Visio_schoolgidsomslag_2014 21-5-2014 16:04 Pagina 1 Visio Onderwijs Amsterdam Schoolgids 2014-2015 Schoolgids Amsterdam / 2014/2015 1 Deel 1 / Algemeen 4 Voorwoord 4 Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen 5 Perspectief voor iedereen 5 Het onderwijs van Koninklijke Visio 5 Het onderwijsaanbod 6 Leerlingenaantallen 7 Indeling Visio Onderwijs 8 Visie op onderwijs - waar Visio Onderwijs voor staat 8 Pedagogisch klimaat en veiligheid 9 Zorg in Onderwijs 9 Aanmeldprocedure en toelatingscriteria 10 Passend Onderwijs 10 Kwaliteitszorg 10 2 Deel 2 / Speciaal onderwijs 12 Onze school Onderwijs Onderwijskundige ontwikkelingen voor het komende jaar Kerndoelen, eindtermen en leerlijnen De Vreedzame School Cultuureducatie Leerlingenzorg Het leerlingvolgsysteem Een multiculturele samenleving Veiligheid Samenwerking met de politie Ouderbetrokkenheid Aanmelding Contact met ouders SO/Introductie-avond Schriftjes Telefoon/mail Medezeggenschapsraad GMR/MR Overig Afdeling Speciaal Onderwijs(SO) Lezen Rekenen Taal Begrijpend lezen Spelling Wereldoriëntatie Engels Visuele en tactiele training Braille onderwijs Zelfredzaamheid Leren leren Creatieve vakken Sport Afdeling Voorgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Doorstroommogelijkheden na het VMBO Doorstroommogelijkheden na de HAVO Examens Mentoraat en Decanaat Kunstvakken Bewegingsonderwijs Stages en beroepsoriëntatie Leerlingenraad Gebruikte methoden VSO Visueel onderzoek en gezondheidszorg Begeleidingsmogelijkheden Visuele en tactiele training Ergotherapie − Oriëntatie en Mobiliteit (O&M) − (Fijn) motorische vaardigheden − Spelbegeleiding − Zithouding − Fysiotherapie 12 12 12 13 13 13 14 14 14 14 15 15 15 15 15 15 15 15 16 16 16 17 17 17 17 17 17 18 18 18 18 18 18 19 19 19 19 19 19 20 21 22 22 22 23 23 23 23 23 23 23 23 24 − ICT Uitstroom De resultaten van het onderwijs SO De resultaten van het onderwijs VSO Praktische zaken van A tot Z Aanmelding Kluisjes voor het VSO Leerlingenvervoer Nieuwsbrief Ouderbijdrage Overblijven Studiedagen Verzuim Vakantierooster 2014-2015 Ons team 3 24 24 24 25 25 25 26 26 26 26 26 26 26 28 29 Deel 3 / Bijlagen 30 Raad van Toezicht, Raad van Bestuur, medezeggenschap, klachtenregeling en informatieverstrekking 30 Klachtenregeling 31 Jaarverslag 32 Ongevallenverzekering 32 Privacy 32 Sponsoring 32 Schorsen en verwijdering 32 Vrijstelling onderwijsactiviteiten 32 Informatieverstrekking door de school aan gescheiden ouders 33 Belangrijke adressen Koninklijke Visio 33 Afkortingen en begrippen 34 Toelatingscriteria 35 Nuttige adressen 37 Routebeschrijving 37 Deel 1 / Algemeen Deel 1 / Algemeen Voorwoord Voor u ligt de schoolgids van Visio Onderwijs, vastgesteld door de Raad van Bestuur .Visio Onderwijs maakt deel uit van Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen. Leerlingen met een visuele beperking, al dan niet in combinatie met een andere beperking, kunnen bij ons terecht voor hun volledige onderwijsloopbaan. Wij bieden primair onderwijs en voortgezet onderwijs aan op scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs, evenals ambulante onderwijskundige begeleiding voor kinderen die onderwijs volgen op reguliere of speciale scholen uit een van de andere clusters. Ook bieden we ambulante ondersteuning in het vervolgonderwijs (MBO, HBO en universiteit). Deze schoolgids geeft uitgebreide informatie over onze scholen voor kinderen en jongeren met een visuele en/of meervoudige beperking. Naast praktische informatie wordt duidelijk wat Visio Onderwijs de leerling en zijn ouders te bieden heeft. Ontwikkelen van vaardigheden en mogelijkheden Het onderwijs op de Visio-scholen sluit nadrukkelijk aan bij het onderwijs op reguliere scholen. De kerndoelen zoals deze in het regulier basisonderwijs gelden, worden op aangepaste wijze ook door ons gehanteerd. Voor leerlingen vanaf twaalf jaar is er de mogelijkheid om praktijkonderwijs, VMBO of HAVO te volgen, waarbij we ons richten op een positief resultaat op het reguliere eindexamen. Leerlingen met een (ernstige) meervoudige beperking kunnen deelnemen aan praktisch onderwijs, gericht op het ontwikkelen van (arbeidsmatige) vaardigheden. De kinderen en jongeren worden gestimuleerd om hun talenten en mogelijkheden zo goed mogelijk te benutten. Naast de gebruikelijke schoolse vakken, worden de leerlingen geschoold in sociale en praktische vaardigheden. De leerlingen werken zowel zelfstandig als samen met andere leerlingen aan hun sociaal-emotionele, motorische en zintuiglijke ontwikkeling. 4 We vinden het van groot belang de leerlingen te stimuleren tot maximale zelfstandigheid en zelfontplooiing. Dit wordt onder andere zichtbaar bij het werken met passende dag- en weektaken. Onderwijs aan onze leerlingen is maatwerk, dat groepsgericht wordt ingevuld. In kleine groepen wordt het onderwijs aangeboden, waarbij ruimte is voor het tempo en ontwikkelingsniveau van iedere leerling. We vinden het belangrijk dat kinderen en jongeren met plezier naar school gaan. Dit is een voorwaarde voor elke leerling om zich goed te ontwikkelen en te leren. Hiertoe werken wij graag met de leerlingen en u als ouder samen. We hechten er veel belang aan om een goede relatie met de leerlingen en u te onderhouden en nodigen u en uw kind van harte uit verwachtingen met ons te delen en vorm te geven. Kwaliteit van onderwijs Visio Onderwijs heeft de ambitie en de taak systematisch en doelgericht te werken aan het maximaliseren van prestaties van de leerlingen. We willen hoge, realistische doelen stellen voor onze leerlingen en onze scholen. Uitdagen en planmatig handelen gebeurt op basis van een analyse van de prestaties van de leerling. Het zogenaamde ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) is richtinggevend voor het onderwijs dat uw kind krijgt aangeboden. Hierin wordt aangegeven op welk niveau de leerling werkt en wat het verwachte uitstroomperspectief is. Dit plan komt in samenspraak met de leerling en u als ouder tot stand. Op vaste momenten in het jaar meten wij de ontwikkeling van de leerling, waardoor u de voortgang en de ontwikkeling van uw kind mede kunt volgen. Hiermee bent u er van verzekerd dat uw kind optimaal gestimuleerd wordt om binnen de eigen mogelijkheden, maximaal te presteren. En dat wij hierover verantwoording afleggen aan de leerling en u als ouder. Tevens leggen wij verantwoording af aan de samenleving door het aanleveren van alle vereiste gegevens inzake instroom, doorstroom en uitstroom aan de Inspectie van het Onderwijs. Onze onderwijskwaliteit meten wij regelmatig. Deel 1 / Algemeen Dit doen we door het afnemen van gevalideerde tests, het regelmatig afnemen van tevredenheidsonderzoeken en het afleggen van verantwoording aan de Inspectie van het Onderwijs. Met het afgeven van een basisarrangement voor iedere Visio-school heeft de inspectie geoordeeld dat wij voldoen aan de gestelde kwaliteitsnormen. Toch blijven wij ons graag verbeteren. Wij nodigen de leerling en u dan ook van harte uit om tips, opmerkingen en kritische noten met ons te bespreken. Daarmee stelt u ons in staat om voor alle leerlingen binnen Visio Onderwijs, het beste onderwijs te realiseren en daarmee optimale kansen te creëren voor een goede en passende toekomst. En dat doen we graag! We wensen u en uw kind een goed schooljaar 2014-2015 toe. Mede namens de Raad van Bestuur, Algemene directie Onderwijs, Koninklijke Visio Marcel Janssen en Marjan van den Haak Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Perspectief voor iedereen In Nederland krijgen jaarlijks duizenden mensen te maken met blijvende slechtziendheid of blindheid. Wanneer iemand slecht ziet of helemaal blind wordt, heeft dat ingrijpende gevolgen voor wonen, werken, ontspanning, onderwijs, opvoeding en mobiliteit. Op al deze terreinen biedt Koninklijke Visio ondersteuning. Onze diensten zijn er voor kinderen en volwassenen die slechtziend of blind zijn. Ook mensen die naast een visuele beperking een andere beperking hebben, kunnen bij ons terecht. Met vakmanschap en bezieling begeleiden wij onze cliënten en leerlingen bij een zo zelfstandig mogelijk leven. Mensen die persoonlijk of professioneel betrokken zijn bij iemand met een visuele beperking, kunnen ook bij Visio terecht voor advies, ondersteuning en deskundigheidsbevordering. In onze dienstverlening staat de vraag van de leerling en de cliënt centraal. Samen zoeken we naar de beste oplossing. Voor meer informatie over onze dienstverlening verwijzen wij u naar onze website: www.visio.org. Het onderwijs van Koninklijke Visio Visio Onderwijs – dat formeel bestaat uit drie onderwijsinstellingen (drie brin-nummers) – verzorgt speciaal onderwijs, voorgezet speciaal onderwijs en ambulante onderwijskundige begeleiding aan leerlingen met een visuele beperking en aan leerlingen die naast een visuele beperking, ook een verstandelijke of andere beperking hebben. In de wet wordt dit onderwijs “cluster 1” genoemd. De wet en ook het ministerie hanteert voor de leerlingen van cluster 1 de terminologie “visueel gehandicapt” en “meervoudig gehandicapt”. Binnen Visio kiezen we in plaats daarvan voor mensen/leerlingen met een visuele beperking en mensen / leerlingen met een meervoudige beperking. In deze schoolgids spreken we daarom over visueel beperkt en meervoudig 5 beperkt; op enkele plekken wordt meervoudig beperkt in deze schoolgids afgekort als mb. Bijna 75% van de kinderen met een visuele beperking neemt deel aan thuisnabij onderwijs, mede dankzij de ambulante onderwijskundige begeleiding van Visio. Dit kan een reguliere school zijn of een speciale school buiten Visio. Daarnaast heeft Visio eigen onderwijslocaties voor (voortgezet) speciaal onderwijs aan leerlingen met visuele beperkingen of meervoudige beperkingen, in Amsterdam, Breda, Grave, Haren, Huizen en Rotterdam. Instellingsplan Voor alle scholen van Visio Onderwijs bestaat een gezamenlijk plan voor de periode tot medio 2015: het instellingsplan. Daarin staan de visie en de missie van het onderwijs verwoord. Bovendien geeft het de accenten aan voor de komende jaren. De schoolgidsen en jaarplannen worden afgeleid van het instellingsplan. Het plan is te verkrijgen op de onderwijslocaties of te downloaden via www.visio.org/onderwijs. In het schooljaar 2014-2015 wordt een nieuw meerjaren strategisch beleidsplan voor Visio Onderwijs ontwikkeld. Onze missie blijft ‘meedoen mogelijk maken’. Door nieuwe vormen van ondersteuning en meer maatwerk op reguliere en speciale scholen en aan leerlingen met visuele beperkingen, willen we bereiken dat nog meer leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen. Het onderwijsaanbod Scholen Visio Onderwijs heeft in zes gemeenten onderwijslocaties van waaruit onderwijs wordt aangeboden. Op de onderwijslocaties is er het volgende onderwijsaanbod: so vso so-mb vso-mb ---------------------------------------------------Amsterdam X X Breda X X Grave X X X X Haren X X X Huizen X X X X Rotterdam X X X X 6 so = speciaal onderwijs vso = voortgezet speciaal onderwijs so-mb = speciaal onderwijs voor leerlingen met een meervoudige beperking vso-mb = voortgezet speciaal onderwijs voor leerlingen met een meervoudige beperking Speciaal onderwijs Het onderwijsaanbod is gericht op het behalen van de kerndoelen primair onderwijs, waarbij de wijze van aanbieden is aangepast voor leerlingen met een visuele beperking. Voortgezet speciaal onderwijs Het onderwijsaanbod is gericht op het behalen van de eindtermen voortgezet onderwijs (praktijkonderwijs, vmbo, HAVO), waarbij de wijze van aanbieden is aangepast voor leerlingen met een visuele beperking. Het voortgezet speciaal onderwijs bereidt leerlingen voor op doorstroom naar het vervolgonderwijs (uitstroomprofiel vervolgonderwijs), of op het gaan uitoefenen van een (beschermde) functie op de arbeidsmarkt (arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel). Speciaal onderwijs voor leerlingen met een meervoudige beperking Het onderwijsaanbod is gericht op het behalen van de kerndoelen so-mb, waarbij de wijze van aanbieden is aangepast voor leerlingen met een visuele beperking. Er zijn vijf leerroutes. Deze zijn ingericht naar ontwikkelingsleeftijd. Voortgezet speciaal onderwijs voor leerlingen met een meervoudige beperking Het vso-mb bestaat uit vijf leerroutes – ingericht naar ontwikkelingsleeftijd – waaraan uitstroomprofielen zijn verbonden. Het onderwijsaanbod richt zich op een goede voorbereiding op het wonen, werken, samenleven en vrije tijd. Afhankelijk van de leerroute vindt uitstroom plaats naar belevingsgerichte, activerende of arbeidsmatige dagbesteding, of een beschermde arbeidsplaats. Deel 1 / Algemeen Leerlingenaantallen Visio geeft onderwijs aan circa 525 leerlingen en aan ongeveer 1.550 leerlingen ambulante onderwijskundige begeleiding. Het aantal leerlingen dat onderwijs volgt op een van onze onderwijslocaties daalt sinds enkele jaren licht. De daling wordt vooral ingegeven door demografische ontwikkelingen. Tevens heeft ons streven naar integratie van leerlingen in het regulier onderwijs tot gevolg dat minder leerlingen onderwijs volgen bij Visio. Om u een indruk te geven van de grootte van de onderwijslocaties en de ontwikkeling in leerlingenaantallen ziet u hieronder een overzicht van de aantallen per locatie, over de afgelopen zes jaar. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Amsterdam Breda Grave Haren Huizen Rotterdam 76 73 125 78 90 100 78 71 134 74 89 106 80 75 130 71 87 110 80 72 128 66 82 115 76 66 129 61 80 120 81 64 127 60 70 125 Totaal 542 552 553 543 532 527 Visio onderwijs streeft naar thuisnabij onderwijs. Dit betekent dat we integratie in het reguliere onderwijs proberen te bevorderen. Dit doen we door het bieden van ambulante onderwijskundige begeleiding (aob) in alle onderwijsvormen in Nederland. Op deze manier maakt circa 75% van al onze leerlingen gebruik van thuisnabij onderwijs met ambulante onderwijskundige begeleiding. Ambulante onderwijskundige begeleiding wordt geboden aan de leerlingen en hun leraren in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, overig (voortgezet) speciaal onderwijs en hogescholen/universiteiten. Het resultaat van ons streven naar maximale integratie is een groeiend leerlingenaantal in de aob. De verwachting is dat in de komende jaren het aantal aob-leerlingen tot stabilisatie komt. Hieronder ziet u een overzicht van de ontwikkeling van de leerlingenaantallen in de aob van Visio; de aob wordt vanuit de regio’s Noord-, Midden- en Zuid-Nederland aangeboden. Ambulante onderwijskundige begeleiding 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ---------------------------------------------------------------------------------------------------Regio zuid 644 755 803 834 883 898 900 929 Regio midden 339 353 358 375 372 388 390 391 Regio noord 138 160 168 173 176 186 213 234 ---------------------------------------------------------------------------------------------------1.121 1.268 1.329 1.382 1.431 1.472 1.503 1.554 7 Indeling Visio Onderwijs Raad van Bestuur Directie Onderwijs Directeur Onderwijs Zuid-Nederland Directeur Onderwijs Midden- en Noord-Nederland Grave so | vso | so-mb | vso-mb Huizen so | vso | so-mb | vso-mb Breda so-mb | vso-mb Amsterdam so | vso Rotterdam so | vso | so-mb | vso-mb Haren so | so-mb | vso-mb aob aob Visie op onderwijs - waar Visio Onderwijs voor staat “Perspectief voor elk kind” “Perspectief voor elk kind” is een belangrijk uitgangspunt van ons onderwijs. We willen als onderwijsinstelling ieder kind, ongeacht de individuele beperkingen, een perspectief voor de toekomst bieden. Elk kind is anders en heeft een eigen ontwikkeling. Die ontwikkeling en de ondersteuningsvragen van de leerling staan centraal en geven richting aan het onderwijs, uiteraard binnen de wettelijke kaders. Daarbij is er een dialoog tussen de leerling, de ouders en de onderwijsmedewerkers. Naast kennisontwikkeling is er binnen ons onderwijs aandacht voor zintuiglijke, sociaal-emotionele en lichamelijke ontwikkeling. Hiermee ondersteunen en begeleiden we kinderen in hun groei naar zelfredzaamheid en zelfstandigheid. Elke leerling moet de beste mogelijkheden krijgen om tot ontwikkeling te komen, en binnen zijn mogelijkheden kunnen participeren in de samenleving. We bevorderen hun verantwoordelijkheidsgevoel. Leerlingen doen, behalve kennis, ook vaardigheden op waarmee ze een sociaal 8 netwerk kunnen opbouwen, kunnen samenwerken en voorbereid zijn op de thema’s wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. “Leren leren” “Leren leren” is een belangrijk concept in ons onderwijsprogramma. Het bestaat uit drie pijlers: • Leerling-initiatief: leerlingen nemen regie over hun eigen leerproces (passend bij hun ontwikkelingsniveau). • Leerkracht is coach: de leerkracht bewaakt het leerproces en coacht de leerling in zijn ontwikkeling. • Rijke leeromgeving: de leeromgeving en leerstof zijn rijk, activeren en prikkelen. Kenmerkend zijn de grote inbreng en betrokkenheid van leerlingen. Er wordt zo goed mogelijk aangesloten bij de kennis- en belevingswereld van leerlingen. Leerlingen worden begeleid naar het meer zelfstandig opdoen van nieuwe kennis en vaardigheden en het zelf kunnen oplossen van problemen. Dit niet alleen tijdens hun schoolloopbaan, maar Deel 1 / Algemeen in alle leer- en leefsituaties. Daarnaast zijn bij het “leren leren” de vragen en keuzes van de leerling (of zijn ouders) meer dan voorheen bepalend voor de planning en uitvoering van het onderwijs. Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet We vinden het belangrijk dat een kind naar díe onderwijssetting gaat, waarbinnen het de beste kansen en mogelijkheden heeft om tot ontplooiing te komen. Voor het ene kind is dit het reguliere onderwijs, dichtbij huis, in combinatie met ambulante onderwijskundige begeleiding (aob). Voor een ander kind is dit (tijdelijk) het speciaal of voortgezet speciaal onderwijs van Visio. Binnen onze scholen is het onderwijs “gewoon waar het kan, speciaal waar het moet”. De meeste methoden die we gebruiken binnen het speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs sluiten aan bij het reguliere basis- en voortgezet onderwijs. Hierdoor is het voor leerlingen gemakkelijker om eventueel de overstap naar het reguliere onderwijs te maken. Pedagogisch klimaat en veiligheid Visio Onderwijs vindt het belangrijk een klimaat te creëren waarin leerlingen zich veilig, gerespecteerd en gewaardeerd voelen. We nemen leerlingen serieus en vinden het belangrijk dat ze zich gesteund voelen door hun medeleerlingen en leerkrachten. De gewenste sfeer is het uitgangspunt voor de manier waarop we met elkaar omgaan: hoe leerkrachten met leerlingen omgaan, leerlingen met elkaar en leerkrachten onderling. Wanneer we signaleren dat een leerling of leerkracht het klimaat negatief beïnvloedt, spreken we hem daarop aan. De scholen beschikken over een pestprotocol. Hierin staat aangegeven hoe we pesten tegengaan en aanpakken. Het pestprotocol is één van de onderdelen van het veiligheidsplan. We willen onze leerlingen met een visuele beperking ook een fysiek veilige omgeving bieden waarop ze “blindelings” kunnen vertrouwen. Dit betekent dat we onder andere van onze leerlingen en leerkrachten verwachten dat ze lesmaterialen gestructureerd opbergen en hun eigen spullen opruimen. De gebouwen zijn voorzien van (tactiele) verwijzers en markeringen, zodat leerlingen de weg goed kunnen vinden. We bieden leerlingen hiermee een omgeving 9 waarin ze veilig kunnen bewegen en waarin ze zich veilig voelen. De scholen beschikken over een leerlingenraad, een spreekbuis voor en door leerlingen, die in gesprek gaat met de locatieleiding over wat de leerlingen bezig houdt op de school. Hierdoor kunnen signalen snel worden opgepakt. Zorg in Onderwijs Naast het volgen van kwalitatief goed onderwijs hebben veel leerlingen ook een grote zorgbehoefte. Voor een gewone school is lesgeven en zorg bieden aan uw kind soms moeilijk te combineren. Door het brede dienstenpakket van Visio (naast Onderwijs ook Revalidatie & Advies en Wonen & Dagbesteding) hebben we de mogelijkheid om op onze Visio-scholen zowel onderwijs als zorg te bieden. Binnen Visio streven we dan ook naar een optimale samenwerking tussen Onderwijs en Zorg. “Eén kind, één plan” is hierbij het uitgangspunt. Hierbij nemen we de wettelijke kaders vanuit onderwijs in acht, zodat onderwijstijd voor ieder kind effectief wordt ingezet. Medisch handelen Visio wil zo goed mogelijk aansluiten bij de zorgbehoefte van de leerlingen. Uiteraard zijn we hierin zo zorgvuldig mogelijk. Vanuit de overheid zijn er regels opgesteld waar scholen zich aan moeten houden bij het uitvoeren van medische handelingen. Met medische handelingen bedoelen we handelingen die op voorschrift van een arts uitgevoerd moeten worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het toedienen van medicijnen, het toedienen van (oog)druppels, aanbrengen van huidzalf of het geven van sondevoeding. De afspraken rondom medische handelingen zijn als volgt: Als op voorschrift van een arts bij een leerling één of meerdere medische handelingen onder schooltijd verricht moeten worden, is het nodig dat de school beschikt over een uitvoeringsverzoek van de ouders. Daarnaast moet het een expliciet onderdeel zijn van het ontwikkelingsperspectiefplan van de leerling, dat door de ouders is ondertekend. Beide documenten dienen in het leerlingdossier aanwezig te zijn; wanneer deze niet aanwezig zijn, zal de school de ouders hier om vragen. Ook wanneer de leerling de handeling zelf kan uitvoeren, moeten deze documenten opgenomen zijn in het leerling-dossier. Visio is er verantwoordelijk voor dat de handeling wordt uitgevoegd door bekwaam en bevoegd personeel. Handelingen worden uitgevoerd volgens de algemene aanwijzingen die zijn opgenomen in protocollen. Bij het uitvoeren van de handelingen wordt ook rekening gehouden met de individuele behoeften van de leerling zoals vermeld in het individueel ondersteuningsplan. Het uitvoeren van een medische handeling zonder uitvoeringsverzoek van de ouders is niet toegestaan. Om die reden wordt er in de scholen van Visio geen paracetamol, andere zelfzorggeneesmiddelen of homeopathische middelen toegediend zonder uitvoeringsverzoek en ingevuld ondersteuningsplan. Aanmeldprocedure en toelatingscriteria Wanneer u een kind met een visuele beperking wilt aanmelden voor (ondersteuning in) onderwijs, kunt u bellen met het Cliëntservicebureau van Visio (088 585 85 85). Een medewerker brengt uw vragen in kaart en geeft informatie over het aanmeldproces en de onderzoeken die nodig zijn. De aanmelding wordt beoordeeld door de Commissie van Onderzoek, die bestaat uit een schoolleider, gedragswetenschapper, oogarts en maatschappelijk werker. Met inbreng van de expertise van de verschillende leden, komt de Commissie tot een besluit over de toelating tot onderwijs of ambulante onderwijskundige begeleiding van Visio. Het kan zijn dat het kind regulier onderwijs kan volgen met ondersteuning van een ambulant onderwijskundig begeleider. Het is ook mogelijk dat het kind een dusdanige beperking ondervindt van zijn of haar visus, dat het meest passende onderwijs het best op een van de onderwijslocaties van Visio geboden kan worden. De Commissie van Onderzoek hanteert bij haar besluit de toelatingscriteria van cluster 1 (opgenomen in de bijlage van deze schoolgids) en weegt naast de onderzoeksgegevens, tevens de hulpvraag van het kind en de vragen en behoeften van de ouders. Een besluit over toelating wordt binnen zes weken genomen, na aanmelding en ontvangst 10 van het onderwijskundig rapport van de huidige school en de actuele oogheelkundige gegevens. Passend Onderwijs Binnen het primair en voortgezet onderwijs (PO en VO) zijn regionale samenwerkingsverbanden gevormd waarin ook de speciale scholen voor leerlingen met lichamelijke beperkingen, verstandelijke beperkingen en gedragsproblematiek zijn opgenomen. De scholen voor leerlingen met visuele beperkingen (cluster 1) en de scholen voor leerlingen met auditieve beperkingen (cluster 2) maken hier geen onderdeel van uit, maar zijn zelfstandig. Dit heeft te maken met de relatief kleine omvang van deze doelgroepen en dus ook de beperkte omvang van deze clusters, in combinatie met de specifieke expertise die nodig is. Visio Onderwijs werkt samen met de samenwerkingsverbanden in het PO en VO. We vinden het immers belangrijk dat een visuele beperking bij een kind tijdig wordt gesignaleerd en dat snelle aanmelding bij Visio Onderwijs plaatsvindt, zodat een kind snel kan worden ondersteund bij zijn schoolloopbaan. Voldoet het kind aan de toelatingscriteria, dan zal bekeken worden welke ondersteuning en expertise nodig zijn om het onderwijs voor de leerling zo toegankelijk mogelijk te maken. Kwaliteitszorg Visio Onderwijs werkt systematisch en doelgericht aan het maximaliseren van de prestaties van de leerlingen. We willen hoge, realistische doelen stellen voor onze leerlingen en onze scholen. Uitdagen en planmatig handelen vindt plaats op basis van een analyse van de prestaties van de leerling. Om dit optimaliseren geven we uitvoering aan de projecten “bouwen aan een adaptieve school” en “opbrengstgericht werken”. Bouwen aan een adaptieve school (BAS) Op alle onderwijslocaties van Visio krijgt adaptief onderwijs vorm volgens de systematiek van BAS (bouwen aan een adaptieve school). In teambijeenkomsten werkt het team gedurende een aantal schooljaren, met begeleiding van het Seminarium voor Orthopedagogiek, aan zeven ontwikkelingslijnen. De ontwikkelingslijnen Deel 1 / Algemeen krijgen gaandeweg steeds verder invulling. De ontwikkelingslijnen zijn: • Structuur: inrichting en aankleding van de klas en voorspelbaar handelen van de leerkracht, weekplanning etc. • Interactie: met de individuele leerlingen, met een groep leerlingen, met ouders (doorgaande lijn bij onder andere de ontwikkeling van een positief zelfbeeld, en het werken met een portfolio). • Zelfstandige leerhouding: omgaan met regels, afspraken tijdsbewustzijn en planning, begeleiden leerlingen in het zelfstandig leren. Zelfstandig leren bereidt leerlingen voor op het zelfgestuurd leren. • Instructie: inhoud en organisatie van het instructieproces, effectief benutten instructietijd, omgaan met verschillen tussen leerlingen, diverse instructiemodellen hanteren. • Samenwerkend leren: van elkaar leren in verschillende situaties zoals zelfontdekkend leren in homogene of heterogene groepen, in tandems, in tafelgroepen, of klasdoorbrekend. • Planningssysteem: afstemmen leerlingenzorg op de groei en ontwikkeling van de leerling. • Teamleren: komen tot een lerende organisatie zodat het team kennis en ervaring met elkaar deelt en daarvan leert. BAS richt zich op optimale afstemming van het onderwijs op de leerling, borging van kwaliteitsdocumenten, en effectieve en efficiënte inrichting van het onderwijs. Opbrengstgericht werken In lijn met de “Wet kwaliteit (V)SO” geeft Visio Onderwijs invulling aan “opbrengstgericht werken”. Cluster 1 (onderwijs aan leerlingen met een visuele beperking) heeft hiervoor een ontwikkeltraject ingericht waaraan alle onderwijslocaties en de ambulante onderwijskundige begeleiding van Visio Onderwijs deelnemen. Voor een deel gaat het in dit traject om het formuleren van clusterstandaarden voor opbrengsten van vakken zoals rekenen/wiskunde, taal/Nederlands/Engels en sociaal-emotionele ontwikkeling/zelfredzaamheid. Maar het gaat ook om nieuwe waarden en de overtuiging: opbrengstgericht werken levert een bijdrage aan het beste onderwijs en aan de beste begeleiding van leerlingen met een visuele beperking. 