VDH Maart 2014 - Jaargang 80, nr. 3 De Duitse Herdershond Tijd voor liefhebbers Nieuwe bestuursleden Hoekingen voorhand FOKKERS EBB V.D.H. EN FH IN N IE D U O N N D VA EN ERS VERENIG A L G V IT SE ER HERD S H Vereniging van Fokkers en Liefhebbers van Duitse Herdershonden ‘Nu kun je je lidnummer en het stamboomnummer van je hond invullen, daarna worden de bij ons bekende gegevens automatisch ingevuld.’ VDH algemeen 1 Alles in een nieuw jasje De website van de VDH (www.vdh.nl) is al meerdere jaren actief en wij waren in grote lijnen tevreden over onze website. Wel waren wij van mening dat onze website op onderdelen verbeterd kon worden. Reden voor ons om een beoordeling van onze site te laten maken teneinde vast te stellen op welke onderdelen de website aan de eisen van deze tijd aangepast zou moeten worden. Op basis van deze uitkomst, de wensen van de leden en onze wensen hebben wij de website vernieuwd. Een van de wensen was dat de inschrijvingen voor de hoofdevenementen volledig geautomatiseerd via de website afgehandeld zouden moeten kunnen worden. Nu kun je je lidnummer en het stamboomnummer van je hond invullen, daarna worden de bij ons bekende gegevens automatisch ingevuld. Ook hebben we een andere indeling van de website gemaakt waardoor het makkelijker zoeken naar bepaalde gegevens is. En mocht je het dan toch niet kunnen vinden, er zit een uitgebreide zoekfunctie op de site. Zijn we nog iets vergeten te vermelden? Laat het ons weten en wij gaan kijken of we de site daarop aan kunnen passen. In de loop der jaren hebben we een zeer uitgebreide database met foto’s opgebouwd (maar we kunnen er nog steeds heel veel gebruiken…). Daardoor kunnen wij voor mooie aansprekende wisselende ‘headers’ en foto’s zorgen waardoor je bij een hernieuwd bezoek aan de site telkens weer verrast zult zijn. We hebben geprobeerd de site meer gebruikersvriendelijk, toegankelijk, overzichtelijk en informatief te maken. Het VDH-lid krijgt op deze site ook ‘ietsje’ meer. Als je inlogt (met je lidmaatschapsnummer) dan kun je bijvoorbeeld alle maandbladen terug lezen. Ook krijg je rechten om VDH formulieren en reglementen te downloaden, stukken van de Algemene Vergadering in te zien. Publicaties van uitspraken van de Commissie van Beroep tref je ook in dit extranet gedeelte aan. Kringgroep- en provinciale bestuurders kunnen ook nog hogere rechten krijgen, bijvoorbeeld een inzage in het ledenbestand. Op de site is er ook plaats voor een kort verslag van een wedstrijd, evenement of examen. Daarbij zijn we natuurlijk afhankelijk van de bijdrage van organisatoren, meestal de kringgroepen. Zij kunnen een verslag/uitslag, al dan niet met foto’s, sturen naar [email protected]. Wij zorgen er dan voor dat het zo snel mogelijk op de site gezet wordt. De verslagen/uitslagen ontvangen we graag als Wordbestand, van de foto’s verwachten we dat ze scherp genoeg zijn om op de site te zetten. Wij rekenen op jullie medewerking! Je hebt waarschijnlijk al gemerkt dat ook dit maandblad er anders dan gebruikelijk uitziet. Met de introductie van de nieuwe site wilden we ook ons maandblad in een nieuw jasje steken, wat moderniseren. De redactie probeert nog steeds voor artikelen te zorgen die voor iedereen interessant kunnen zijn. Foto’s nemen een steeds belangrijkere plaats in in ons maandblad. Gelukkig zijn er steeds meer (amateur)fotografen binnen onze vereniging die iedere maand weer voor mooie plaatjes zorgen. Wij wensen jullie veel surf- en leesplezier! HANS VAN ERVEN, MARIAN SERVAAS EN MARLOES VD WEIDE Inhoud 3 Een rechte voorhand is als een auto zonder vering Voor- en achterhandshoekingen bij werkhonden 6 Neuzen dezelfde kant op Buitengewone algemene ledenvergadering 8 Detect to protect Het werken met speurhonden Is er een weg terug? Genetische en exterieurgebonden afwijkingen 10 12 A EN EBB V.D.H. FH IN FOKKERS IE ERS VERENIG N L G V EN N U O N 15 D VA D IT Vooral rustig blijven Epilepsie SE ER HERD S H Maart 2014 - Jaargang 80, nr. 3 Vereniging vanfokkers en liefhebbers 16 Voorbereiding KCM gestart Nieuw concept voor Liefhebbersdag Pakwerkers in de schijnwerpers Landelijke pakwerkersdagen van Duitse Herdershonden 18 Gewoon doen Indoor Agility Trainingsdag 20 Wederzijds vertrouwen Zoekactie op het water 22 Bestuursmededelingen 23 Kenneladressen Aanleveren kopij april mei 28 februari 3 april Foto voorplaat: Ron Baltus In dit nummer treft u foto’s aan van: Joost van Ee José de Jonge Marian Servaas Michel Bos Peter Joosten Sarah D’hooge VDH algemeen 3 Voor- en achterhandshoekingen bij werkhonden F Fred heeft als internationaal keurmeester over de hele wereld gekeurd. In 1995 is hij door de SV benoemd als ‘S.V. Zuchtrichter’. Hij geeft over de hele wereld seminars en consulten over de Duitse herdershond en over onderwerpen als Gangwerk & Lichaamsbouw, HD en andere orthopedische problemen, anatomie en trainingstechnieken. Fred woont in Alabama, traint actief met zijn honden en fokt soms een nest. Jaarlijks bezoekt Fred met een groep Amerikanen belangrijke Duitse herderkennels in Europa en natuurlijk ook de Sieger Hauptzuchtschau. Hij is een man van de praktijk en heeft ervaring als exposant, fokker en africhter van Duitse herdershonden. Kortom: hij is bekend met de in-en outs van de Duitse herderwereld en zijn Amerikaanse blik kan verhelderend werken. Een rechte voorhand is als een auto zonder vering Deze maand een artikel dat eerder in ons blad heeft gestaan. Fred Lanting heeft een verhaal geschreven over de voor- en achterhandshoekingen bij werkhonden. De inhoud lijkt ons, ook nu nog, interessant voor iedereen die een Duitse herder bezit. Ongeacht of de hond actief werkt bij de schapen, werkt als politiehond of traint voor gehoorzaamheid, de werkhond met een draverslichaam moet een goed gehoekte (schouder/opperarm) voorhand hebben. Laten we dit voor het gemak vergelijken met een goede schuine ligging van beide beenderen. Een ‘rechte’ (meer verticale) voorhandpartij is vergelijkbaar met een auto zonder vering. Stel je voor dat een hond met een slechte voorhandshoeking met zijn voorbenen na de sprong over een muur, in de achtervolging van een dief, de grond raakt. De harde schokken bij het neerkomen kunnen op de lange duur verwoestende effecten hebben. TERUG VEREN Een hond met betere hoekingen (met tevens sterke pezen, spierbundels en gezonde gewrichten in middenvoorvoet, ellebogen en schouders) kan deze blootstelling aan schokken over een lange tijdsduur veel beter verdragen. De spieren vangen de inwerking op als de botten ‘zich opvouwen’ en geven een hersteltijd voor het opslaan van energie om terug te veren. Tijdens het draven zien we een soortgelijk effect, hoewel minder ingrijpend dan bij het springen. Een goede hoeking (maximaal in het front en gemiddeld of in verhouding en gebalanceerd in de achterhand) is noodzakelijk om een lange pas te verkrijgen met daaruit voortvloeiend een efficiënte, veel bodem beslaande, draf. LAAG EN VLAK De parachute zorgt ervoor dat de parachutist overleeft omdat zijn val vertraagd wordt. Een goede bokser ‘geeft mee’ bij het opvangen van de stoten, terwijl de man die zijn hoofd stijf houdt op het moment van de klap waarschijnlijk knock out zal gaan. De honkbalspeler beweegt met zijn hand en vertraagt de snelheid van de bal als deze zijn handschoen VDH algemeen 4 raakt. De vertragingings- en intervalverschillen zijn miniem, maar zij kunnen het verschil betekenen tussen ontspanning en pijn of zelfs leven en dood. Ter vergelijking: de verschillen in de schuine ligging van de beenderen kunnen soms minimaal zijn, maar ze kunnen zorgen voor een meer vloeiende beweging. De verschillen in schuinte zorgen voor het beter raken van de grond en hebben een effect op het springen en draven (en daardoor ook op een langer werkzaam leven van de hond). De rassen die uitblinken bij galopperen minimaliseren de schokken door meer horizontaal dan verticaal te bewegen. Mijn showkampioen (Whippet) bleef onverslagen toen zij bij het coursen aangemoedigd werd om ‘laag en vlak’ te rennen in plaats van het lichaam ‘op en neer’ te bewegen. De draversrassen hebben wat meer hoeking nodig in hun voorhand. (Opm. redactie: De rasstandaard van de Duitse herdershond vermeldt nadrukkelijk dat deze rashond een draver is). figuur 1 WERKTAAK BEHOUDEN Er worden nauwelijks nog trekhonden gebruikt. De hond met een kleinere hoek tussen schouderblad en opperarm (zie figuur 1) is beter geschikt voor het trekwerk. Al is het maar vanuit historisch besef, dan zou de geschiktheid om de slee te trekken behouden moeten blijven in de rassen die zijn ontwikkeld voor dit doel, omdat dit onlosmakelijk verweven is met het rastype. De vorm volgt het doel of de functie. Als we in de evolutie van een ras te ver verwijderd raken van het oorspronkelijke doel dan zullen we (geleidelijk) een ander ras creëren. De tijdreiziger door de eeuwen zou de hedendaagse functieloze Engelse Bulldog niet herkennen en in hem niet meer de Bulldog, die de stieren moest opdrijven, zien, zijn vroegere nuttige taak. Laat de werkrassen niet ongeschikt worden voor hun werktaken zoals bij sommige rassen is gebeurd. Juist omdat de dravers wat meer hoeking nodig hebben in de voorhand (schouder en opperarm) waardeer ik dit soort honden nadrukkelijk in de showring. Het is lastig om een foute (onvoldoende) hoeking in de fokkerij te verbeteren. EXTREMEN Bij de hoeking van de knie hebben onwetendheid en mode ervoor gezorgd dat Duitse herders onderschenkels kregen die te lang werden, waardoor de hakken te ver achter het lichaam werden geplaatst en de controle over pezen en spieren verminderde. De achterhandshoeking kan vanuit het gemiddelde ideaalbeeld in twee richtingen gaan, met de Amerikaanse Duitse herder als extreem overdreven aan de ene kant en de Chow als uitzonderlijk steil aan de andere kant. Als je echter kijkt naar de schouder, is het ideaal niet het gemiddelde van een normale reeks, maar aan het einde ervan. Namelijk dichter bij de fictionele 45 graden helling en 90 graden hoek schouder/opperarm. Het hangt af van het ras en of je de lijn naar beneden tekent naar de elleboogpunt en een helling krijgt van 35 graden van schouder of opperarm (wat zeer goed is) of vanuit de schoft naar punt van de schouder – punt