De Impact Factor

H o o f d r e dac t i o n e e l
De Impact Factor
And ré We e l
Op 28 januari promoveerde Judith Bos in Nijmegen op een proefschrift over werkbelasting bij
universiteitsmedewerkers. Elders in dit TBV
vindt u een uitvoerige bespreking van haar proefschrift. Wat zijn de determinanten van werkdruk
aan de universiteit? Wat zijn de gevolgen? Bos
meldt een grote toewijding aan het werk en de
wens om te voldoen aan de vaak onduidelijk geformuleerde normen voor het klimmen op de
carrièreladder. Dat leidt tot lange werkdagen en
het niet goed bewaken van de grens tussen werk
en vrije tijd. Punten vergaren is belangrijk voor de
jonge onderzoeker (maar ook voor de Principal
Investigator). En punten scoor je het snelste in
tijdschriften met een hoge Impact Factor. Die
trekken dan ook de meeste internationale publicaties aan. Zo wordt de Impact Factor ook een
stress-factor.
De Impact Factor (IF) van een tijdschrift word gedefinieerd als het gemiddelde van het aantal malen dat artikelen uit dat tijdschrift in de voorafgaande twee jaar zijn geciteerd. Hoe hoger de IF,
des te groter de ‘aanzuigende werking’ op nieuwe
publicaties. Die leveren ook de meeste punten op
voor de auteurs.
Dit systeem ligt steeds meer onder vuur. En terecht. Het aantal citeringen zegt niets over de
kwaliteit van een artikel. Dat aantal is gemakkelijk te manipuleren. ‘Citeer jij mij dan citeer ik
jou’. Er blijkt geen correlatie te zijn tussen de IF
en het aantal malen dat het artikel daadwerkelijk
wordt gelezen. In de sociologie wordt een peer reviewed artikel gemiddeld zegge en schrijve vijf
keer gelezen. Dat noopt ons tot bescheidenheid.
De IF is één van de kritiekpunten van de beweging Science in Transition (www.scienceintransition.nl). De initiatiefnemers menen dat het hele
wetenschappelijke systeem moet veranderen.
Wetenschap moet gewaardeerd worden om de
maatschappelijke meerwaarde die het oplevert.
Maatschappelijke stakeholders moeten meebeslissen over de kennisproductie. Maar al te vaak
bepalen subsidiegevers (voor onze vakgebieden
zijn dat de overheid (SZW, VWS, NWO, ZonMW)
de onderzoeksagenda en de onderzoeksdoelen.
Wie betaalt, bepaalt! En dat valt niet altijd samen
met de maatschappelijke behoefte. NVAB en
NVVG gaan nu samen richtlijnen maken, omdat
de subsidiegever dat eist. Op zich is het prima dat
onze beide beroepsverenigingen gaan samenwer-
TB V 2 2 / n r 3 / m a ar t 2 0 1 4
ken. De AAG komt weer tot leven. Maar waar
hebben werknemers, werkgevers, professionals
behoefte aan? Dat is een belangrijke onderzoeksvraag. Laten we een needs assessment doen bij
werknemers, werkgevers en professionals! En laten we de bestaande richtlijnen eerst implementeren voor we nieuwe ontwikkelen.
Bij TBV hebben we geen gedoe met de Impact Factor. Wij verstrekken geen punten en publiceren
(meestal) gewoon in het Nederlands. Wij zijn bescheiden. Maar we hebben impact. En dan kijken
we niet naar het aantal quotaties, maar naar de
maatschappelijke effecten. Ons Standpunt.tbv
over de NVAB-kernwaarden van oktober 2013
kan daarvoor model staan. Wij hopen dat er nu
echt een herbezinning komt over wat bedrijfsartsen ten diepste drijft. Dat is hard nodig, juist nu
anderen (de SER, de overheid) zich ook ingrijpend
met het bedrijfsartsenvak gaan bemoeien. De SER
zou de bedrijfsarts zelfs willen afschaffen, kunt u
lezen in dit TBV.
En verder? Ons Standpunt.tbv handelt ditmaal
over claimbeoordeling. Dat doen bedrijfsartsen
nu eenmaal in het vigerende poortwachterstelsel.
Waarom zou je dat ontkennen? Claimbeoordeling is een sociaal-geneeskundige taak.
Over de eerste opvang bij schokkende gebeurtenissen schrijft expert Sjef Berendsen een belangwekkend artikel. Laat u verder inspireren door
het interview met wereldverbeteraar Noks Nauta.
Zij verdiept zich in de impact van hoogbegaafdheid op werk. Of verrijk uw beroepsuitoefening
en volg de opleiding tot bedrijfsarts-consulent
oncologie van de NVKA!
97