Jaarplan 2014 - Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Jaarplan 2014
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Inhoudsopgave
Inleiding ........................................................................................ 3
Algemeen ....................................................................................... 3
Huidige situatie NOG Veiligerhuis ....................................................... 4
Stand van zaken intern ............................................................... 4
Stand van zaken extern .............................................................. 4
Jaarplan 2014 ................................................................................. 6
Kerntaak 1 ................................................................................ 6
Kerntaak 2 ................................................................................ 6
Uit te werken optie 3 .................................................................. 6
Uitwerking ...................................................................................... 7
Kerntaak 1 ................................................................................ 7
Kerntaak 2 ................................................................................ 8
Uit te werken optie 3 .................................................................. 8
Begroting.................................................................................. 9
Conclusie ................................................................................. 10
Concrete acties voor 2014 .......................................................... 10
Afkortingenlijst .............................................................................. 11
Overlegmomenten .......................................................................... 12
Begroting 2014 .............................................................................. 13
- Pagina 2 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Inleiding
In het afgelopen jaar is er rond het NOG Veiligerhuis veel in beweging en er staat nog
veel te gebeuren. Daarom in dit concept naast de algemene introductie een korte schets
van de stand van zaken en de ontwikkelingen waar we in de komende jaren verder vorm
aan willen geven. Hierbij zijn we geholpen door Pieter Jan van Delden (AEF), veel van de
tekst is dan ook afkomstig uit zijn omgevingsscan.
Deze tekst is inmiddels besproken in de lokale driehoeken, de regiekamer en het
beleidsoverleg van de secretarissen van de driehoeken en hun partners.
Algemeen
Het Veiligheidshuis is een netwerksamenwerking tussen straf-, zorg-, en gemeentelijke
ketens en partners, waarin zij onder eenduidige leiding komen tot een ketenoverstijgende aanpak van complexe persoons-, systeem- en gebiedsgerichte
problematiek om ernstige overlast en criminaliteit te bestrijden, door recidive of
maatschappelijke uitval te voorkomen.
Hierbij ligt de focus niet alleen op bestaande overtreders van de wet, maar ook op
individuen of groepen met groot risico op afglijden richting crimineel en ernstig overlastgevend gedrag.
Veiligheidshuizen vormen als netwerk een belangrijke schakel, niet alleen in de
verbinding tussen straf en zorg, maar ook met de bestuurlijke component door de
regierol en participatie van gemeenten. De meerwaarde van de samenwerking zit in de
keten overstijgende aanpak, die de afzonderlijke aanpakken versterkt. Daarbij behouden
alle partners hun eigen (wettelijke) verantwoordelijkheden.
- Pagina 3 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Huidige situatie NOG Veiligerhuis
Stand van zaken intern
Het NOG Veiligerhuis kent een virtuele wijze van werken. De uitvoering vindt plaats in de
Veiligheidskamers op vier locaties en er is een regiekamer waarnaar geëscaleerd kan
worden. De virtuele werkwijze wordt door de partners gewaardeerd, er is geen behoefte
aan een meer institutionele of fysieke inrichting van het NOG Veiligerhuis. De
casusoverleggen draaien goed, zijn stevig lokaal verbonden en, als de bemensing vanuit
de partners van goede kwaliteit is, hoeft er weinig geëscaleerd te worden.
De Regiekamer is een effectief platform gebleken om procesverbeteringen en nieuwe
ideeën tussen de partners te bespreken. De vergadering werkt echter (te) weinig als een
escalatieniveau voor de Veiligheidskamers. Complexe casuïstiek wordt niet op tafel
gelegd en geanalyseerd, met als gevolg dat beschouwingen en conclusies hierover niet
worden gegeneraliseerd naar de methodiek en verbeterpunten in de samenwerking
tussen de partners.
De Stuurgroep functioneert als een nuttige bestuurlijke ontmoetingsplek voor de aldaar
aanwezige kernpartners. Het is in de huidige fase eerder een klankbordfunctie voor de
manager dan een sturend orgaan dat bestuurlijk reflecteert, een koers bepaalt en
prioriteiten stelt.
