prognosezettingen-almere-stedelijk

BIBLIOTHEf K
RIJKSDIENST VOOR O E
1dSSELMEERPOLDERS
I
W E R K D O C U M E N T
PROGNOSEZETTINGEN ALMERE
STEDELIJK GEBIED
door
W. van Dijk
1976-68 Bdo
maar t
Inleiding
I n h e t kader van h e t bouwrijp maken van t e r r e i n e n met e e n s l a p p e ondergrond i s h e t i n d e I J s s e l m e e r p o l d e r s g e b r u i k e l i j k geworden d e z e t e r r e i nen geheel of g e d e e l t e l i j k op t e hogen met zand. De d i k t e van d i t zandpakket wordt h o o f d z a k e l i j k bepaald door de e i s van begaanbaarheid van
h e t t e r r e i n , de gewenste drooglegging, de t e c h n i s c h e mogelijkheden en
de f i n a n c i e l e gevolgen. I n h e t s t e d e l i j k gebied van Almere z a l d e z e ophoging door middel van o p s p u i t e n p l a a t s v i n d e n . I n Almere-Haven h e e f t d e
o p s p u i t i n g a1 plaatsgevonden.Voornormale g e v a l l e n z a l d e ophoging c a .
1 m bedragen.
Door de zandophoging worden z e t t i n g e n v e r o o r z a a k t i n de s l a p p e ondergrond. Afhankelijk van de g r o o t t e van de z e t t i n g e n en h e t v e r l o o p ervan
i n de t i j d , kunnen deze z e t t i n g e n g r o t e invloed hebben op d e k o s t e n van
onderhoud van d e bebouwde gebieden, met name op de k o s t e n van h e r s t r a t e n ,
ophogen van t u i n e n en r e p a r a t i e s aan k a b e l s en l e i d i n g e n .
-
Het i s daarom z i n v o l om t e beschikken over een z e t t i n g s p r o g n o s e d i e zowel
wat b e t r e f t de orde van g r o o t t e a l s h e t v e r l o o p i n de t i j d r e d e l i j k betrouwbaar i s . Men kan dan b i j v . de f a s e r i n g van de b o u w a c t i v i t e i t e n
afstemmen op deze prognose, t e r w i j l n i e t te voorkomen k o s t e n e n i g s z i n s
begroot kunnen worden. I n r e e d s e e r d e r u i t g e b r a c h t e r a p p o r t e n van d e
a f d e l i n g onderzoek H.S.O.W. i s aangetoond d a t met d e b e s c h i k b a r e gegevens een r e d e l i j k betrouwbare prognose mogelijk i s .
De mate van nauwkeurigheid van zo'n z e t t i n g s p r o g n o s e i s evenwel n i e t
a l l e e n a f h a n k e l i j k van de nauwkeurigheid van de z e t t i n g s b e r e k e n i n g e n
maar b i j v . ook van de b e l a s t i n g s t o e s t a n d e n t i j d e n s de u i t v o e r i n g van
een bouwplan.en daarna. Het zand wordt b i j v . p l a a t s e l i j k g e d e e l t e l i j k
ontgraven t e n behoeve van de bouwputten t e r w i j l t e n behoeve van de t u i nen t e e l a a r d e op h e t zand wordt aangebracht.
I n de p r a k t i j k i s evenwel gebleken d a t men r e d e l i j k goed kan werken met
de r e e d s e e r d e r gemaakte prognoses.
Verdeling i n gebieden
I n d i t r a p p o r t worden z e t t i n g s p r o g n o s e s gegeven van h e t gebied van
Almere-Stad. Teneinde een werkbare o p z e t t e v e r k r i j g e n i s h e t bovengenoemde
h e t gebied onderverdeeld i n d e gebieden I t / m V , z o a l s aangegeven op
b i j l a g e I . De grenzen van deze gebieden z i j n v a s t g e s t e l d op b a s i s van
de volgende gegevens;
- t o t a l e d i k t e samendrukbare l a g e n
overeenkomsten i n laagsgewijze opbouw van h e t samendrukbare pakket.
-
Gegevens en aannamen
B i j h e t berekenen van de z e t t i n g e n z i j ' n de volgende gegevens en aannamen
verwerkt:
Samendrukkingseigenschappe~--------------- -----De samendrukkingseigenschappen van de s l a p p e lagen z i j n g e i n t e r p r e t e e r d
u i t de laboratoriumproeven d i e z i j n u i t g e v o e r d op d e ongeroerde monsters
van de diepboringen d i e i n h e t betrokken gebied z i j n gemaakt.
~vsrig_e-l5b2rat~riumw~s~de~
De o v e r i g e laboratoriumwaarden z o a l s volumegewicht, w a t e r g e h a l t e , grensspanning en f a c t o r e n d i e van belang z i j n voor de b e p a l i n g van de hydro-
dynamische periode, zijn ontleend aan bovengenoemd!. laboratoriumonderzoek.
De belastingsgevallen zijn als volgt aangenomen:
a) De door het opspuiten van zand veroorzaakte bovenbelasting.
