Verslag partnerbijeenkomst Sociaal Domein 10 september 2014 Aanwezig Circa 60 vertegenwoordigers van aanbieders van zorg en welzijn, bewonersgroepen, organisaties in de sociale basisinfrastructuur. Kernvragen voor de bijeenkomst: • • Wat wilt u meegeven over het beleidskader of de beweging in het Sociaal Domein? Wilt u meedoen om de beweging te maken? Waarmee wilt u aan de slag? Toelichting op het beleidskader Het beleidskader geeft aan hoe de gemeente haar nieuwe zorgtaken en verantwoordelijkheden wil invullen vanaf 1 januari 2014. Het kader bevat elementen die al bekend zijn omdat de gemeenteraad daarover eerder al een visie en uitgangspunten heeft vastgesteld. Het beleidskader is ook het startpunt voor nieuwe besluiten die uitgewerkt worden in verordeningen en beleidsregels. Er staan ook nog ontwikkelpunten in het beleidskader, dat zijn de punten waar we nog meer tijd voor nodig hebben. Basis van het beleidskader vormt de piramide. Deze piramide is de samenvatting van hoe we de beweging in het sociaal domein willen inzetten: waar mogelijk terugleggen van vragen in de basis: bij mensen zelf en in hun omgeving. Daar waar het nodig meer specialistisch hulp. Het wijkteam vormt een belangrijke schakel. Eerste reacties op de beweging. Aanwezigen wordt gevraagd een eerste reactie te geven op de inhoud van de beweging in het Sociaal Domein. Welk rapportcijfer zouden zij geven? Veel aanwezigen geven aan dat zij in principe achter de geschetste beweging staan. Maar zij maken zich veelal zorgen over de uitvoering en het tempo van deze beweging. Wethouders Imming (Zorg) en Tigelaar (Sociale Zaken) reageren op de vragen en zorgen die worden geuit. Vragen en zorgen over de beweging sociaal domein Het tempo ligt wel heel hoog en tegelijk: zijn we nu wel ver genoeg? Ik maak mij zorgen of er geen mensen tussen wal en schip raken. Niet iedereen kan zelf regie nemen. Komt het wel goed met uitvoering? Ik denk aan rechtspositie van cliënten, verantwoording en kwaliteit. De transitie is een mooie beweging, de bezuiniging erachter niet. Gaat het wijkteam wel samenwerken met bewonersinitiatieven? Reactie Zorgen over het tempo worden gedeeld. Er wordt hard aan gewerkt, maar niet alles zal per 1 januari geregeld kunnen zijn. We moeten prioriteiten benoemen. En er is ook ruimte voor ontwikkelpunten die meer tijd nodig hebben Uitgangspunt is dat mensen regie nemen voor zover ze dat kunnen en dat professionals mensen hierbij ook ondersteunen. Als de grens aan zelfredzaamheid en regievoering bereikt wordt, zal professionele ondersteuning dit overnemen. Er is nog veel werk te doen in de uitvoering van alle maatregelen. We liggen op schema om op 1 januari de benodigde uitvoeringsorganisatie gereed te hebben. In 2015 werken we deze verder uit. Dit delen wij met u, echter dit is buiten onze invloedssfeer. Wel zien wij mogelijkheden om efficiënter te werken en vooral effectiever met de middelen om te gaan. Jazeker, wij werken ook al samen met wijkgebonden partners, zowel formeel als informeel. Verwijzing beleidskader H4. H 2.5 H4.1 en 4.2 H5 en H2.2 H2.2.2. Vragen en zorgen over de beweging sociaal domein De beweging leunt sterk op het sociaal netwerk in de wijk. Maar er is geen ontmoetingsruimte in de wijk. En niet in alle wijken is een sterke sociale samenhang. Gaat het wel lukken om zorg beschikbaar te houden per 1 januari 2015? Er vertrekken goede mensen bij de instellingen. We hebben hoge verwachtingen van de eigen kracht. Laag opgeleide ouderen hebben die kracht niet altijd. Hoe krijg je ook de hoog opgeleide mensen in de wijken betrokken? Het wordt spannend om te zien of we ook echt in staat zijn om ruimte te geven aan ontwikkeling. Wij zijn enthousiast over het wijkteam. Het is druk, cliënten vinden hun weg. Dat kan natuurlijk altijd beter. Verandering brengt altijd onrust. Als we maar goed