(bron: situatieschets AEF)
Stand van zaken extern
In 2013 is het Landelijke Kader Veiligheidshuizen verschenen als een leidraad voor de
veiligheidshuizen. Het kader beschrijft het gewenste perspectief voor de veiligheidshuizen
en wil een aantal gezamenlijke kaders aanbieden. Dit laat onverlet dat het NOG
Veiligerhuis zelf ruimte kan nemen voor de eigen regionale invulling.
De ZSM-aanpak van het OM is snel gestart en op gang gekomen in de vorm van een
centrale verwerking in Deventer. Door afstemmingsproblemen vindt te weinig toetsing
plaats of bij ZSM binnenkomende cases al in behandeling zijn bij het NOG Veiligerhuis.
De meest complexe cases zijn vaak wel bekend en bij delicten wordt de casus veelal
getoetst of doorgegeven. Toch vallen sommige cases tussen wal en schip. Dit is riskant
wanneer het gaat om een type gevallen (b.v. huiselijk geweld) waarbij verwacht kan
worden dat er méér aan de hand is dan het betreffende incident. De indruk is dat er geen
routine bestaat om bij deze gevallen te checken bij het NOG Veiligerhuis.
Bovenstaande constatering wijst op het bestaan van een systeemscheiding tussen ZSM
en het NOG Veiligerhuis. Doordat ZSM sterk is gefocust op een snelle justitiële afdoening
en het NOG Veiligerhuis zich in beginsel richt op integraliteit en een verdiepte analyse
- Pagina 4 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
van de casuïstiek, is er sprake van een structureel verschil in werkwijze en een
communicatiekloof.
Het beter afstemmen van ZSM en NOG Veiligerhuis is niet alleen een inregelprobleem of
een kwestie van een betere aansluiting van informatiesystemen. De werkwijzen zouden
qua doelen, methodiek, personele bezetting en aansturing nauwer op elkaar moeten
worden afgestemd om de nadelen van de systeemscheiding te kunnen beperken. In
diverse werkgroepen wordt inmiddels aan een afsprakenset over de samenwerking ZSM
en Veiligheidshuis gewerkt. Op verschillende niveau’s en bij verschillende partners
worden allerlei oplossingen voor informatiestromen bedacht en uitgeprobeerd.
Van belang is dat het NOG Veiligerhuis in de informatiestroom van aanhouding naar
afdoening op de juiste momenten hun eigen informatie op persoonsnivo kunnen
inbrengen en dat de afdoeningsketen ook schakelt met de Veiligheidshuizen om meer
informatie te krijgen.
De politie zit in een reorganisatieproces dat er niet om liegt, de zorg die de
Veiligheidshuizen in dit verband hebben is dat belangrijke schakelfunctionarissen binnen
de politie voor ons in beeld blijven. Het werken in netwerken is kwetsbaar en vaak van
personen afhankelijk, dus al te veel wijzigingen in het netwerk zijn storend op het
proces.
Door de drie decentralisaties komen de gemeenten meer in de rol van regisseur van
zorg, welzijn en lokale sociale veiligheid. Dat zou vereisen dat zij meer anticiperend
gebruik maken van de mogelijkheden tot drang en dwang die het justitiële
instrumentarium biedt. Gemeenten beschouwen echter op dit moment het strafrecht nog
teveel als een ultimum remedium dat pas wordt ingezet als de andere (eigen) middelen
hebben gefaald. Hierdoor wordt te weinig anticiperend gebruik gemaakt van
mogelijkheden om eerder een mix van straf en zorg in te zetten, die juist in complexe
casuïstiek vaak gewenst is. Justitiële sancties hebben immers vaak als ‘stand alone’
benadering minder effect dan wanneer ze als dreiging worden gehanteerd of als ze
worden gekoppeld aan andere acties.
Het omgekeerde is natuurlijk ook het geval. In veel casuïstiek is het strafrecht een te
zwaar middel en wordt er juist gekeken of een zorgaanpak, scholing of behandeling niet
meer soelaas kan bieden.