van de elleboog en een hoek krijgt van 95 graden (is uitmuntend). Trek je de lijn door het midden van de opperarm dan krijg je ongeveer 115 graden in de meeste efficiënte dravers. Als het mogelijk zou zijn om een 45 graden helling in beide botten te krijgen, dan beweren sommigen dat zo’n hond op zijn gezicht zou kunnen vallen. IDEAAL Laten we terugkeren naar de voelbare referentiepunten: de schouderpunt boven het boeggewricht, de hoogste punt van het schouderblad, en de top van het opperarmbeen. Er zijn echter meerdere variaties mogelijk in de ligging van deze beenderen en de lengte ervan. Meerdere genen beïnvloeden dit. De fokker zal dus moeten selecteren op de meest gunstige erfelijke dispositie. Ondanks alle discussie over hoekingen komt het op het volgende neer: vergeet de getallen, onderzoek alle honden die je kunt zien en aanraken, vergelijk de honden onderling, en waardeer die honden met de kleinste duidelijke hoek tussen schouder en bovenarm, terwijl je tegelijk hetgeen je in stand ziet, kunt bewijzen door de hond te observeren wanneer deze draaft. De ideale hoeking bevindt zich aan één uiteinde van een variatie van mogelijkheden. Omdat de fokker niet veel meer kan doen dan het zoeken naar de juiste hoek, moet hij meer honden uit zijn fokprogramma halen die geen ideale hoeking bezitten. Beter gezegd, voor ieder kenmerk geldt dat het ideaal op een bepaald punt ligt tussen extremen zoals bijvoorbeeld een steile achterhand en overhoekte achterhand. Wat betreft de goede functie van de voorhand in een herdershond (en in de meeste andere werkhonden) is het ideaal een zo goed mogelijk gehoekte voorhand met schuin liggende schouder en lang en schuin liggend opperarmbeen. Dit geldt voor de rassen die ontwikkeld zijn om te draven. DE ACHTERHAND De dij bestaat, gezien vanaf de zijkant, uit het kruis, het bovenste gedeelte van de dij (femur en verwant zacht weefsel) en het lagere gedeelte van de dij (scheenbeen/ tibia en kuitbeen/fibula). Wanneer deze drie beenderstelsels te ‘verticaal’ of steil zijn, dan voldoet de achterhand niet aan de brede eisen die door de standaard gesteld worden. Als het kruis en het lagere dijbeen schuin naar achteren aflopen, dan zal natuurlijk het dijbeenbot ook niet voldoen aan de eisen. Daarbij zal het (in tegenstelling tot de overigens onjuiste verklaring van de AKC-Standaard dat de achterhand parallel moet lopen aan het schouderblad) niet naar voren gehoekt zijn wanneer de Duitse VDH algemeen 5 herder in een normale pose staat. Verschillende boeken over verschillende rassen hebben dezelfde fout gemaakt, ook die boeken die geschreven zijn door vermaarde keurmeesters die beter zouden moeten weten om niet te rapporteren over iets dat ze in realiteit niet ervaren hebben. figuur 3 Een ligging van de croupe als hierboven onder een hoek van ongeveer 30 graden t.o.v. de horizontale as. In werkelijkheid ligt het dijbeenbot (femur) verticaler dan de getekende lijn op de linkerfoto. De foto toont een haast ideale ligging van croupe en gevormde achterhandshoekingen om zo min mogelijk verlies aan kracht te laten optreden naar richtingen die niet bijdragen aan de voortstuwing. De aangegeven lijnen geven echter de ligging van het onderliggende dijbeen en scheenbeen niet correct weer. Zie de tekening. VERTICAAL Op basis van mijn ervaringen in het röntgenen van levende, staande honden, het betasten van de achterhand om de beenderen te voelen zitten, heb ik herhaaldelijk aangetoond dat het dijbeenbot verticaal is wanneer de metatarsus (middenvoet) verticaal is. De natuurlijke houding voor Duitse herders is een pose waarin één achterpoot een beetje (en echt alleen maar een klein beetje) onder de romp staat om extra steun te geven aan een lang, stevig lichaam. In deze achterpoot zijn zowel het dijbeenbot als de kuit niet verticaal. Zet je hond nu zo neer dat beide middenvoeten (metatarsi) verticaal staan, parallel aan elkaar. Til de achterpoot van de hond op terwijl je met je vingers voelt voor het heupgewricht en de kop van de heup, en markeer die plek met een krijtje. Vervolgens moet je de verlaging tussen de beenderen van het boven- en het onderbeen voelen. Dit is wat lager dan de knieschijf, die is teveel verborgen in kraakbeen om precies gevoeld te kunnen worden. Markeer ook die plaats met een krijtje. Nu kun je zien dat het dijbeenbot tussen deze twee makkelijk te vinden punten behoorlijk verticaal is. (zie figuur 3) FICTIE Het hellen van het onderste deel van de dij van de Duitse herder benadert ongeveer het schuin aflopen van het kruis en het opperarmbeen. Hoewel dit kan variëren, zal deze helling waarschijnlijk het meest overeenkomen als de middenvoet verticaal staat. Zelfs nu komt dit niet altijd voor, aan deze overeenkomst wordt meer waarde gehecht dan eigenlijk zou moeten. In een natuurlijke houding is de hoek die het onderste deel van het dijbeen maakt met het dijbeenbot geen rechte hoek. Opnieuw voel ik me genoodzaakt een slechte formulering in de AKC-Standaard tegen te spreken, omdat die meer fictie dan feit is. Waarschijnlijk da- teert die nog uit de tijd dat röntgenfoto’s nauwelijks gebruikt werden. EVENWIJDIG Zelfs von Stephanitz zal zich nog zwak uitgedrukt hebben toen hij zei dat deze hoek 90 tot 100 graden, en soms zelfs iets meer moet zijn. Hij praatte over de hoek van het bekken (kruis) en het dijbeenbot, waarvan we hebben aangetoond dat een rechte hoek niet mogelijk is. Echter, één van de axioma’s van de geometrie zegt dat wanneer het kruis parallel ligt aan het scheenbeen, dat dan de hoek tussen het dijbeenbot en het scheenbeen gelijk is aan de hoek tussen het dijbeenbot en het kruis. Bedenk wel dat deze veronderstelling van parallelle lijnen bij benadering de beste is. Zoals je nu weet is de hoek tussen het bekken en het dijbeenbot geen rechte hoek. Met een helling van 35 graden naar het kruis, en een bijna verticaal dijbeenbot, zal de hoek tussen het onderste deel van het dijbeen en het dijbeenbot in de meeste gematigde gehoekte of zelfs zeer gehoekte honden zo rond de 125 graden (90 + 35) ten opzichte van de horizontale lijn liggen, hoe je het ook opmeet. Om een rechte hoek te krijgen, heb je een horizontaal kruis of een naar voren schuin aflopend dijbeenbot nodig, en beide zal je niet vinden. De hoek tussen de verticale lijn van de heupholte door het kniegewricht die het dijbeenbot aangeeft en de lijn van het kniegewricht naar de punt van de kuit varieert van 95 graden in een ‘extreme’ hond tot 130 of 140 graden in een minder gehoekte, rechtere (steil gehoekte) hond. Dit betekent dat de hoek van het lagere deel van de dij met de horizontale varieert van 5 tot 50 graden in verschillende rassen. De relatieve lengte van het onderste deel van de dij is de grootste anatomische factor in het bepalen van deze hoek. Aanvullende afbeeldingen en verdere discussie zouden helpen bij het beter begrijpen van de anatomie van de hond. Daarom raad ik u aan een exemplaar van ‘The Total German Shepherd Dog’ (http://www.Hoflin.com) te kopen, om de illustraties en de informatie te bestuderen. Fred Lanting (vertaling: Wouter Servaas) VDH algemeen 6 NEUZEN DEZELFDE KANT OP Het is een regenachtige vrijdagavond, het waait hard en er zijn nog heel wat auto’s op de weg. Ik ben onderweg naar Woudenberg om verslag te doen van de buitengewone algemene ledenvergadering. Een vergadering die noodzakelijk is na het aftreden van twee bestuursleden. Niet alle vertegenwoordigers vanuit de provinciale afdelingen zijn er. Ook de ereleden zijn afwezig. Deze absenties kunnen te maken hebben met het slechte weer, de korte voorbereidingstijd of misschien wel met de opening van de Olympische winterspelen. Gelukkig dat de aanwezigen de opening van deze spelen straks nog in de vele herhalingen kunnen bekijken. VERTROUWEN Voorzitter Marc Dhooge opent om acht uur de vergadering. Naast de gebruikelijke agendapunten zoals opening, rondvraag en sluiting, staat er slechts één punt op de agenda van vanavond: de bestuursverkiezing. Marc geeft aan dat veel mutaties binnen het bestuur slecht zijn voor de VDH. Het is van belang voor onze vereniging om een goed en stabiel (hoofd)bestuur te hebben, mensen die de kar willen trekken. Daarbij is het noodzakelijk dat de neuzen van de bestuursleden dezelfde kant op staan, dat er sprake is van vertrouwen hebben in elkaar, zowel binnen het hoofdbestuur (HB) als ook tussen het bestuur en de leden. Na het aftreden van John Lijffijt als commissaris Kynologie en Alex Ollebek als secretaris zijn de leden van het hoofdbestuur naarstig op zoek gegaan naar geschikte kandidaten om de opengevallen plaatsen op te vullen. Men heeft met de gevonden bestuurskandidaten, Jos de Gouw en Peter Nefs, uitgebreide gesprekken gevoerd. De intentie is uitgesproken dat deze nieuwe kandidaten tenminste tot en met 2017 hun functie zullen vervullen. Met het 100-jarig bestaan en het WK in 2017 in het vooruitzicht is er de komende jaren veel werk te verzetten. Tot slot geeft de voorzitter aan dat het hoofdbestuur wellicht terug gaat komen op het eerder genomen besluit om het hoofdbestuur te beperken tot vijf leden. BLIJVEN? Er zijn geen namen van tegenkandidaten bij het bestuur binnengekomen. Maar voordat er tot de benoeming wordt overgegaan wil Marc Dhooge de aanwezigen de kans geven om wat vragen aan de kandidaten te stellen. Robbie de Jong (Zuid-Holland) maakt daar als eerste gebruik van. Hij wil graag van Jos de Gouw weten wat zijn motivatie is om nu weer deel uit te maken van het hoofdbestuur, aangezien Jos al eerder HB-lid is geweest. Jos geeft aan dat zijn opstappen in 2011 te maken had met privéomstandigheden. De situatie is nu veranderd en hij heeft nu alle tijd om de functie van secretaris te vervullen. Ton van Oirschot (Noord-Brabant) verbaast zich over de uitspraak van de voorzitter dat deze kandidaten tot en met 2017 hun taak zullen vervullen. “Houdt het daarna op?” zo vraagt hij zich af. De voorzitter maakt duidelijk dat het jaar 2017 erg belangrijk is. “We verwachten van deze kandidaten dat ze tenminste tot en met 2017 hun bestuursfunctie zullen vervullen, maar we gaan ervan uit dat ze ook daarna HB-lid zullen blijven.” OVERLEGGEN EN LUISTEREN Ten tweede vraagt Ton van Oirschot zich af of de twee kandidaten zich