Jaarverslag ANOG 2013

1
Secretariaat:
Internet:
E-mail:
Plattelandshuis
Lageweg 14C
9698 BN, Wedde
T 0597-464486
www.anog.nl
[email protected]
Jaarverslag ANOG 2013
_______________________________________________________________________
Ontwikkelingen:
- Ledenaantal:
In 2013 zijn er enkele opzeggingen en een aantal aanmeldingen van nieuwe leden geweest.
Eind 2013 zijn er 366 leden en 7 donateurs..
- Deelname aan regelingen en projecten:
 Leefgebieden: 7 deelnemers, 15 ha natuurbraak, 64 ha graanstoppel, 12 ha karwij, 8 ha
luzerne
 FAB randen: 70 deelnemers , 68 ha randen
 Demo GLB: 80 deelnemers, 42 ha natuurbraak, 73 ha wintervoedsel, 11 ha karwij,
114 ha graanstoppel, 4 ha boekweit, 11 ha luzerne volvelds, 5 ha luzerne randen,
45 ha natte gebieden, 1700 meter bramen, 14 ha japanse haver, 17 ha lupine,
2 ha wintererwt
 3 ha Veldleeuwerik wintervoedselveldjes,
 19 leden en 6 imkers vertegenwoordigd in het ‘praktijknetwerk bijen’
 SNL: 125 deelnemers, 510 ha natuurbraak, 159 ha wintervoedsel
 Plan Veenkoloniën: 4 deelnemers, 15 ha natte natuur
 Patrijzenproject: 3 deelnemers, 1,8 ha wintervoedsel
 Breedwisch
 Kneuenbosschages
Ontwikkelingen bestuur en personeel
Bestuur
De heer H. Tuenter is door het bestuur benaderd om voor een half jaar mee te draaien met het
bestuur. Na deze periode heeft de heer Tuenter besloten om zich niet kandidaat te stellen voor het
bestuur. Hij neemt wel deel aan innovatiewerkgroep.
Personeel
De heer M.G. Sluis is via Abiant werkzaam als projectadministrateur. Mevrouw J. Wilts-Lavrijsen is via
Abiant werkzaam als bestuur secretaresse. Mevrouw M. Mellema is als zzp’er werkzaam voor het
project ‘praktijknetwerk bijen’ en ‘Veenkoloniaal Plan’. Mevrouw M. Schultinga is sinds juli 2013
voor 1 dag per week werkzaam voor ANOG middels een overeenkomst met de ANV Drenthe.
Raad van Advies
Het ANOG bestuur heeft een ‘raad van advies’ ingesteld. De Raad van Advies geldt als
klankbordgroep voor onderwerpen die te maken hebben met strategie. Het ANOG bestuur en de
Raad van Advies komen twee keer per jaar bij elkaar. De Raad van Advies bestaat uit de volgende
personen:
dhr. H. Bleker, dhr. P. Bruinenberg, mevr. A. ten Have-Mellema, mevr. J. Snijder-Hazelhoff en
dhr. H.E. Waalkens .
Huisvesting
ANOG houdt kantoor op de begane grond in de Koekjesfabriek te Wedde. In deze ruimte zijn twee
werkplekken ingericht met daarnaast nog de mogelijkheid om in kleine setting te vergaderen.
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014
2
Jaarvergaderingen
Algemene ledenvergadering 7 maart 2013
Discussie over ‘verduurzaming van de landbouw’ met de sprekers de heer G. Sikken (directeur
agrarische zaken Suiker Unie) en de heer H.A. Oostindie (onderzoeker WUR).
Ledenvergadering, 21 november 2013
Centraal staat de missie en visie van ANOG. Aan de hand van een powerpoint presentatie wordt
uitleg gegeven over de insteek van het bestuur. De aanwezige leden steunen de weg die is ingezet
door het bestuur.
Na de pauze wordt er enthousiast door de heer Sportel en de heer Saathof informatie gegeven over
wildbeheer en de akkervogels die zij als jagers in het veld zien.
In 2013 bestaat Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen 10 jaar.
De ANOG heeft haar bestaansrecht mede te danken aan de bereidwilligheid van de leden om deel te
nemen aan de verschillende projecten die de ANOG initieert. Speciaal voor de ANOG leden is er op
28 juni in cultuur- en congrescentrum van Beresteyn een gezellige avond georganiseerd.
Na ontvangst met koffie en een speciaal ontworpen ANOG gebakje is een ieder welkom geheten
door Jan Willem Kok, voorzitter. Jan Willem heeft stil gestaan bij de historie van de ANOG en een
blik op de toekomst geworpen. Na deze presentatie verzorgt de improvisatie cabaretgroep ‘Op Sterk
Water’ een origineel optreden, waarin de akkervogel en de boer op een ludieke manier centraal
staat. Na dit optreden kon men genieten van een heerlijk hapjesbuffet.