Enkele (vaak stedelijke) gemeenten nemen echter wel de regierol op zich bij het breed
aanpakken van veiligheidsproblematiek. Hier kan het NOG Veiligerhuis een
ondersteunende en aanvullende rol op zich nemen. Veel kleinere (vaak plattelands)
gemeenten zijn echter vaak minder betrokken, hebben minder casuïstiek en treden zo
niet vaak op als opdrachtgever voor het NOG Veiligerhuis, zodat deze ook minder
ondersteuning biedt. Hier is sprake van onderbenutting.
- Pagina 5 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Jaarplan 2014
AEF heeft een viertal opties geformuleerd die in de verdere uitwerking leidend zijn. De
stuurgroep heeft aangegeven de opties 1 en 2 te zien als kerntaak en optie 3 mag het
NOG Veiligerhuis verder verkennen en uitwerken.
De opties zijn:
Kerntaak 1
Het NOG Veiligerhuis is primair behandelaar van complexe veiligheidsproblematiek, door
het laten aansluiten van de justitieketen op de lokale zorg/welzijnsnetwerken en de
(boven)regionale zorgaanbieders. De kerntaak is de verwerking van complexe individuele
casuïstiek via de persoonsgerichte aanpak, in de context van gezin, groep of buurt.
Kerntaak 2
Het NOG Veiligerhuis is organisator van brede drang- en dwangtrajecten door het creëren
van een gedwongen kader voor diverse complexe problematiek. Hierbij wordt actief
ingesprongen op nieuwe ontwikkelingen en overlastgevende groepen en wordt proactief
en anticiperend gebruik gemaakt van het voorveld, b.v. van leerplicht en sociale
wijkteams.
Uit te werken optie 3
Het NOG Veiligerhuis functioneert als procesmanager van lokale veiligheidsvraagstukken
door het uitoefenen van een expertiserol voor de lokale aanpak van gemeenten, door het
creëren van (tijdelijke) veldtafels en door het ondersteunen van lokale zorgnetwerken.
Hierbij neemt het Veiligheidshuis in opdracht van de gemeente een
resultaatsverantwoordelijkheid om het door de gemeente geagendeerde
veiligheidsvraagstuk zoveel mogelijk op te lossen.
- Pagina 6 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Uitwerking
Kerntaak 1
In Optie 1 komt het huidige werk van het Veiligheidshuis het meest samen. In het
netwerk is veel in beweging, zoals de inzet op ZSM, Top aanpak en High Impact Crime
(HIC). In al onze kamers is het netwerk dusdanig strak georganiseerd dat we in principe
voor alle gemeenten op basis van onze gegevens een TOP X1 kunnen samenstellen.
Vooral de relatie met de lokale zorgnetwerken maakt het mogelijk om de complexe
casuïstiek goed in beeld te hebben. Daar waar de lokale zorg structuur nog niet stevig
staat zorgen we voor een dusdanig netwerk van functionarissen van onze partners dat
we feitelijk hetzelfde bereiken.
Door de uitrol van de TOP X en de HIC aanpak kan er ook nieuwe casuïstiek in beeld
komen zoals bijvoorbeeld overlast en geweldplegers of personen of families waar
gemeenten zorgen over of last van hebben. In de Achterhoek hebben we het werken met
overlast en geweldplegers al verkend. Ook deze doelgroepen kunnen naadloos in ons
systeem worden opgenomen.
De structuur van veiligheidskamers en casusoverleggen lijkt ons ook passend voor de
eventuele nieuwe casuïstiek die overleg met gemeenten (TOP X) en de HIC aanpak kan
genereren. De kamers zijn dermate flexibel georganiseerd dat er snel geanticipeerd kan
worden op ontwikkelingen en eventuele wensen van gemeenten. Wij hebben in
tegenstelling tot andere huizen om ons heen (vooralsnog) geen capaciteitsprobleem!