11 Meer planmatig en doelgericht handelen op basis van analyse van prestaties, staat binnen opbrengstgericht werken centraal. Het gaat om het systematisch analyseren op leerling-, groeps-, locatie-, instellings- en clusterniveau. Het planmatig werken krijgt in de dagelijkse praktijk vorm en is gericht op het verhogen van opbrengsten vanuit het groepsplan, de leerlijnen en de zorgstructuur. In het ontwikkelingsperspectiefplan van de leerling staat beschreven wat het verwachte uitstroomniveau van de leerling is. Dit is het doel waar we naartoe werken. Jaarlijks wordt dit plan met de ouders (en de leerling) geëvalueerd en wordt bekeken welke aanpassingen in het onderwijs of de begeleiding nodig zijn om dit doel te kunnen behalen. De insteek van opbrengstgericht werken is dat onze leerlingen het wat gaat opleveren. Door meer of hogere doelen willen we betere voorbereiding op de maatschappij, het vervolgonderwijs, arbeid of dagbesteding bereiken. Dit sluit naadloos aan op ons streven tot ‘meedoen mogelijk maken’. Inspectie van het Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op de kwaliteit van het onderwijs en dus ook op de kwaliteit binnen Visio Onderwijs. Krijgen alle leerlingen onderwijs van voldoende kwaliteit, voldoen de scholen aan de wet- en regelgeving en zijn de financiën op orde? Daarnaast rapporteert de Inspectie over ontwikkelingen in het onderwijs, met als doel het onderwijs als geheel te verbeteren. De Inspectie hanteert voor Visio Onderwijs het toezichtskader voor het (voortgezet) speciaal onderwijs waarin het waarderingskader voor het speciaal onderwijs en het waarderingskader voor het voortgezet speciaal onderwijs zijn opgenomen. Jaarlijks maakt de Inspectie een risicoanalyse van een onderwijslocatie en bespreekt deze met de Raad van Bestuur van Visio. Mochten er geen risico’s zijn, zal de Inspectie het basisarrangement continueren. Als de Inspectie gedurende vier jaar een onderwijslocatie niet bezocht heeft vanwege een themaonderzoek of het onderzoek voor het onderwijsverslag, brengt de Inspectie een vierjaarlijks bezoek aan de onderwijslocatie. In het vierjaarlijks bezoek gaat de Inspectie in op het opbrengstgericht werken binnen de onderwijslocatie. Deel 2 / Speciaal onderwijs Onze school Visio Onderwijs Amsterdam Slotermeerlaan 103 1063 JN Amsterdam [email protected] Directie en coördinatie Directeur: Marjan van den Haak Adjunct-directeur/locatieleider: Fenny van de Vooren Coördinator: Rolf van de Bunt Coördinator: Marienke La Riviere Leerlingen met een visuele beperking maken een grote ontwikkeling door op weg naar volwassenheid. Op onze onderwijslocatie werken gediplomeerde en gecertificeerde medewerkers die de leerlingen onderwijzen en begeleiden tijdens deze ontwikkeling. De locatie Amsterdam heeft twee afdelingen: 1. Speciaal Onderwijs (SO), groep 1 t/m groep 8 Uitstroombestemming: Praktijkonderwijs, VMBO, HAVO of VWO. 2. Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Leerroute VMBO (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs); o Theoretische leerweg o Kaderberoepsgerichte leerweg o Basisberoepsgerichte leerweg Leerroute HAVO (hoger algemeen voortgezet onderwijs) Onderwijs Onderwijskundige ontwikkelingen voor het komende jaar Het afgelopen jaar hebben we een start gemaakt met opbrengstgericht werken. Hier gaan we het komende jaar verder mee aan de slag. Opbrengstgericht wil zeggen dat we systematisch en doelgericht werken aan het 12 maximaliseren van de prestaties van onze leerlingen. Voor iedere nieuwe leerling die instroomt bij ons op school maken we binnen zes weken samen met de ouders een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP). Hierin zijn adviezen opgenomen, enerzijds gericht op belemmerende en bevorderende factoren en anderzijds ook op de wijze van vakgerelateerde-, pedagogische- en didactische aanpak. In dit plan benoemen we bovendien de uitstroombestemming. De uitstroombestemming van onze school is in de meeste gevallen vervolgonderwijs, zoals M.B.O. en H.B.O. Het OPP wordt ondertekend door de schoolleiding en ouders, of wanneer het een meerderjarige leerling betreft, de leerling zelf. Halverwege en aan het eind van het schooljaar wordt het OPP geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. De evaluatie aan het eind van het schooljaar wordt met ouders of de meerderjarige leerling besproken, zodat zij mee kunnen denken over de inhoud en eventuele bijstelling van het OPP. Alleen als de uitstroombestemming wijzigt, dient het OPP opnieuw door ouders of de meerderjarige leerling te worden ondertekend. Zijn er tussentijds grote veranderingen, dan wordt het OPP vanzelfsprekend eerder aangepast. Naast het OPP zijn wij met groepsplannen gaan werken. In deze groepsplannen beschrijven we welke doelen groepen leerlingen in een schooljaar moeten behalen. De leerroutes worden hier beschreven, evenals de didactische aanpak. Zo werken wij op onze school met het ’effectieve instructiemodel’. Dit model zorgt voor een effectieve manier van lesgeven. Tijdens de les worden doelen benoemd en wordt voorkennis geactiveerd. Er is een duidelijke afbakening in instructie, informatieoverdracht, begeleid inoefenen en/of zelfstandig werken en aan het einde van de les wordt nagegaan en besproken of de doelen ook inderdaad behaald zijn. Op het VSO hebben we naast de groepsplannen per vak een vakwerkplan. In een vakwerkplan staan de kerndoelen, Deel 2 / Speciaal onderwijs eindtermen, de pedagogisch-didactische aanpak, gebruikte methodes, hulpmiddelen en wijze van toetsing beschreven. Het OPP, het groepsplan en, in het VSO het vakwerkplan vormen een samenhangend geheel. Om de resultaten van de leerlingen op schoolniveau te kunnen monitoren en evalueren, worden er schoolfoto’s gemaakt. Hiervoor worden leerstofonafhankelijke toetsen afgenomen. De uitkomsten hiervan worden vervolgens vergeleken met de resultaten van andere cluster 1 scholen en uiteindelijk ook met de prestaties van leerlingen binnen het regulier onderwijs. Hierdoor kan de school beoordelen of onze leerlingen voldoende presteren. In het SO gebruiken we hiervoor de Cito toetsen. In het VSO nemen we andere leerstofonafhankelijke toetsen af waarbij we ons het komend jaar richten op Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen. De toetsgegevens worden geanalyseerd en op grond van die bevindingen wordt het onderwijsaanbod bijgesteld om optimale resultaten te behalen. participeren. Emotionele stabiliteit is een voorwaarde om goed te kunnen leren en je leven goed in te kunnen richten. Daarbij zijn goede sociale vaardigheden een voorwaarde om te slagen op de arbeidsmarkt. Om leerlingen te kunnen ondersteunen in deze ontwikkelingen zijn extra zorg en begeleiding nodig. Wij kiezen er dan ook voor deze vaardigheden bij onze leerlingen optimaal te ontwikkelen en zijn in onze zoektocht naar een pedagogisch programma uitgekomen op “De Vreedzame School”. In de loop van het schooljaar 2014-2015 maken wij een begin met de invoering van het pedagogisch programma van “De Vreedzame School”. Wij denken met dit programma een goede invulling te kunnen geven aan de ontwikkeling van de sociaal-emotionele vaardigheden. Het programma wordt gedragen door een uitgesproken pedagogische visie. Kerndoelen, eindtermen en leerlijnen De leerlijnen waarmee wij werken zijn afgeleid van de door de overheid vastgestelde kerndoelen. Deze leerlijnen zijn landelijk vastgesteld voor onderwijs aan leerlingen met een visuele beperking. De kerndoelen bieden een houvast en een kader aan de scholen. In het SO zijn kerndoelen van het basisonderwijs leidend. In het voortgezet onderwijs is er een onderscheid tussen kerndoelen en eindtermen. Voor VMBO en HAVO moeten de kerndoelen gehaald worden na respectievelijk 2 en 3 jaar. Daarna wordt er toegewerkt naar de eindtermen voor de vakken waar de leerlingen eindexamen in doen, analoog aan het regulier onderwijs. De Vreedzame School Naast de ontwikkelingen van cognitieve vaardigheden zijn sociaal-emotionele vaardigheden onontbeerlijk om in onze maatschappij volledig en volwaardig te kunnen 13 “De Vreedzame School” is een programma dat er naar streeft om de school en de klas een democratische gemeenschap te laten zijn, waarin iedereen zich verantwoordelijk en betrokken voelt en waarin conflicten constructief worden opgelost. De klas en de school worden beschouwd als een leefgemeenschap, waarin leerlingen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen en waarin leerlingen leren wat het betekent om een ‘democratisch burger’ te zijn. Cultuureducatie De Onderwijsraad en de Raad van Cultuur geven aan dat in de huidige kennis- en informatiesamenleving met name de overdracht van sociale en creatieve vaardigheden voor de participatie in de samenleving een steeds grotere rol speelt. De school wil de leerlingen helpen bij het antwoord op de vraag hoe zij cultuur kunnen beleven en hoe zij een ‘culturele loopbaan’ kunnen doorlopen. Dit betekent dat leerlingen steeds meer leren eigen keuzes te maken door zelf bezig te zijn met cultuur en het verwerken van ervaringen. We willen ons hierbij niet beperken tot kennismaken, maar alle leerlingen binnen schoolverband ook de gelegenheid geven zich te verdiepen en te ontwikkelen binnen doorlopende leerlijnen. De gemeente Amsterdam biedt het basis- en speciaal onderwijs het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie. Dit basispakket voorziet in gratis vervoer naar culturele instellingen, training en coaching op het gebied van muziek, faciliteiten voor de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen voor muziek, beeldend onderwijs en erfgoededucatie, en cultuurvouchers t.w.v. € 20,- per leerling. Om optimaal gebruik te kunnen maken van dit pakket ondertekent Visio voor schooljaar 2014-2015 een convenant met de gemeente, en voert doorgaande leerlijnen in voor de vakken muziek en drama voor SO en VSO. Leerlingenzorg De leerlingen die bij ons naar school gaan, zijn speciale leerlingen. Vanwege hun beperkingen hebben zij behoefte aan een aangepast onderwijsaanbod en speciale begeleiding. Om de begeleiding van de leerlingen zo goed mogelijk vorm te geven, overlegt de Commissie Leerlingenzorg (CLZ) op regelmatige basis. In dit overleg zijn de schoolarts, de maatschappelijk werkster, de gedragswetenschapper, de coördinatoren en de schoolleiding (voorzitter) vertegenwoordigd. Dit overleg heeft tot doel om er met het team voor te zorgen dat iedere leerling optimaal gebruik kan maken van de leerstof op school en zich daardoor maximaal kan ontwikkelen. Ook houdt het CVB toezicht op het opstellen van de OPP’s en het evalueren van de OPP’s. De coördinatoren zijn verantwoordelijk voor de interne begeleiding. Samen met de groepsleerkrachten, mentoren en 14 gedragswetenschapper volgen zij de ontwikkeling van de leerlingen. Het leerlingvolgsysteem Het leerlingvolgsysteem bestaat uit een serie toets- en observatie-instrumenten, waarmee het onderwijs geëvalueerd wordt en bekeken wordt welk leer- en sociaal-emotioneel aanbod de leerling nodig heeft. Zo wordt voor zowel het SO als het VSO het sociaal-emotioneel functioneren van de leerlingen door middel van een vragenlijst (SeoL/ leerlingvolgsysteem van Leefstijl) in kaart gebracht. De leerlingen van het SO ontvangen in januari en juni een rapport en naar aanleiding daarvan volgt een rapportgesprek met de ouders/ verzorgers. Naast een gesprek met de groepsleerkracht is het ook mogelijk om een vakleerkracht te spreken. De leerlingen van het VSO ontvangen in november, februari en juni een rapport. De mentor nodigt ouders/verzorgers uit voor een rapportbespreking. Een multiculturele samenleving Onze school gaat er vanuit dat leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving. Wij hebben op school leerlingen met