Om stil te staan bij het 10-jarig bestaan heeft het bestuur van de ANOG de gemeenten in OostGroningen bezocht. Aan de gemeente is informatie gegeven over de huidige en toekomstige rol van
de ANOG. De mogelijkheid om aan braakliggende terreinen een ‘natuurlijke’ bestemming te geven
is hierbij aangekaart. Als attentie is aan de wethouder en hoofd Groen een zak met bloemrijke zaden
aangeboden. Dit als aanzet om de gemeenten nog fleuriger en aantrekkelijker te maken voor vogels
en insecten.
Leefgebiedenbenadering provincie Groningen
Dit project is bedoeld om te experimenteren met verbreding en vernieuwing van het
akkervogelbeheer en heeft een maximale looptijd van drie jaar (2011-2013). Financiering vindt plaats
via het investeringsbudget Landelijk Gebied . De provincie heeft de partijen van het
leefgebiedenproject gevraagd om met een advies voor het toekomstig akkervogelbeheer te komen.
Dit advies dient als input voor de provinciale Visie Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer.
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014
3
Subsidieregeling Natuur en Landschap
In verschillende SNL percelen hebben zich problemen voorgedaan met sterke veronkruiding, met
name de akkerdistel. Volgens de bestaande regelgeving is het toegestaan om alleen pleksgewijs
onkruid te bestrijden. Daar in een aantal gevallen pleksgewijze bestrijding niet meer volstaat, is door
de ANV’s contact gezocht met de Provincie. Dit heeft geleid tot een tijdelijke noodmaatregel om bij
grootschalige overlast van akkerdistels op maximaal 30% van de oppervlakte van de SNL randen en
winterveldjes , over te gaan op bestrijding van distels met een selectief bestrijdingsmiddel.
Op 15 november 2013 is de SNL regeling (Subsidiestelsel Natuur en Landschap) opengesteld.
Met de kanttekening dat het budget waarschijnlijk minimaal zal zijn. In de georganiseerde
bijeenkomsten door de ANOG is aan de leden informatie gegeven over de mogelijkheden binnen
SNL, de lopende projecten en nieuwe projecten. Tijdens de inloopdagen hebben de leden hun
interesse in één van de opengestelde pakketten aangeven. In december is de mozaikkaart
behorende bij het collectief beheerplan ingetekend. Vervolgens is een toelichting geschreven op
deze kaart en ingediend bij de provincie.
GLB Demo
Het ministerie van EL&I heeft geld beschikbaar gesteld om de GLB-pilot die de ANOG in 2011 heeft
uitgevoerd, te verlengen tot en met 2 mei 2014. In de pilot wordt geoefend met een praktisch en
betaalbaar agrarisch natuurbeheer en met gebiedsregie door de ANOG.
Vriescheloërvennen
Schouwcommissie
De schouwcommissie controleert de deelnemers of zij voldoen aan de gestelde eisen vanuit de
voorwaarden gesteld binnen SNL en GLB. Indien er onvolkomenheden zijn wordt dit teruggekoppeld
naar de gebiedscoördinator. Ernstige onvolkomenheden zijn besproken met de desbetreffende
deelnemer(s). Het eindresultaat in 2013 was opnieuw bemoedigend voor de toekomst.
Kneuenbosjes
In het gebied tussen Zuidwending en Meeden zijn een tiental van de overhoekjes ingeplant met oude
bottelrozenstruiken, bessenstruiken enz. Opvallend is hoeveel zangvogels in het openlandschap van
deze rust en beschermplaatsen gebruik maken.
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014
4
Veldleeuwerikenproject 2011 t/m 2014
ANOG heeft het initiatief genomen om juist in het gebied dat door de provincie niet is aangewezen
als kerngebied voor akkervogels, wintervoedselveldjes aan te leggen. Mede door cofinanciering van
Rabobank ZOG, BoerenNatuur en Vogelbescherming Nederland is dit project tot stand gekomen.
Uit monitoring eind 2013 blijkt blijkt dat groenlingen, geelgorzen, vinken, mussen en duiven voedsel
uit de aangelegde veldjes halen. In vergelijking met vorig jaar is er minder waargenomen. Dit kan te
maken hebben met de relatief warme winter.
