En ze leefden nog lang en gelukkig….

En ze leefden nog lang en gelukkig….
Bijeenkomst: Ouder worden in Amsterdam
Donderdag 27 juni van 16.00 tot 20.00 uur
Kompaszaal, KNSM laan 311, Amsterdam
Adviesraad Diversiteit & Integratie
Adviesraad Diversiteit en Integratie
Meer weten over ADI en haar adviezen?
Alle adviezen van de ADI staan op de website.
U vindt daar ook informatie over de samenstelling en werkzaamheden van de Adviesraad.
www.amsterdam.nl/adviesraaddiversiteit
Email: [email protected]
Ouderen alleen een statistische groep
“Er gebeurde iets moois toen per tafel vier ouderen met elkaar over een thema gingen
praten en de professionals alleen mochten luisteren. Ik had de tafel over sociale contacten. Het ging over eenzaamheid, voorzieningen die dicht gaan, lesbische ouderen
die werden gepest door andere ouderen, de behoefte aan eigenaarschap, schaamte,
of juist niet. De enorme diversiteit aan ouderen waarvoor maar weinig diverse voorzieningen zijn. Maar ook ouderen die het heft in eigen hand nemen, bijvoorbeeld door
met gelijkgestemden zelf een woongroep te stichten.
De ouderen voelden zich gehoord. En niemand was aan het klagen, er werd ook veel
gelachen. Opvallend waren de openhartigheid, de idealen maar ook de nuchterheid
van onze Amsterdamse ouderen. En toen de professionals na de nasi eindelijk mee
mochten praten, waren het vooral vragen die aan de ouderen werden gesteld. Iedereen was op zoek naar eigen kracht, wat dat dan was, dat daar tal van verschillende
uitingen aan zaten. Die ouderen deden mij beseffen dat ‘ouderen’ slechts een statistische groep is van boven een bepaalde leeftijd. Ouderen zelf zijn helemaal geen groep.
Je hebt jong oud, oud oud, aanstaand oud, van alle nationaliteiten en geaardheden.
Ze zijn zo divers als de rest van de stad.“
Gespreksleider Ronald Wiggers
1
Opening door Paul Abell
Paul Abell, voorzitter van de
Amsterdamse Adviesraad Diversiteit en
Integratie (ADI) leidt de middag in. Oud
worden in Amsterdam. Is het een thema?
De vergrijzing is dat in ieder geval wel. In
1990 was 1 op de 12 Nederlanders ouder
dan 65 jaar. De voorspelling voor 2030 is,
dat dit 1 op de 4 Nederlanders zal zijn. In
Amsterdam is dat in 2030 naar schatting
1 op de 7 mensen ouder dan 65 jaar zal
zijn.
Amsterdam wil zich nu al
voorbereiden op die veranderende
bevolkingssamenstelling. En: De
ouderenpopulatie verandert. Die is
inmiddels al bijna net zo divers als de rest
van de Amsterdamse samenleving. Dat
stelt eisen aan voorzieningen in de stad.
Daar gaan we het vanmiddag met elkaar
over hebben. We gaan ideeën omzetten
in daden. Aan alle aanwezigen de vraag:
Wat kan uw bijdrage zijn aan een goede
toekomst voor de stad?
Adviesraad Diversiteit & Integratie
2
“Beelden bij mijn oude dag”
door Andrée van Es
Wethouder Andrée van Es heet
vervolgens alle aanwezigen van harte
welkom. We gaan het vanmiddag hebben
over een waardevol onderwerp. Ook
Amsterdammers worden ouder. En ze
worden veeleisender. Ouderen van nu
hechten vooral aan veiligheid van het
bekende. Misschien is dat in de toekomst
minder het geval. Misschien ook niet.
“Mijn oude dag stel ik me alléén voor”,
vertelt de wethouder. “Dat is helemaal
niet erg. Je moet er wel over nadenken
hoe je dat in wilt gaan richten. Ik wil altijd
nieuwsgierig blijven. En het liefst tot op
hoge leeftijd mobiel. Misschien maak ik
na mijn 65e wel die wereldreis waar ik nu
geen tijd voor heb. Afhankelijk, nee, dat
wil niemand worden. Vooral ouderen van
nu vinden het erg moeilijk, om hulp te
vragen. Sommige ouderen trekken zich
daarom terug, uit schaamte voor verval.