Op meer praktisch niveau moet we zorgen dat casuïstiek uitgewisseld kan (blijven)
worden tussen gemeenten, OM (ZSM) partners en het NOG Veiligerhuis. En we zullen als
Veiligheidshuis de gemeenten ook meer gaan informeren over de caseload en in
driehoeken ook daadwerkelijk onze rapportages gaan toelichten.
Binnen optie 1 vallen ook de ad hoc casussen die zich geregeld aandienen en waarvoor
een directe actie gewenst is, ook dit blijven we doen. Hier blijkt altijd de kracht van het
netwerk omdat de partners zich voor deze cases altijd extra willen inzetten. In
voorkomende gevallen zullen we de burgemeester ook vragen om voor een zeer
ingewikkelde of escalerende casus een aparte driehoek bij elkaar te roepen.
1
In veel veiligheidshuizen wordt de top x aanpak ook gebruikt om capaciteit te managen, dit speelt bij ons niet.
- Pagina 7 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Kerntaak 2
Er is grote overlap tussen optie 1 en optie 2 als je kijkt naar wat het NOG Veiligerhuis op
dit moment al doet. Natuurlijk werken we aan brede drang- en dwangtrajecten en
creëren we in de plannen van aanpak gedwongen kaders voor diverse complexe
problematiek. Hierbij wordt eveneens proactief en anticiperend gebruik gemaakt van het
voorveld, b.v. van leerplicht en sociale wijkteams.
Echter wat voor ons nieuw kan zijn is het actief inspringen op nieuwe ontwikkelingen en
groepen, voor zover dit de individuele casuïstiek overstijgt. Bijvoorbeeld een integrale
aanpak van overvallers of de aanpak van jeugdgroepen. Waarbij overlastgevende
groepen onder de regie van de gemeente kunnen worden opgepakt en criminelen onder
de regie van het OM. Hierbij is het van belang dat gemeenten\OM zelf regie voeren en
opdrachtgever zijn van het NOG Veiligerhuis. Als de aanpak past binnen de kaders van
de casus overleggen in de kamers levert dit in de uitwerking geen problemen op. Als er
echter sprake is van een integrale projectmatige aanpak met een coördinerende functie
voor het Veiligheidshuis, zullen we daarvoor extra expertise moeten invliegen of
bijvoorbeeld samenwerking moeten zoeken met het RIEC of het CCV.
We zullen in de verdere uitwerking binnen onze regio ook oog moeten hebben voor de
sub-regionale verschillen. Iedere kamer van het Veiligheidshuis heeft te maken met een
eigen omgeving, context en netwerk, waardoor steeds gekeken moet worden naar elkaar
en voorkomen moet worden dat dingen dubbel gedaan worden. Goede informatie
uitwisseling en duidelijk eigenaarschap helpt hierbij.
Uit te werken optie 3
De derde optie (procesmanager van lokale veiligheidsvraagstukken) is een gewenste
keuze voor het NOG Veiligerhuis, onder voorwaarden. De vervulling van deze rol is
direct afhankelijk van de behoefte van gemeenten om deze rol door het NOG Veiligerhuis
te laten vervullen. Sommige (grotere) gemeenten zullen deze regierol zelf willen doen.
Maar veel kleine en/of landelijke gemeenten missen hiervoor de capaciteit. Ook als het
gaat om bovenlokale veiligheidsvraagstukken, waar ook grotere gemeenten moeilijk
greep op krijgen, kan het NOG Veiligerhuis als procesmanager optreden.
Voor deze veiligheidsvraagstukken is het gewenst dat er een meer betrokken en directe
opdrachtgever-opdrachtnemer relatie ontstaat tussen de individuele gemeenten en het
NOG Veiligerhuis. De gemeenten kunnen het NOG Veiligerhuis meer dan nu inschakelen
voor hun veiligheidsagenda. Anderzijds moet het NOG Veiligerhuis ook
veiligheidsvraagstukken kunnen agenderen bij gemeenten wanneer daar aanleiding toe is
vanuit signalen bij partners of van burgers. De lokale veiligheidsagenda moet dus meer
worden gedeeld en daarmee beter gevuld. Bij optie 3 geldt nog sterker dat een
projectmatige aanpak gewenst is en het de huidige capaciteit van de kamers overstijgt.
