aanbod
te kunnen doen.
De gemeente verzoekt
het professionele veld
via een aanbesteding
om met elkaar in
gesprek te gaan en
met een gezamenlijk
aanbod te komen,
waarbij de
dekkingsgraad
gegarandeerd is: het
aanbod moet
bereikbaar zijn voor
alle inwoners.
Voor gezinnen zoals die van
Maartje en Yvette betekent het
dat met hen één leefplan wordt
opgesteld waarin alle aspecten
van ondersteuning en zorg
zijn benoemd over de
verschillende leefgebieden
heen.
35
Samen aanbesteden
Situatieschets
Een gemeente zet in
op een integrale keten
‘Wonen, Welzijn,
Zorg’ om bewoners
een integraal aanbod
te kunnen doen.
De gemeente verzoekt
het professionele veld
via een aanbesteding
om met elkaar in
gesprek te gaan en
met een gezamenlijk
aanbod te komen,
waarbij de
dekkingsgraad
gegarandeerd is: het
aanbod moet
bereikbaar zijn voor
alle inwoners.
Wat zegt de Mededingingswet?
De Mededingingswet biedt partijen de mogelijkheid om tezamen een integraal
aanbod aan te bieden via een combinatieovereenkomst of onderaanneming:
• Partijen die geen concurrent van elkaar zijn mogen altijd samen inschrijven
op een aanbesteding. Dit betreft dus partijen die – in de ogen van de
opdrachtgever en/of de burger – verschillende diensten aanbieden.
• Concurrenten mogen alleen onder strikte voorwaarden gezamenlijk
inschrijven, namelijk wanneer:
• geen van de concurrenten de opdracht zelfstandig kan uitvoeren,
bijvoorbeeld omdat iedere partij individueel onvoldoende
capaciteit heeft,
• de combinatieovereenkomst wordt afgedwongen door de
opdrachtgever,
• de betrokken ondernemingen gezamenlijk niet meer dan 10 %
marktaandeel hebben, of
• de combinatieovereenkomst is gesloten tussen ondernemingen
die tot hetzelfde concern behoren.
• Voor alle andere gevallen is overleg met (potentiële) concurrenten over
aanbestedingen of een gezamenlijke inschrijving bijna altijd verboden.
36
Samen ondersteuning en zorg leveren
Situatieschets
In een gemeente is
bemoeizorg
georganiseerd voor
mensen die in slechte
omstandigheden
verkeren en zorg
mijden. Professionals
leveren
ondersteuning en
zorg vanuit een keten.
Voor zwerfjongeren als
Raymond betekent het dat zij
in beeld zijn bij hulpverleners
die rond hen een netwerk
vormen. Partijen organiseren
ketenzorg zodat de
ondersteuning door
verschillende partijen goed op
elkaar aansluit, zonder hiaten
of dubbel werk.
37
Samen ondersteuning en zorg leveren
Situatieschets
In een gemeente is
bemoeizorg
georganiseerd voor
mensen die in slechte
omstandigheden
verkeren en zorg
mijden. Professionals
leveren
ondersteuning en
zorg vanuit een keten.
Wat zegt de Mededingingswet?
Deze samenwerking is prima, ook als de Mededingingswet van toepassing is:
• ketenzorg tussen partijen die geen concurrent van elkaar zijn is geen
probleem. Dit betreft dus partijen die – in de ogen van de opdrachtgever
en/of de cliënt – aanvullende diensten aanbieden, zoals ggz en
schuldhulpverlening. Partijen mogen hun cliënten doorgaans exclusief
doorverwijzen naar elkaar.
• de cliënt staat centraal en dicteert bij wijze van spreken de manier en de
grenzen van de samenwerking met (potentiële) concurrenten:
• betrek niet meer partijen bij de ketenzorgafspraken dan noodzakelijk,
• maak geen ketenzorgafspraken die niet noodzakelijk zijn om het doel
te bereiken. Concurrerende partijen mogen geen
concurrentiebeperkende afspraken maken, zoals cliëntverdeling of
prijsafspraken. Wel mogen ze het zorgproces beter laten verlopen,
zoals kwaliteitsprotocollen, procesafspraken, administratie, e.d.
• De zorginhoud staat centraal in de samenwerking. Er worden alleen
objectieve en (zorginhoudelijk) logische criteria gebruikt om te bepalen
welke (concurrerende) aanbieders worden toegelaten.