Misschien dat ook ik daar niet helemaal
aan zal ontkomen”.
De wethouder vertelt aanwezigen dat zij
haar hele volwassen leven in Amsterdam
heeft gewoond. Dat zal zeker ook zo
blijven. Wat als ze hulp nodig heeft?
“Iets als het complex de Flesseman in
de Nieuwmarktbuurt, dat lijkt me dan
wel wat”. “Door de jaren heen is er veel
veranderd in de stad”, gaat Andrée van Es
verder.
“Ik kom hier altijd weer heel graag thuis.
Als ik ouder word, zal de balans van
leven in de stad heel anders zijn dan voor
voorgaande generaties. Dat geeft niet.
Wat ik wel hoop dan, is dat de diversiteit
in de stad zal blijven. Daarom houd ik van
deze stad.”
Adviesraad Diversiteit & Integratie
3
Voorstelronde onder aanwezigen de zorg of uit het ouderenwerk. De
De middag is zeer goed bezocht. Er
zijn ongeveer 20 mensen meer dan
zich hadden aangemeld, wat een mooi
resultaat is. Totaal 95 mensen. Toch
wordt er een voorstelronde gemaakt.
Om even van elkaar te horen met welke
achtergrond mensen hier vanmiddag
bijeen zijn. Mensen stellen zich voor en
geven daarna aan, wat zij zouden willen
meenemen naar de toekomst.
Veel aanwezigen zijn afkomstig uit
aanwezige ervaringsdeskundigen – de
ouderen zelf – zijn veelal aangesloten
bij ouderenverenigingen of ouderen
belangen groeperingen.
Ik neem mee naar de toekomst…..
Wat willen aanwezigen graag meenemen
naar de toekomst? De meest genoemde
antwoorden: goede zorg; gezondheid;
mezelf; mijn vrienden; inspiratie; mijn
onafhankelijkheid; gesubsidieerde
geraniums; redelijkheid; vriendschap;
mijn partner; een goede kwaliteit van
leven; solidariteit tussen generaties;
humor; hoop voor de toekomst; goede
sociale contacten; levenslust; goed
ouderenbeleid; gezond verstand; mijn
kinderen en kleinkinderen.
De gespreksronden
De organisatie die de middag leidt
[Icodrome] legt vervolgens uit hoe
de twee gespreksronden die gaan
plaatsvinden, in elkaar zitten en wat
precies het programma is van vandaag.
Iedereen gaat bij een gesprekstafel
zitten van een onderwerp dat hem/
haar aanspreekt. Die onderwerpen zijn
naar voren gekomen in een eerdere
bijeenkomst. In de eerste ronde staat de
mening van de ervaringsdeskundigen
centraal. Er zijn wel professionals bij
aanwezig, maar aan hen wordt slechts
zo nu en dan om reflectie gevraagd.
Tijdens de tweede gespreksronde is er
meer ruimte voor interactie en discussie
tussen de verschillende groepen. Per
gespreksgroep worden belangrijke
bevindingen op een ballon geschreven.
Adviesraad Diversiteit & Integratie
4
Gehoord in de zaal, per thema:
Thuisland. Heen en weer.
Mobiliteit.
vooruitgang. Zelfredzame ouderen
kunnen dan makkelijker van alles
ondernemen. ”
• Moderne technieken maken contact
met overal makkelijker. Denk aan
skype. Je mist wel de geur maar verder
gaat het goed.
“Pendelen zou ideaal zijn maar dat is niet
te betalen!”
• Hier: Belangrijk om met elkaar te
wonen. Surinaams eten, huis à la
Hudson Hof.
“In Suriname gaan wonen is ook geen
optie. Het is niet zo geregeld als hier. Je
kunt wel veel voorzieningen krijgen daar,
maar dan moet je er voor betalen. Het is
er veel minder goed geregeld dan hier.”
Veiligheid.
“Ik woon in het centrum. Het is niet te
doen om een parkeervergunning te
krijgen. Ik vind dat de gemeente mij beter
tegemoet kan komen. Een parkeerkaart
krijg je alleen als je zwaar invalide bent.”
“We krijgen als ouderen minder bezoek
omdat het parkeren te duur wordt
voor onze gasten. Wachttijden voor
gastparkeerkaarten zijn veel te lang. En
de procedures zijn te ingewikkeld voor
oudere mensen.”
“In West zijn de kraskaarten (halfgeld)
voor parkeren al afgeschaft.”
