Veel gestelde vragen en antwoorden over het

Q&A over het alcoholslotprogramma (ASP)
Wat is het ASP?
Het alcoholslotprogramma is een bestuursrechtelijke maatregel die het CBR in opdracht van het ministerie
van Infrastructuur en Milieu oplegt aan bestuurders die met te veel alcohol op aan het verkeer hebben
deelgenomen. Dit gebeurt op basis van een mededeling van de politie. Tijdens het programma, dat
tenminste twee jaar duurt, krijgen deelnemers in hun auto een alcoholslot ingebouwd. Dat voorkomt dat
bestuurders met te veel alcohol op gaan rijden. Deelnemers hebben de beschikking over rijbewijs B met
code 103 ‘rijden met een alcoholslot’. Eventuele andere rijbewijscategorieën zijn tijdens deelname aan het
alcoholslotprogramma niet geldig.
Waarom is het ASP er gekomen?
In Nederland wordt naar schatting 20 procent van het aantal doden en gewonden in het verkeer
gerelateerd aan alcoholgebruik. Traditionele maatregelen om deze alcoholonveiligheid terug te dringen
blijken de laatste jaren niet tot een verdere slachtofferreductie te leiden. Bij een deel van de bestuurders
die zijn aangehouden met een hoog promillage is gebleken dat het voor deze bestuurders moeilijk is om
alcoholgebruik te scheiden van verkeersdeelname. Ondanks hun betrekkelijk kleine aantal zijn deze
drinkers verantwoordelijk voor ongeveer twee derde van de ernstige alcoholongevallen (Houwing et al.,
2011). Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft onderzocht welke maatregelen mogelijk waren om
die groep te reduceren. Na onderzoek kwam het alcoholslotprogramma uit de bus als het meest geschikte
instrument. CBR voert het programma in opdracht van het ministerie uit.
Wat is het doel van het ASP?
Het alcoholslotprogramma moet een bijdrage leveren aan het omlaag brengen van het aantal
verkeersslachtoffers. Met het alcoholslotprogramma wordt voorkomen dat bestuurders onder invloed
rijden. Daarnaast leren bestuurders de scheiding aan te brengen tussen drinken en rijden.
Wat is het verwachte effect op de verkeersveiligheid?
Het ASP kan volgens onderzoek van de SWOV een jaarlijkse besparing van vijf à zes verkeersdoden
opleveren.
Hoe wordt het daadwerkelijke effect op de verkeersveiligheid gemeten?
De deelnemers worden gevolgd en daarbij kijkt het ministerie ook naar de recidive en
ongevalbetrokkenheid van deze groep. Het evaluatierapport met een effectmeting wordt in 2018 verwacht.
Wanneer wordt het opgelegd?
Het alcoholslotprogramma wordt opgelegd aan ervaren bestuurders bij wie een alcoholpromillage is
gemeten tussen 1,3 en 1,8 en aan beginnende bestuurders met een promillage tussen 1,0 en 1,8.
Hoeveel moet je drinken om een ASP opgelegd te krijgen?
Een promillage van 1,3 (voor ervaren bestuurders) is bijna drie keer zoveel als de toegestane
hoeveelheid. Je hebt het hier dus over heel veel alcohol en een hoog promillage.
Komt het ASP in plaats van een straf?
Het ASP is een maatregel die de wetgever in het bestuursrecht heeft ondergebracht. Het CBR legt deze
maatregel in opdracht van het ministerie op als er vanwege het hoge alcoholpromillage getwijfeld wordt
aan de geschiktheid van de bestuurder. Bij het ASP leren bestuurders de scheiding tussen drinken en
rijden aan te brengen. Het gaat dus om de gedragsverandering.
Hoe vaak is het inmiddels opgelegd (peildatum 23-1-2015)?
Aan 11.842 bestuurders is sinds de start in december 2011 een ASP opgelegd. 5.259 bestuurders rijden
daadwerkelijk rond met het alcoholslot en een rijbewijs met code 103.
Q&A alcoholslotprogramma (ASP) dd 23-1-2015
De media spreken over een toename van het aantal ASP’s. Hoe is dit te verklaren?
Er is geen sprake van een explosieve toename in het aantal bestuurders dat in aanmerking komt voor het
ASP. Wel is het zo dat er meer mensen willen deelnemen aan het ASP dan van tevoren was
verwacht. De wens om het rijbewijs te behouden is groot.