bewust zijn van de situatie binnen het HB. “Er zijn nogal wat strubbelingen geweest omdat het HB zich niet aan de reglementen hield”, aldus van Oirschot. “Sinds 2010 zijn er tien HB-leden opgestapt, waarvan slechts drie op de ‘gewone’ manier. De structuur binnen het HB is niet goed. We verwachten van de nieuwe en ook de zittende leden dat ze met elkaar zullen overleggen en naar elkaar zullen luisteren.” Ferry Mooij (Noord-Holland) voegt daaraan toe dat waar er twee kijven, er twee schuld hebben. “De zaken moeten onderling goed met elkaar besproken worden.” Marc Dhooge verzekert de vergadering, dat dat zeker zal gebeuren. Daarna nodigt hij Jos en Peter uit om achter de bestuurstafel plaats te nemen, het HB is weer compleet! Jos de Gouw is meteen actief in functie en geeft de aanwezigen een korte toelichting op het werk van de herstructureringscommissie (zie HB mededelingen). Het was een zeer korte vergadering, waarschijnlijk de kortste uit de VDH geschiedenis. Na vijftien minuten kon de voorzitter het einde van de vergadering aankondigen. Marian Servaas Jos de Gouw Jos is, met een onderbreking, vanaf 1970 lid van de VDH. Binnen de vereniging heeft hij diverse bestuursfuncties bekleed. Hij is voorzitter/secretaris geweest van kgp. West Brabant en de provinciale afdeling Noord-Brabant. Als afgevaardigde naar de Algemene Vergadering is Jos ook enige tijd actief geweest en hij heeft in de jaren 1980/1987 en 2009/2011 deel uitgemaakt van het hoofdbestuur. In de lange tijd dat Jos lid is, heeft hij aan diverse activiteiten binnen de VDH meegewerkt. Hij is betrokken geweest bij diverse clubmatches, africhtingswedstrijden en examens. Ook heeft hij zijn bijdrage aan diverse evenementen geleverd. Jos heeft diverse Duitse herders gehad die hij volgens het VH-programma heeft afgericht. Als secretaris heeft Jos de taak om de correspondentie en administratie op orde te hebben. Met name hij is de verbinding tussen HB en leden. Een belangrijke functie die om de nodige communicatieve vaardigheden vraagt. Daar mag je hem op aanspreken vindt Jos. Daarbij geeft hij aan dat hij zowel met kynologie als africhting bekend is en daardoor in staat is om zaken tegen elkaar af te wegen en (de) belangen te beoordelen “Ik ben op dit moment niet actief bezig ben met kynologie of africhting en heb dus zelf nergens persoonlijke belangen bij. Ik houd mij alleen actief bezig met kynologie trainingen op mijn kringgroep. Lekker rondjes draven en stand zetten met andermans honden. Dat is leuk en goed voor mijn conditie”, aldus de nieuwe secretaris. Speerpunten van Jos en Peter • Samenwerking • Goede communicatie • Voorlichting Peter Nefs Peter is al 42 jaar lid van de VDH. Hij heeft zich altijd verdiept in de achtergronden van de Duitse herder. In de periode dat hij net lid was verschenen er al artikelen van hem in ons maandblad, voornamelijk op het gebied van bloedlijnen. In de fokkerij is Peter ook erg actief geweest. Hij heeft over een periode van 25 jaar 25 nesten gefokt onder de kennelnaam ‘von Schönbach Silva’. Zijn fokproducten hebben op diverse terreinen goede resultaten geboekt. Ook Peter heeft diverse bestuursfuncties binnen een aantal kringgroepen en de provinciale afdeling Noord-Brabant vervuld. Verder heeft hij 16 jaar deel uitgemaakt van de redactiecommissie. Zijn passie voor schrijven uitte zich ook in het feit dat hij mede-auteur was van het boek ‘De Duitse Herdershond.... volop in beweging’. Bij de viering van het 70-jarig bestaan van de VDH heeft Peter een historisch overzicht geschreven en tijdens de KCM een expositie over de rasvereniging ingericht. Op dit moment is Peter actief als exterieurkeurmeester en binnenkort wordt hij benoemd als keurmeester Junior Handling. Ook tijdens de beoordelingsdagen (KCM) was en is Peter zeer actief. Hij is zeer betrokken bij activiteiten voor liefhebbers van Duitse herders en doet er alles aan om het ‘gewone’ lid meer bij de vereniging te betrekken. “Natuurlijk moeten we vanuit het HB die betrokkenheid stimuleren, maar ook de kringgroepen hebben daarin een zeer belangrijke taak” is Peter van mening. “Tachtig procent van onze Duitse herders zit bij liefhebbers, daar moet je ook iets voor doen! De sociale media kunnen daarbij een prima middel zijn om dat voor elkaar te krijgen.” In alle jaren dat Peter actief binnen de vereniging was, had hij steeds het belang van de Duitse herder voor ogen. De infrastructuur van de vereniging en de mensen eromheen waren voor hem bijzaak. “Nu zal ik een iets andere weg moeten gaan volgen: nog steeds blijft de hond het uiteindelijke doel maar soms is het noodzakelijk om de handen uit de mouwen te steken om de liefhebberij te kunnen voortzetten” geeft Peter aan. HET WERKEN MET SPEURHONDEN DETECT TO PROTECT Het Twickelerveld European Detection Dog Services is in 2005 opgericht door Martin Lipsius. Na 14 jaar als hondengeleider en bomverkenner bij de Koninklijke Luchtmacht gewerkt te hebben, dient zijn kennis en ervaring nu als fundament voor een innovatieve organisatie, die zich gespecialiseerd heeft in het werken met speurhonden. Het is gebleken dat werken met speurhonden een betrouwbaar en efficiënt middel is bij het opsporen van verdovende middelen en/of explosieven. Het Twickelerveld hecht veel waarde aan de kwaliteit van zowel speurhonden als hondengeleiders. Om de kwaliteit te waarborgen wordt daarom veel tijd besteed aan het trainen en opleiden van de hondengeleiders in combinatie met de speurhonden. SPECIALIST Het Twickelerveld beschikt over geavanceerde apparatuur, zoals bijvoorbeeld verstelbare spiegels, camera’s en een DRONE (een op afstand bestuurbaar luchtvaartuig). De combinatie van goed opgeleide hondengeleiders, de speurhonden en ter ondersteuning de geavanceerde apparatuur maakt Het Twickelerveld een specialist op het gebied van het opsporen van verdovende middelen en/of explosieven. De speurhondenteams van Het Twickelerveld zijn actief voor diverse bedrijven en (semi) overheidsinstanties. Het hoofdkantoor bevindt zich op Schiphol. Naast het hoofdkantoor zijn er nog twee uitvalsbasissen; de één gevestigd nabij Rotterdam Airport en de ander bij Eindhoven Airport. DE HONDEN De speurhonden van Het Twickelerveld, veelal jachthonden en herders, worden speciaal geselecteerd op de buit- en zoekdrift van de hond. Dit omdat de hond zijn werkzaamheden onder alle omstandigheden moet kunnen uitvoeren. Van de honden die getest worden blijkt vaak maar 10% geschikt. Bij Het Twickelerveld is een aantal Duitse herders in dienst. De Duitse herder blijkt een zeer belastbare hond. Typerend voor een Duitse herder is zijn drift, gejoel en gepiep voordat hij start met zoeken. Zodra de geleider echter het sein geeft dat de hond mag gaan zoeken, ontspant de hond en verandert hij in een zeer geconcentreerd zoekende hond en dan blijkt het een echte puzzelaar te zijn. ZEER VERMOEIEND Onze honden zijn gekoppeld aan een vaste geleider. Iedere geleider heeft twee à drie honden. Hierdoor heeft de geleider de mogelijkheid het werk te verdelen over zijn honden. Zoeken is zeer vermoeiend voor de hond. De hond ruikt en vergelijkt alle geurtjes op de stof (explosieven of drugs) waarop hij getraind is. Twintig minuten zoeken betekent VDH algemeen 9 vervolgens twintig minuten rust. In de zomer kan de hitte ertoe doen besluiten de hond slechts tien minuten te laten zoeken. De veiligheid en gezondheid van de hond staan voorop. NDD (NARCOTIC DETECTION DOG) Alles heeft een specifieke geur. Bijvoorbeeld tabak, geld of medicijnen, maar ook menselijke geur. Om het opsporen hiervan mogelijk te maken, traint Het Twickelerveld speurhonden in het vinden van specifieke geuren (maatwerk), bijvoorbeeld verdovende middelen. Als gevolg van de toenemende aanwezigheid van verdovende middelen in onze maatschappij, neemt de vraag om opsporing hiervan en controle toe. In de wereldwijde strijd tegen verdovende middelen heeft de inzet van deze speurhonden, ook wel drugshonden, bewezen een doelmatige en preventieve werking te hebben. Met regelmatige drugscontroles wordt een signaal afgegeven dat gebruik en verhandeling van verdovende middelen niet wordt getolereerd, wat leidt tot afname van overlast. De speurhondenteams van Het Twickelerveld zijn inzetbaar voor de controles van personen, voertuigen, gebouwen en goederen. Zo worden onze teams ingezet bij evenementen, vliegvelden, transport en scholen. EDD (EXPLOSIVE DETECTION DOG) Het Twickelerveld voert luchtvracht (cargo) controles uit op verschillende luchthavens in Nederland. Ook achter de schermen van verschillende TV programma’s en belangrijke evenementen voert Het Twickelerveld controles uit op de eventuele aanwezigheid van explosieven, vuurwerk en vuurwapens. Het Twickelerveld streeft ernaar het werk op zo’n manier uit te oefenen dat de omgeving daar zo min mogelijk last van heeft. Annette van der Prijt en Wesley Visscher Bij ‘Het Twickelerveld’ is een aantal Duitse herders in dienst. De Duitse herder blijkt een zeer belastbare hond. VDH algemeen 10 Genetische en exterieurgebonden afwijkingen Is er een weg terug? Voor veel mensen is iedere afwijking die erfelijk is, een ‘genetische afwijking’. Hoewel er inderdaad ziektes zijn waarbij met recht van een genetische afwijking kan worden gesproken, zijn er ook heel wat problemen die weliswaar een erfelijke component hebben, maar die toch van totaal andere aard zijn dan de werkelijke genetische afwijkingen. Om doeltreffend te kunnen omgaan met welk genetisch probleem dan ook, is enig begrip nodig van de relatie tussen genen (genotype) en fenotype. Daar schort het nogal eens aan, vandaar dat ik in dit artikel wil proberen om fokkers en eigenaars wat meer inzicht te geven in de aard van de problemen waar ze mee te maken hebben. Echte ‘genetische ziekten’ De eerste duidelijke beschrijving van een relatie tussen genotype en stofwisselingsziekte staat op naam van Sir Archibald Garrod, een Engelse arts. Die toonde in 1901 aan dat de erfelijke ziekte alkaptonurie het gevolg is van een onvermogen om bepaalde aminozuren om te zetten, wat resulteert in een opstapeling van een bepaald zuur (homogentisinezuur). Een deel van deze stof hoopt zich op in het huidweefsel en in het kraakbeen (daar leidt het tot artritis); de rest wordt met