Complexe wondzorg Dr. H. Bontinck - Dr. J. Bontinck Bijscholingsdagen heelkunde 16/10/2014 en 21/10/2014 Fysiologie van de wondheling • Wonde = pathologische toestand waarbij verschillende weefsels van elkaar gescheiden worden (gesloten wonde, bijvoorbeeld een blaar) of beschadigd/vernietigd zijn (open wonde) • Soorten wonden: traumatische, iatrogene, chronische, … • Wondheling: 4 fasen • Exsudatieve of inflammatoire fase • Proliferatieve of granulatiefase • Reparatieve of remodelling of maturatiefase • Littekenfase Fysiologie TIME concept • T = Tissuemanagement • I = Infectioncontrole • M = moisturebalance • E = edge-advancement/epithelialisation Flanagan, woundbedpreparationmodel !!! Totale plaatje: aanpak van risicofactoren (bijv. diabetes, ondervoeding,…) en onderliggend lijden (bijv. osteomyelitis, vaatlijden,…) TIME concept Tissuemanagement Wondreiniging: Doel: - reinigen van de wond en wondomgeving - verwijderen van necrotisch en vreemd materiaal - verminderen van geur en bacteriën Technieken: - fysiologisch water antiseptica ??? Prontosan wonddouche woundcleanser … TIME concept Tissuemanagement Wonddebridement Doel: - versnellen van de wondheling - verwijderen van voedingsbron voor bacteriën - evaluatie van diepte Technieken: - chirurgisch mechanisch (spoelen, VAC) osmotisch (honing, suiker, alginaten) autolytisch (hydrogels, hydrocolloïden) biologisch (larven) … TIME concept Infectioncontrol Alle wonden bevatten bacteriën Aanwezigheid van bacteriën alleen ≠ vertraagde wondheling Substantiële kolonisatie leidt wel tot vertraagde wondheling Technieken: - antiseptica??? Zo ja, welk? lokale antibiotica systemische antibiotica bij duidelijke infectie zilververbanden TIME concept TIME concept Moisturebalance Steeds vochtige wondheling nastreven Droge wonden vochtig houden Exsudaat absorberen Edge-advancement/Epithelialisation Epithelialisatie bevorderen, wondranden en nieuw epitheel beschermen (siliconeverbanden, schuimverbanden) Postoperatieve wondproblemen • 15% van alle nosocomiale infectie • Afhankelijk van type chirurgie: • Schoon (bijv. liesbreukherstel) 1 – 3% • Schoon-gecontamineerd (bijv. maagresectie) 5 – 10% • Gecontamineerd (bijv. appendicitis) 15 – 20% • Geïnfecteerd (bijv. geperforeerde diverticulitis) 30 – 40% per(i)-operatieve antibiotica • Zware belasting!!! • Verlengde hospitalisatie • (Duur) wondzorgmateriaal • Speciale terugbetaling “chronische wonden” • QoL Negatieve druktherapie • Pro’s • Werkt op verschillende niveaus van het TIME concept • Mechanisch reinigen, verminderen MO, absorberen van exsudaat, bevorderen van epithelialisatie • Verband dient maar om de 2 à 3 dagen vervangen te worden • Snellere wondheling • Contra’s • • • • • Duur (kosten-batenanalyses!) Wondzorgspecialisten Pijn (nood aan opname) Tot nu toe weinig high quality evidence… Negatieve druktherapie • Negatieve druktherapie met spoeling • Indicaties: - chronische wonden met infectie - ? Preventief bij gecontamineerde wonden - ? Chronische wonden zonder infectie • Spoeloplossingen: - Prontosan - Azijnzuur - ? Isobetadine - ? Antibiotica • Werking: - klassieke NDT - spoelcycli gebruik van specifieke sponzen en spoel/zuigpad Negatieve druktherapie • Negatieve druktherapie met spoeling • Casus: - man 62j - AO: abdominaal, perineaal en bekkentrauma - R/ externe fixatie bekken, aanleg colostoma, suprapubische sonde - in tweede tijd: retroperitoneaal abces thv rechter nier, decubitus thv stuit - klassieke NDT met onvoldoende resultaat, blijvende drainage van slechtruikend vocht via perineale wonde besluit tot NDT met spoeling met Prontosan: instillatie van Prontosan 4x/dag gedurende 20min, suctie continu aan -75mmHg Negatieve druktherapie Negatieve druktherapie Na 2 weken Negatieve druktherapie • Op 2 weken tijd: - geen drainage van slechtruikend vocht meer - duidelijk verkleinde holte • Nadien verder met klassieke NDT tot wonde op niveau van perineum Negatieve druktherapie • Open abdomen • Oorzaken van open abdomen 1. Mismatch tussen volume van de buik en de capaciteit van de omgevende structuren: - visceraal oedeem, verminderde buikwandcompliantie, retractie wondranden - preventie of behandeling van abdominaal compartiment syndroom 2. Open behandeling abdominale sepsis – 2nd look nodig 3. Partiële resectie van de buikwand: necrotiserende infecties, tumoren Negatieve druktherapie • Open abdomen = uitdaging! - bacteriële kolonisatie van de abdominale holte - risico op abcessen/fistels - overmatig vochtverlies - risico op verlengde beademing door atrofie van de buikspieren - retractie van de fasciaranden Oplossing: - bedekken van abdominale inhoud draineren van collecties compliance abdominale wand verbeteren systemische en regionale doorbloeding verbeteren Negatieve druktherapie • Open abdomen VROEGER Negatieve druktherapie • Open abdomen NU: ABThera in combinatie met Whitmann patch = tijdelijk sluitsysteem met - gemakkelijke toegang tot abdomen - bescherming van IA organen - approximatie van fasciaranden Negatieve druktherapie Negatieve druktherapie • Open abdomen – ABThera • Voordelen: • Vermindering van visceraal oedeem • Verwijdering overtollig vocht (“exsudaat”) • Vermindering van bacteriële load • Octopus-design: drainage van paracolische collecties, gelijkmatige verdeling van negatieve druk • Combinatie met Withmann-patch verhindert retractie van fasciaranden + progressieve sluiting mogelijk Negatieve druktherapie • Open abdomen – ABThera + mesh: praktisch Negatieve druktherapie Tweemaal per week ABThera-wissel + inkorten mesh Negatieve druktherapie • Open abdomen – ABThera + mesh • Resultaten UZ Gent 35 patienten Gemiddeld 3 wissels: range 1-17 Gemiddeld 10 dagen : range 0-46 Skin closure 14 dagen Complicaties: 2 nabloedingen 1 fistel ( op voorgaande fistel) 1 littekenbreuk Conclusie • Wondzorg = dynamisch gegeven • Wondzorg is meer dan zorg voor de wonde alleen! • Multidisciplinaire aanpak wenselijk • Gezien groot aanbod aan wondzorgmaterialen, nood aan specialisten in wondzorgteam Bedankt voor uw aandacht!!! Vragen???
© Copyright 2024 ExpyDoc