verschillende culturele achtergronden. Wij ervaren deze diversiteit als positief. Leerlingen leren van en met elkaar over elkaars culturen, bouwen aan wederzijds respect. Veiligheid De school heeft een veiligheidsplan voor het SO en het VSO. Hierin zijn protocollen en regels opgenomen die te maken hebben met veiligheid zoals: de veiligheid van het gebouw, de schoolregels, het protocol pesten. Vanaf 1 juli 2013 is de wet Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling van kracht en school handelt hiernaar. Verder werken wij op onze school samen met de buurtregisseur Paul de Winter, politiewijkteam Lodewijk van Deijssel. Wij kiezen voor een pedagogische aanpak voor het behandelen van incidenten. Ons beleid is gericht op een positieve gedragsverandering bij betrokkenen. Ouders worden altijd op de hoogte gesteld van voorkomende incidenten. Deel 2 / Speciaal onderwijs Samenwerking met de politie De vestiging Amsterdam heeft afspraken gemaakt met de Politie AmsterdamAmstelland op het gebied van veiligheid. Voor ouders en leerlingen is het volgende van belang om te weten: ter bevordering van de veiligheid in en om de school vindt informatieuitwisseling plaats tussen de directie van de school en vertegenwoordigers van de politie. houden elkaar zo op de hoogte van belangrijke zaken. Zeker wanneer het kind zelf niet veel vertelt, is het een goede manier om elkaar te informeren. Telefoon/mail Bij de aanmelding is er uitgebreid contact met de ouders op de onderzoeksdag. Ouders en school kunnen elkaar informeren en kennis maken. Buiten de lestijden om is er altijd de mogelijkheid om telefonisch contact te zoeken. Er zijn vele situaties denkbaar waarin dit een snelle manier is om zaken kort te sluiten of te overleggen. Ouders en leerkrachten/ docenten kunnen elkaar over zakelijke kwesties ook per mail bereiken. Persoonlijke kwesties worden niet per mail behandeld en/of uitgewisseld, in zo’n geval kunt u beter een afspraak maken met de leerkracht/mentor. Contact met ouders Medezeggenschapsraad GMR/MR Wij hechten veel waarde aan het contact met de ouders. Wij zien ouders als partners. We hebben een gezamenlijk belang in de opvoeding en begeleiding van onze leerlingen. Wij verwachten dat ouders minimaal twee keer per jaar de school bezoeken om de resultaten van hun zoon/dochter te bespreken en verdere afspraken te maken. Daarbij zijn de ouders actief betrokken bij de invulling van ontwikkelingsperpectiefplannen (OPP’s) en het ondersteunen van hun kind tijdens zijn/haar schoolloopbaan. Doel hiervan is dat de leerling het, in gezamenlijkheid vastgestelde, uitstroomperspectief behaald. De scholen van Visio hebben een door de wet verplicht gestelde gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR). Het betreft hier een landelijke raad, bestaande uit vertegenwoordigers van de lokale medezeggenschapsraden. DE GMR is gesprekspartner van de onderwijsdirectie. Visio Onderwijs Huizen en Visio Onderwijs Amsterdam hebben een gezamenlijke MR. Deze bestaat uit de ouders en teamleden van beide locaties. SO/Introductie-avond Visio Onderwijs Teamleden Ouderbetrokkenheid Aanmelding Aan het begin van het schooljaar worden de ouders uitgenodigd voor een kennismakingsavond. Op deze avond kunnen ouders en leerkrachten elkaar ontmoeten. Deze avond begint vaak met een algemeen (thema) gedeelte. Daarna gaan de leerkracht en de ouders naar het klaslokaal. Dit geeft de ouders de gelegenheid de leeromgeving te bekijken, het lesrooster te bespreken, en met andere ouders te praten. Schriftjes De leerlingen van groep 1/2 hebben een ‘heen- en weer-schriftje’. Ouders en leerkracht 15 Onderstaande ouders en teamleden nemen zitting in de MR: Huizen Amsterdam Maarten Willms (voorzitter) Maarten Willms (voorzitter) Suzanne Dukel Ouders Mariska Han Bergitte van Dooren(notulist, moeder van Jurgen) _____________ Gina Kalop (secretaris, moeder van Silvester Tineke Molenaar Peter den Enting(vader van Max) __________ Carmen Epskamp (moeder van Daniel) Regelmatig zullen er wisselingen plaats moeten vinden in de vertegenwoordiging. Er is altijd behoefte aan een nieuwe lid. Indien u belangstelling heeft voor de MR kunt u contact opnemen met de administratie van de school. Overig Op school worden regelmatig activiteiten georganiseerd waar de ouders voor worden uitgenodigd. Bijvoorbeeld een kerstmarkt, judowedstrijden, een musical of afzwemmen. Ook is het voor ouders mogelijk om in overleg met de leerkracht een dag(deel) in de groep te zijn, om zo direct betrokken te zijn bij de dagelijkse activiteiten van hun kind. Aan het begin van het jaar wordt onder de ouders van leerlingen van het SO een klussenlijst uitgedeeld. Ouders kunnen hierop aangeven waarmee ze op school zouden willen helpen. Drie keer per jaar organiseert het SO een inloopochtend. Ouders kunnen dan tot 10.00 uur meekijken in de groep van hun kind. Het SO en het VSO organiseren twee keer per jaar een thema-avond. Op deze themaavonden komen diverse actuele onderwerpen aan de orde. Naast deze thema avonden organiseert het VSO ieder jaar in samenwerking met de Ambulante Begeleidingsdienst (AOB) een avond over de examens en het vervolgtraject. 16 Afdeling Speciaal Onderwijs(SO) Het SO in Amsterdam bestaat uit de observatie- of kleutergroep (groep 1/2) en groep 3 t/m 8. De leerlingen van groep 3 t/m 8 zijn verdeeld over twee of drie groepen. Leerlingen worden in een groep geplaatst op basis van leeftijd, cognitie, sociaal- emotionele ontwikkeling en de samenstelling van een groep. De groepsgrootte kan variëren van vier tot dertien leerlingen. Doordat we met kleine groepen werken, kunnen we veel aandacht besteden aan iedere leerling. We kiezen ervoor om zoveel mogelijk groepslessen op niveau te bieden, zodat de leerlingen ook van elkaar kunnen leren en niet alleen individueel aan het werk zijn. Indien noodzakelijk wordt de leerling wel individueel begeleid. Wij volgen zoveel mogelijk het lesaanbod dat ook in het regulier onderwijs wordt aangeboden en daarbij werken we met de aangepaste leerlijnen voor cluster 1. De vakken die iedere week één of meerdere keren aan bod komen zijn: Lezen Het is heel belangrijk dat alle kinderen goed leren lezen. In groep 1 beginnen de kinderen met voorbereidend, en later aanvankelijk lezen. De leerkrachten werken aan de hand van de methode “De Leeslijn”, die ook in de andere groepen wordt gebruikt. Hierdoor is er een soepele overgang van groep 1/2 naar groep 3. Voor iedere nieuwe letter heeft de “De Leeslijn” woordjes om te oefenen en een leesboekje waarin deze letter vaak voorkomt. Als alle letters aan bod zijn gekomen worden woordcategorieën op dezelfde manier aangeboden. Hierdoor doen de kinderen op alle niveaus op een leuke manier leeservaring op. Bovendien zijn er voor ieder boekje vragen over de inhoud. Hierdoor wordt het direct duidelijk of het kind begrijpt wat het leest en of het dit ook kan verwoorden. Naast “De Leeslijn” maken wij ook gebruik van andere leesboeken, tijdschriften en informatieve boeken (al dan niet met verwerkingsvragen). Deel 2 / Speciaal onderwijs begrijpend luisteren, vanaf groep 4 begrijpend lezen en in groep 7 en 8 studerend lezen. De leesstrategieën worden geleidelijk aan steeds completer toegepast. Om van de kinderen goed begrijpende lezers te maken is het belangrijk dat ze in aanraking komen met allerlei verschillende soorten teksten. Bij “Tekst verwerken” is gekozen voor verhalende teksten, informatieve teksten en gedichten. Spelling Rekenen We maken gebruik van het onderdeel spelling van “Taalverhaal”. Per les komt een spellingscategorie aan de orde. Na een klassikale instructie maken de leerlingen schriftelijke oefeningen die op individueel niveau gedifferentieerd kunnen worden. Er is tevens een cd met liedjes over de verschillende spellingscategorieën. Ook met rekenen wordt, op een speelse manier, een start gemaakt in de observatiegroep. Vanaf eind groep 2 of begin groep 3 werken de kinderen in boeken van de methode “Wis en Reken”. Dit is een methode waarin veel aandacht is voor realistisch rekenen. Naast de methode maken we ook gebruik van losse materialen om het (realistisch) rekenen te bevorderen. Taal Het is van groot belang dat kinderen de taal goed beheersen, zodat zij in staat zijn te volgen wat er om hen heen gebeurt en wat de leerkracht zegt. In de observatiegroep zit het taalonderwijs dan ook verweven in diverse activiteiten. Vanaf groep 3 maken we gebruik van de methode “Taalverhaal”. De leerlingen krijgen wekelijks een deel van een verhaal te horen waarover ze praten en oefeningen maken. Begrijpend lezen Voor begrijpend lezen hebben wij de methode “Tekst verwerken”. Om teksten te kunnen begrijpen, moet de leerling een aantal leesstrategieën beheersen. Een strategie is een soort “aanvalsplan” om grip op de tekst te krijgen. De methode “Tekst verwerken” heeft een doorgaande lijn die de school volgt. In groep 1 t/m 3 krijgen de leerlingen 17 Wereldoriëntatie Wereldoriëntatie bestaat uit aardrijkskunde, geschiedenis en natuuronderwijs. Voor aardrijkskunde en geschiedenis gebruiken wij de methodes “Meander”, “Brandaan”. Voor het natuuronderwijs worden mede de programma’s van School tv bekeken. Bovendien maken de groepen excursies, bijvoorbeeld naar de kinderboerderij of een museum. Engels Vanaf groep 6/7 krijgen de leerlingen Engels. De meeste kinderen kennen al wat Engels en willen graag nog meer leren. De methode die gebruikt wordt, is “Hello World”. Bij deze methode ligt het accent op de gespreksvaardigheid. Net als de methode “Stepping Stones” die in het VSO wordt gebruikt, is “Hello World” thematisch van opzet. Er wordt geoefend met afwisselende luister- en leesteksten. Visuele en tactiele training Wekelijks geeft de groepsleerkracht (meestal samen met een onderwijsondersteuner) een les waarin wordt gewerkt aan het verbeteren van het visueel en/of tactiel functioneren van de kinderen. In deze les doen de kinderen kijk- of voelopdrachten, zoals bijvoorbeeld details zoeken in een drukke afbeelding of op een tactiele ondergrond, een bouwwerk nabouwen, puzzelen. Kinderen die extra hulp nodig hebben op dit vlak krijgen individuele begeleiding. Zelfredzaamheid Het is voor blinde- en slechtziende leerlingen belangrijk om zelfredzaam te zijn. Zelfredzaamheid versterkt het zelfvertrouwen. We stimuleren en leren alle kinderen daarom de dagelijkse bezigheden zoveel mogelijk zelf te doen. Leerlingen die hierbij extra ondersteuning nodig hebben krijgen training van een ergotherapeut. Leren leren In iedere klas zijn verschillende niveaugroepjes. Om instructie te kunnen geven aan de verschillende niveaugroepjes is het belangrijk dat de leerlingen ook goed zelfstandig kunnen werken. Ons klassenmanagement is hierop afgestemd. Creatieve vakken Binnen het SO is veel ruimte voor creatieve vakken, de leerlingen krijgen handvaardigheid, muziek en tekenen. Deze lessen worden door vakleerkrachten gegeven. Sport De leerlingen krijgen twee keer per week gymnastiek. Daarbij is er zwemles voor de jongere leerlingen in het Mercator Plaza. De jongste leerlingen leren spelenderwijs vrij te worden in het water. De leerlingen gaan met een bus naar het zwembad. Braille onderwijs Net als met het leren lezen van zwartschrift, wordt met het aanleren van braille begonnen in groep 1. De kinderen werken met de pennenplank en met de braillemachine en er wordt gebruik gemaakt van de methode “Met Punt op Pad”. Zodra de leerlingen een aantal letters en woorden kunnen schrijven en lezen gaan we over op de methode “De Leeslijn”. Daarnaast leren ze ook omgaan met de brailleleesregel met de digitale methode “Braillestudio”. Hiermee kunnen ze de letters en woorden die bij “De Leeslijn” aan bod zijn gekomen oefenen met de computer en de brailleleesregel. Naast deze vakken is er op school extra aandacht voor: 18 Deel 2 / Speciaal onderwijs Afdeling Voorgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Het VSO volgt het programma van het VMBO en van de HAVO. Dit zijn dezelfde programma’s als in het reguliere onderwijs. De leerlingen worden zo veel mogelijk ingedeeld in niveaugroepen, maar hebben de mogelijkheid het programma deels in hun eigen tempo te volgen. Voor iedere leerling worden klassikale uren, maar ook zelfstandige werkmomenten ingeroosterd. De leerstof wordt zo nodig in aangepaste vorm aangeboden. Hierbij kan gedacht worden aan spraak, vergrotingen, braille via de brailleleesregel, aanpassingen van de lesmethode en dergelijke. Doorstroommogelijkheden na het VMBO Leerlingen die de VMBO-Theoretische Leerweg (TL) leerroute volgen kunnen kiezen uit de sectoren: Zorg en Welzijn en Economie. Zij vervolgen hun studie met een MBO-4 traject. Doorstroommogelijkheden na de HAVO Leerlingen met een afgerond HAVO diploma kunnen doorstromen naar het VWO (Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs) of naar het HBO (Hoger Beroeps Onderwijs). Leerlingen die de HAVO leerroute volgen, kunnen de profielen Economie & Maatschappij en Cultuur & Maatschappij kiezen. Deze leerlingen gaan naar het VWO (Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs) of het HBO (Hoger Beroeps Onderwijs). Mocht het behalen van een volledig diploma niet lukken dan wordt samen met de leerling en, waar nodig de ouders, gezocht naar ander vervolgonderwijs of naar een dagbestedingsof arbeidstraject. De examens VMBO op de niveaus BBL en KBL worden afgenomen onder verantwoordelijkheid van de Esprit Scholengroep, vestiging Mundus College. Examens Na het behalen van het VMBO diploma TL kunnen leerlingen ook doorstromen naar de HAVO. Hier zijn wel bepaalde voorwaarden aan verbonden. Leerlingen in de leerroutes VMBO-Basis Beroepsgerichte Leerweg (BBL) en Kader Beroepsgerichte Leerweg (KBL) leerroute kunnen bij ons op school examen doen in de sectoren Zorg en welzijn en Handel en Administratie. Deze leerlingen zullen na het afronden van hun VMBO-traject hun scholing vervolgen op MBO-2 (BBL-leerlingen) of MBO3 (KBL-leerlingen) niveau. 