VMT FOOD . 1 OKTOBER 2014 . NR 2 VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT Kruiscontaminanten certificeren SimplyOK helpt fabrikant communiceren Om voedingsfabrikanten te helpen bij hun beslissing de consument wel of niet te waarschuwen voor kruisbesmettingen van allergenen, ontwikkelde Stichting SimplyOK een certificatiesysteem voor productieprocessen. Dit certificaat geeft in de keten meer zekerheid over de kwaliteit van het allergenenmanagementsysteem. Ook maakt het eventueel te gebruiken beeldmerk de allergeneninformatie in één oogopslag duidelijk. grammen van de 14 wettelijke allergenen. Daarbij wordt visueel onderscheid gemaakt tussen de categorieën ‘aanwezig’ en ‘mogelijk aanwezig’. Producenten die de SimplyOK audit succesvol hebben afgelegd mogen dit beeldmerk op hun verpakking voeren. Voor de voedingsmiddelenindustrie geldt SimplyOK als leidraad voor het verder sluitend maken van het allergenenmanagementsysteem. De het Voluntary Incidental Trace Allergen Label- module is een aanvulling op een GFSI erkend en etiketten wordt verschillend toegepast en ling systeem (VITAL 2). Daarin zijn weten- certificatieschema, zoals BRC. Hoewel BRC levert verwarring en onduidelijkheid op bij de schappelijk vastgestelde actiegrenzen voor veel aandacht besteedt aan allergenenbeheer is allergische consu- allergenen vastgelegd. VITAL is ontwikkeld in gebleken dat SimplyOK dieper ingaat op het in ment. Vaak blijkt ten Australië/Nieuw-Zeeland en bezig met een kaart brengen en borgen van de aanwezige onrechte te worden wereldwijde opmars. Voldoet een product aan allergenen. Ook reduceert het de kans op gewaarschuwd voor VITAL 2 action level 1, dan kan 95-99% van de onjuiste etiketten. Allergenenmanagement vol- de mogelijke aanwe- allergische consumenten dit product zonder gens SimplyOK is gebaseerd op vijf pijlers: zigheid van bepaalde klachten eten, de resterende 1-5% krijgt hoog- grondstofinformatie, juiste receptuur aanhou- allergenen of is er juist uit een milde reactie in de vorm van opgezwol- den, correct verpakkingsontwerp, voorkomen een waarschuwing len slijmvliezen. Bevat het product één of van verwisseling en kruisbesmetting. nodig, terwijl deze meerdere allergenen boven de VITAL 2-actie- ontbreekt. Ook retai- grens, én kan de producent de kruisbesmetting lers zijn steeds kriti- niet voorkomen, dan is hij verplicht de consu- Stakeholders scher op het gebruik ment te waarschuwen. Onder die grens hoeft SimplyOK is uitgebracht door Stichting Foto: Allergenen Consultancy May contain labelling op productspecificaties van dit soort waar- hij geen waarschuwing op de verpakking te SimplyOK. Tijdens de ontwikkeling vindt er Zo moet kruisbesmetting dus niet schuwingen, ook vermelden. Met behulp van het VITAL 2- overleg plaats met de stakeholders (op vermeld worden op het etiket. omdat het toenemend systeem kan de producent dus beter een reëel alfabetische volgorde): Allergenen Consul- aantal recalls leert dat risico inschatten en is hij niet meer genood- tancy; Diëtistenpraktijk Andermaal; Dutch zaakt disclaimers onnodig te vermelden. Spices; ISACert/Nakagro; Jumbo Super- de ingrediëntendeclaratie niet altijd de aanwezige allergenen correct weergeeft. 020 markten; Lloyd’s Register Nederland; Beeldmerk voor consument Nederlandse Coeliakie Vereniging; Marfo/ VITAL 2 Om de (mogelijk) aanwezige allergenen voor Chef Martin; Voedingscentrum; Stichting Het certificatieschema SimplyOK stelt eisen de consument beter zichtbaar te maken, ont- Voedselallergie; TNO. aan allergenenmanagement en hanteert een wikkelde SimplyOK een beeldmerk voor op de www.simplyok.nl risicobeoordelingssystematiek gebaseerd op verpakking. Dit beeldmerk bestaat uit picto- VMTFood02 HA Certificering.indd 20 23-09-14 11:21 VMT praktijkdag Allergenen VMT en Stichting SimplyOK organiseren n donderdag 13 november de praktijkdag ‘Allergenenmanagement’ in Den Bosch. Deze dag staat in het teken van een praktische aanpak van allergenenmanagement, VITAL en certificatie van allergenenbeheersytemen. Met praktijkcases van productiebedrijven die VITAL toepassen, visie van retail, uitleg en tips van Allergenen Consultancy en TNO. Meer info: www.vmt.nl/allergenenmanagement Het beeldmerk van SimplyOk met de 14 wettelijke allergenen. Grondstofinformatie Voorkom verwisseling kan worden ‘ge-audit’ voor SimplyOK. Dit SimplyOK