Grauwe Gors
De ANOG heeft in 2012 de hoofdprijs – de Bronzen Grutto- gewonnen van Vogelbescherming
Nederland voor het project ‘Grauwe Gors’. In de polder bij Meeden zijn akkerranden, struweel langs
wegen, sloten en mestbassins aangelegd. De leefomgeving van de Grauwe Gors is hierdoor
verbeterd. Helaas zijn er in 2013 geen nesten van deze bijzondere vogel gevonden. Dit project is nu
afgerond. De ANOG zal tot en met 2015 bekijken of het aangeplante struweel goed is aangekomen
en struweel in het najaar van 2014 aanplanten.
Functionele Agrobiodiversiteit (FAB-randen) 2011 t/m 2013
Het project is in 2011 van start gegaan en heeft in 2012 en 2013 een vervolg gekregen.
Het koude en droge voorjaar heeft ervoor gezorgd dat de FAB randen erg traag op gang kwamen.
Uit de eerste scouting is gebleken dat de onkruiddruk groot ging worden. Bij de laatste scouting
bleek dat de te hanteren schade drempels niet overschreden worden en dat vele ‘gezochte en
gevonden’ luizen in menig hoofdgewas al aangeprikt was door een sluipwesp. Larven van de
zweefvlieg en lieveheersbeestjes zorgen ervoor dat van een ongebreidelde luizenvermeerdering geen
sprake is. Door deze natuurlijke bestrijding is bij een aantal deelnemers in 2013 het gebruik van
insecticide beperkt gebleven. Dit project is nu afgelopen. ANOG probeert met de samenwerkende
partijen de financiën rond te krijgen zodat leden ook FAB-randen aan kunnen leggen in 2014 en 2015.
Scouting FAB 2013
Breedwisch
Ten zuiden van Jipsinghuizen, langs de Ruiten-Aa, ligt het natuurgebied Breedwisch. Dit maakt deel
uit van de EHS Westerwolde en is in eigendom van Staatsbosbeheer. Zo'n 100 ha. van het gebied
wordt gepacht door ANOG en beheerd door een aantal leden. Het begrazingsproject voldoet aan de
verwachtingen en zal de komende jaren voortgezet worden.
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014
5
Voedsel voor Patrijzen
In dit project wordt gedurende de periode april 2013 – maart 2016 ruim 1,5 ha wintervoedselveldjes
aangelegd. Patrijzenmonitoring zal meer inzicht geven in de aantallen en de omstandigheden.
Hieruit denken we lering te kunnen trekken voor de nieuwe GLB-periode beginnend in 2016.
Praktijknetwerk ‘bijen op de akkers’
De bijen velden zijn aangelegd om te onderzoeken welke maatregelen een akkerbouwer kan treffen
op zijn percelen die een gunstige werking kunnen hebben voor de bijen. Aan dit project doen vier
akkerbouwers mee die elk een hectare bijenmengsel op hun bedrijf hebben ingezaaid.
De bijenvelden zijn te herkennen aan het informatiebord die in de velden zijn geplaatst.
Het mengsel dat is ingezaaid is speciaal samengesteld voor de honingbij. Er is gekeken naar de
geschiktheid van de planten voor de honingbij, de bloeiperiode en het stuifmeel. Imkers hebben in
juli bij elke bloeiende akker twee bijenvolken geplaatst. Wekelijks inspecteren ze hun bijenvolken,
houden een kastkaart bij en halen een stuifmeel monster uit hun kast.
In maart 2014 zal dit project aflopen. ANOG zoekt nog naar een weg om dit project door te laten
lopen in 2014 en 2015.
Bijenrand Joling te Veele
Plan Veenkoloniën
In het gebied Ter Maarsch langs het Pagediep in Oost-Groningen is 16 ha braak gelegd. Het betreft
braaklegging onder natte omstandigheden vanwege de combinatie met waterberging langs het
aangrenzende Pagediep. Het accent ligt op de kansen voor akkervogels en het waterbeheer.
Door Altenburg & Wijmenga heeft onderzoek plaats gevonden naar kansen voor natuur bij
braaklegging in dit gebied. Een van de conclusies is:”Natte natuurbraak kan in potentie belangrijk
bijdragen aan de kwaliteit van het onderzoeksgebied als leefgebied voor akkervogels als
Veldleeuwerik, Patrijs en Grauwe- en Blauwe Kiekendief, zowel in de broedtijd als daarbuiten. De
(potentiële) betekenis is vooral gelegen in de functie van foerageergebied. Daarnaast herbergen
braakgelegde (en extensief beheerde) percelen hogere dichtheden aan broedvogels dan reguliere
akkers. “
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014
6
Duurzame Landbouw
In 2013 is er gestart met Veenkoloniale – en Oldambster groep volgens de systematiek van St.