de urine uitgescheiden, die daarbij zwart wordt. Garrod veronderstelde dat deze stofwisselingsstoornis veroorzaakt werd door een enzymtekort, maar het duurde tot 1958 voordat dit ook werd aangetoond, toen het betreffende enzym (homogentisinezuur-oxidase) werd ontdekt. Sinds de dagen van Sir Garrod zijn er talloze andere erfelijke stofwisselingsziekten ontdekt. Sommige daarvan kunnen met een strikt dieet in de hand worden gehouden, andere niet. Een bijzonder akelig voorbeeld is de ziekte van Tay-Sachs, waarbij een enzym is betrokken dat belangrijk is voor de vetstofwisseling. Bij individuen die lijden aan deze ziekte stapelt zich een stof (ganglioside) op in het zenuwstelsel. Patiënten lijken bij de geboorte normaal te zijn, maar verliezen geleidelijk alle motorische functies en worden meestal niet ouder dan 3 jaar. Behandeling is niet mogelijk. Mutaties Bij de meeste van deze ziektes gaat het om mutaties die tot gevolg hebben dat er een niet functioneel enzym wordt geproduceerd, of helemaal geen enzym. Bij heterozygote individuen is meestal het aanwezige gezonde gen in staat om voldoende enzym aan te maken voor normaal ‘onderhoud’. Maar in enkele gevallen moeten ook dragers (heterozygoot) voorzichtig zijn met hun dieet, of vertonen zij ook symptomen, zij het minder ernstig dan homozygote lijders. Voorbeelden van erfelijke stofwisselingsziekten bij honden zijn PFK (phosphofructokinase deficiency) bij de Cocker en Springer Spaniel, en PK (pyruvate kinase deficiency) bij Basenjis. Niet alle mutaties hebben betrekking op stofwisselingsprocessen. Bij sommige mutaties gaat het om eiwitten die een structurele rol vervullen in cellen en weefsel. Bij andere gaat het om regulerende genen, die tijdens de ontwikkeling de juiste opeenvolging van gebeurtenissen bewaken. Als daar iets fout gaat kunnen er problemen ontstaan zoals hartafwijkingen, of bijvoorbeeld een embryonale nier die zich niet volledig ontwikkelt. Al dergelijke afwijkingen kunnen met recht worden beschouwd als genetische ziekten, omdat er steeds een directe relatie is tussen één bepaald gemuteerd gen en een specifiek probleem. Exterieurgebonden afwijkingen: het resultaat van onnatuurlijke selectie Problemen zoals maagtorsies (gastric dilatation-volvulus, of GDV) en heupdysplasie hebben duidelijk een genetische component, maar ook een omgevingscomponent, en wellicht ook nog een gedragscomponent (en gedrag op zijn beurt wordt weer deels door de genen bepaald). Maagtorsie is niet een ‘genetische ziekte’ in dezelfde zin als de stofwisselings- en andere ziektes die hierboven genoemd werden, en het lijkt onwaarschijnlijk dat één enkel gen verantwoordelijk is voor maagtorsie. Een maagkanteling kun je beter vergelijken met een aanval van zware indigestie bij een mens. Sommige mensen zijn daar veel vatbaarder voor dan anderen, en daar kan heel goed een erfelijke aanleg bij in het spel zijn, maar er zijn ook andere factoren die een rol spelen. Onderzoek naar maagtorsies geeft aan dat voedingsgewoonten, gedrag en lichaamsbouw allemaal een rol spelen. Even los van de vraag in hoeverre gedrag genetisch is bepaald, wijzen de resultaten erop dat de kans op maagkanteling toeneemt met de grootte van de hond, en met de verhouding tussen diepte en breedte van de borstkas. Dit is een exterieurprobleem, geen genetische ziekte. Lichaamsbouw Natuurlijk wordt de lichaamsbouw uiteindelijk bepaald door de genen, maar niet door één enkel gen. Waarschijnlijk zijn er tientallen of zelfs honderden genen betrokken bij de uiteindelijke vorm en grootte van hoofd, romp, ledematen. Overal waar genetische variatie is, kan men selecteren, voor groter, kleiner, smaller, breder etc. Als de liefhebbers van mening zijn dat een grotere, rankere hond meer ‘adel’ heeft, dan zal er meer worden gefokt met honden die aan dat beeld voldoen, en de populatie als geheel zal opschuiven naar een lichaamsbouw die samengaat met een verhoogde kans op maagkantelingen. Als het erom gaat hoe we zulke problemen moeten aanpakken is de oplossing in theorie simpel. Stoppen met het fokken van honden die qua bouw een aanleg hebben voor maagtorsie, en selecteren op een iets kleiner type, met een wat minder diepe en smalle borstkas. Voor sommige fokkers zal dit ‘een stap terug’ betekenen, maar we moeten nu eenmaal kiezen: het één - de gezondheid - of het ander - een adellijker type - moet opgeofferd worden. Natuurlijke selectie Ik wil niet uitsluiten dat, van twee honden met gelijke lichaamsbouw, de één meer aanleg zou kunnen hebben voor maagtorsie dan de ander, op grond van één of meerdere genen. Als we deze genen zouden kunnen identificeren, zouden we het optreden van maagtorsies misschien een beetje terug kunnen brengen en tegelijk toch iets van de gewenste ‘verfijning’ in het type kunnen behouden. Afgezien van een grotere kans op maagtorsie is er waarschijnlijk niets mis met een grote, smalle hond. Maar opzettelijke selectie voor een lichaamsbouw die in functioneel opzicht niet deugt, is natuurlijk vragen om moeilijkheden. Wilde hondachtigen bewegen niet stuntelig. Degenen die dat wel zouden doen, zouden door natuurlijke selectie worden uitgeschakeld. Na duizenden jaren van evolutie heeft het spieren beendergestel van de gemiddelde wolf een balans bereikt die efficiënt is. Omdat er binnen de genenpool variatie is, is er altijd de mogelijkheid van een toevallige combinatie van genen die een individu oplevert dat sneller en efficiënter beweegt. De kans op een minder efficiënte combinatie bestaat óók, maar het is niet waarschijnlijk dat zo’n individu het binnen de populatie ver schopt. Extremen In de niet-natuurlijke wereld van de showhond kan een individu afgeschermd worden van natuurlijke selectie, en kan een extreem exterieur wèl bevoordeeld worden als de fokker of het publiek denkt dat het aantrekkelijker is, of alleen maar ‘bijzonder’. Twee van zulke extreme honden gecombineerd, kunnen pups geven die nóg extremer zijn, en nóg meer in trek. Maar veranderingen in één Een probleem zoals heupdysplasie heeft duidelijk een genetische component, maar ook een omgevingscomponent, en wellicht ook nog een gedragscomponent. onderdeel moeten vergezeld gaan van veranderingen in andere onderdelen, want anders zal er een krachtenverdeling resulteren waar de componenten structureel gezien niet op gebouwd zijn. Dat leidt tot onderdelen die makkelijk beschadigd of misvormd kunnen worden in de groeifase van de hond. In zulke gevallen gaat het niet om genen die ‘slecht’ zijn en die hun functie niet, onvoldoende of verkeerd vervullen, dan gaat het alleen maar om een slechte combinatie van genen. Maar als tijdens de ‘onnatuurlijke selectie’ de genen die nodig zijn voor een goede combinatie weg geselecteerd zijn, hoe kan een ras dan nog terug? John B. Armstrong, 1997, 1998 vertaling: Janneke Scholten Oorspronkelijke titel: The Nature of Genetic Diseases www.canine-genetics.com/gendis.htm VDH algemeen 12 Epilepsie Vooral rustig blijven In dit artikel wordt de primaire vorm van epilepsie besproken. Als eigenaar is het vooral van belang dat je een aanval herkent en weet wat je op dat moment wel en niet moet doen. Verder wordt er doorgenomen waar je nog meer op moet letten en worden er een paar handige tips besproken die bruikbaar kunnen zijn bij het stellen van de juiste diagnose. Epilepsie is een ziekte waarbij terugkerende epileptische aanvallen worden gezien die ontstaan door ontlading in een deel van de zenuwcellen in de hersenen. Net als bij de mens is dit bij de hond een van de meest voorkomende neurologische aandoeningen. Grofweg bestaan er twee verschillende vormen van epilepsie: primaire epilepsie en secundaire epilepsie. PRIMAIR EN SECUNDAIR Primaire epilepsie is epilepsie zonder onderliggende oorzaak, secundaire epilepsie is dus epilepsie die wordt veroorzaakt door een onderliggend probleem. Hierbij kan gedacht worden aan lever-nieraandoeningen, een te laag suikergehalte in het bloed (bijvoorbeeld ten gevolge van diabetes), hersenaandoeningen (bijvoorbeeld een tumor of een hersenvliesontsteking) en vergiftigingen. Bij secundaire epilepsie moet de aandacht dus gericht zijn op behandelen van het onderliggende probleem en niet zo zeer op het behandelen van de aanvallen zelf. Primaire epilepsie kan bij alle hondenrassen voorkomen maar er is een aantal rassen waarbij het vaker wordt gezien, waaronder de Duitse herder. Het is belangrijk om een epileptische aanval te herkennen en daarom zullen de verschijnselen besproken worden. Het valt in de praktijk echter dikwijls tegen om goed onderscheid te kunnen maken tussen een epileptische aanval en andere aandoeningen die aanvalsgewijs voorkomen zoals periodes van zwakte als gevolg van een probleem in de zenuwen en spieren, een aanval al gevolg van zuurstoftekort bij hartproblemen (syncope) of zelfs gedragsproblemen. Daarom is het belangrijk om een zo nauwkeurig mogelijke beschrijving te geven aan de dierenarts (zie ‘hoe verder’). FASES Er zijn verschillende fases te onderscheiden tijdens Raak de hond niet aan, ook niet in een poging hem gerust te stellen. een epileptische aanval: • Inleidende fase (aura) Deze fase kan sterk variëren in duur en wordt gekenmerkt door afwijkend gedrag of een dwaze blik in de ogen. Deze fase wordt soms nog wel eens gemist. • De aanval zelf (ictus) • Omvallen en verlies van bewustzijn • Krampen door het lichaam en van de ledematen •Schuimbekken • Laten lopen van urine en verliezen van ontlasting Let op: gillen en janken tijdens een epileptische aanval is zeer ongebruikelijk en wijst eerder op een aanval als gevolg van pijn! • Fase na de aanval (postictale fase) De hond kan na de aanval nog suf en gedesoriënteerd zijn en soms zelfs tekenen van blindheid vertonen. Sommige honden hebben dorst of honger. Ook deze fase wisselt sterk in duur. Bij primaire epilepsie uit de aanval zich vaak zoals hierboven in fases is beschreven (een gegeneraliseerde aanval). Dit is echter niet altijd het geval en de verschijnselen kunnen ook lokaal voorkomen (een partiële aanval). Denk daarbij bijvoorbeeld aan het trillen van een ledemaat. Meestal beginnen aanvallen partieel en gaan ze over in een gegeneraliseerde aanval. VDH algemeen 13 WAT TE DOEN? Zodra een hond een aanval krijgt is het begrijpelijk