“Vanaf september mogen 65 plussers
wel gratis met het GVB. Dat is wel een
• Zorg dat je het hier fijn hebt. Dat is wat
gemakkelijker als je kinderen ook hier
wonen.
“Ja, dat is wel anders dan toen ik jong
was. Toen stond ook in Amsterdam bij
iedereen de achterdeur gewoon open.”
Genoteerde bevindingen:
• Het gemis blijft. Je leeft in een
spagaat, waar je ook bent.
“Overdag voel ik me overal veilig en
prettig. Dat is ’s avonds niet altijd het
geval.”
• Kunnen pendelen is belangrijk maar
duur. Je combineert de beste dingen
van twee culturen.
“Misschien is alles wel minder onveilig
dan we denken. Er komt nu natuurlijk veel
meer narigheid in de media en in kranten
dan vroeger.”
• De gemeente moet faciliteren dat
ik heen en weer kan blijven reizen.
Parkeren in de stad is veel te duur.
“Blijf positief. Ik word nogsteeds met
grote regelmaat door mensen geholpen
op straat.”
Adviesraad Diversiteit & Integratie
5
Genoteerde bevindingen:
• Fysiek minder krachtig.
• Aandacht voor minder zelfredzamen is
de sleutel.
• Je moet je onveiligheid niet laten
aanpraten.
• Veiligheid zit tussen de oren. Het is
eigenlijk nog nooit zo veilig geweest.
• Zelfstandigheid. Woonvormen. Waar
wil ik oud worden?
wordt vanuit de gemeente niet goed op
ingespeeld met bijvoorbeeld een passend
woningaanbod. Ouderen worden niet
gefaciliteerd in hun wensen.“
“In mijn cultuur is zorg voor ouderen
heel normaal. Je schaamt je als je het
niet doet. Die normen en waarden zijn
overigens wel aan het veranderen. Dat
heeft ook met beschikbare ruimte te
maken. Woningen zijn veel kleiner dan
vroeger. Daarom wordt het lastiger om
een ouder in huis te nemen.“
“Ik moet er niet aan denken,
hulpbehoevend worden. En dan in zo’n
tehuis worden gestopt waar ik niemand
ken. Er is in dit land een godsvermogen
uitgegeven aan onzinnige dingen. De
redelijkheid moet weer terugkomen.”
Wat is ouder worden?
Genoteerde bevindingen:
“Je bent niet je leeftijd! Beeldvorming
rond ouder worden is cruciaal. Je bent
pas oud als je beperkingen hebt.”
• Roze ouderen, andere leefstijl.
• Vrijwilligersorganisaties moeten taal &
migrantenouderen steunen.
Diversiteit.
“Woonvormen en gebruiken zijn door
de jaren heen erg veranderd. Daar
• Woonvormen ontwikkelen door ons,
met ons en over ons.
• Andere woonvormen zijn nodig.
Financiële barrières hiervoor weghalen.
Weg met alle stomme regels!
“Ik word traag en vergeetachtig. Klussen
en handelingen kosten mij veel meer tijd
dan vroeger. Meer tijd dan vroeger heb
ik niet, want ik doe veel vrijwilligerswerk
en heb het net zo druk als toen ik nog
werkte.”
Adviesraad Diversiteit & Integratie
6
“Dingen hoeven op mijn leeftijd niet
meer zo perfect. Dat vraag ik niet meer
van mijzelf. Loslaten hoort daar ook
bij. Misschien zijn ouderen wel beter in
relativeren. Alle aanwezigen hier vandaag
zijn drukke oudere mensen. Ze doen echt
van alles. Ik wil graag een zinvol leven
hebben, onder de mensen zijn. Iedereen
die hier aanwezig is, wil nog graag iets
voor anderen betekenen.”
Genoteerde bevindingen:
• Nieuwsgierig blijven, blijven bewegen,
sociaal, psychisch en fysiek.
• Positieve levensinstelling en levenszin.
• Beeldvorming. Ieder is en blijft een
individu. Je bent niet je leeftijd.
Sociale contacten.
Zorg voor elkaar.
“Vroeger deden mensen alles samen. Dat
is niet meer. Alles is tegenwoordig één op
één. Goede contacten met buren zijn ook
niet zo vanzelfsprekend meer.”
“Ik ben nu sinds een jaar weer alleen.