blijven luisteren. We denken graag vanuit mogelijkheden. Maar we hebben wel zorg over het tempo en het budget. De beweging zet aan tot innovatie. Waarom heeft de gemeente de aanbestedingsprocedure zo ingewikkeld gemaakt? Er wordt gevraagd om duurzaamheid, social return. Het wijkteam heeft wel heel veel bevoegdheden. Hoe zit het met de privacy van burgers? Reactie Wij maken met de partners in de sociale basisinfrastructuur op dit moment afspraken om onder andere het netwerk in de wijken te verstevigen en ondersteunen. Wij delen de zorg dat mensen weggaan bij zorgaanbieders en kwaliteit mogelijk onder druk komt. We hebben hier echter directe geen invloed op, maar hebben via transitie arrangementen zoveel als mogelijk zekerheid en duidelijkheid geboden over de financiële en inhoudelijke kader voor 2015. Daarnaast zijn wij intensief in overleg met zorgaanbieders over de wijze waarop we de transitie invullen en hebben tot op heden geen meldingen gekregen dat zij zorg niet kunnen leveren. De vraag is wat je van inwoners mag verwachten en waar liggen de grenzen? Dat moeten we samen de komende jaren verkennen. Vereist zorgvuldig kijken naar elke situatie en ook ondersteuning door professionele partners. Er zijn diverse burgerinitiatieven die hier goede resultaten mee boeken. Daarnaast vragen wij aan onze partners in de basis infrastructuur om hier ook aandacht aan te besteden. Jazeker, dit is altijd lastig, maar met dit beleidkader wordt dit wel een duidelijke toezegging. Wij zijn ook positief over de wijkteams. Maar de ontwikkeling van het wijkteam is nog lang niet klaar. 2015 zal nog een volop in het teken staan van doorontwikkelen en finetunen. Eens, dit betekent ook een heldere structuur om dit gesprek te voeren. Wij gaan hier graag met partners in door. Dit delen wij met u, echter dit is grotendeels buiten onze invloedssfeer. Wel zien wij mogelijkheden om efficiënter te werken en vooral effectiever met de middelen om te gaan. Duurzaamheid en social return zijn standaard uitgangspuntenbij de inkoop van de gemeente. Wijkteams houden zich aan de privacy regelgeving. Informatie van en over burgers wordt alleen gedeeld indien hier toestemming voor wordt gegeven. Verwijzing beleidskader H2.2.1 Nvt. Betreft voornamelijk transitie arrangementen en inkoop afspraken. H2.5 H 2.2.1 4.4.1 H4. H4.4.1 H5 en H2.2 - H 4.4.4. Zie ook raadsbesluit inrichting wijkteams juli 2014 Na het plenaire gesprek wordt aan verschillende tafels verder gesproken over de volgende thema’s: 1. 2. 3. 4. 5. Ruimte voor de professionals Kwaliteit en verantwoording Ruimte voor innovatie Sociale basisinfrastructuur: hoe in te richten? Formeel/informeel relatie Een samenvatting van de gemaakte opmerkingen vindt u in de bijlagen. Bijlage 1. Opbrengst thematafels partnerbijeenkomst Sociaal Domein 10 september 2014 Ruimte voor de professionals • Kwaliteit onderzoeken (onderdeel wijkteam) • Richt je op dat wat goed gaat, accepteer fouten en leer ervan • Ruimte voor eigen werk • Moet je specialisme toevoegen aan een team? • Teamleider: generalist? Wel/niet? • 0 – 100 jr “jeugd en gezin is een vak” “ouderzorg is een vak” Hoe ver gaat de generalist? Hoe generalistisch is het wijkteam? = ontwikkelvraag Als je schotten doet, dan minder snel naar specialist? Kwaliteit en verantwoording • Ga uit van bestaande kwalitatieve instrumenten • Aandacht voor: - kwaliteit meten van wijkteams - samenwerking tussen instellingen - meten op cliëntniveau - nieuwe ‘criteria’ bovenop bestaande (zoals bijvoorbeeld netwerk) • Keep it simple • Samen bepalen • Criteria voor de keten ontwikkelen • Samenhang • Sluit aan bij de huidige kwaliteitseisen • Het gaat niet alleen om de kwaliteit van de afzonderlijke onderdelen, maar ook over de verbinding daartussen. En de verbinding met andere domeinen (zoals onderwijs). • Laat de cliënt niet teveel