dat een eigenaar daarvan schrikt. Het komt echter zelden voor dat de hond tijdens een aanval sterft. Blijf daarom vooral rustig en zorg ervoor dat de hond zich nergens aan kan beschadigen. Verplaats echter alleen voorwerpen, zoals meubels, rond de hond zelf en nooit de hond. Wees er ook goed van bewust dat tijdens en na een aanval de hond zich niet bewust is van zijn omgeving en anders kan reageren dan normaal. Raak de hond dus niet aan, ook niet in een poging hem gerust te stellen, en let zeker extra op als er kinderen in de buurt zijn. Verminder prikkels vanuit de omgeving zoveel mogelijk (zoals een radio/televisie die aan staat en praat rustig). Probeer bij te houden hoe lang de aanval duurt. Als deze langer duurt dan vijf minuten is het beter dat u de dierenarts direct belt. Bij een aanhoudende epileptische aanval (of aanvallen die zeer kort op elkaar volgen) spreken we van een status epilepticus. De epilepsie zelf is in dit geval niet schadelijk maar er kunnen bijkomende effecten een rol spelen zoals oververhitting. Dit kan wel tot schade aan de gezondheid van de hond leiden. Treden er meerdere aanvallen op binnen 24 uur, dan is het ook aan te raden diezelfde dag nog de dierenarts te bellen. Duurt de aanval korter dan vijf minuten dan kunt u voor de volgende dag een afspraak maken bij de dierenarts (het is wel aan te raden langs een dierenarts te gaan na een epileptische aanval om een onderliggend probleem uit te sluiten). Daarnaast is het van belang dat je de hele aanval goed observeert zodat je later, mocht dat nodig zijn, een zo goed mogelijke beschrijving kunt geven. Als je de mogelijkheid hebt, is het zeer aan te raden om een filmpje te maken van de aanval zodat de dierenarts later een goed beeld kan krijgen van de aanval zelf. Verder moet je je ook niet in de verleiding laten brengen het dier iets in te geven in de bek. Naast dat tussen de kaken op dat moment een minder verstandige plek is om met je vingers te zijn zal het dier ook niet goed in staat zijn te kunnen slikken met alle gevolgen van dien. Hetzelfde geldt ook voor het vasthouden of uit de bek trekken van de tong, dit wordt soms gedaan met het idee dat de hond anders last heeft van de tong of er zelfs door kan stikken. Dit is echter niet het geval, de hond zal eerder in de tong of vingers bijten. INFORMATIE Om in te kunnen schatten of er wel of geen achterliggende oorzaak is voor de epilepsie (dus onderscheid maken tussen primair en secundair) heeft de dierenarts de volgende informatie nodig: • Leeftijd van de hond op het moment van de eerste aanval. Kenmerkend voor primaire epilepsie is dat de eerste aanval vaak optreedt tot een leeftijd van ongeveer vijf jaar. Bij oudere dieren is een onderliggend probleem vaak de oorzaak voor epilepsie. • Soms kunnen bij primaire epilepsie bepaalde factoren een ‘trigger’ zijn voor een aanval, bijvoorbeeld geluiden. • Type aanval. Kortom hoe kenmerkt de aanval zich. Hier kan beeldmateriaal van grote waarde zijn. • Hoe vaak treden de aanvallen op. Bij primaire epilepsie komen de aanvallen vaak voor in een voorspelbaar patroon en kan er, zeker bij de Duitse herder, sprake zijn van perioden van aanvallen waarin deze een kenmerkend patroon hebben. • Moment van optreden. Aanvallen bij primaire epilepsie treden vaak op op momenten van rust. Dus in de avond, ’s nachts en tegen de ochtend (daarom is er ook nog wel eens een risico op missen van een aanval). • Andere verschijnselen. Bij primaire epilepsie zijn er, anders dan bij de secundaire epilepsie, geen andere verschijnselen. Tussen de aanvallen door is de hond normaal. Let wel op dat na de aanval (tijdens de postictale fase) de hond zich nog wel anders kan gedragen. Als er andere verschijnselen zijn zal verder onderzoek moeten uitwijzen waardoor deze ontstaan. Vaak wordt er bloedonderzoek gedaan en kunnen verder ook nog CT/MRI-scans van de hersenen en puncties van hersenvocht helpen bij het stellen van de juiste diagnose. Een bruikbaar hulpmiddel om al deze informatie zo goed mogelijk te verzamelen en te bewaren is het bijhouden van een dagboek. Noteer goed de tijd van optreden (datum en moment van de dag) welke verschijnselen worden waargenomen en eventuele andere omgevingsfactoren. Op internet zijn goede voorbeelden van dagboeken te vinden. HOE VERDER? Zoals hierboven ook al is beschreven is een bezoek aan de dierenarts nodig nadat je hond een aanval heeft gehad. Verder onderzoek zal nodig zijn om te bepalen of het echt gaat om epilepsie en zo ja welke vorm. Ook de frequentie en de ernst van de aanvallen zullen bepalend zijn voor wat er vervolgens moet gebeuren. Na de eerste aanval van primaire epilepsie zal het nog niet direct nodig zijn de hond op medicatie te zetten. Soms duurt het nog jaren voordat de volgende aanval plaats vindt. De dierenarts zal je verder begeleiden en het bijhouden van het eerder genoemde dagboek is zeker aan te raden. Primaire epilepsie is niet te genezen, maar is in de meeste gevallen met medicatie zeker wel goed onder controle te houden, zodat de hond nog een waardig bestaan heeft. Medicatie dient echter wel levenslang te worden gegeven en tevens zullen honden met primaire epilepsie onder de meest ideale omstandigheden ook niet volledig vrij zijn van aanvallen. Het streven in de therapie zal zijn de ernst en de frequentie van de aanvallen te verminderen. Het hebben van een hond met epilepsie kan een impact hebben op een gezinsleven maar bij toewijding van de eigenaar en een goede begeleiding van de dierenarts kunnen bij de meeste honden met epilepsie de aanvallen goed onder controle worden gehouden. Karina Beuving (dierenarts) Vacature Actief lid Hoofdbestuur IN EN ERS VERENIG EBB V.D.H. EN D U O N N D VA Wij zoeken een enthousiast gedreven persoon met een no-nonsense houding en kritische blik die als juridisch hoofdbestuurslid van de Vereniging voor Duitse Herdershonden (VDH) denkt en handelt in het belang van onze rashond en de vereniging. FOKKERS N FH Bestuurlijke ambitie en een juridische achtergrond? Kom dan het Hoofdbestuur van de VDH versterken (M/V) A IE G V L Liefhebber van de Duitse herdershond in de breedste zin IT SE ER HERD S H Profiel - VDH lid met een brede interesse in de Duitse herdershond en de vereniging. - Je beschikt over uitstekende contactuele, sociale en diplomatieke vaardigheden in woord en geschrift. - Je hebt aantoonbare bestuurlijke kwaliteiten (privé of professioneel) in andere organisaties opgedaan. - Je bent communicatief vaardig en weet op de juiste wijze om te gaan met de leden en de VDH-belangen te vertegenwoordigen en uit te dragen. Functie-eisen - Je bent goed op de hoogte van de wettelijke en/of juridische bepalingen omtrent verenigingsstatuten en reglementen. - Je wilt vanuit je kennisinhoudelijke achtergrond een actieve bijdrage leveren aan het besturen van onze vereniging. - Uitgebreide kennis over de structuur van de VDH is geen voorwaarde, omdat deze aanwezig is bij de overige leden. Vaardigheden - Je kunt zelfstandig zaken voorbereiden, dossiers aanpakken en afhandelen. - Je beheerst, naast de Nederlandse taal, tevens goed de Duitse en Engelse taal (zowel in woord als geschrift), noodzakelijk voor onze internationale contacten. - Je beschikt over voldoende kennis van Microsoft Word, Excel en Adobe - Je bent stressbestendig en weet om te gaan met conflicterende standpunten en handelt vanuit een sterke loyaliteitsgedachte richting bestuur en vereniging. - Je kunt zelfstandig belangrijke presentaties en vergaderdossiers voorbereiden en presenteren, zowel voor een klein als een groot publiek. Aanbod Bestuurlijke uitdaging in een dynamisch en ervaren team van de grootste rashondenvereniging van Nederland. Het betreft een onbezoldigde functie, maar er is wel een reisvergoeding conform de richtlijnen voor functionarissen van de VDH. Indien je je in deze profielschets kunt vinden en een bijdrage wiltt leveren in de verdere ontwikkeling van de VDH, nodigen wij je nadrukkelijk uit om een CV, vergezeld van een motivatiebrief te sturen naar onderstaand adres. Iets voor jou? Stuur dan een uitgebreide motivatiebrief met CV voor 1 april naar: Secretaris:A.J. de Gouw, Sint Jorisstraat 23, 4761 BK Zevenbergen, mail: [email protected] Op zoek naar een ventilator? AF VAN € 109,95 Incl. btw AF VAN € 64,95 Incl. btw Elektronische Le Mans pakket AF VAN € 159,95 Incl. btw Bezoek onze webshop www.propim.nl VDH exterieur 15 NIEUW CONCEPT VOOR LIEFHEBBERSDAG VOORBEREIDING KCM GESTART Als één van de hoogtepunten van de evenementen die de VDH jaarlijks organiseert, geldt de Kampioenschapsclubmatch. Exposanten van Duitse herdershonden verheugen zich er steevast op bij deze prestigieuze show aanwezig te kunnen zijn om te trachten een waardevolle plaats te bemachtigen Het niveau van de voorgebrachte honden is hoog en van heinde en verre neemt men de moeite om in te schrijven. (Ook het predicaat ‘Auslese’ als ereprijs draagt hiertoe bij!) Dat zal dit jaar hopelijk niet anders zijn, maar wat de KCM van 2014 zo bijzonder zou moeten maken is het feit dat er ook ruime aandacht geschonken gaat worden aan de liefhebbers die nog niet zo verweven zijn met de sport. Dit kan komen omdat ze nog maar net een hond hebben aangeschaft of omdat ze actieve sport (nog) niet zo zien zitten. INTERACTIEF De aan de KCM gekoppelde Liefhebbersdag probeert om een ieder die in honden interesse heeft, warm te maken voor de veelzijdigheid van de Duitse herdershond. Het hoofdbestuur neemt zelf de organisatie ter hand en weet zich hierbij gesteund door het Fokkersplatform. Dit bestaat uit een groep enthousiaste VDH-le- den die zich vorig jaar verenigd hebben toen de KCM geannuleerd dreigde te worden. In korte tijd werd er toen met vereende krachten alsnog een KCM gehouden en dit jaar bestaat de mogelijkheid om gebruik te maken van een langere voorbereidingstijd en om een geheel nieuw concept toe te passen voor de honden van de liefhebbers. Van 2002 t/m 2012 was deze beoordelingsdag toegevoegd aan de KCM en vanaf 2014 zal dit gaan geschieden in een nieuw jasje. Het nieuwe concept (de Liefhebbersdag) behelst een informatieve, interdisciplinaire maar ook interactieve dag. BEOORDELINGEN Naast reguliere exterieurkeuringen met competitie-element kan de liefhebber