De eenzaamheid vind ik het ergst. Mijn
• Buurtinitiatieven zijn belangrijk. Van
kinderen komen wel af en toe bij mij, maar
onderop. Leer je buren kennen.
dat is eenrichtingsverkeer. Andersom ben
ik bij hen lang niet altijd welkom, of het
schikt gewoonweg niet.”
“Ik ben zelf lesbisch. Ik ken veel
lesbische vrouwen die op oudere
leeftijd zeer eenzaam zijn. Daar zet ik
koffiebijeenkomsten voor op.”
Genoteerde bevindingen:
• Houd de regie op eigen leven. Durf
hulp te vragen.
• Zorgprofessionals.
• Wijkgerichte aanpak.
• Waarden en normen: Hoop, respect,
eigen kracht.
• Eenzaamheid.
• Er zijn minder voorzieningen als
ontmoetingsplek.
• Acceptatie van diversiteit – ook onder
ouderen.
• Eerste hulp netwerk kennissen,
familie. Daarna verwacht je hulp van de
overheid.
Adviesraad Diversiteit & Integratie
7
De afsluiting
Er werd vanavond door iedereen
zeer openhartig gesproken en
gediscussieerd. De gespreksleider
organisatie? dankt alle aanwezigen
voor hun bijzondere inzet. Aanwezige
ouderen vanavond geven aan echt
niet alles op een presenteerblaadje
te hoeven hebben van de gemeente
of van de overheid. Zij willen zelf
hun steentje bijdragen. Mensen
zijn voor een groot deel voor hun
eigen welzijn en welbevinden
verantwoordelijk. Maar wat zouden
zij de verantwoordelijk wethouder Erik
van den Burg wel mee willen geven? De
belangrijkste aanbevelingen:
Ik neem mee naar huis……
En tot slot een oproep aan ouderen
onder elkaar:
Ga uit van de kracht van ouderen
en zet dus vooral niet in op anti
eenzaamheidsprogramma’s. Zet in op
vitaliteit van de huidige en toekomstige
generatie ouderen.
Je bent zo oud als je je gedraagt en, met
nadruk: je bent pas oud als je ziek bent en
alleen thuis blijft zitten. Doen is belangrijk. Ontmoeting is voor
ouderen zeer belangrijk. Dat wordt
steeds moeilijker omdat buurthuizen
en aanverwant worden wegbezuinigd.
Ouderen hebben enorm veel behoeften
aan ontmoetingsruimten.
Trek ook zoveel mogelijk met jongeren
op, daar kun je van leren, ervaringen
delen en kennis overdragen.
Doe dingen met elkaar en doe wat je leuk
vindt. Vergeet niet: niets moet! Ouderen maken groepen op grond van
hun leeftijd maar eigenlijk steeds meer
opgrond van gezamenlijke interesses.
Ter afsluiting maakt de gespreksleider
een ronde door de zaal. Wat neemt
iedereen mee naar huis na deze
inspirerende bijeenkomst? Veel
van wat gezegd wordt, blijkt niet
noemenswaardig af te wijken van
wat aanwezigen aan het begin van
de bijeenkomst graag mee wilden
nemen voor de toekomst: contacten;
samenleven; begrip; eigen kracht;
respect; solidariteit; leuke ervaring;
strijdbaarheid; eigenwijs; keuzevrijheid;
nieuwsgierig; positief; liefde; slechte
toegankelijk van dit gebouw; ruimte;
blijf luisteren; verbinden; samenwerken;
zet je in; gewoon doen; laat je horen;
saamhorigheid; wat een opkomst; samen
strijden; realiteit; durf te vragen; vrijheid;
energie ouderdom accepteren; stop
bezuinigen op ouderen van onder op;
kritsich blijven; actief; elkaar helpen waar
nodig; dat onze wensen uitkomen; actief
blijven; contacten; behulpzaam; bruikbare
adviezen; welzijn; veerkracht.
Adviesraad Diversiteit & Integratie
8
Slotwoord Paul Abell, voorzitter
ADI
Paul Abell kijkt alles bij elkaar terug op
een zeer geslaagde bijeenkomst. “Wat
ik opvallend vond? Er kwamen meer
mensen dan we hadden uitgenodigd.
Dat is wel bijzonder.” Paul vertelt dat hij
van aanwezige ouderen aanvankelijk wel
meer klachten had verwacht. “Dat was
totaal niet het geval”, zegt hij daar na
afloop over. “De teneur was vooral heel
positief. De eigen kracht was voelbaar.