19 De examens VMBO-Theoretische Leerweg (TL) en HAVO worden afgenomen in de vorm van Staatsexamens. De leerlingen maken hetzelfde schriftelijk examen als kandidaten van een reguliere school, indien nodig in aangepaste vorm, en krijgen verlenging van de examentijd van 50 (slechtziende leerling) of 100% (braille-afhankelijke leerling). Het Staatsexamen biedt de mogelijkheid om het examen over meerdere jaren te verspreiden. Een leerling kan dus bijvoorbeeld in 2015 examen doen in drie vakken en in 2016 examen doen in de overige vakken van het vakkenpakket binnen het gekozen profiel. In 2015 ontvangt de leerling dan deelcertificaten, die in 2016 (na het examen in de overige vakken) ingewisseld kunnen worden voor het diploma. Mentoraat en Decanaat Elke leerling heeft een mentor die contact onderhoudt met de ouders over het verloop van de studie. Ook begeleidt de mentor de leerling bij het leerproces. Tijdens het wekelijks mentoruur wordt aandacht besteed aan sociale vaardigheden, sociaal-emotionele problemen, acceptatie van de handicap, vermijden van pestgedrag enzovoort. De school heeft een schooldecaan, die de leerlingen adviseert op de gebieden van beroepskeuze en vervolgopleidingen. De decaan zorgt er tevens voor dat alle leerlingen een of meerdere weken stage kunnen lopen in het bedrijfsleven. De meeste leerlingen studeren na het behalen van hun diploma verder binnen het regulier onderwijs, met ondersteuning vanuit de Ambulante Onderwijs Begeleidingsdienst (AOB). Een andere mogelijkheid is het volgen van een gespecialiseerde beroepsopleiding bij het REA College in Ermelo. Kunstvakken Binnen het VSO is er veel aandacht voor kunst- en cultuureducatie. Naast muziek, tekenen en handvaardigheid krijgen de leerlingen van Visio in Amsterdam vanaf de eerste klas dramalessen. Sinds enige jaren is het voor de leerlingen die Havo volgen mogelijk om examen te doen in het vak drama. Voor de leerlingen die VMBO-TL volgen wordt geprobeerd dit ook te organiseren. Voor de organisatie van het examen in dit vak werkt de school samen met het IVKO, een reguliere middelbare school voor Individueel Kunstzinnig Onderwijs in Amsterdam. Door middel van workshops worden ook met andere reguliere scholen toneelervaringen uitgewisseld. Daarnaast is onze school betrokken bij dramaproducties van Toneelgroep Amsterdam. Elk jaar wordt door leerlingen die het vak drama hebben gekozen een voorstelling gemaakt, die gekoppeld is aan een voorstelling van Toneelgroep Amsterdam. De leerlingen spelen hun versie van het stuk in het decor van Toneelgroep Amsterdam in de Stadsschouwburg. In 2013 was dat “Wie niet weg is…” en in januari 2014 hebben de leerlingen zich laten inspireren door het stuk “Persona”. Ook de jongere leerlingen maken in de loop van het schooljaar een voorstelling; de presentatie hiervan vindt plaats in een kleiner theater. De dramalessen en het maken van de voorstellingen zijn van grote invloed op de culturele en persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen. De leerlingen zoeken hun grenzen op, worden zelfstandiger en leren zich te presenteren, vaardigheden die heel waardevol zijn voor hun verdere loopbaan en leven. 20 Deel 2 / Speciaal onderwijs Ook talentontwikkeling is een doel van de dramaprojecten; inmiddels studeert een oudleerling aan de Toneelacademie in Maastricht, en ook andere leerlingen oriënteren zich op een vervolgstudie aan een theateropleiding. Behalve in drama kunnen de leerlingen ook examen doen in het kunstvak muziek. Bewegingsonderwijs Sport neemt een belangrijke plaats in in het onderwijsaanbod binnen het VSO. Behalve de wekelijkse gymlessen wordt er ook regelmatig aan andere bewegingsactiviteiten deelgenomen zoals de Dam tot Damloop. Ook organiseren we sportdagen, brengen we een bezoek aan de Klimhal of gaan we met de leerlingen schaatsen. De repetities voor de voorstelling in samenwerking met “Toneelgroep Amsterdam” vinden op zaterdag plaats van 11.30 uur tot ongeveer 17.30 uur. De repetities van de voorstelling in het “Van Ostade Theater” zijn meestal op woensdagmiddag en incidenteel op zaterdag. Er wordt veel aandacht geschonken aan sporten die geschikt zijn voor mensen met een visuele beperking (goalball, showdown). En als het weer het toelaat wordt er buiten gegymd. 21 Stages en beroepsoriëntatie Stages zijn een belangrijk deel in de opleiding van onze leerlingen. De ervaringen die leerlingen opdoen tijdens het lopen van een stage, helpen de leerlingen in de basisvorming bij het kiezen van een sector (VMBO) of een profiel (HAVO) en meer richting het einde van de schoolperiode, voor het kiezen van een vervolgopleiding of werk. Hoe zien de stages er bij Visio Onderwijs Amsterdam uit? Vanaf schooljaar één lopen de leerlingen al één of twee korte (bliksem)stages. Dit kan zowel intern (op school) als extern (bedrijven) zijn, en individueel of juist samen met meerdere leerlingen. Zo gaan eerste- en tweedejaars leerlingen in groepjes een halve dag naar bedrijven zoals bijvoorbeeld de GGZ en Albert Heijn. In de laatste jaren volgen de leerlingen van het VMBO-TL en HAVO één of twee stagemomenten van meerdere dagdelen, waarin ze onderzoeken of een beroep voor hun aantrekkelijk en mogelijk is. De VMBO BBL leerlingen, die meer praktijkgericht zijn, gaan in het laatste jaar meer stage lopen. Voor iedere scholier is stage een belangrijk onderdeel van de schoolperiode. Voor onze leerlingen is het nog belangrijker omdat het ook de mogelijkheden en onmogelijkheden van een toekomstig gewenst beroep duidelijk maakt. Beroepsoriëntatie, gegeven door de mentoren of de decaan, maakt deel uit van het lessenpakket van Visio Onderwijs Amsterdam. Voor de examenleerlingen is deze oriëntatie van belang om een afgewogen keuze voor de vervolgopleiding te kunnen maken. Voor de leerlingen die hun basisvorming afsluiten, biedt de beroepsoriëntatie een helpende hand bij het kiezen van een sector/profiel. Deze keuze komt altijd in samenspraak met ouders, mentor en decaan tot stand. De leerlingen gebruiken de beroepsoriëntatie om zich te oriënteren en zich voor te bereiden op de overstap naar het vervolgonderwijs. Dit doen ze onder andere door naar open dagen te gaan en door stages te lopen. Regelmatig komen oud- leerlingen vertellen over hun werk of vervolgopleiding 22 Aan de VMBO-BBL leerlingen wordt een uitgebreid loopbaanonderzoek aangeboden. Tijdens een meerdaags assessment worden hun beroepsvaardigheden in kaart gebracht. VMBO-TL en havo leerlingen nemen deel aan “Ontdek je talenten”, een tweedaagse training. Bovendien wordt aan alle leerlingen sollicitatietraining en begeleiding door een carrièrecoach aangeboden. Deze worden uitgevoerd in samenwerking met Jinc, een organisatie die bemiddelt tussen scholen en bedrijven. De afgelopen jaren heeft Jinc ook leerlingen begeleid in het project “Ondernemen doe je zo”. Leerlingenraad Wij hebben op school een leerlingenraad. Voor het komende jaar worden leerlingen uitgenodigd hier aan deel te nemen. De school heeft een reglement leerlingenraad waarin doelen, taken en bevoegdheden omschreven staan. Gebruikte methoden VSO De volgende methoden worden binnen Voortgezet Onderwijs gehanteerd: Aardrijkskunde - BuiteNland Duits - Na Klar, TrabiTour Engels - Stepping Stones, Miles Stones Frans - Franconville/Livre Service, DELF, Examenidioom Geschiedenis - Feniks Gezondheidskunde - Traject Handel en Administratie - Tendens Informatica – Fundament Informatica Maatschappijwetenschappen - Thema’s Maatschappijleer - Thema’s/ Blikopener Management en organisatie - ActivA Muziek - Muziek op maat Nask/natuurkunde - Nova Rekenen - Moderne Wiskunde Wiskunde - Moderne Wiskunde Nederlands - Nieuw Nederlands Economie - LWEO lesbrieven en Pincode Filosofie - Wij denken over denken, Handelen en voelen Kunst algemeen - De bespiegelingen Biologie - Biologie voor jou Deel 2 / Speciaal onderwijs Visueel onderzoek en gezondheidszorg Begeleidingsmogelijkheden Op onze school wordt er door de leerkrachten en ondersteuners nauw samengewerkt met verschillende disciplines die de leerlingen ondersteunen en begeleiden op specialistische en specifieke gebieden van hun ontwikkeling. Visuele en tactiele training Voor het onderzoeken van visuele mogelijkheden van slechtziende leerlingen is door Visio een speciaal onderzoeksinstrument ontwikkeld, genaamd “In-Zicht”. Voor het onderzoeken van de tactiele mogelijkheden van blinde leerlingen is door Visio een speciaal instrument ontwikkeld, genaamd “Tactiel Profiel”. Dit onderzoek is voor zowel SO als VSO leerlingen toegespitst. Bij alle SO leerlingen wordt “In-Zicht” of “Tactiel Profiel” afgenomen. Naar aanleiding van de afname worden adviezen opgesteld voor de visuele en tactiele training in de groep. Ergotherapie In het algemeen stelt de ergotherapie zich ten doel, dat de leerling zo normaal mogelijk kan functioneren met zijn (visuele) beperking op alle gebieden van het dagelijks leven. Binnen Visio Onderwijs Amsterdam betekent dit dat de ergotherapeuten, in dienst van Visio Revalidatie&Advies, een aantal dagen per week op school aanwezig zijn en verschillende individuele- en groepstraining aanbieden. Hieronder worden enkele mogelijkheden van trainingen beschreven. Oriëntatie en Mobiliteit (O&M) Voor blinde en slechtziende leerlingen is het minder vanzelfsprekend om zich vrij te bewegen binnen en rondom een schoolgebouw. De ergotherapeut biedt training aan leerlingen die bijvoorbeeld de route tussen klaslokalen, de directe omgeving van school of zelfstandig met het openbaar vervoer naar school willen leren reizen. Daarnaast wordt bekeken of de leerling eventueel een 23 hulpmiddel nodig heeft zoals een herkenningsstok of taststok, een monokijker of GPS. Bij de leerlingen die nieuw op school komen wordt tijdens een O&M-screening bekeken of er verdere training nodig is. Bij de leerlingen die nieuw in het VSO komen, wordt tijdens deze screening ook gekeken of ze veilig en zelfstandig het schoolplein kunnen verlaten. Of ze dit ook daadwerkelijk mogen wordt natuurlijk door de ouders bepaald. De leerlingen vanaf groep 3 van het SO krijgen eens in de 6 weken praktische verkeersles van de ergotherapeuten. Dit heeft als doel om de theorielessen in de praktijk te oefenen. Activiteiten van het dagelijks leven (ADL) In de groepen 1 t/m 6 van het SO wordt elk schooljaar, voor een aantal weken achtereen eettraining geboden. Tijdens deze training wordt op het ontwikkelingsniveau van het kind geoefend met o.a. broodsmeren, drinken inschenken, aspecten van hygiëne en tafelmanieren. Indien nodig wordt bij de gym- of zwemles aan de jonge leerlingen van het SO training geboden op het gebied van de zelfverzorging. (Fijn) motorische vaardigheden Ook de (fijn) motorische vaardigheden kunnen worden geoefend. Denk dan bijvoorbeeld aan schrijven, pengreep e.d. Spelbegeleiding Spelen hoort bij kinderen en is van groot belang voor hun ontwikkeling. Bij blinde en slechtziende kinderen ontwikkelt het spel zich niet altijd vanzelfsprekend. Ze spelen bijvoorbeeld weinig, doen steeds hetzelfde of lijken niet zo geïnteresseerd te zijn in speelgoed. Met spelbegeleiding probeert de ergotherapeut uw kind plezier te laten beleven in spel, het spel meer gevarieerd te laten zijn en op een hoger niveau te tillen. Zithouding Eenmaal per jaar, en waar nodig tweemaal, beoordelen de ergotherapeuten de zithouding van de leerlingen. Veel leerlingen hebben de neiging om met het gezicht dicht op hun werk te zitten en om rug en nek klachten te voorkomen is het daarom extra belangrijk om in de juiste houding te zitten werken. Indien nodig stellen de ergotherapeuten de stoelen en tafels anders in. Sensorische integratietherapie Sensorische integratie of sensorische informatieverwerking is het vermogen om informatie uit de wereld om ons heen en vanuit het eigen lichaam op te nemen, te selecteren en met elkaar te combineren, zodat er een juiste reactie plaats kan vinden. De informatie uit de wereld komt via de zintuigen binnen. Leerlingen met een visuele beperking hebben een stoornis in een van deze zintuigen, waardoor zij een groter risico lopen op een verstoorde verwerking van de informatie. Sensorische integratietherapie probeert voorwaarden te scheppen zodat een goede samenwerking tussen de zintuigen op gang kan komen. Indien nodig worden adviezen voor een leerling gegeven