De ervaring leert dat ten gevolge van het opspuiten een nieuwe grondwaterstand ontstaat, die op een niveau van ca. 50 cm beneden het
nieuwe maaiveld blijkt te liggen.
b) De verlaging van de grondwaterstand tot ongeveer oude meerbodem direct
na het aanbrengen van de definitieve drainage. Onder invloed van deze
drainage, mits goed onderhouden, zal deze grondwaterstand nog dalen
tot ca. 50 cm beneden de oude meerbodem.
.
--s tiis_ho_ogt_e_g~~nr!1~_at_e1:-in-_p1_ei~&_os_e_en.
De stijghoogte van het grondwater in het.~leistoceenwerd afgeleid uit
metingen die tot heden door de afdeling Waterhuishouding werden verricht
(constant in de tijd?).
De laagsgewijze opbouw en dikte van het Holoceen werd ontleend aan sonderingen en boringen die door en voor de afdeling Onderzoek zijn uitgevoerd.
Berekeningsmethode
Voor de berekening van de zettingen werd gebruik gemaakt van de volgende formules, die gelden voor een samendrukbare laag die zowel naar de
boven- als onderzijde kan draineren.
a. Gecombineerde samendrukkingsformule Terzaghi-Keverling Buisman
I
I logt) In ( PI + Ap
z = h ( - + -,
)
Cp
Cs
waar in
h = dikte van de samendrukbare laag in cm
z = de samendrukking van deze laag in cm onder invloed van een belastingsverhoging Ap.
P I = oorspronkelijke verticale korrelspanning in kg f/cm2 of tf/m2
Ap= toename verticale korrelspanning in kg fIcm2 of tfIm2
I/Cp = samendrukkingsconstante (primair effect)
I,
I/Cs =
" (seculair effect)
t = tijd van belasten in dagen
b. De duur van de hydrodynamische periode werd bepaald m.b.v.
de formule:
waarin
T = de duur van de hydrodynamische periode in sec.
h = laagdikte in cm
a = sa~endrukkingsco~fficientin cm2lkg f
k = doorlatendheidsco~fficent in cmlsec
yw = volume gewicht water in kgIcm3
Het verloop van de zettingen gedurende de hydrodynamische periode werd
bepaald m.b.v. een grafiek, afgeleid door Terzaghi voor het geval het
water naar twee zijden kan afstromen. Deze grafiekc- werd ontleend aan
h e t boek "Grondmechanica" door i r . C . van d e r Veen, ~ i i t g e g e v e nb i j KosmosAmsterdam.
R e s u l t a t e n van d e berekeningen
De r e s u l t a t e n van de berekeningen z i j n i n grafiekvorm weergegeven op
b i j l a g e 2 t/m 4.
I n de g r a f i e k e n i s op de h o r i z o n t a l e a s de t i j d i n j a r e n u i t g e z e t .
Op de v e r t i c a l e a s i s de z e t t i n g van de oude meerbodem u i t g e z e t , w a a r b i j
de maaiveldhoogte v66r
. o p s p u i t i n g a l s n u l l i j n i s aangehouden.
Met o p z e t i s de d i k t e van d e ophoging n i e t g r o t e r gekozen dan I m , omdat
door de v a r i a t i e i n bodemopbouw en de g r o o t t e van h e t gebied een aanvullend grondonderzoek t e r p l a a t s e van de g r o t e r e ophoging n o o d z a k e l i j k is.
Een u i t z o n a e r i n g h i e r o p vormt h e t g e a r c e e r d e gebied op b i j l a g e 5. I n d i t
gebied z a l de ophoogdikte w a a r s c h i j n l i j k grater worden dan 1 m, zodat
h i e r ook een prognose i s weergegeven voor een ophoging van 2 , 3 , 4 en
5 m zand.
Samenvat t i n g
Het met zand ophogen van bouwterreinen i n Almere h e e f t z e t t i n g e n t o t
gevolg. Deze r e d e l i j k g r o t e z e t t i n g e n kunnen een g r o t e invloed u i t o e f e nen.op 0.a. h e t bepalen van de v l o e r p e i l e n e n h e t v a s t s t e l l e n van de bouwdata.
I n v o r i g e r a p p o r t e n i s r e e d s aangetoond d a t m e t d e beschikbare gegevens
een v o o r s p e l l i n g van de z e t t i n g e n r e d e l i j k we1 mogelijk i s , i n d i e n de
b e l a s t i n g s t o e s t a n d e n van de ondergrond i n h e t v e r l e d e n , h e t heden en
de toekomst met voldoende zekerheid bekend z i j n .
D i t r a p p o r t h e e f t t o t doe1 e n i g e i n f o r m a t i e t e v e r s c h a f f e n omtrent de t e
verwachten z e t t i n g e n i n h e t s t e d e l i j k . g e b i e d van Almere. Deze informat i e i s i n grafiekvorm weergegeven op de bijgevoegde b i j l a g e n . De gegeven waarden kunnen n i e t zonder!meervolgens z u i v e r mathematische methoden worden gehanteerd, omdat h e t m a t e r i a a l grond,waarmee wordt gewerkt
z i c h d a a r t o e n i e t l e e n t . De gegeven waarden d i e n e n dan ook met e n i g e
v o o r z i c h t i g h e i d t e worden gehanteerd.
L e l y s t a d , maart 1976
ing. W. van D i j k

Download Report