Ouderen van nu vinden blijkbaar niet
dat de overheid alles voor ze moet
regelen. Misschien klopten voorzichtige
vooronderstellingen van ons wel niet. En
zijn gewoon heel veel ouderen nog actief,
ook al zijn ze niet meer zo piep.”
subjectieve onveiligheid, en dat is nergens
voor nodig. Daar moet de gemeente in
haar communicatie naar de burgers voor
waken. ”
Hebben ouderen vandaag de dag dan
geen problemen? “Soms financiële
problemen”, zegt Paul. “Ouderen die
op latere leeftijd naar Nederland zijn
gekomen, hebben vaak een gigantisch
pensioengat. Ze hebben het echt
niet breed. Daar zou de overheid
wat aan kunnen doen. En verder? De
belangrijkste meerwaarde was misschien
dat ouderen zich gehoord voelden,
zich serieus genomen voelden, als
ervaringsdeskundigen werden gezien.
Alleen al daarom was het een bijzonder
geslaagde bijeenkomst.”
Naast de eigen kracht, die vooral naar
voren kwam tijdens deze bijeenkomst,
zijn er toch nog wel wat aandachtspunten
voor de wethouder. “Ik kan dan vooral
spreken vanuit het onderwerp veiligheid”,
zegt Paul. “Die praatgroep zat ik voor.
Het is eigenlijk heel veilig in de stad.
Ouderen geven aan dat ze onnodig bang
gemaakt worden. De media werken
daar volop aan mee. Zo ontstaat wellicht
Adviesraad Diversiteit & Integratie
9
Wat vooraf ging aan de
bijeenkomst ‘En ze leefden nog
lang en gelukkig’
“Ik wil een grote bijeenkomst”, zei
wethouder Andrée van Es, toen ze het
advies ‘Vergrijzing in Amsterdam’ van de
Adviesraad Diversiteit en Integratie had
gelezen.
De Adviesraad Diversiteit en Integratie,
kortweg ADI, heeft als taak om het
college van burgemeester en wethouders
en de gemeenteraad gevraagd en
ongevraagd van adviezen te voorzien.
Eind 2012 kreeg de ADI het verzoek van
het college onderzoek te doen naar de
gevolgen van vergrijzing in de stad omdat
de diversiteit onder ouderen toeneemt.
Voorbereiding voor de bijeenkomst
Om het programma zo goed mogelijk
vorm te geven, had de organisatie
voorafgaand aan de bijeenkomst
verschillende voorgesprekken met
mensen. Mensen vonden die gesprekken
best intensief. De organisatie vroeg ze
dan ook het hemd van het lijf over de
meest uiteenlopende onderwerpen. Het
leek wel een beetje op stalken. Paul
Abell vertelt hierover: “Met name de
gesprekken op de Hudsonhof zijn mij
bijgebleven. Wat een bijzonder leuke plek
is dat geworden. Tijdens die gesprekken
werd veel gepraat over pendelen tussen
het oorspronkelijke thuisland en tussen
Nederland. Voor veel ouderen financieel
nauwelijks haalbaar. Maar ook toen viel
me al op: mensen klagen weinig. Ook
tijdens de voorgesprekken was de eigen
kracht van de mensen voelbaar. En dat is
eigenlijk de hele bijeenkomst op 20 juni
zo gebleven.”
Adviesraad Diversiteit & Integratie
10
Advies: Vergrijzing in Amsterdam.
Divers ouder worden
De ADI heeft het begrip ‘diversiteit’
breed opgevat en heeft ouderen van
diverse afkomst, seksuele voorkeur en
levensfasen meegenomen in haar advies.
Ook het begrip ‘ouderen’ interpreteert
de ADI ruim. Er is voor het advies
gesproken met diverse professionals van
ouderenorganisaties, zelforganisaties en
instellingen die zich inzetten voor het
welzijn van ouderen.
Zelfredzaamheid
In het advies komen de volgende
onderwerpen aan bod: werk en inkomen,
wonen en zorg.
Het Amsterdamse beleid, zo stelt de ADI
vast, is erop gericht om ouderen zo lang
mogelijk zelfstandig en zelfredzaam te
laten zijn zodat zij volwaardig mee kunnen
doen in de samenleving.
