steken en schieten

Steek- en schotwonden
Penetrerend letsel
Steekverwondingen
energieoverdracht)
Schotverwondingen
(minder
steekverwondingen
Soms
door arbeidsongevallen
Soms door huishoudelijke ongevallen
Meestal gelieerd aan geweld
Schot- en steekverwondingen
Meeste
slachtoffers onder
(jonge)mannen
Vooral in stedelijke omgeving
Wees bedacht op polytrauma bij:
RTS<12 óf:
12 én:
hoogenergetisch trauma
specifiek trauma:
-val van hoogte>5 m
-bedolven onder puin
-verdrinking of hypothermie
-of steekverschot-wondingen hoofd,hals
romp,liezen
polytrauma
Minimaal
2 letsels
die beide klinische behandeling
behoeven
Die beide tot circulatoire of
systemische reacties kunnen leiden
die beide klin. Behandeling behoeven
ATLS
Treat first what
kills first
Do no further harm
Get help
ABCDE
airway
breathing
circulation
disability
Exposure/environment
anamnese
Niet
altijd betrouwbaar
Aard wapen
Afstand en richting
Omstandigheden
Aard wapen
Locatie steekwond(en)
Hoofd
en aangezicht
Hals
Thorax
Abdomen
Ledematen
needleventilation
Steekwonden abdomen
Bovenbuik
diafragma
lever
milt
maag
colon
transversum
onderbuik
dunnedarm
colon
ascendens
colon descendens
sigmoid
Steekverwondingen abdomen
lever
dunnedarm
diafragma
colon
40 %
30%
20%
15%
•
•
•
•
•
•
Echografie (FAST-techniek)
CT-scan
DPL / abdominal tap
X-thorax
X-BOZ
Angiografie
embolisatie
Lokale exploratie
25-33%
niet intraperitoneaal
Indien fascia anterior
geopend>laparotomie
Peritoneale lavage
98%
sensitiviteit voor bloeding
Evt. 1 liter warm Ringers lactaat
100.000 RBC/mm3 pos
In het vocht gram-bacteriën?
Amylase?
Echo abdomen
Sensitiviteit
92-98 % voor bloeding
Mist darmletsel en pancreasletsel
OK indicatie steekverwonding
Toenemende
circulatoire instabiliteit,
ondanks adequate maatregelen
Ander bewijs voor bloeding:
neussonde, wond m.n. donkerrood)
Evisceratie
Peritoneale prikkeling
Pneumoperitoneum
Vreemd voorwerp in situ
Leverletsel
conservatief
embolisatie
operatief
embolisatie
schotwonden
schotwonden
veel
energie
drukgolf
intree/uittreeplaats
kogelbaan
schotwonden
Vrijwel
altijd een misdrijf
Soms suïcide
Spijkerpistool bij bedrijfsongeval
Ernst schotwond
Locatie:hart,grote
vaten,hersenen
snel letaal
Kaliber van de kogel(meer energie)
Afstand van vuren
kaliber
Ekin=1/2 mv²
Indirekte schade
Kledingdeeltjes
of kogelomhulsels die
mee naar binnen gaan-> infectie
Moeten derhalve verwijderd worden
inschotopening
Indien van dichtbij:kogelgat met naar
binnen gekeerde wondranden,diameter
evt. kleiner dan projectiel
Vuilkraag door olie of vuil, roetzoom
Bij schot van grotere afstand geen kragen
meer, geen kruitsporen of schroeiplekken
(Bron:Reijnders et al:Herkenning van
letsel door lichamelijk geweld)
l
Uitschotopening
Naar
buiten gekeerde wondranden
Geen zomen of kragen
Evt. rafelig
Schotwond abdomen
Altijd
indicatie voor laparotomie
schotverwondingen
90% kans schade
Dunned.
50%
Colon
40%
Lever
30%
Abd.vaten 25%
Late psychische schade