Er zal dus een maatwerk aanpak nodig zijn.
- Pagina 8 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Meerjarenperspectief begroting
In de bijlage is de begroting voor 2014 opgenomen zoals die is vastgesteld in het DVO
van juni. Er is geen meerjarenbegroting gemaakt omdat dat toch erg weinig inzicht biedt.
Vandaar een schets van een aantal ontwikkelingen die denkbaar zijn.
Door onze zeer slanke administratieve organisatie en de sterke verbindingen met de vier
gemeenten waar de kamers gevestigd zijn hebben wij als NOGVeiligerhuis een van de
goedkoopste huizen in Nederland.
Sterker nog, door de herverdeling van de rijksbijdrage, hebben we zelfs ruimte voor
nieuwe ontwikkelingen.
In het afgelopen jaar zijn er investeringen gedaan in het werk van jeugdregisseurs in de
Achterhoek en in de Noord en West Veluwse regio. Tevens hebben we administratieve
ondersteuning ingehuurd bij het OM. Deze functionaris helpt aan OM zijde mee met het
voorbereiden van de casusoverleggen. Daarnaast is specifieke expertise ingehuurd voor
de omgevingsscan, het privacyconvenant en diverse vraagstukken.
Deze kosten zullen de komende jaren ook doorlopen en als zodanig een plekje in de
begroting vinden.
Daarnaast is het de verwachting dat we op enige termijn de coördinator van Apeldoorn
voor eigen rekening krijgen, omdat de signalen vanuit de politie over de bijdrage aan de
veiligheidshuizen niet voorzien in capaciteit voor coördinatie.
Op termijn (2016) zal in de gemeenten Zutphen, Lochem en Brummen de functie van
jeugdregisseur ter discussie komen omdat dan de subsidiering vanuit de provincie stopt.
Hoe deze discussie precies financieel zal uitpakken is niet duidelijk. De stuurgroep zal
daar t.z.t. ook een standpunt over moeten bepalen.
In de administratieve organisatie verwachten we weinig wijzigingen, alleen de migratie
van het clientvolgsysteem Conclusion naar GCOS kan kosten met zich meebrengen. We
zullen echter deze migratie alleen doen als het nuttig is in de samenwerking met
juridische partners. Conclusion voorziet in een uitstekend clientvolgsysteem dat we delen
met onze zorgpartners.
- Pagina 9 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Conclusie
In 2014 zullen de meeste externe ontwikkelingen hun beslag hebben gekregen. Het NOG
Veiligerhuis is goed georganiseerd en kan de nieuwe ontwikkelingen aan. We hebben een
robuust team van coördinatoren en ondersteuning en voldoende middelen om onze
processen te faciliteren. We gaan in gesprek met gemeenten over de drie opties en de
gemeenten kunnen op ons rekenen als er zich een veiligheidsvraagstuk aandient dat
opgelost moet worden. We zijn benieuwd of gemeenten hiervan gebruik willen maken.
We zullen de escalatie mogelijkheden van de regiekamer meer gaan benutten wat in feite
ons eigen doorbraakteam is in ingewikkelde casuïstiek. We zullen zelf de boer op moeten
met onze resultaten en die toelichten in de lokale driehoeken. Communicatie zal een
belangrijk aandachtspunt zijn.
Communicatie Het plan zal geagendeerd/gepresenteerd gaan worden in het DVO, het portefeuillehouders overleg volksgezondheid van de GGD en het overleg van ambtenaren openbare orde en veiligheid. Tevens zullen we voor de verkiezingen een fact sheet verspreiden en na de verkiezingen voor nieuwe wethouders voorlichtingsbijeenkomsten (met de nodige casuïstiek) organiseren. Concrete acties voor 2014
Er zal separaat een werkplan uitgewerkt worden, deels regionaal en deels per kamer.