38
Welzijnsorganisatie is preffered provider voor
corporatie
Situatieschets
Wat zegt de Mededingingswet?
Een corporatie maakt
afspraken met een
welzijnsorganisatie
om samen op te
trekken om de sociale
cohesie in een buurt te
bevorderen. De
instelling is ‘preferred
supplier’ om diensten
te verlenen aan de
corporatieklanten.
De NMa staat in het algemeen positief tegenover samenwerking tussen (zorgof) welzijnsorganisaties en woningcorporaties. De kans is immers groot dat de
burger erbij gebaat is. Maar die moet altijd iets te kiezen hebben. Er moet dus
‘restconcurrentie’ zijn. Samenwerking tussen partijen in een keten, zoals tussen
een welzijnsorganisatie en woningcorporatie, mag altijd wanneer elk van de
partijen een marktaandeel heeft van niet meer dan 30 %.
Er zijn dan nog voldoende andere partijen op de markt om mee samen te
werken.
39
Klanten informeren en doorverwijzen
Situatieschets
In een gemeente is
een maatschappelijk
steunsysteem. Het is
een gecoördineerd
netwerk van
personen, diensten en
voorzieningen,
gericht op het geven
van ondersteuning
aan kwetsbare
mensen met
(vermeende)
psychische
problemen.
Binnen dat steunsysteem
helpen cliëntondersteuners
oudere verwarde mensen als
Rinus, in hun weg naar hulp
en/of zorg. Ze brengen de
vraag en behoefte van een
cliënt in kaart en geven
informatie, zodat Rinus –
geholpen - een keuze kan
maken uit de verschillende
partijen waar hij terecht kan.
Preventie en diensten op maat
spelen hierbij een belangrijke
rol.
40
Klanten informeren en doorverwijzen
Situatieschets
Wat zegt de Mededingingswet?
In een gemeente is
een maatschappelijk
steunsysteem. Het is
een gecoördineerd
netwerk van
personen, diensten en
voorzieningen,
gericht op het geven
van ondersteuning
aan kwetsbare
mensen met
(vermeende)
psychische
problemen.
Het is prima dat concurrerende partijen samenwerken op dit voorportaal van de
zorg, de cliëntondersteuning zolang cliënten vrij blijven om een eigen keuze te
maken.
• De ondersteuning kan zich toespitsen op informatie over het soort zorg dat
beschikbaar is; de zorgfuncties, los van de keuze voor een zorgaanbieder.
• Samenwerking bij het ondersteunen van cliënten bij hun keuze tussen
partijen mag niet worden misbruikt om de concurrentie te beperken. Dus
geen afstemming en geen uitwisseling van product- of prijsinformatie.
• Zorg dat een protocol aanwezig is en wordt gebruikt.
• Concurrerende partijen moeten zich voor de cliënt van elkaar blijven
onderscheiden, bijvoorbeeld door informatie over hun serviceverlening.
• Alleen een daadwerkelijk onafhankelijke cliëntondersteuner mag
doorverwijzen naar één van de concurrerende partijen. Een stichting die
bestuurd wordt door enkel zorgaanbieders is niet per definitie
onafhankelijk. Een gemeente is dit wel.
• Partijen mogen wel cliënten doorverwijzen die ze zelf niet goed van dienst
kunnen zijn.
41
Klanten informeren en doorverwijzen
Situatieschets
Wat zegt de Mededingingswet?
Aanbieders lopen er
tegenaan geen
toegang te krijgen tot
een zorgketen. In de
praktijk merken zij
dat verwijzers, zoals
huisartsen en
transferverpleegkundi
gen, alleen naar een
beperkt aantal
bestaande partners
doorverwijst.
•
De markt mag niet op slot zitten. Iedere aanbieder moet positie kunnen
krijgen. Wanneer aanbieders afhankelijk zijn van verwijzing vanuit de
keten, dan dienen verwijzers objectieve (zorginhoudelijke) criteria te
hanteren.
•
Aanbieders kunnen een klacht indienen bij de NMa of de NZa als zij ervaren
dat zij niet toegelaten worden tot de markt.
42
Specialiseren
Situatieschets
Een regio moet zorg
efficiënter
organiseren: de vraag
naar ondersteuning
en zorg neemt toe, de
financiële middelen
nemen af. Daarom
willen organisaties
hun activiteiten
afstemmen en met
een gezamenlijk
aanbod komen
richting gemeenten.