zijn hond inschrijven voor verschillende beoordelingen. Zo staan er dierenartsen klaar om veterinaire adviezen mee te geven, zo is het mogelijk om een beoordeling te krijgen van werkaanleg en karakter. Tenslotte kan men de hond laten beoordelen op bouw en gangwerk. Bij deze beoordelingen zit géén competitie-element maar ligt de nadruk op het inschatten van eigenschappen en het verstrekken van adviezen. Wel wordt alles op schrift gesteld om thuis nog eens na te lezen en ligt er een ‘Certificaat van Deelname’ klaar tezamen met een goody-bag. Tevens kan men de dag verder doorbrengen bij de interactieve workshop behendigheid, het kijken naar talloze demonstraties en het bezoeken van de VDH-infostand. DESKUNDIGHEID De gehele dag door worden foto’s gemaakt van de deelnemende honden en vanuit velerlei disciplines staan deskundigen de gehele dag klaar om hun enthousiasme voor het ras met u allen te delen. We hebben bijvoorbeeld ook al de toezegging gekregen dat de Vice-Wereldkampioen africhting een staaltje van zijn kunnen zal laten zien. Reden temeer om dit weekend te noteren in de agenda en hetzij als deelnemer hetzij als toeschouwer getuige te zijn van de vele facetten van de Duitse herdershond. De VDH zal U steeds op de hoogte houden van de bijzonderheden in de voorbereiding. Het evenement zal gehouden worden op 12 en 13 juli te Loon op Zand (N-Br) bij de accommodatie van vv Uno Animo VDH nieuws africhting 16 Landelijke pakwerkersdagen Pakwerkers in de schijnwerpers 18 en 19 januari, waren de schijnwerpers gericht op de jaarlijkse promotie/degradatie van de allround- en wedstrijdpakwerkers. Een weekend waarin iedereen voor één keer meer naar de pakwerkers kijkt dan naar de honden. Pakwerkers die het hele jaar door klaar staan voor u (ONS), verdienen veel respect en de juiste ondersteuning van geleiders die hun honden beschikbaar stellen. De publieke belangstelling voor deze dagen is groot. Niet minder dan 400 personen verdeeld over twee dagen toonden niet alleen hun belangstelling, maar leefden ook mee met de pakwerkers. Het is en blijft een momentopname, waar de nodige sportieve druk op staat. De allrounders vragen zich af of ze dit jaar allround blijven? Anderen willen van wedstrijdpakwerker promoveren naar allround om zo in aanmerking te komen voor een hoofdevenement, wat toch een sportief doel is. Weer anderen proberen juist te promoveren naar wedstrijdpakwerker. Allround- en wedstrijdpakwerkers die niet deelnemen, degraderen automatisch naar een lagere klasse. NOVITEIT Nieuw dit jaar was het openstellen van dit testweekend voor pakwerkers die VDH lid zijn en bij de NBG geslaagd zijn voor C pakwerker. Wie slaagt ontvangt de officiële VDH-licentie. Daarnaast deden pakwerkers mee die wel een opleiding hebben gevolgd, maar geen examen hebben afgelegd of voor een herkansing in aanmerking komen. Zes pakwerkers waren hiervoor aangemeld. Voor deze groep bestond het examen uit de volgende onderdelen: een theoretisch examen bestaande uit open vragen en een Shuttle-Run als conditietest. Alle zes deelnemers slaagden voor zowel het theoretische gedeelte als de conditietest. Een positieve opsteker om te starten met het praktijkgedeelte! Hiervoor moest men met tenminste twee verschillende honden pakwerk doen (1 x IPO I, 1 x IPO II en 1 x IPOIII). Voorafgaand aan deze test moest men laten zien hoe je het pakwerk voor een jonge hond opbouwt. Met al die publieke belangstelling zijn er vele ogen op je gericht van personen die allemaal een mening hebben. De zes pakwerkers zijn hier stuk voor stuk goed mee omgegaan. Eenmaal aan het werk was de focus geheel gericht op het maken van een dusdanig stukje pakwerk dat iedereen zei: “ja, deze groep is geslaagd, een aanwinst voor de kringgroepen”. Succes mannen! PRAKTIJK Voor het behoud van hun status hadden zich acht allrounders aangemeld. Vier wedstrijdpakwerkers voor promotie naar de felbegeerde allroundlicentie, twee pakwerkers wilden doorstromen naar wedstrijdpakwerker en één wilde deze licentie behouden. Voor de wedstrijd- en kringgroeppakwerkers valt er een promotie te verdienen. Een allrounder kan sportief gezien niet zijn status verhogen. Hij/zij moet aan de beoordelingscommissie, bestaande uit Robbie de Jong, Ad van Yperen en Arie Veltman, laten zien, dat hij/zij niet alleen scherp is gebleven, maar ook allround waardig is. Niet in de minste plaats is de allrounder doorontwikkeld. Het beoordelingsteam keurt al jaren achtereen de pakwerkers. Zij constateren direct of er een stilstand is, of dat er een vooruitgang is waar te nemen. Tevens kan de commissie eerdere beoordelingen betrekken bij haar eindoordeel. Na telkens twee kandidaten maakte de commissie overtuigend, tot in detail, de verbeter- en bovenal de pluspunten van de beoordeling bekend. Deze manier van bespreken is een vorm van motivatie; het blijkt voor sommige een zekere ‘wake up call’ te zijn. Zoals ‘hoe blijf je scherp’? Aan de basis van iedere beoordeling ligt regelgeving ten grondslag. Het kan noodzakelijk en gerechtvaardigd zijn om direct aan te passen aan ontwikkelingen uit de praktijk. Eén wedstrijdpakwerker kreeg een positieve waarschuwing mee en haalde de vereiste 90 punten niet. Zij bleef toch wedstrijdpakwerker door de opgenomen escaperegel toe te passen en kreeg zo een jaar lang de kans zich te verbeteren. Uit deze beoordeling blijkt dat behaalde resultaten uit het verleden wel degelijk meegewogen worden. GAST Dit weekend was Christ van Dinteren, van de Commissie Werkhonden, te gast. Hij is binnen de commissie belast met pakwerkerszaken. Christ werd twee dagen in de gelegenheid gesteld alles van zeer na- bij mee te maken. Dit is niet alleen goed voor de contacten, maar het is tevens een goede gelegenheid om in een praktijksituatie ideeën op te doen, die uiteindelijk tot verbetering en betere samenwerking van de gehele hondensport leiden. Zijn prettige manier van samenwerking en zijn positieve woorden aan het einde stemde hoopvol en zijn positieve woorden aan het einde van het weekend betroffen de organisatie, de aanwezige talenten en de sfeer. RUGTRANSPORT De beoordelingscommissie had iets opmerkelijks gezien bij het rugtransport, iets dat bij nagenoeg alle pakwerkers terug te zien was. Uit het rugtransport volgt, zonder halt te houden, op aanwijzing van de africhtingskeurmeester (AK), een overval op de hond. Er wordt dan van de hond verwacht dat hij zich, zonder inwerking van de geleider, zonder enige aarzeling, energiek en door krachtig in te bijten, zal verdedigen. Hiervoor moet de pakwerker wel optimaal de hond de gelegenheid bieden. Het was opvallend, dat de pakwerkers vanuit het rugtransport een veel te trage (om)draaibeweging maakten richting de hond. Gevolg: lichte twijfel bij sommige honden of het gevecht nu wel aangegaan mag worden. Daar moeten we aan werken, door sneller om te draaien en met energieke dreiging het gevecht aan te gaan. Voor en na ieder hoofdevenement is er voor de pakwerkers een moment van coaching en evaluatie. Vanuit de praktijk is er meer behoefte om diepgaand te evalueren. Voor de meeste keurmeesters is het tegennatuurlijk om meer op de pakwerker te letten dan op de honden. Zij moeten in eerste instantie het vertoonde werk van de hond en geleider beoordelen. Naast de pakwerkersterugkomdag is er meer behoefte aan coaching en bijscholing. De CBA zal trachten hier verder in tegemoet te komen. AFSLUITING WEEKEND Aan het einde van het weekend werd in een volle kantine bekend gemaakt welke allrounder voor welk hoofdevenement dit jaar in aanmerking komt. Er was ruimte om terug te blikken en gelegenheid om vragen te stellen, die direct met dit weekend, hondensport of de VDH in het algemeen te maken hadden. Het toelaten van kringgroeppakwerkers bleek een gouden greep te zijn en verdient een vervolg. Tot slot kunnen wij terug kijken op een geslaagd weekend, waarbij we tevens kgp. Nijmegen voor hun medewerking willen bedanken. De CBA Uitslag Allround Pakwerkers Nicky Kuiper, Jan van Maren, Bob van der Steen, Tommie van Hiel, Benjamin Telkamp, Toon Hop, Rick Huijberts, Ruben van der Woude. Wedstrijdpakwerkers: Pieter de Vries, Nick van der Broek, Catharina de Leeuw, Patrick de Beuse, Raymond van Eck, Arjan van der Scheer, Robert van Vliet. Nieuwe kringgroeppakwerkers: Maurice van Dorresteijn, Niek Damkat, Mark Venema, Mark Wisman, Joël Edery, Piet van der Burgt. VDH behendigheid 18 Indoor Agility Trainingsdag Gewoon doen De kop van het nieuwe jaar is er alweer af en de werkgroep behendigheid staat weer te popelen om het nieuwe seizoen af te trappen. Die aftrap staat gepland op 29 maart in de DIThal in Roosendaal met een trainingsdag voor iedereen. Verleden jaar zijn de trainingsdagen een groot succes gebleken. Met name beginnende handlers (jong en oud) waren zeer enthousiast. Om behendigheid te leren kennen moet je het gewoon ‘doen’ en dat ‘doen’ wierp zijn vruchten af. Mede door de positieve feedback van de deelnemers gaan we door met het organiseren van trainingsdagen. Ons voornemen is om dit in diverse regio’s in het land te doen. Nu dus in Roosendaal. De DIT-hal is in de wereld van behendigheid een bekende locatie. In de winter wordt deze hal veel gebruikt voor wedstrijden, daarnaast is deze hal een gewilde trainingslocatie. Het is binnen, dus van eventuele regen hebben we geen last. VOOR IEDEREEN De trainingsdag is er voor ieder VDH-lid die met behendigheid wil kennis maken maar ook voor de ervaren wedstrijdloper. De trainingen worden op verschillende niveaus gegeven. Je hoeft dus niet bang te zijn dat er gevraagd wordt een parcours te lopen als je dat nog nooit gedaan hebt. Omdat de hond het zo leuk vindt en omdat ‘onze’ Duitse herders nogal slim zijn, zul je versteld staan wat je aan het eind van deze dag al kan met je hond. Tijdens de laatste trainingsdag in Utrecht bleken zelfs puppen een goede jumping te kunnen lopen. Voor de beginners en puppen is het goed aanleren van het nemen van de hindernis belangrijk en voor de gevordende en wedstrijdlopers wat zij kunnen verbeteren om hun wedstrijden nog beter te lopen. Dat alles uiteraard onder begeleiding van VDH behendigheid 19 We hebben het voornemen om dit in diverse regio’s in het land te doen. een zeer ervaren instructeur. Voor deze dag