- Pagina 10 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Afkortingenlijst
AEF
CCV
HG
HIC
NOG
OM
RIEC
VK
ZSM-aanpak
Andersson Elffers Felix
Centrum voor Criminaliteitspreventie en
Veiligheid
Huiselijk Geweld
High Impact Crime
Noord- en Oost-Gelderland
Openbaar Ministerie
Regionaal Informatie- en Expertise Centrum
Veiligheidskamer
In deze aanpak werken Openbaar Ministerie
(OM), Politie, Reclassering Nederland,
Verslavingszorg Noord-Nederland, het Leger
des Heils en Slachtofferhulp Nederland samen
aan de versnelde afdoening van strafzaken. Bij
jeugdige verdachten zal de Raad voor de
Kinderbescherming aansluiten. De werkwijze
heeft tot doel om eenvoudige strafzaken zoals
vernieling en winkeldiefstal 'sneller, simpeler
en slimmer af te doen
- Pagina 11 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Overlegmomenten
VK Achterhoek
Elke maandag tussen 12:30 uur – 14:00 uur. Screeningsoverleg HG.
1e maandag: Risicojongeren 18+ 10:00 uur. – 12:00 uur
1e maandag: Veelplegers 18 + / Overlast + Geweldplegers.
3e maandag: Risicojongeren 18- 10:00 uur – 12:00 uur.
VK Apeldoorn
Bij de Veiligheidskamer in Apeldoorn vinden de overleggen plaats op de dinsdag.
1e week: Huiselijk geweld van 10.00 uur tot 11.30 uur
2e week: Veelplegers van 11.00 tot 12.30 uur
4e week: JOR 18 t/m 24 jaar en JOR 18- jaar van 10.00 tot 11.30 uur
VK Noordwest Veluwe
1e woensdag van de maand om half twaalf casusoverleg nazorg.
2e woensdag van de maand om half tien casusoverleg jeugd (minderjarigen) en om half
twaalf casusoverleg huiselijk geweld.
4e woensdag van de maand om half tien casusoverleg jeugd (meerderjarigen en
leerplichtzaken).
4e woensdag van de maand in de oneven maanden om half twaalf casusoverleg
veelplegers.
VK IJsselstreek
Elke 1e donderdag van de maand de gehele dag. De volgende overleggen zijn dan
gepland: casusoverleg risicojeugd, casusoverleg veelplegers, casusoverleg huiselijk
geweld.
- Pagina 12 van 13 -
Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis
Begroting 2014
(is vastgesteld in het DVO van Juni 2013)
(ex BTW)
Lasten
Management
Manager NOG Veiligerhuis
€
50.000,00
Administratieve ondersteuning
€
20.000,00
Coördinatoren
€
200.000,00
Administratieve ondersteuning
€
50.000,00
Budget coördinatoren
€
15.000,00
Specifieke expertise en Jeugdregisseurs
€
140.000,00
Veiligheidskamers
Bedrijfsvoering
Werkplek en vergaderlocaties
om niet (centrumgemeenten)
Studie, opleiding en intervisie
€
5.000,00
Kosten automatisering
€
25.000,00
Kosten communicatie en website
€
10.000,00
Kosten control/accountant
€
10.000,00
Overige lasten
Bijeenkomst voor de medewerkers
€
5.000,00
Onvoorzien
€
10.000,00
Totale lasten
€
540.000,00
Baten
Bijdragen
Bijdrage G4
€
15.000,00
€
60.000,00
Bijdrage G18
€
9.000,00
€
162.000,00
Bijdrage V en J
€
318.000,00
Bijdrage Politie
Coördinatie 0,5 fte2
Totale baten
€
Saldo
€
2
540.000,00
0
Bijdrage politie NOG: ivm de reorganisatie van de Nationale Politie kunnen geen toezeggingen worden gedaan
over de bijdrage van politie NOG voor 2014, hier verwachten we in de loop van 2013 een uitspraak over.
- Pagina 13 van 13 -