Inzet is om tot
specialisatie te
komen.
Voor vrouwen als Emine, die
onder protest van familie net
gescheiden is van haar
gewelddadige man en ook
financieel in de problemen zit,
is het belangrijk dat zij terecht
kunnen bij iemand die de
persoonlijke situatie goed kan
inschatten. Iemand die snapt
uit welke cultuur zij komen en
helpen bij het uitstippelen van
hun pad.
43
Specialiseren
Situatieschets
Een regio moet zorg
efficiënter
organiseren: de vraag
naar ondersteuning
en zorg neemt toe, de
financiële middelen
nemen af. Daarom
willen organisaties
hun activiteiten
afstemmen en met
een gezamenlijk
aanbod komen
richting gemeenten.
Inzet is om tot
specialisatie te
komen.
Wat zegt de Mededingingswet?
De Mededingingswet staat partijen niet toe dat ze hun strategische keuzes (zoals
specialisatie) onderling afstemmen:
• Partijen mogen geen marktverdelingsafspraken maken. Afspraken dat elke
partij een deel van de cliënten bedient zijn dus niet toegestaan. Ook mogen
partijen niet onderling afspreken dat ze zich specialiseren op een bepaald
probleemgebied, oplossing of aanbod;
• Iedere partij moet zelfstandig bepalen waarin ze zich gaat specialiseren,
eigen ondernemerschap tonen.
Hoe zou het kunnen?
De gemeente neemt de regie door de coördinatie van het aanbod te regisseren.
De voorwaarden hierover legt de gemeente neer in de voorwaarden van een
aanbesteding of subsidieverlening. Vervolgens kunnen partijen zonder
onderlinge afstemming bepalen hoe ze hun aanbod binnen de voorwaarden van
de gemeente vormgeven.
44
Agenda Workshop
•
Algemene achtergrond Mededingingswet
•
Mededinging in het sociale domein
•
Voorbeelden van toepassen van Mededingingswet
•
Vragen ingediend zijn via de aanmeldingswebsite
•
Discussie
45
Enkele voorbeelden van concrete casussen
(verzameld via VWS en VNG)
‘Zachte
landing’
Een gemeente wil voor de uitvoering van
de nieuwe Wmo de 3 grootste aanbieders
in de gemeente contracteren, in het kader
van continuïteit. Dit zijn namelijk de
aanbieders die nu ook al de zorg leveren.
Voor nieuwkomers houdt de gemeente dus
eigenlijk de markt gesloten. Kan dit?
46
Enkele voorbeelden van concrete casussen
(verzameld via VWS en VNG)
Samenwerking op
generalistische zorg
Een gemeente wil insteken op wijk- of
buurtgebonden generalistische zorg in
plaats van categorale instellingen. In dit
model moeten zogenaamde kernteams
waarin alle deskundigheid samenkomt,
een wijk of buurt bedienen en zowel
jeugdzorg als Wmo-zorg realiseren
(ondanks de aparte jeugdwet). Een aantal
zorgaanbieders (gehandicaptenzorg, VV&T,
een MEE-organistatie, GGZ, jeugdzorg,
verslavingszorg) biedt aan samen te
werken op verzoek van de gemeente. Mag
dat?
47
Enkele voorbeelden van concrete casussen
(verzameld via VWS en VNG)
Samenstelling
sociale
wijkteam
Sommige gemeente willen zorgaanbieders
opgenomen in het sociale wijkteam. Het
sociale wijkteam is in de meeste gevallen
ook verantwoordelijk voor de
doorverwijzing naar de tweede lijn. Een
aanbieder zou dus cliënten kunnen
doorverwijzen naar zichzelf. Hoe kan een
gemeente er voor zorgen dat er in dit geval
geen problemen rond mededinging
ontstaan?
48
Agenda Workshop
•
Algemene achtergrond Mededingingswet
•
Mededinging in het sociale domein
•
Voorbeelden van toepassen van Mededingingswet
•
Vragen ingediend zijn via de aanmeldingswebsite
•
Discussie
49
Workshop
Mededinging en samenwerking in
het sociale domein
Regionale bijeenkomsten wetsvoorstel Wmo 2015
Februari 2014
Cees van Gent, Jan-Peter Heida
[email protected]
06-41362359