aan de leerkracht of ouders/verzorgers. Als blijkt dat de problematiek van een leerling meer ondersteuning nodig heeft dan wat binnen school aangeboden kan worden, kan er ondersteuning aangeboden worden vanuit Visio Revalidatie & Advies. U kunt hierbij denken aan: training ADL (vaardigheden algemeen dagelijks leven), muziektherapie, psychomotorische therapie, spelbegeleiding en speltherapie. Fysiotherapie De (kinder)fysiotherapeut onderzoekt, behandelt en adviseert bij vragen met betrekking tot het motorisch functioneren. Begeleiding en eventueel behandeling vindt in nauw overleg met ouders / verzorgers, leerkracht en andere behandelaars van de leerling plaats. De fysiotherapeut adviseert in samenwerking met de ergotherapeut over voorzieningen en aanpassingen met betrekking tot zitten, staan en lopen. Uitstroom De resultaten van het onderwijs SO In principe doorlopen leerlingen het basisonderwijs in acht leerjaren. Een extra leerjaar kan alleen worden toegekend indien daar een duidelijke beargumentering aan ten grondslag ligt. Dit wordt ook wel de beredeneerde afwijking genoemd. Aan het einde van de basisschool doen leerlingen van de eindgroep mee aan de landelijke Cito-eindtoets of NIO afname (Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau). De Cito-toets geeft een aardige indicatie van het bereikte didactisch niveau van de leerlingen, de NIO brengt de cognitieve mogelijkheden in kaart. Welk instrument wordt afgenomen, wordt in overleg met de orthopedagoog vastgesteld. De leerlingen van de eindgroep stromen aan het eind van het schooljaar door naar onze VSO-afdeling, naar een andere school binnen het regulier onderwijs of andere vorm van speciaal onderwijs. Wanneer leerlingen overstapen naar het Voortgezet Onderwijs binnen een andere school, dan krijgen de leerlingen vanaf dat moment begeleiding door een ambulant onderwijskundig begeleider van Visio. De richtingen van uitstroom zijn zeer divers; van Praktijkonderwijs tot brugklas HAVO-VWO. Uitstroomcijfers SO 2011/2012 Soort onderwijs Ander Type SO VMBO BB/KB 1* 2 VMBO TL 2 Havo 24 1 1** Havo VWO Totaal ICT Als een leerling de Visio School Amsterdam verlaat en overstapt naar het regulier onderwijs, dan kan het zijn dat de leerling ICT-hulpmiddelen nodig heeft om zijn/haar schoolwerk te doen (bijv. vergroting, spraak, brailleleesregel). De Ergotherapeut bekijkt dan op basis van een ICT onderzoek welk hulpmiddel het meest geschikt is voor de leerling en vraagt deze indien nodig aan. aantal ---------------------------------------------------- 7 Leerlingen die na twee jaar niet meer aanwezig zijn op het uitstroomtraject: * deze leerling is naar onderwijs voor kinderen met epilepsie gegaan, zij is op deze bestemming gebleven. ** deze leerling is overgestapt op VMBO-tl Deel 2 / Speciaal onderwijs Uitstroomcijfers VSO 2012/2013 Uitstroomcijfers SO 2012/2013 Soort onderwijs aantal Soort onderwijs aantal ---------------------------------------------------- ---------------------------------------------------- Ander Type SO VMBO BB/KB HAVO regulier VMBO TL 1 Havo 1 1* MBO 4 1 VWO 1 REA-college Havo VWO Totaal 2 Uitstroomcijfers SO 2013/2014 Soort onderwijs 3 MBO 2 aantal ---------------------------------------------------Ander Type SO VMBO BB/KB 3 1* * Deze leerling zal in het schooljaar 2014/2015 starten met een dansopleiding. De overige leerlingen verblijven nog op hun uitstroombestemming. Uitstroomcijfers VSO 2013/2014* Soort onderwijs aantal ---------------------------------------------------- VMBO TL MBO 2 8 Havo 5 MBO 4 5 HBO 4 Havo VWO 1 Dagbesteding/vrijwilligerswerk/geen keuze 1 Totaal 9 Totaal 2011/2012/2013/2014 18 * voor het jaar 2013/2014 is een prognose opgenomen. De juiste cijfers zijn bij publicatie van de schoolgids nog niet bekend. De resultaten van het onderwijs VSO In principe behalen leerlingen een VMBOdiploma in vier leerjaren en een Havodiploma in vijf leerjaren. Een extra leerjaar kan alleen worden toegekend indien daar een duidelijke beargumentering aan ten grondslag ligt. Dit wordt ook wel de beredeneerde afwijking genoemd. Na het behalen van het diploma wordt gestimuleerd dat de leerlingen naar het vervolgonderwijs gaan. Leerlingen die bij ons op school een VMBO-diploma behalen kunnen ook doorstromen naar de HAVO bij ons op school. Uitstroomcijfers VSO 2011/2012 Soort onderwijs aantal Het aantal leerlingen dat de gekozen vervolgopleiding succesvol afrondt is de laatste jaren toegenomen. Redenen hiervoor zijn: Intensieve samenwerking met de Ambulante Onderwijs Begeleidingsdienst (AOB) Het volgen (en waar nodig bijsturen) van de leerlingen tijdens hun leerroute bij Visio door: o toetsresultaten o leerling vergaderingen o rapportbesprekingen Oriëntatieprogramma’s gericht op studie en werk ---------------------------------------------------VMBO regulier 1 MBO 3 2 VWO Dagbesteding/vrijwilligerswerk/geen keuze 1 4* * Eén leerling gaat in het schooljaar 2014/2015 starten met een acteerstudie. De anderen oriënteren zich op een vervolgopleiding en zijn nog niet aan een studie begonnen. De overige leerlingen hebben hun vervolgopleiding met succes afgerond. 25 Praktische zaken van A tot Z Aanmelding Ouders kunnen hun kind aanmelden bij de school bij de coördinator (T: 088 5856000). U wordt uitgenodigd voor een oriëntatiebezoek. U krijgt dan een rondleiding op de school en een gesprek met de coördinatoren en zorgcoördinatoren en zo mogelijk met de adjunct-directeur. Na de aanmelding wordt oogheelkundige en onderwijskundige informatie opgevraagd. Medewerkers van de school voeren indien nodig, op een nader te bepalen tijdstip, de volgende onderzoeken uit: - oogheelkundig onderzoek - psychologisch onderzoek - pedagogisch-didactisch onderzoek - maatschappelijk werk onderzoek Daarna worden de verzamelde gegevens besproken in de toelatingscommissie. Deze commissie bekijkt of de leerling toegelaten kan worden en welke afdeling/groep het meest passend is. Over het besluit van de toelatingscommissie, de startdatum of eventueel een wen-periode wordt de ouder geïnformeerd door de adjunct-directeur. De onderzoeksverslagen krijgt u als ouder toegestuurd en kunnen – indien gewenst – worden toegelicht. Geen tussenuren Bij ziekte van leerkrachten worden de lessen vervangen, in het VSO komt het voor dat de leerlingen dan over de andere (vak)leerkrachten worden verdeeld. Leerlingen hebben geen tussenuren. Kluisjes voor het VSO Leerlingen van het VSO krijgen allen een kluisje voor hun boeken en persoonlijke bezittingen. De kluisjes zijn in principe gratis Bij verlies van de kluissleutel worden de kosten van het maken van een nieuwe sleutel door de leerling gedragen. Leerlingenvervoer Ieder kind in Nederland heeft recht op het soort onderwijs dat het kind nodig heeft, ook als dat onderwijs ver van zijn woonplaats gegeven wordt. Dit recht is vastgelegd in een wettelijke regeling. De gemeente waarin de leerling en zijn ouders woonachtig zijn, is belast met de uitvoering. Voor het begin van ieder schooljaar krijgt u van de gemeente een formulier thuisgestuurd teneinde het speciaal vervoer aan te vragen. Bij enkele gemeenten dient u zelf het initiatief te nemen voor het aanvragen van vervoer. Voor onze leerlingen 26 wordt dit speciaal vervoer vergoed door de gemeente van zijn of haar woonplaats. Leerlingen die zelfstandig reizen met het openbaar vervoer ontvangen eveneens een vergoeding van de gemeente. Kinderen worden vervoerd per taxi of in een busje. Nieuwsbrief Een aantal malen per jaar ontvangen de ouders de nieuwsbrief. Hierin staan de mededelingen van de directie en komen andere zaken aan bod die voor de ouders van belang zijn. Ouderbijdrage De ouders wordt aan het begin van het schooljaar een vrijwillige ouderbijdrage van € 40,-.gevraagd. Deze bijdrage wordt besteed aan schoolreisjes, museumbezoekjes, etc. Daarnaast wordt aan de ouders van de SO en VSO leerlingen een kampbijdrage gevraagd. De kosten hiervan variëren tussen de 35 en 45 euro. Overblijven Alle leerlingen blijven tussen de middag over Om 12.50 uur begint de middagpauze. De SO leerlingen lunchen samen met de leerkracht tot 13.05 uur in de klas. Vanaf 13.05 tot 13.25 uur kunnen de SO leerlingen buiten spelen. De pauze voor zowel SO als VSO eindigt om 13.25 uur. Studiedagen Om de deskundigheid van het team te bevorderen worden er in de loop van het schooljaar studiedagen voor het personeel georganiseerd. Studiedagen die nu al bekend zijn, staan in het vakantie rooster vermeld. Over andere studiedagen wordt u tijdig ingelicht. Verzuim Wanneer een leerling ziek is, worden de ouders verzocht dit aan de school te melden. De procedure voor ziekmelding is als volgt: Ouders worden gevraagd telefonisch vóór 8.50 uur ’s ochtends door te geven dat hun kind Deel 2 / Speciaal onderwijs ziek is via het nummer 088-5856000 of sturen een mail naar [email protected]. Als een leerling niet op school is en de school voor half 10 niet op de hoogte is van de reden van verzuim, wordt er contact met de betreffende ouders opgenomen. Wij verzoeken u vriendelijk bij het afmelden van uw kind aan te geven wat de klachten zijn en wanneer uw kind vermoedelijk weer hersteld zal zijn. Ziek naar huis Als de leerling zich tijdens de schooldag niet lekker voelt, meldt hij of zij dit bij de mentor/docent. In dit geval neemt de school contact op met de ouders en wordt in overleg besloten of de leerling op school kan blijven of naar huis gaat. Leerlingen die ouder zijn dan 18 jaar mogen zelfstandig naar huis. Dokters‐, tandartsbezoek en ziekenhuisbezoek Het dokters‐, tandartsbezoek en/of ziekenhuisbezoek graag van tevoren per briefje melden en indien mogelijk buiten de schooltijden om afspreken. Extra verlof Extra verlof mag alleen worden toegekend voor religieuze feestdagen, gewichtige omstandigheden of vanwege de aard van het beroep van (een van) de ouders. De directeur neemt een beslissing bij het aanvragen van 10 dagen of minder. De leerplichtbeambte beslist over een verlofaanvraag van meer dan 10 dagen . U kunt extra verlof aanvragen middels het invullen van het aanvraag formulier verlof wegens gewichtige omstandigheden’. Deze is verkrijgbaar bij de administratie. Het extra verlof moet ruim van tevoren aangevraagd worden. Ongeoorloofd verzuim Er is wettelijk gezien sprake van ongeoorloofd verzuim indien een leerling 16 uren of meer verzuimd binnen een periode van vier weken zonder een geldige reden. Wij zijn dan verplicht dit verzuim te melden aan de LAS (Leerling Administratie Sectie). 27 Vakantierooster 2014-2015 Eerste dag Laatste dag Zomervakantie 2014 SO/VSO Zaterdag 05-07-2014 Zondag 17-08-2014 Herfstvakantie Zaterdag 11-10-2014 Zondag 19-10-2014 Kerstvakantie Zaterdag 20-12-2014 Zondag 04-01-2015 Voorjaarvakantie Zaterdag 21-02-2015 Zondag 01-03-2015 Paasvakantie Zaterdag 04-04-2015 Maandag 06-04-2015 Meivakantie Zaterdag 25-04-2015 Zondag 10-05-2015 Hemelvaart Donderdag 14-05-2015 Zondag 17-05-2015 Pinksteren Zaterdag 23-05-2015 Maandag 25-05-2015 Zomervakantie SO/VSO Zaterdag 04-07-2015 Zondag 16-08-2015 De observatiegroep heeft de woensdagen in oneven weken les, te beginnen in week 35. De overige woensdagen zijn de leerlingen vrij. Schooltijden Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag 08.55 08.55 08.55 08.55 08.55 08.55 - 15.15 - 15.15 - 12.30 SO – 13.30 VSO - 15.15 - 15.15 Studiedagen SO leerkrachten 12-09 2014 10-11 2014 15-01 2015 07-04 2015 26-05 2015 12-06 2015 1 margedag Studiedagen VSO docenten 12-09 2014 10-11 2014 07-04 2015 26-05 2015 1 margedag 28 Deel 2 / Speciaal onderwijs Ons team Domeindirecteur Marjan van den Haak Adjunct-directeur/Locatie-directeur Fenny van de Vooren Coördinatoren Marienke la Rivière (SO) Rolf van de Bunt (VSO) Leerkrachten SO Tineke Molenaar, Chantal te Boekhorst, Liesbeth Hagen, Eline van Hilst, Erna van Wereld Type instructie: Nathalie van Zutphen Onderwijsassistent: Kim de Korte Leerkrachten VSO Nederlands: Margot Zwiers, Susanne van Neerbos, Paul Bakker, Monique van Oppen Engels: Sara Goedewaagen Frans: Nathalie van Zutphen Duits: Rolf van de Bunt Aardrijkskunde/Maatschappijleer: Paul Bakker Geschiedenis: Koen Schoondergang Biologie: Yolanda Eys Wiskunde: Marion Savenije, Sara Jippes, Marrien Boers Natuurkunde / Scheikunde: Marion Savenije Economie: André Paff Handel en Administratie: Sara Jippes Management en Organisatie: Marrien Boers Drama/Filosofie: Margot Zwiers Verzorging: Margreet Borrie, Erna van Wereld Handvaardigheid en Tekenen: Rob Schenk Muziek: Maarten Willms Bewegingsonderwijs: Nienke Jonkman Informatica: Jaap Schuringa ICT-coördinatie: Petra Hakvoort Invalleerkrachten Corrie Roosjen, Monique van Oppen, Debby Buys, Charles Rijcken, Tineke Falentijn/Oeij Administratief medewerkers Zeljka Pralica, Sandra Miller Conciërge Ronald de Visser 29 Overig Gedragsdeskundige: Lieke Heins Fysiotherapie: Gerard Emmen, Bernadette Hoyer Ergotherapeuten: Petra Krijger, Ageeth Huibers, Annemarie Karsten, Henriette Meijer Maatschappelijk werk: Marjan Vos Schoolarts: Anneke Ligtenstein Oogarts: Meindert de Vries Deel 3 / Bijlagen Raad van Toezicht, Raad van Bestuur, medezeggenschap, klachtenregeling en informatieverstrekking