hebben wij Peter Spoorenberg uitgenodigd. Peter loopt op het hoogste niveau behendigheid in binnen- en buitenland. Met zijn hond Clive heeft hij diverse eerste plaatsen gelopen in alle rassen wedstrijden. Daarnaast geeft Peter obedience en agility trainingen op kringgroepen en aan individuele geleiders die hun niveau willen verbeteren. INSCHRIJVEN Alle ingrediënten zijn weer voorradig om een fantastische dag te hebben met je hond. Inschrijven kan via [email protected], hieraan zijn geen kosten verbonden. Geef bij je inschrijving duidelijk aan wat voor ervaring je hebt met behendigheid. Kijkend naar het grote aantal inschrijvingen tijdens de vorige trainingsdagen, adviseren wij wel om niet te lang te wachten. Wij kijken uit naar je komst! Wim de Hoogt Namens de werkgroep behendigheid Diervoeders Vachtverzorging Voedingssupplementen snacks en snoepjes Tinnegieter 50 9502 EX Stadskanaal (0599) 653123 www.furriez.nl VDH nieuws 20 Zoekactie op het water Wederzijds vertrouwen Op kringgroep de Wâlden hoorde ik van een incident waarbij geheel onverwacht een hond werd ingezet bij een zoekactie. Een hond waarmee IPO getraind wordt, maar die beslist niet over diploma’s voor zoek - of reddingsacties beschikt. De trotse baas van deze hond, Henk de Vries, vertelde me hoe hij in deze zoekactie verzeild raakte. “Ik kwam zo’n tien jaar geleden in de hondensport terecht nadat ik jarenlang bij de KNPV trainde. Toen mijn hond overleed, werd het wel erg stil in huize De Vries en dus werd er gezocht naar een opvolger. Deze werd gevonden bij een fokker in Friesland, Sjors Kingma. De hond Bernou Chester van Roptahof was meteen m’n favoriet en andersom leek dat ook zo te zijn. Een soort liefde op het eerste gezicht dus.” POSITIEF “Sjors Kingma liet me kennismaken met de Duitse herdersport bij kgp. Oost Friesland, waar ik een tijdje trainde voordat ik overstapte naar kgp. de Wâlden. Ik maakte hier kennis met de positieve trainingsmethode en kreeg steeds meer plezier in het trainen met de hond. Vooral van Oege Hoekstra heb ik veel opgestoken. Ook met de tweede hond, Tygo, train ik met veel plezier. Bernou heeft inmiddels IPO III gehaald, met mooie punten. De hond werkt erg graag voor z’n baas. Dat heeft hij van geen vreemde, want zijn vader Yasco van Dan Alhedy’s Hoeve kon er ook wat van.” VDH nieuws 21 VEEL VERTIER “We hebben een hele goed band met elkaar’, vertelt Henk. “Dat is, denk ik ook vrij logisch, want ik steek veel tijd in m’n honden. Voordat ik naar m’n werk ga, laat ik ze goed uit, lopen ze naast de fiets en verder doe ik veel zoekspelletjes met de honden, ook te water. Mijn zoon verstopt zich dan in het water en dan laat ik de honden ook zoeken. Bernou is hier een kei in. Het is een hond met veel buit- en roedeldrift en bovendien ook zeer betrouwbaar en sociaal. Mijn honden lopen ook nooit aan de riem, ze blijven wel bij me. Ik vind het heel belangrijk dat de honden niet alleen op het trainingsveld, maar juist ook in het dagelijks leven goed onder appel staan. Dat is de basis. Aan Bernou merk je het meteen wanneer er iets aan de hand is. Hij ruikt, ziet en hoort alles!” OP AVONTUUR “Alles leuk en aardig,” zegt ondergetekende, “maar hoe kwam het zo dat Bernou werd ingezet bij een zoekactie? Hij kan wel getraind worden, goed onder appel staan en dergelijke, maar een vermiste drenkeling zoeken is toch eigenlijk iets voor een hond met een speur-reddingshond certificaat?” Henk zegt: “Ik werd gebeld door mijn zoon Eelke die aan het vissen was. Hij zag opeens politie en brandweer verschijnen. Een tijd geleden was hij ook al ooggetuige van een akelig incident. Dat ging hem niet in de koude kleren zitten en dus belde hij mij. Toen ik daar aankwam en ik de hulpverleners sprak, bleek dat er een man, die op een plezierjacht voer, overboord was gegaan. Tot dan toe waren de zoekpogingen zonder resultaat en stonden ze op het punt om de zoekactie af te breken.” WEDERZIJDS VERTROUWEN “Ik heb heel veel vertrouwen in Bernou en in zijn zoek- en speurdrift, dus heb ik de brandweer aangeboden om Bernou thuis op te halen en die te laten helpen bij het speurwerk. Dat vonden ze een goed idee. Bernou sprong zelf in het bootje, alsof het zijn dagelijks werk was! We voeren naar de plek waar de drenkeling zou kunnen liggen en het duurde niet lang of Bernou tekende duidelijk: hij rook iets! Op mijn aanwijzingen voeren we naar de plek die Bernou min of meer aan- Eelke zag opeens politie en brandweer verschijnen. Een tijd geleden was hij ook al ooggetuige van een akelig incident. gaf en daar begon de hond te piepen, ging met zijn kop buiten boord en had het schuim op de bek staan. Bernou wilde al te water gaan, maar in plaats daarvan gingen de duikers van de brandweer op die plek overboord en werd de drenkeling al snel gevonden. Helaas was het te laat voor de man, maar hij was in ieder geval gevonden. Mijn vertrouwen in het kunnen van de hond bleek terecht.” HULDE AAN DE HOND “Ondanks het tragische van het incident waren de hulpverleners enthousiast. Blij dat ze de zoektocht, die ze hadden willen staken, toch nog hadden voortgezet en dat de hond, al heeft hij geen officieel certificaat, zijn diensten heeft kunnen bewijzen. Ze wilden alles over de hond weten en hoe ik dan met hem train, hoe ik hem dit heb kunnen leren. Het klonk voor hen misschien raar toen ik vertelde dat ik mijn hond(en) van alles leer door middel van spelletjes, veel geduld en liefde. Ik ben er van overtuigd dat dit de band met je hond versterkt en dat je er dan ook van alles voor terugkrijgt. Bernou en ik zijn een echt team, vrienden voor het leven! Mijn honden zijn gewoon een deel van het gezin; mijn vrouw en kinderen zijn net zo gek op ze en andersom. Ook zij steken er veel tijd in. Mijn zoon doet ook pakwerk op de club, dus de appel valt niet ver van de boom. Dat onze honden een deel van het gezin zijn wil trouwens niet zeggen dat ik ze als mensen behandel. Een hond moet een baas hebben en als hond behandeld worden.” Annette Vahlé VDH bestuursmededelingen 22 Bestuursmededelingen De bestuursmededelingen vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie. Eventuele opmerkingen graag richten aan het hoofdbestuur. Agenda Clubmatch SECRETARIAATSWIJZIGING Kgp. Midden Limburg, C.H. Smeets, Weverskamp 2, 6071 AW Swalmen, [email protected], (06) 10 44 04 50 Kgp. De Hoofdstad, H. Klebach (tijdelijk), Hoofdenburg 30, 1191 NH Ouderkerk a/d Amstel, [email protected], (06) 54766491 JAARVERSLAGEN KRINGGROEPEN Artikel F van het Huishoudelijk Reglement van de VDH zegt: Indien niet binnen drie maanden na afloop van een verenigingsjaar jaarverslagen en ledenlijst van een VDH- kringgroep zijn ingediend bij het afdelingsbestuur, kan het hoofdbestuur de erkenning voorlopig of definitief intrekken. De kringroep dient dus vóór 1 april 2014 het jaarverslag en de ledenlijst (per 31 december 2013) te hebben ingediend (per post in tweevoud) bij het afdelingsbestuur. Ook kunnen de stukken digitaal worden ingezonden. Alle vermelde personen dienen VDH lid te zijn. Zie ook het VDH Vademecum onder A8, voorschrift voor het indienen van jaarverslagen van de kringgroepen. Via de VDH website onder leden/downloads/jaarverslagen kringgroepen komt u in het bezit van het in te vullen formulier. Het hoofdbestuur heeft de gegevens nodig voor de jaarverslagen en statistiek over 2013. WERKGROEP ORGANISATIESTRUCTUUR VDH Op 23 januari 2014 heeft de werkgroep haar tweede vergadering gehouden. De subwerkgroepen Communicatie, Organisatie, personeel en administratie en Informatie en technische realisatie hebben in een vastgesteld format een aantal onderwerpen uitgewerkt. Deze stukken zijn nog ruwe bouwstenen om te gaan komen tot een eindverslag later dit jaar. In goed overleg is alles besproken. De sub werkgroepen gaan nu weer aan de slag met de gemaakte opmerkingen. Ook zal het onderwerp Juridisch worden toegevoegd. Op 20 maart is de volgende vergadering vastgesteld. DEKBERICHTEN *Bax v.d. Zomerdijkslanden SchH 2 (79) E: J. Krabbe, Hallum, dekte 23-01*Hillary v. Trasidius SchH 1 (89) E: J. Mast, Noordbergum, (0511) 476568 *Count-Ustinov v.d. Ybajo Hoeve SchH 2, IP 3 (76) E: H. Hupperich, D-Elsdorf, dekte 03-01 *Vannesca v.d. Lentfert Hoeve SchH 1, IP 2 (78) E: J. Lentfert, Overdinkel, (06) 51497879 en dekte 08-01 *Brendy v. Adelplatz SchH 1 (82) E: H.L. Boontjes, Rotterdam, (06) 53981368 en dekte 09-01 *Reggie v.d Torenhoeve SchH 1 (78) E: P.J.G. Peppenster, Nieuwkuyk, (06) 53121181 *Figo v.h. Boombos IP 2 (75) S.J.M. Tak, Wouwse Plantage, dekte 14-01 *Romy v. Haus Jennifer SchH 1, (97) E: M.J.G. Martens-Loermans, Bergharen, (0487) 531511 *Team Marlboro Janko IP 3 (89) E: O. Bischoff, D-Bawinkel, dekte 25-01 *Bentley Domus Saturnus IP 1 (77) E: L.W.J.M. Turlings, Gouda, (06) 26136178 *Kylath v.d. Reiherwiese IP 3 (115) E: J. v. Dijk, Nieuwe Niedorp, dekte 22-01 *Ianca v. Spitzbubezwinger IP 1, SpH 1 (78) E: G. v.d. Zweep, Peins, (06) 11648601 *Sandro zur Worringer Rheinaue IP 3 (75) E: J. Bikker, D-Moormerland, dekte 27-01 *Chickhoff Norma SchH 1 (111) E: P.J.M. Buwalda, Opende, (0512) 340467 9 maart 27 april kgp. D.W.S. Overdinkel KM P.Nefs en N.Wettlaufer, secr. J.Lentfert (053) 5362780, [email protected] kgp. De Walden, Bergum Fokgeschiktheidskeuring 19 april kgp Roswinkel Keurmeester nog niet bekend secr A.Leusink-Houwing, (06) 55133977, [email protected] Tentoonstelling 22-23 maart Leiden CAC/CACIB Alle rassen secr. (071) 5318232, [email protected] 23 maart rasgroep Herdershonden 5-6 april Utrecht CAC/CACIB Alle Rassen secr. (030) 8785720, [email protected] 5 april rasgroep Herdershonden 20-21 april Goes CAC Alle rassen Dubbelshow secr. (06) 1259882, [email protected] 20 én 21 april rasgroep Herdershonden Nieuwe leden per 15 maart, aangemeld per 1 februari (definitief na betaling contributie) Drenthe A.E.A. Brands, Oosterwijk OZ 49, 7885 TM Nieuw Dordrecht S. Schipper, Poolster 32, 7891 CN Klazienaveen B. Lankreijer-Gaasbeek, De Vos Van Steenwijklaan 57, 7902 NP Hoogeveen Friesland C. Bruining, Hessel Loonstrastrjitte 4, 9258 CZ Jistrum I. Bosman, De Boeg 1, 8919 AP Leeuwarden B. Goodijk, Nieuwebildtdijk 142, 9078 PT Oude Bildtzijl Gelderland M. Heijster, Zonnebloemstraat 34, 6542 NG Nijmegen J. Schaaphuizen, Karveel 10 21, 8231 