Zo’n beleid valt of staat met de mate
waarin ouderen er in slagen om
zelfredzaam te zijn. De gemeente zal
er alert op moeten zijn dat sommige
groepen daartoe minder goed in staat
zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor ‘roze’
ouderen, waarvan een aanzienlijk deel
geen kinderen heeft waar een beroep
op kan worden gedaan, of geïsoleerde
groepen als de Chinese Amsterdamse
65-plussers, die geen Nederlands spreken
en voor ondersteuning aangewezen zijn
op Chinees sprekende vrijwilligers die
nauwelijks te vinden zijn.
Werk en inkomen
Waar het om werk en inkomen gaat,
concludeert de ADI dat oudere, nietwesterse Amsterdammers bij het zoeken
naar werk niet alleen op grond van
leeftijd, maar ook nog steeds op grond
van afkomst gediscrimineerd worden.
Ook recent onderzoek van het Sociaal
Cultureel Planbureau toont dit aan. De
ADI ziet een groeiende tweedeling tussen
65-plussers met een goed pensioen
enerzijds en 65-plussers met een minder
goed pensioen anderzijds. Tot de
laatste groep behoren onevenredig veel
migrantenouderen. Zij hebben vaak een
onvolledige AOW en een relatief lager
pensioen. Ze hebben ook geen financiële
ruimte gehad om te sparen voor een
aanvullend pensioen.
Wonen
De ADI ziet dat de indicaties voor
opname in een verpleeghuis steeds
strenger worden. Ook hier signaleert
zij ongewenste verschillen tussen vermogende ouderen met een eigen aangepaste woning en ouderen zonder eigen
woning met een laag inkomen. Onder
de laatste groep bevinden zich veel
migranten en ook ‘roze’ ouderen.
Zorg
Ouderen willen zolang mogelijk zelfstandig en zelfredzaam zijn en willen controle
houden over hun eigen leven. Om daarin
te slagen hebben ze wel ondersteuning
nodig. Voor een deel kunnen familie en
vrienden voor die ondersteuning zorgen.
Maar mantelzorg en vrijwilligerswerk
kunnen lang niet alles opvangen.
Conclusie
Tot slot stelt de ADI vast dat een lange
termijnvisie over vergrijzing in de stad
ontbreekt. De ADI is van mening dat,
gezien de veranderende behoeften
van verschillende groepen oudere
Amsterdammers, juist op dit thema beleid
en visie op lange termijn noodzakelijk is.
Adviesraad Diversiteit & Integratie
11
Geregistreerde deelnemers
Najia Aabid
Ahmed Abaida
Paul Abell
Yellie Alkema
Truus Baaij
Bob Bakker
Ozcan Basyigit
Saar Boerlage
Herman Boers
Jesse Bos
Connie Bos
Ans Brugman
Agnes Cornelis
ChrisCramer
Paul de Jong
Ida de Monchy
Jan de Vries
Bouchra El Kouaa
Ismail Ercan
Brahim Fattah
Mia Fiedeldij Dop
Agnes Galesloot
Agata Grasso
Wendela Gronthoud
Jacques Hermelijn
Corrie Hoogland
Juul van Hoof
Marjan Huisman
Itzchak Jacobsen
Julian Jansen
Esther Kaligis
Fikret Kanalan
Madelien Krips
Clara Kroes
Guido Kwikkers
Moulay Lahcen El Idrissi
Yvonne Lengams
Margriet Lenglet
dr John Lie
Hanneke Mandemaker
Reza Mansourian
Alain Marlisa
Lucia Martis
Harry Mertens
Mary Moerman
Mbarka Nbir
Marjan Nieuwenhuis
Roelf Norg
André Oosthoek
Merlijn Quaadvliet
Jean Reijns
Nico van Rossen
Judith Roosblad
Anneke Schmidt
Carla Soemanta
Stef Spigt
Jannie Stegeman
Erol Tongel
Rennyvan Delden
Mariëtte Van der Lans - Hosemans
Ank van der Meer
Lenette van der Plas
Erik van Geijn
Lidy Van Leersum
Marjon van Rijn
Myra van Veenendaal
Ronald Wiggers
Iris Westerterp
Ibrahim Yerden
Afmeldingen
A. Bhola
Lydia Booji
Ruud van Broekkhoven
Cynthia Grootfaam
Vera Ho
Rosalie Metze
Jasmin Sutrisna
Adviesraad Diversiteit & Integratie

Download Report