Raad van Toezicht Koninklijke Visio Dhr. drs. E.F. Stoové (voorzitter) Mw. J. van Vliet, MHA (vicevoorzitter) Dhr. drs. G. Joosten Dhr. prof. dr. G.P.M. Luyten Dhr. Z. Arslan Mw. drs. J.Ch. Pawlikowski Raad van Bestuur Koninklijke Visio Dhr. drs. M. (Marten) de Bruine, MBA (voorzitter) Dhr. A.J.G. (Jo) Triepels, MHA Wat is de medezeggenschapsraad (MR) en wie zitten er in? Visio Onderwijs bestaat formeel uit drie onderwijsinstellingen; noord, midden en zuid. Per onderwijsinstelling is er een medezeggenschapsraad zodat er medezeggenschapsraden bestaan voor Zuid, Midden en Noord. De MR wordt gevormd door ouders en personeelsleden, waarbij er evenveel zetels zijn voor ouders als voor personeelsleden. De omvang van de MR is afhankelijk van het aantal leerlingen en het aantal schoollocaties. De MR van Zuid heeft in totaal 12 zetels, de MR Midden en de MR Noord hebben 8 zetels. De personeelsgeleding van de MR vertegenwoordigt zowel de medewerkers van de schoollocaties als de medewerkers van de ambulante onderwijskundige dienstverlening. Wat doet de MR? De MR is een wettelijk orgaan met wettelijke taken en verantwoordelijkheden. De rechten en bevoegdheden van de MR staan beschreven in de Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS). De MR heeft instemmingsrecht en adviesrecht over zaken die van wezenlijk belang zijn. De ouder- en personeelsgeleding van de MR moeten bijvoorbeeld gezamenlijk instemmen met de schoolgids en het schoolreglement. Daarnaast heeft de 30 oudergeleding instemmingsrecht over de besteding van de vrijwillige ouderbijdrage. In een aantal gevallen moet de directie advies vragen aan de MR over hun plannen met de school. De MR kan ook ongevraagd een standpunt kenbaar maken aan de directie. De directie moet ieder advies dat de MR geeft serieus nemen, maar hoeft de adviezen niet over te nemen. De directie is gericht op een positieve wijze van samenwerken met de MR. Samen staan zijn voor het doel om optimale kansen te bieden aan leerlingen met visuele beperkingen. Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) Voor Visio Onderwijs als geheel bestaat een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad die periodiek overleg voert met het bestuur van Visio. De GMR bestaat net als de MR uit een oudergeleding en een personeelsgeleding. Voor iedere geleding zijn zes zetels beschikbaar, zodat er in totaal twaalf zetels zijn. Een belangrijk deel van de GMR-leden is tevens MR-lid. Ook zonder MR-lid te zijn, is het echter mogelijk om GMR-lid te worden. De GMR praat mee over alle zaken die betrekking hebben op het gehele onderwijs van Visio. De GMR heeft instemmingsrecht over een nieuw strategisch beleidsplan voor Visio Onderwijs of wijzigingen in de onderwijskundige doelstellingen. Ook wordt er aan de personeelsgeleding bijvoorbeeld instemming gevraagd op personele inzet (bestuursformatieplan). Gezamenlijk moeten de ouder- en personeelsgeleding adviseren over het strategisch beleidsplan en wijzigingen in de organisatiestructuur. De gesprekspartner van de GMR is het bestuur van Visio. Lid worden van de MR of de GMR? In de MR en GMR bent u dicht bij de bron. U bent snel op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en beleidszaken in het onderwijs van uw kind. Denk en praat erover mee. Door uw deelname aan de MR of GMR krijgt u inzicht in de manier waarop Visio Onderwijs met financiën, personeel en voorzieningen omgaat. Uw stem wordt gehoord en u hebt dus daadwerkelijk invloed. Deel 3 / Bijlagen De MR en de GMR vergaderen een aantal keer per jaar. De MR-vergaderingen vinden plaats in de regio (Zuid, Midden of Noord) waarvoor de MR is ingesteld. De GMR-vergaderingen vinden in Huizen plaats. Af en toe wordt er een studieavond georganiseerd over een onderwerp dat door de MR of GMR zelf bepaald is. De reiskosten worden voor de MR- en GMRleden vergoed en u als ouder ontvangt een presentievergoeding. Is na het lezen van deze informatie uw nieuwsgierigheid gewekt, hebt u belangstelling voor deze taak of wilt u wat meer weten? Neem dan gerust contact met ons op. U kunt ons bereiken via de volgende e-mailadressen: MR Zuid: [email protected] | MR Midden: [email protected] | MR Noord: [email protected] | GMR: [email protected]. Klachtenregeling Het is van groot belang dat de school een veilige leeromgeving biedt en er kwaliteitsrijk onderwijs wordt geboden. De leeromgeving moet vrij zijn van ongewenste omgangsvormen zoals seksuele intimidatie, agressie en geweld. Visio voert een helder beleid rondom (sociale) veiligheid en stelt eisen aan haar eigen kwaliteit van onderwijs en bejegening. Medewerkers van Visio zetten zich dagelijks in om u zo goed mogelijk van dienst te zijn. Maar het kan voorkomen dat u niet tevreden bent over ons onderwijs en/of de zorg. Onze klachtenregeling geeft cliënten, leerlingen en hun ouders de mogelijkheid hun onvrede te uiten. Wij doen vervolgens ons best om een passende oplossing te vinden. Een klacht? Bent u niet tevreden, dan is het goed om dit eerst met de direct betrokken medewerker(s) te bespreken. U kunt ook contact opnemen met de schoolleiding. Bijvoorbeeld wanneer u wilt dat hij/zij bij het gesprek aanwezig is of omdat het gesprek met de medewerker geen uitkomst heeft geboden. Ondersteuning van een externe vertrouwenspersoon Bij het bespreken van uw klacht is het mogelijk om hulp te vragen van een 31 vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon is onafhankelijk en niet in dienst bij Visio, maar bij Rutgers WPF. De vertrouwenspersoon kan u helpen bij het verwoorden van een klacht of een gevoel van onvrede en het bespreekbaar maken van de klacht met de medewerker en schoolleiding. Ondersteuning van de klachtenfunctionaris van Visio Weet u even niet wat te doen, overleg dan met de klachtenfunctionaris van Visio. De klachtenfunctionaris kan met u meedenken en advies geven over de te nemen stappen. Bijvoorbeeld wanneer het niet lukt om met de direct betrokkene uw klacht te bespreken, of wanneer u dat niet wilt. Het is altijd prettig om te weten met wie u dan contact kunt opnemen. De klachtenfunctionaris gaat niet in op de inhoud van de klacht (zoals de vertrouwenspersoon), maar kan wel helpen bij het leggen van contact met betrokken medewerkers en/of leidinggevenden. Klachtencommissie De afhandeling van een klacht door de Klachtencommissie is een andere, meer formele procedure dan het bespreken van een klacht met de direct betrokken medewerker(s) en/of leidinggevende. Visio heeft een onafhankelijke klachtencommissie cliënten en leerlingen. Deze commissie bestaat uit leden die niet aan Visio verbonden zijn. De Klachtencommissie onderzoekt de klacht en organiseert zo nodig een hoorzitting om u en betrokken partijen te horen. De Klachtencommissie geeft een schriftelijk oordeel over het al dan niet terecht zijn van een klacht. De klachtenfunctionaris kan u vertellen hoe de behandeling van een klacht door de Klachtencommissie in zijn werk gaat. Een klacht moet binnen een jaar na de gedraging of beslissing worden ingediend. Binnen vijf werkdagen nadat uw brief/e-mail is binnengekomen, ontvangt u een schriftelijke bevestiging. De Klachtencommissie bericht u schriftelijk over de verdere procedure. Meer informatie en contact Op de website van Visio vindt u onder het kopje “Over Visio” het onderwerp ”Klachtenregeling”. Via die pagina kunt u de volledige klachtenregeling downloaden en treft u de gegevens van de externe vertrouwenspersoon en de Klachtencommissie aan. Jaarverslag Jaarlijks wordt een jaarverslag opgemaakt voor Koninklijke Visio als geheel. In het jaarverslag vindt evaluatie en verantwoording plaats over het beleid, de activiteiten en de resultaten. Ook de jaarrekening is in het jaarverslag opgenomen. Het jaarverslag wordt vóór 1 juni vastgesteld en openbaar gemaakt. In het jaarverslag is ook de verantwoording van Visio Onderwijs opgenomen. Het jaarverslag is via de website van Visio te downloaden. Ongevallenverzekering Voor de leerlingen van de scholen is een ongevallenverzekering afgesloten. Ook tijdens evenementen in schoolverband zoals bij een schoolkamp of tijdens stage is de verzekering van toepassing. Bagage is bij schoolactiviteiten niet verzekerd. Ook schade aan kleding of brillen is niet via de school verzekerd. Diefstal van goederen valt evenmin onder de verzekering van de school. Daarnaast verzoekt de school u om voor uw kind een Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Privacy Persoonsgegevens van de leerling worden verwerkt met inachtneming van de regels van de Wet bescherming persoonsgegevens. Relevante gegevens van de leerling worden opgenomen in het leerlingendossier en alleen gebruikt voor het doel waarvoor ze zijn opgenomen. Wanneer de leerling naast onderwijs, aanvullende zorg of dienstverlening binnen Visio ontvangt (conform een overeenkomst) dan hebben degenen die direct betrokken zijn bij de uitvoering van de zorg of dienstverleningsovereenkomst inzage in de gegevens, voor zover dit nodig is voor uitoefening van hun werkzaamheden. Hiervoor geeft u als ouder toestemming bij de aanmelding. Sponsoring Binnen Visio Onderwijs is geen algemeen beleid opgesteld op het gebied van sponsoring. We gaan op dit moment terughoudend met sponsoring om, maar sluiten het niet uit. Af en toe ontvangt een onderwijslocatie gelden als 32 bijdrage voor bijvoorbeeld de financiering van speeltoestellen. Mogelijk dat in het komende schooljaar beleid op het gebied van sponsoring opgesteld wordt. Schorsen en verwijdering Ondanks alle aandacht die wordt besteed aan het bieden van een veilig klimaat binnen Visio Onderwijs – er is bijvoorbeeld een protocol aanwezig over het voorkomen en aanpakken van (cyber-)pesten – kan het voorkomen dat de veiligheid van medeleerlingen of medewerkers op enigerlei wijze in gevaar wordt gebracht door een leerling. Er volgt dan direct een gesprek met de leerling en zijn ouders/verzorgers. Eventueel kan de adjunctdirecteur besluiten tot een time-out voor een bepaalde periode. Wanneer de problemen (zeer) ernstig zijn of wanneer na diverse time-outs de situatie niet beheersbaar blijkt, kan het bevoegd gezag op advies van de adjunct-directeur besluiten tot schorsing voor ten hoogste één week. Een schorsing wordt schriftelijk aan de ouders bekendgemaakt en direct met de leerling en zijn ouders/verzorgers besproken. De schorsing wordt schriftelijk gemeld bij de Inspectie van het Onderwijs en de leerplichtambtenaar. Als het schorsen niet het gewenste effect heeft, dan kan het verwijderen van de leerling van een school een vervolgstap zijn. De directie raadpleegt in dat geval de betrokken leraar en gaat een gesprek aan met de ouders/verzorgers. Vervolgens zal de directie het bevoegd gezag adviseren over het verwijderen van de leerling en dit advies voorzien van een deugdelijke motivering. Wanneer de ouders/verzorgers het niet eens zijn met het besluit, dan kunnen zij dit binnen zes weken schriftelijk kenbaar maken. Hierop moet het bevoegd gezag binnen vier weken reageren. De school heeft een inspanningsverplichting van acht weken om voor de leerling een geschikte andere school te vinden. De leerplichtambtenaar en de Inspectie van het Onderwijs worden op de hoogte gesteld. Vrijstelling onderwijsactiviteiten Leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs zijn verplicht deel te nemen aan alle Deel 3 / Bijlagen onderwijsactiviteiten uit het onderwijsprogramma. Voor sommige onderwijsactiviteiten kunnen de ouders of een meerderjarige, handelsbekwame leerling vrijstelling vragen bij het bevoegd gezag. Voor de vrijgestelde activiteiten komen in dat geval vervangende onderwijsactiviteiten in de plaats, die beter aansluiten bij de mogelijkheden en behoeften van de leerling. Het bevoegd gezag bepaalt welke onderwijsactiviteiten dat zijn en onder welke voorwaarden een leerling vrijstelling kan krijgen. Er moet rekening mee gehouden worden dat er in principe geen zorg tijdens onderwijstijd wordt geboden, tenzij deze voorwaardelijk is voor deelname aan het onderwijs. Informatieverstrekking door de school aan gescheiden ouders Als ouders scheiden, dan behouden zij meestal beiden het ouderlijk gezag over hun kind, ook al woont het kind maar bij één ouder. De school behandelt deze ouders gelijkwaardig en informeert hen allebei over het functioneren en de ontwikkeling van hun kind. Dit is de school wettelijk verplicht. Dit betekent dat beide ouders worden uitgenodigd voor ouderavonden en rapportbesprekingen en dat zij beiden de rapporten krijgen toegestuurd. De niet-verzorgende ouder hoeft dus niet zelf om informatie te vragen. Als na een scheiding één van de ouders het ouderlijk gezag krijgt toegewezen, dan verstrekt de school alleen informatie aan de gezaghebbende ouder. Belangrijke adressen Koninklijke Visio Visio Onderwijs www.visio.org/onderwijs Onderwijs Amsterdam >>> so en vso Slotermeerlaan 103 1063 JN Amsterdam T 088 585 60 00 [email protected] Onderwijs Breda >>> (v)so-mb Galderseweg 65 4836 AC Breda T 088 585 82 00 [email protected] 33 Onderwijs Grave >>> so, vso en (v)so-mb Tijdelijk adres 1 juli 2013 tot 1 augustus 2014 St Elizabethstraat 4 - 6 5361 HK Grave