lijstjes invullen. Meet 1 keer, bij voorkeur over het ene plan (wijkteam). Ruimte voor innovatie • (Ruimte) Faciliteren! - Ontschotten - Vrijdenken - Initiatieven - Ruimte • Mentale en financiële ruimte is nodig om oplossingsgericht te innoveren • Er is nog winst te halen uit innovatieve samenwerking • Innoveren zonder wachtlijst • Innovatie: vormgeven kost tijd van prof. : komt voort uit de beweging • Innovatie kost tijd • Innovatie ontstaat door wisselwerking onderdelen piramide • Druk op middelen en tijd is ook positief • Niet dicht regelen in monitoring • Meer focus op preventie • Ondersteun onderste/eerste laag piramide bij innovatie • • • • Geef kerntaken aan voor de partijen en bepaal de wijze van verbinding Nieuwe vraag formuleren Ook kinderopvang & scholen laten innoveren. Innovatie: - Géén % van het budget - Wél een (inhoudelijke) opdracht = voorwaarde + verantwoording! - Transitie = innoveren! Sociale basisinfrastructuur; hoe in te richten • Zorg in alle wijken voor voldoende basisinfrastructuur • Zorg goed voor de burgers • Focus op preventie & basisinfrastructuur en geef daar middelen voor • Relatie met het wijkteam: - Samenstelling - Rol van de Stip - Niet alles hoeft naar het wijkteam - Wijkteam verstopt - Teveel middelpunt • Voldoende steun van professionals • Denk aan onzichtbare vrijwilliger zonder enig verband • Dit is de basis! - Te laat mee begonnen - Hoge verwachtingen - Aansluiting met sociale wijkteams - Wat kan een vrijwilliger? - Laagdrempelig (is geen instituut) • Vroegsignalering kinderen/gezin waar? Hoe verbinden • Vroegsignalering versterken! - Kinderopvang - Onderwijs - Ouderen • Evalueer samenstelling sociale wijkteams --> inclusief burgerkracht?! • Bevoegdheid burger? • Wat is er nodig Inzicht in BIS Basisgelegenheid (contacten) Goed faciliteren Lagen ontsluiting Goed begeleiden Vrijwilligers Financieel Gemeente regie Hoe van individueel naar collectief Schakels in de BIS Slag naar de wijk Formeel/informeel relatie • • • • • • • • • • • • • Hoe ga je als prof organisatie om met vrijwilligers? Afspraken over relatie wijkteam en burgers Mandaat voor informele betrokkenen regelen Gevaar: teveel vrijwilligers bij één huishouden Ondersteuning informeel door formeel netwerk Cultuuromslag vraag burgers Ontsluiten informatie informele initiatieven Hoe voorkom je overbelasting van vrijwilligers? Samenwerking informele zorg borgen (b.v. buurtcafé) “Er is al zoveel goud” , dat verbinden met sociale kaart Hoe gaan we burgers nieuw burgerschap leren? Ondersteuning informele netwerken/initiatieven door formele organisaties Regie op aansluiting wijkteams op informele burgerinitiatieven • • • • Hoe burgers bewegen naar nieuw burgerschap? Welk mandaat hebben vrijwilligers/burgers om hulpverlening op te pakken - privacyvraagstuk Hoe voorkomen we overbelasting van vrijwilligers Hoe organiseer je de inzet van vrijwilligers binnen professionele organisaties? Mantelzorg ondersteuning • Diverse groepen maakt onderwerp complex • Men moet het gevoel hebben dat het zorgen even niet mag • VOORLICHTING : bewustwording, ook vanuit gemeente en maatschappelijk middenveld, professionals • OPLEIDING: je moet weten wat je moet doen • LUISTEREND OOR: Het zorgen wordt normaal gevonden • PREVENTIE: - niet problematiseren - mogelijk maken - ook zorgen voor bewustwording verzorgende - hoe help je acceptatie: voor cliënt en degene die zou kunnen • Het is een term waarin niet iedereen zich herkent • Effect op reservoir vrijwillige inzet • Hoger opgeleiden + mensen met energie, hoe betrek je iedereen? • Zorg ervoor dat mantelzorgers adem kunnen halen • Netwerk mobiliseren + regie waarborgen • Moet ook weg kunnen bij mantelzorgers • Eigen krachtcentrale • Voorbeeldfunctie Amb. + Prof. • Samenhang regelgeving • Invloed in beleidsontwikkeling niet alleen op gemeentelijk niveau