AN Lelystad P.C. Velkes, Secretaris Janssenstraat 16, 6624 AD Heerewaarden M. Menkhorst, Hans Memlingstraat 4, 7021 CV Zelhem J. Kersten, Nijenkamp 23, 6651 HG Druten D.A. Augustijn, Spreeuwstraat 43, 7102 HE Winterswijk C.J. Buijs, Laak 23, 3881 MK Putten Groningen J.E. Switters, Hoofdweg 136, 9628 CT Siddeburen F. Switters-Baas, Hoofdweg 136, 9628 CT Siddeburen Limburg K.H.J. Gelissen, Breitnerstraat 18, 6165 VR Geleen Noord Holland H.F. Flierman-Pronk, Jisperweg 67, 1464 NG Westbeemster K.W.E.M. van Hooren, Max Havelaarlaan 529, 1183 NA Amstelveen E. Groot, Nieuwendoorngracht 33, 1628 KD Hoorn Noord Brabant W.L. Jansen- den Dunnen, Tweelingenlaan 69, 5694 VD Breugel B. Timmers, Groenstraat 1 B, 4714 SK Sprundel S. de Berg, Rijnstraat 465, 5215 EH ‘s Hertogenbosch C.H.M. O’Prinsen, Lovense Kanaaldijk 1 a, 5046 AV Tilburg W.H.M. Verouden, Dijksestraat 23 a, 5701 AJ Helmond C. van Es-Krab, Boerendijk 48, 4793 RW Fijnaart Overijssel C.V. Herlaar, G J van Heekstraat 44, 7521 EG Enschede J.M.H. Gijsen, Landsheerlaan 73, 8016 EV Zwolle Utrecht N. Post, Stoelenmakerslaan 34, 3454 DT De Meern E.M.J. Passchier, Pieter Aertsenhage 50, 3437 NV Nieuwegein M.W. Verleun, Honswijkpolder 37, 3453 NS De Meern M.A.E. Vulto, Nedereindseweg 545, 3546 PN Utrecht A.C. Flaman, Ph Willemplantsoen 18, 3401 BB IJsselstein Zeeland E. Goedhart, Keiweg 46, 4371 MX Koudekerke C.E. Goudswaard, Oude Vlissingseweg 15, 4336 AA Middelburg C.H. de Graaf, Plantagestraat 5, 4691 BS Tholen Zuid Holland R. Seelbach, W H Vliegenstraat 100, 3332 CW Zwijndrecht R. Buitelaar, Mathenesserweg 177, 3027 HS Rotterdam D. Koole, Julianastraat 48, 2751 GE Moerkapelle J.J. Ravestijn, Watering 29, 3171 BE Poortugaal Y. Smits-Hoekstra, Buidelnet 4, 3192 NH Hoogvliet D. Vermaesen, Croesinckplein 162, 2722 EH Zoetermeer G. Roijen, Geerkensstraat 8 a, 3043 RC Rotterdam E.D. Verduin, Ridder Van Dorplaan 6, 3284 AT Zuid-Beijerland C. Ouwehand, Goudplevierlaan 31, 2261 DD Leidschendam L.A.G. Commissaris, Noldijk 109, 2991 VJ Barendrecht M.S. Prins, Bovenstraat 121, 3077 BD Rotterdam N.H.J. van Namen, Voorweg 91, 2715 NE Zoetermeer VDH kenneladressen 23 Kenneladressen VAN HET GROOT WEZENLAND OET DE POETERIË H. L. Boontjes, Gaspeldoorn 19, 3068 MJ Rotterdam Tel. (010) 4557137 - Fax (010) 4569856 GSM (06) 53981368 E-mail: [email protected] - www.adelplatz.nl Willem en Larisa Dusseljee, Kruisstraat 2, 3940 Hechtel-Eksel (België) Tel.: (0032) 11748361 - GSM: (0032) 498574286 E-mail: [email protected] www.grootwezenland.com Bartho Leferink Bosweg 2, 7481 RJ Haaksbergen GSM: (06) 23204748 E-mail: [email protected] www.oetdepoeterie.nl VAN ADELRIK VOM HAUS HAZELDA VAN DE OSSENSTAL Wout en Marjolein Haan, Garreweersterweg 8, - 9903 TD Appingedam Tel/fax: (0596) 628287 - GSM: (06) 55793140 E-mail: [email protected] http://home.wanadoo.nl/whaan J. v. Wolferen van Os, Kolkstraat 15, - 4714 RT Sprundel Tel.: (0165) 389048 - GSM: (06) 29501608 E-mail: [email protected] - www.hozwal.com VOM ADELPLATZ Lucie Vos en Greg Sipsma, Hoogveldlaan 31-7, 6135 JD Sittard Tel/fax (046) 4743829 - GSM (06) 42122680 E-mail: [email protected] - www.adelrik.com VON SPITZBUBEZWINGER VAN BARENDIKA Coby en Ted Barendrecht, Laan v. Scheltema 25, 2548 AW Wateringen (gem. Den Haag) Tel.: (0174) 294229 - GSM: (06) 15506782 E-mail: [email protected] www.barendika.nl VON HAUS LACHEROM Anja Boonemmer en Gerard Bakker, Oostereind 31, 7843 PC Erm Tel/fax: (0591) 362396 - GSM: (06) 53579926 E-mail: [email protected] - www.hauslacherom.nl VAN HET BOOMBOS S. J. M. Tak, Julianastr. 12, 4725 SJ Wouwse Plantage Tel.: (0165) 379304 V.d. BROEKSE HOEVE Herman Eskes, Voortseweg 3, - 7227 NH Toldijk (gem. Steenderen) Tel.: (0575) 461589 VOM CHICKHOFF Karen Noorlander en Pauline Buwalda Scheiding 47, 9865 VB, Opende Tel: (0512) 340467 of (06) 50542521 E mail: [email protected] VAN HET CHAINPARK Yvon Schultz Kraaienstraat 16, 2623 HS Delft Tel: (015) 2616699 GSM: (06) 28235087 E-mail: [email protected] www.gsdchain.nl VOM ELSTER SCHLOSS M. H. den Exter, Mr Beerninkplantsoen 104, 2286 MN Rijswijk (ZH) Tel.: (070) 3937018 - GSM: (06) 51325516 Fax: (070) 3962459 VON JABORA Jouke Faber en Alida Boonstra, Zuiderdiep 293, 9521 AH, Nieuw-Buinen GSM: (06) 30080122 E mail: [email protected] - www.jabora.nl VON JUVENISTY Dennie en Debby Timman Koraalstraat 17, 8255 AK Swifterbant GSM: (06) 53438005 E-mail: [email protected] www.vonjuvenisty.com VON LOOSBROEKERHAUS Peter Snijders, van Alphenstraat 2, 6416 ED Heerlen Tel/fax: (045) 5410331 - GSM: (06) 22453910 E-mail: [email protected] www.loosbroekerhaus.nl Gebruikshondenkennel “von Spitzbubezwinger” Fokker van Duitse herdershonden over africhtingslijnen. Maria Bruynseels. Beheerder: Bavo Piron, Bevelsesteenweg 53, B-2270 Herenthout (België) Tel.: (014) 513894 - Fax: (014) 700351 E-mail: [email protected] www.spitzbubezwinger.be VAN DE TEMPELHOEVE A. Phoelich, Reekstraat 16, 6641 KK Beuningen Tel.: (024) 6773284 - GSM: (06) 49925687 E-mail: [email protected] www.tempelhoeve.nl VAN HET ZUIDPARK Mar v.d. Heuvel, Druivenstraat 59, 2671 SE Naaldwijk Tel.: (0174) 622831 - GSM: (06) 22311427 E-mail: [email protected] www.vanhetzuidpark.nl VAN ZUNDERLAND I. H. v. Welie, Broekergouw 6A, 1027 AH Zunderdorp Tel.: (020) 6321926 - GSM: (06) 22154350 Van de Mauritshoek A.F. Koers, Jokweg 60, 8394 VN De Hoeve Tel: (0031)(0)561-433057 Fax: (0031)(0)561-433498 GSM: (0031)(0)6-45077018 Email:[email protected] www.mauritshoek.nl (advertenties worden geplaatst tot wederopzegging vóór 1 december) Colofon HOOFDBESTUUR V.D.H. Voorzitter: Marc Dhooge, (0115) 608688 Secretaris: Jos de Gouw, (06) 29036902 Penningmeester: Hans van Erven, (06) 53396204 Commissaris africhting: Toine Jonkers, (06) 21811531 Commissaris Kynologie: Peter Nefs, (076) 5011033 COMMISSIES CBK (kynologie) nog niet bekend, [email protected] CBA (africhting), secr. nog niet bekend Behendigheid, secr. Ada Middelkoop, (0182) 393500, [email protected] Jeugdcommissie, secr. Ingrid Sanders, (06) 15001305, [email protected] Sponsorcommissie, secr. Wim van Dijk (0187) 643647 en (06) 20522351, [email protected] SECRETARIAAT Jos de Gouw, St. Jorisstraat 23, 4761 BK Zevenbergen, (06) 29036902, [email protected] VERTROUWENSARTS Aanvraag verwijskaart vertrouwensarts: Mark Scheffer, (06) 55107645, email [email protected] LEDENADMINISTRATIE Hans van Erven, Sibeliusstraat 49, 5011 JG Tilburg, (06) 53396204, [email protected] (Beëindiging lidmaatschap uitsluitend schriftelijk) REDACTIECOMMISSIE Marian Servaas, Marloes v.d. Weide Freelance medewerkers: Marieke Lemmen, Andy van Dijk, Annette Vahlé, Redactieadres: Zuiderdiep 190, 7876 AK Valthermond Maandblad:[email protected] Uitslagen:[email protected] ERELEDEN A. Meulenbeld, G. in ’t Veen, Mevr. T. Spaas-Ramaekers, B. Miggelbrink, C. van der Weide, R. van Eck Bijzonder lid van verdienste: Marc Dhooge, Ben van Swaaij ADVERTENTIES Inzenden aan: Marian Servaas, Zuiderdiep 190, 7876 AK Valthermond, Tel. (0599) 638845, e-mail [email protected] Info advertentietarieven: Hans van Erven, [email protected] BESTELLINGEN Mevr. R. v. Eck-Plooster, e-mail: [email protected] - www.vdh.nl PUPINFO Mevr. T. Spaas-Ramaekers, Kasteelsingel 57, 6001 JC Weert, (0495) 451409, [email protected] Pupinfo, Certificaten van fokniveau, koopcontract, dek-en geboortemelding FGK/CLUBMATCH Deelnemerslijsten sturen aan [email protected] AFRICHTINGSEVENEMENTEN Alle correspondentie sturen naar [email protected] FOTO VAN DE MAAND Iedere maand plaatsen we hier een foto die door één van de leden is ingezonden. Tessa Schults VDH-SV CONTRACT DIERENARTSEN Diergeneeskundig Centrum Nunspeet, Zwolsewegje 16, 8071 RX Nunspeet, (0341) 252353 D.A.P Bodegraven, Zuidzijde 63, 2411 RT Bodegraven, (0172) 613798 Kliniek voor gezelschapsdieren de Rashof, Bosscheweg 110, 5056 KD Berkel-Enschot, (013) 5400215 VDH/INTERNET www.duitseherder.nl / / www.vdh.nl SERVICE DESK t.a.v. Ben van Swaaij, antwoordnummer 60679, 5000 WB Tilburg, e-mail: [email protected] RAAD VAN BEHEER (020) 664 44 71, www.raadvanbeheer.nl CONTACTPERSONEN Indien u meer wilt weten over uw hond of over het werken met uw hond, kunt u zich wenden tot onderstaande adressen: • Afd. Groningen: B. van der Veen, (06) 25009583, [email protected] • Afd. Friesland: Ton van der Heide, (0516) 491664 of (06) 54351239, [email protected] • Afd. Drenthe: A. Leusink-Houwing, (0599) 212798, [email protected] • Afd. Overijssel: J. Brinks, (0548) 615228, [email protected] • Afd. Gelderland: E. Stap, (0313) 652664, [email protected] • Afd. Utrecht: zie Zuid-Holland, [email protected] • Afd. Noord-Holland: J. Schol, (06) 20019486, [email protected] • Afd. Zuid-Holland: Y. Verschoor, (06) 18871329, [email protected] • Afd. Zeeland: J.C. Haak, (0115) 563907, [email protected] • Afd. Noord-Brabant: J. van Steenis, (0497) 385083 (na 18:00 uur) of (06) 12635459, [email protected] • Afd. Limburg: Romy Snijders, (06) 23693343, [email protected] VDH BANKREKENINGEN Rabobank t.n.v. V.D.H. Tilburg, nr. 36.81.18.800 IBAN nummer RABO: NL56 RABO 0368 11 88 00, BIC Code: RABONL2U Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de redactie en zonder bronvermelding. Advertenties bestuursmededelingen en artikelen onder het hoofd ’ingezonden’, worden geplaatst buiten verantwoordelijkheid van de redactie. Ingezonden stukken zullen, indien daartoe aanleiding bestaat, zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. Kopij (niet aangetekend) en advertentieopgaven moeten uiterlijk de 23e van de maand voorafgaande aan de maand van plaatsing op het betreffende adres aanwezig zijn. Aangeleverde CD’s, diskettes en foto`s worden door de redactie niet geretourneerd. VDH - algemeen - 27 Cavom is de volledige en hoogwaardige maaltijd voor uw hond. Cavom bevat alle essentiële voedingsstoffen in de juiste verhouding. de natuurlijke voeding Cavom is voordelig in gebruik, door de hoge energiewaarde en de lichte verteerbaarheid. Voor specifieke vragen over Cavom kunt u altijd contact met ons opnemen. Netto ter beschikking (M.E.) ± 4200 Kcal/kg Cavom daar draait een gezond hondenleven om Diervoederfabriek B.V., Tussendiepen 9 -13, 9206 AA Drachten, Tel: +31(0) 512 51 59 55, Fax: +31 (0) 512 51 60 50, E-mail: [email protected]
© Copyright 2024 ExpyDoc