T 088 585 82 50 [email protected] Onderwijs Haren >>> (v)so-mb Rijksstraatweg 284 9752 CL Haren T 088 585 75 00 [email protected] Onderwijs Huizen >>> so en (v)so-mb Oud Bussummerweg 76 1272 RX Huizen T 088 586 17 00 [email protected] Onderwijs Rotterdam >>> so, vso en (v)so-mb Heindijk 4 3079 PM Rotterdam T 088 585 83 30 [email protected] Visio ambulante onderwijskundige begeleiding AOB Zuid-Nederland Heindijk 4 3079 PM Rotterdam T 088 58 58 299 [email protected] AOB Noord-Nederland Oud Bussummerweg 76 1272 RX Huizen T 088 586 17 00 [email protected] Cliëntservicebureau Koninklijke Visio Aanmelding en informatie T 088 585 85 85 Klachtencommissie voor cliënten en leerlingen Postbus 1180 1270 BD Huizen T 088 585 85 52 [email protected] Raad van Bestuur Koninklijke Visio Amersfoortsestraatweg 180 1272 RR Huizen T 088 585 50 00 Afkortingen en begrippen aob ambulante onderwijskundige begeleiding AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten CCE Centrum voor Consultatie en Expertise CIZ Centrum Indicatiestelling Zorg CSB Cliëntservicebureau CvO Commissie van Onderzoek cvi cerebrale visuele inperking CLz Commissie Leerlingzorg GMR gemeenschappelijke medezeggenschapsraad INK Instituut Nederlandse Kwaliteit kdv kinderdagverblijf mb meervoudige beperking vvb visuele en verstandelijke beperking MR medezeggenschapsraad OPP ontwikkelingsperspectiefplan OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen PRO praktijkonderwijs SO speciaal onderwijs VSO voortgezet speciaal onderwijs cluster 1 alle scholen voor leerlingen met een visuele beperking didactische benadering de wijze van overdracht van kennis en vaardigheden expertise specifieke deskundigheid fysieke herinrichting de aanpassingen in de leeromgeving zowel binnen als rondom de school groepsplan organisatie van het onderwijs voor een groep leerlingen opdat planmatig wordt gewerkt aan de leer- en ontwikkelingsdoelen van de verschillende leerlingen en tegemoet wordt gekomen aan de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen in die groep individueel ondersteuningsplan plan waarin de afspraken zijn opgenomen tussen cliënt/leerling en Visio zorg over doelen van de ondersteuning en de wijze waarop getracht wordt deze te bereiken 34 leerlijn aanwijzingen om met tussendoelen te komen tot een kerndoel leerlingvolgsysteem stapjes om de ontwikkeling te volgen en als basis te dienen voor het bepalen van de beginsituatie leerroute pakket van kerndoelen/tussendoelen behorende bij een bepaalde categorie leerlingen leren leren visie binnen het onderwijs gericht op het ontwikkelen van zelfstandig en zelfredzaamheid; het bestaat uit drie pijlers: leerling-initiatief, de leerkracht als coach en rijke leeromgeving motorische ontwikkeling ontwikkeling van de grove bewegingen (lopen, rennen, springen, zwemmen etc.) en/of fijne bewegingen (knippen, schrijven, tekenen) onderwijs-zorgarrangement totaal van onderwijs- en zorgdoelen die binnen de onderwijstijd gesteld worden onderwijsvoorwaardelijke zorg zorg die nodig is om onderwijs mogelijk te kunnen maken voor een leerling ontwikkelingsperspectief verwachte uitstroombestemming/niveau van een SOleerling aan het eind van het speciaal onderwijs of van een VSO-leerling aan het eind van het voortgezet speciaal onderwijs; ook voor de leerlingen die ambulante onderwijskundige begeleiding ontvangen wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. ontwikkelingsperspectiefplan individueel plan voor een leerling in het (V)SO of een leerling in het regulier onderwijs die ambulante begeleid wordt, waarin de – met ouders overeengekomen – handelingsgerichte aanpak is beschreven gericht op het behalen van het vastgelegde ontwikkelingsperspectief oriëntatie en mobiliteit zelf bewust worden waar je je bevindt in de ruimte en je daarin kunnen verplaatsen orthopedagogische benadering afstemmen van het handelen op de leerlingen met leer-, sociale of gedragsproblemen, gericht op het creëren van een omgeving waarin de leerlingen tot onderwijs en ontwikkeling kunnen komen orthodidactische benadering afstemmen en aanpassen van de wijze van onderwijs geven aan leerlingen met leer- sociale en/of gedragsproblemen, er op gericht om de leerlingen tot leren en ontwikkeling te laten komen (dan wel verder te bevorderen) Deel 3 / Bijlagen pedagogisch klimaat creëren van een omgeving waarin opvoedkundig verantwoord gewerkt wordt pedagogische benadering de opvoedkundige benadering van de leerling toelatingscriteria criteria waaraan een leerling moet voldoen om te worden toegelaten uitstroommogelijkheden mogelijkheden ná school, zoals vervolgonderwijs, betaalde arbeid, gesubsidieerde arbeid of dagopvang verwijzers voorwerpen (of delen ervan), plaatjes, foto’s en/of tekens die verwijzen naar een handeling, een ruimte of een activiteit zelfredzaamheid het zich zelfstandig kunnen redden bij alledaagse handelingen zintuiglijke ontwikkeling ontwikkeling van de zintuigen, zoals visus, gehoor, tast, geur en smaak Toelatingscriteria Kinderen met visuele beperkingen die belemmerend zijn voor het onderwijsleerproces en de participatie in de onderwijsleeractiviteiten, kunnen worden toegelaten tot onderwijs of ambulante onderwijskundige begeleiding van Visio. Na de aanmelding worden verschillende oogheelkundige onderzoeken verricht en gegevens verzameld. Vervolgens wordt er besloten of iemand wel of niet wordt toegelaten. Leerlingen met een meervoudige beperking Leerlingen met een visuele en verstandelijke beperking worden leerlingen met meervoudige beperkingen genoemd. Voor deze leerlingen gelden de toelatingscriteria op visueel gebied zoals hierboven beschreven. Ernstige meervoudige beperkingen Naast een visuele en verstandelijke beperking kan er sprake zijn van een motorische beperking, autisme, progressieve ziektebeelden, epilepsie, spraaktaalproblematiek en/of slechthorendheid. Genoemde bijkomstige beperkingen zijn geen criteria voor toelating; daarvoor zijn de visuele beperkingen immers leidend. Bij toelating is het echter wel belangrijk om zicht te krijgen op de ernst en de mate van de bijkomende beperking(en). Zo kan de inzet van de onderwijsvoorwaardelijke behandelingen en therapieën zo goed mogelijk geïntegreerd worden binnen het dagelijkse 35 onderwijs aan de leerling. Als er sprake is van kinderen met zeer ernstige gedragsproblemen of als duidelijk aantoonbaar is dat het kind geen ontwikkelingsmogelijkheden heeft, dan kan het niet worden toegelaten. Als er sprake is van een grote persoonlijke zorgbehoefte en/of extra ondersteunende begeleiding van een kind op het gebied van algemene dagelijkse levensverrichtingen, dan kan er worden verzocht extra zorgbegeleiding te faciliteren. Voor leerlingen met een gezichtsscherpte van 0,3 tot 0,5 kan toelating tot onderwijs of ambulante onderwijskundige begeleiding plaatsvinden wanneer op basis van onderzoek geconstateerd wordt dat de leerling overwegend is aangewezen op een orthopedagogische en orthodidactische benadering. Schema ten behoeve van de indicatie Enkelvoudige beperking Oogheelkundig In combinatie met gezichtsscherpte =< 0,3 en/of gezichtsveld =< 30° en/of hemianopsie en/of leesvisus =< 0,25 gezichtsscherpte 0,3 – 0,5 gezichtsscherpte 0,3 – 0,5 gezichtsscherpte > 0,5 Toelating Ja, altijd (behoort tot de doelgroep). - stoornissen in de lagere visuele functies (visueel sensorische functies en/of oculomotore functies) (bijvoorbeeld: specifieke functiestoornissen, zoals contrast-gevoeligheid en licht(over)gevoeligheid; gezichtsveldbeperking anders dan een concentrische beperking<30°) - stoornissen in de hogere visuele functies (visueel perceptuele cognitieve functies en/of visuo-motorische functies) - ontbreken (dan wel zeer beperkt aanwezig zijn) van compensatiemogelijkheden progressieve aandoening (die de ontwikkeling van het kind/de jongere bedreigt) - stoornissen in de lagere en/of hogere visuele functies zoals beschreven bij gezichtsscherpte 0,3 – 0,5 - interdisciplinair afwegen of er vanuit visuele beperkingen in het dagelijks leven en/of cerebrale aandoeningen van het visueel systeem voldoende indicaties zijn voor toelating tot onderzoek Toelating indien: 1. 2. 3. de visuele beperking samenhangt met meetbare visuele stoornissen de visuele beperking leidt tot participatieproblemen er geen alternatieve verklaring voor de participatieproblemen aanwijsbaar is Uitsluitend bij het voldoen aan alle hiervoor genoemde drie punten is een toelating voor behandeling/begeleiding geïndiceerd Toelating indien de verwachting bestaat dat zich participatieproblemen zullen voordoen Toelating indien: 1. 2. 3. de visuele beperking samenhangt met meetbare visuele stoornissen de visuele beperking leidt tot participatieproblemen er geen alternatieve verklaring voor de participatieproblemen aanwijsbaar is Uitsluitend bij het voldoen aan alle hiervoor genoemde drie punten is een toelating voor behandeling/ begeleiding geïndiceerd 36 Deel 3 / Bijlagen Nuttige adressen Alle locaties van Visio zijn te vinden op www.visio.org onder het kopje “Adressen”. De routebeschrijving naar de scholen kunt u vinden bij de “Adressen onderwijs”. Oogvereniging Postbus 2344 3500 GH Utrecht T 030 299 28 78 www.oogvereniging.nl/[email protected] Ooglijn (informatiepunt bij oogproblemen) T 030 294 54 44 Stichting Oogfonds Nederland Postbus 2086 3500 GB Utrecht T 030 254 57 11 www.oogfonds.nl/[email protected] World Wide Vision (levert producten voor mensen met een visuele, auditieve en/of leesbeperking) Luxemburgstraat 7 5061 JW Oisterwijk T 013 528 56 66 [email protected] www.worldwidevision.nl Iris Huys (levert hulpmiddelen voor slechtziende en blinde mensen) James Wattstraat 13 b 2809 PA Gouda T 0182 52 58 89 www.irishuys.nl Aangepast Lezen Postbus 84010 2508 AA Den Haag T 070 33 81 550 www.aangepastlezen.nl/klanten@aangepastlez en.nl Dedicon Postbus 24 5360 AA Grave T 0486 48 64 86 [email protected] www.dedicon.n 37 Stichting Uitgeverij XL Westvlietweg 68 R 2495 AA Den Haag T 070 367 60 58 [email protected] www.uitgeverijxl.nl Uitgeverij Grote Letter Bibliotheek Postbus 26 1390 AA Abcoude T 0294 28 50 20 [email protected] www.groteletter.nl OV-Begeleiderskaart www.ns.nl/cs/Satellite/reizigers/service/de-ovbegeleiderskaart Onderwijsinspectie Voor vragen aan de Inspectie van het Onderwijs kunt u contact opnemen met: T 0800 50 10 (gratis) www.onderwijsinspectie.nl Routebeschrijving Slotermeerlaan 103 1063 JN Amsterdam Visio Onderwijs Amsterdam bevindt zich in Amsterdam-west, schuin tegenover het Tuinstadhuis (het vroegere FNV-gebouw) Auto Vanuit de richting Amersfoort (A1), Utrecht (A2), Den Haag (A4) U volgt de borden ringweg Amsterdam A10West (vanuit Utrecht houdt u eerst richting Den Haag aan, vervolgens ring-West). U neemt afslag ‘Geuzenveld’ (S105) en gaat direct linksaf, dit is de Jan van Galenstraat, overgaand in de Burg. Roëlstraat. U rijdt door tot de rotonde en gaat daar rechtsaf de Slotermeerlaan op. De Comeniusschool ligt aan uw linkerzijde. Vanuit de Coentunnel (A10-West) neemt u de afslag Slotermeer/Bos en Lommer en u gaat direct rechtsaf, dit is de Burg de Vlugtlaan. U gaat richting Slotermeer en daar waar de trambaan linksaf buigt gaat u linksaf, de Slotermeerlaan op. De Comeniusschool ligt dan aan uw rechterzijde. Vanuit de richting Haarlem via de N5 neemt u de afslag Slotermeer; dit is de Burgemeester de Vlugtlaan. Bij de verkeerslichten gaat u rechtsaf de Slotermeerlaan op. Parkeren: betaald parkeren aan Slotermeerlaan of in de wijk gratis. Openbaar vervoer Trein Vanaf NS-Station Sloterdijk U neemt Bus 69. Uitstappen op de Slotermeerlaan, halte Lodewijk van Deijsselstraat. (reistijd: circa 20 minuten) Vanaf Centraal Station Amsterdam Bus 21 stopt op de Burgemeester de Vlugtlaan: halte Slotermeerlaan. Slotermeerlaan inlopen, na enkele minuten ligt de school rechts (reistijd: circa 30 minuten) Vanaf NS-station Haarlem U neemt NZH-bus 80, deze stopt op halte Slotermeerlaan. 38 Visio_schoolgidsomslag_2014 21-5-2014 16:05 Pagina 7 Visio Onderwijs Visio Onderwijs is er voor kinderen van vier tot twintig jaar met een visuele beperking, al dan niet in combinatie met een andere beperking. Visio Onderwijs biedt speciaal onderwijs (so), voortgezet speciaal onderwijs (vso) en onderwijs aan kinderen met een meervoudige beperking (mb). “Perspectief voor elk kind” is een belangrijk uitgangspunt van ons onderwijs. We willen als onderwijsorganisatie íeder kind, ongeacht de individuele beperkingen, een perspectief voor de toekomst bieden. Vijfenzeventig procent van de kinderen met een visuele beperking gaat naar een gewone school met behulp van ambulante onderwijskundige begeleiding door Visio. Daarnaast heeft Visio onderwijslocaties in zes gemeenten: in Amsterdam (so en vso), Breda (mb), Grave (so, vso, mb), Haren (so en mb), Huizen (so en mb) en Rotterdam (so, vso en mb). De kerndoelen, zoals die binnen het reguliere onderwijs gelden, zijn het uitgangspunt en er bestaat voor leerlingen vanaf twaalf jaar de mogelijkheid om deel te nemen aan praktijkonderwijs, vmbo of havo. Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen www.visio.org Volg ons op:
© Copyright 2025 ExpyDoc