schrijft voor dat juiste en volledige Als grondstoffen, halffabricaten of etiketten betreft een onafhankelijke GFSI+-audit, uitge- informatie aanwezig moet zijn voor alle grond- per ongeluk worden verwisseld, zal de infor- voerd door erkende certificatie-instellingen. stoffen, ingrediënten, verpakkingsmaterialen. matie op de verpakking niet meer overeenko- Het certificatieschema SimplyOK stelt aanvul- Grondstofspecificaties moeten ook informatie men met de inhoud. Om dit te voorkomen lende eisen bovenop een erkende GFSI kwali- bevatten over kruisbesmetting vanuit de keten. moet altijd duidelijk zijn welk product zich in teitsstandaard, zoals BRC, IFS en FSSC 22000. Enkel een vraagteken is hierbij niet voldoende. welke verpakking, transportmiddel, magazijn De audit wordt uitgevoerd door gekwalificeer- De toeleverancier zal een inschatting moeten of andere plek in de keten bevindt. Bij inko- de en getrainde auditoren. Afhankelijk van de maken van de maximale hoeveelheid allergeen mende goederen moet daarom gecontroleerd omvang en complexiteit van de organisatie eiwit dat via kruisbesmetting in de grondstof worden of het juiste product is geleverd. Voor duurt deze op zichzelf staande audit (waar de aanwezig kan zijn. Dat is lastig, maar zonder ieder product dat staat opgeslagen moet de overlap met andere GFSI-erkende standaarden informatie over het ingrediënt dat de kruisbe- inhoud en allergenenstatus in iedere fase van is verwijderd) één tot twee dagen. Bij succes- smetting veroorzaakt (vanwege wisselende het productieproces zijn te identificeren. Daar- volle afronding, ontvangt de producent het eiwitgehaltes) en de hoeveelheid kruisbesmet- naast is aandacht nodig om verwisseling van SimplyOK certificaat voor de duur van een jaar ting in ppm (parts per million) kan er geen etiketten en verpakkingen bij het verpakkings- en mag hij het keurmerk voeren op zijn ver- VITAL 2-berekening worden uitgevoerd. proces te voorkomen. Dit laatste is een veel pakkingen. voorkomende oorzaak van allergenenrecalls. In het voorjaar van 2013 zijn twee proefaudits Juiste receptuur uitgevoerd door ISACert/Nakagro en Lloyd’s Recepten van producten moeten systematisch Voorkom kruisbesmetting Register Nederland bij twee GFSI erkende en eenduidig zijn vastgelegd. Alle ingrediënten Alle mogelijke maatregelen om kruisbesmet- gecertificeerde bedrijven. Daaruit bleek dat de moeten op de productieorder/-bon staan ver- ting te voorkomen, moeten ketenpartijen SimplyOK audit veel meer diepgang had en meld. Herverwerking is alleen mogelijk bij nemen, zoals het voorkomen van open verpak- voor deze bedrijven behoorlijk pittig was. producten die ten minste dezelfde ingrediën- kingen, een productieplanning die rekening ten en allergenen bevatten. Hiermee wordt houdt met allergenen, training van personeel Uitrol geborgd dat de gebruikte ingrediënten en aller- en bij voorkeur natte reiniging op allergenen. Dit jaar wordt het certificatieschema afgerond genen daadwerkelijk overeenkomen met de Toch zal het niet altijd mogelijk zijn om kruis- met medewerking van de stakeholders (zie verpakking/ingrediëntendeclaratie. besmetting volledig uit te sluiten. In die geval- kader). Naar verwachting wordt het certifica- len zal middels een VITAL 2-berekening tieschema in eerste instantie gebruikt om aller- Correcte verpakking moeten worden onderbouwd welke kruisbe- geneninformatie tussen ketenpartners te waar- Voor ieder product wordt een etiket opgesteld smetting relevant is. Pas bij mogelijke over- borgen, zoals tussen retailer en private conform de geldende receptuur en up-to-date schrijding van de actiegrenzen plaatst de pro- label-producent of producent en ingrediënten- grondstofinformatie. Voor alle voorbedrukte ducent een waarschuwing op de verpakking. leverancier. Het schema is gericht op de Euro- verpakkingen moet een versiebeheer aanwezig pese markt en de Europese wetgeving met zijn. Dit geldt ook voor private label-produc- Audit ten. Indien een receptuur wijzigt, zullen de Iedere producent van voorverpakte voedings- aangepaste etiketten op het juiste moment middelen, ingrediënten en halffabricaten, voor • MARJAN VAN RAVENHORST • moeten worden doorgevoerd. zowel consumenten als business-to-business, M. van Ravenhorst, Stichting SimplyOK, Nederland VMTFood02 HA Certificering.indd 21 veertien allergenen. 021 23-09-14 11:21