Veldleeuwerik.
Het geautomatiseerde registratiesysteem, speciaal ontwikkeld voor agrarisch natuurbeheer door
Crop-r, is in de loop van het jaar verbeterd. In 2014 worden de puntjes op de i gezet.
Cursus akkervogelbeheer
In maart is er door Henk Jan Ottens een akkervogelcursus verzorgd. Naast een avond theorie zijn de
in totaal 25 deelnemers ook het veld ingegaan.
PR-activiteiten
Op 14 april was ANOG vertegenwoordigd op de Fair in de Heemtuin. Veel van de ruim 1000
bezoekers toonden belangstelling voor de activiteiten van de ANOG.
Maandag 27 mei heeft de ANOG een delegatie bezoekers uit Frankrijk ontvangen. De heren Gault en
Riou (een tweetal oud topmanagers) waren door het ministerie van landbouw van Frankrijk naar
Nederland gezonden om ideeën op te doen in het kader van het veranderende landbouwbeleid
Op 13 juni vond in het Drentse Zeijen de Eerste Landelijke Akkernatuurdag plaats voor agrarische
ondernemers, beleidsprofessionals, onderzoekers en NGO’s.
De Vlagtwedder Landbouwbeurs werd dit jaar op 5, 6 en 7 juli gehouden. Met een grote
hoeveelheid bezoekers, prachtig weer en een goede sfeer kunnen we terugkijken op een geslaagde
beurs.
Op zondag 18 augustus was ANOG vertegenwoordigd op de zomerfair rondom de Burcht te Wedde.
Stichting Particulier Natuurbeheer Oost Groningen
S.P.N.O.G. heeft tweejaarlijks overleg met Reiderwolde v.o.f..
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014
7
Ontwikkeling Visie
In 2013 heeft het bestuur van ANOG met haar leden gediscussieerd over de koers die ANOG moet
gaan varen om in te kunnen spelen op de maatschappelijke en Europese ontwikkelingen. Het ANOG
bestuur heeft haar missie als volgt geformuleerd:
 Als collectief Oost-Groningen staan we voor een duurzaam beheer van gronden, voor
een grote biodiversiteit in en boven de grond en voor goed onderhouden
landschapselementen.
 We zijn pro-actief, ambitieus en gaan landschap-, natuur- en mens-gericht te werk. We
staan met beide benen in de samenleving, en we zijn trots op de inzet van onze leden
 Partners, leden en de provincie kunnen ons aanspreken op de doeltreffendheid, de
doelmatigheid en de transparantie van ons handelen.
Enquête
ANOG heeft een enquête gehouden onder allerlei partijen waar de ANOG mee te maken heeft o.a.
waterschap Hunze & Aa’s, Kenniswerkplaats Veenkoloniën, BoerenNatuur en Werkgroep Grauwe
Kiekendief. Het bestuur van ANOG wil meer inzicht krijgen in het beeld dat de netwerkpartijen van
ANOG hebben. In 2013 is ook een enquête gehouden onder de leden. De uitkomsten hiervan zijn
nog onbekend. Hieronder volgt een korte weergave van de uitkomsten van de enquête onder de
netwerkpartijen.
De sterke kanten van de ANOG
- Achterban: veel boeren in een groot gebied
- Bestuurskracht: professioneel, bereikbaar en projectmatig
- Actief: grijpt kansen aan, legt verbindingen in het gebied
Verbeterpunten voor de ANOG
- Kennis: ecologische/biologische kennis kan beter, kennis van regelingen
- Rechtlijnigheid: ‘nee’ durven zeggen, bij het oorspronkelijke projectdoel blijven
- PR en resultaten: maak je zichtbaar!
- Binding en integriteit: doel agrarisch natuurbeheer niet uit het oog verliezen
Tips voor de ANOG
- Samenwerkingen versterken en heb oog voor de omgeving
- Verbreed de blik: straks is de ANOG een gebiedspartij, niet alleen belangenbehartiger van
boeren
- Stimuleer actieve leden
- Haal ecologische kennis in huis/ waak voor (te veel) afhankelijkheid
Speerpunten voor 2014
Het komend jaar zal ANOG zich inzetten voor een goed verloop van alle huidige projecten, het
initiëren van nieuwe projecten en het uitvoeren van het gebiedscoördinatorschap. Door het bestuur
wordt verder specifiek aandacht gegeven aan verdere professionalisering van de organisatie, de
diverse voorbereidingen op de nieuwe GLB-periode en de uitvoering van de nieuwe missie.
Jaarverslag ANOG 2013 ten behoeve van de algemene ledenvergadering 19 februari 2014

Download Report