Hoe werkt een alcoholslot?
Een alcoholslot is een startonderbreker in de auto waarin de bestuurder eerst moet blazen voordat de
auto gestart kan worden. Het apparaat meet of de bestuurder alcohol heeft gedronken. De auto start
alleen als het gemeten alcoholpromillage lager is dan 0,2. Het alcoholslot is in elke auto in te bouwen en
door iedereen te bedienen. De kosten voor het alcoholslot zijn voor rekening van de alcoholovertreder.
Meet het ook andere stoffen dan consumptie alcohol?
Ja, het is al sinds de start van het alcoholslotprogramma bekend dat het slot niet alleen consumptiealcohol meet, maar ook andere alcoholische stoffen zoals bijvoorbeeld ruitenwisservloeistof. We willen
niet dat deelnemers ‘foute blaastesten’ krijgen door andere stoffen dan drank. Daarom waarschuwen CBR
en slotleverancier Draeger de deelnemers hier nadrukkelijk voor, o.a. tijdens de verplichte cursus voor
ASP-deelnemers.
Wat gebeurt er als een foute blaastest veroorzaakt is door een andere stof dan consumptie
alcohol?
De regels schrijven voor dat iedere blaastest meetelt. Daarom besteden slotleverancier Drager en het
CBR veel aandacht aan de werking van het slot en de effecten van verschillende soorten alcohol. Ditr
gebeurt onder andere tijdens het inbouwen van het slot in de auto en tijdens de cursus voor deelnemers.
In uitzonderlijke gevallen, wanneer een ernstig technisch mankement wordt verondersteld, kan de
slotleverancier onderzoeken of een foutieve blaastest wel/niet aan de deelnemer is toe te rekenen. Het
ministerie kan op grond hiervan een foutieve blaastest kwijtschelden.
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu laat een onderzoek uitvoeren naar stoffen die effect kunnen
hebben op het slot. Onderzoeksresultaten zijn nog niet bekend (september 2014).
Hoe lang duurt het alcoholslotprogramma?
Het alcoholslotprogramma loopt tenminste twee jaar vanaf het moment van afgifte van rijbewijs met code
103, ‘rijden met een alcoholslot’. Voor het afronden van het alcoholslotprogramma is het van belang dat er
in de laatste zes maanden bij geen enkele blaaspoging hoger dan 0,2‰ (88 ug/l) is geblazen. Als aan
deze voorwaarde is voldaan, kan de bestuurder een regulier rijbewijs aanvragen (zonder code 103). Het
CBR besluit tot verlenging van het alcoholslotprogramma als uit de evaluatie blijkt dat in de laatste zes
maanden, of tijdens de verlenging van het alcoholslotprogramma tenminste één blaaspoging is
geregistreerd hoger dan 0,2‰ (88 ug/l).
Waarom is een ASP zo langdurig?
De met het ASP aan te leren gedragsverandering (het scheiden van verkeer en alcohol) heeft tijd nodig
om in te slijten bij de deelnemer. Daarom duurt het ASP een langere aaneengesloten periode.
Wat is het motivatieprogramma?
Deelnemers van het alcoholslotprogramma volgen in de eerste maanden een verplicht
motivatieprogramma van 3 dagdelen. Tijdens dit programma worden deelnemers ondersteund een
scheiding te maken tussen het gebruik van alcohol en het besturen van een motorrijtuig. Ook krijgen
deelnemers informatie over effecten van alcohol in het verkeer en hun rijvaardigheid. Tijdens de cursus
wordt ook besproken dat het slot andere alcoholische stoffen dan consumptie alcohol meet om te
voorkomen dat mensen een foute blaastest krijgen door iets anders dan consumptie van alcohol.
Daarnaast wordt stilgestaan bij het alcoholgebruik van de deelnemers.
Q&A alcoholslotprogramma (ASP) dd 23-1-2015
Wat zijn de ervaringen uit het buitenland?
Het alcoholslotprogramma bestaat al jaren in de Scandinavische landen, Canada en in verschillende
staten van de Verenigde Staten. De ervaring daar leert dat het rijden onder invloed van de deelnemers
tijdens het programma gereduceerd wordt naar nul procent; dit omdat het slot dat tegenhoudt.
Duidelijk is wel dat deelnemers in het buitenland na uitbouw van het alcoholslot regelmatig snel
terugvielen. Dit wijst erop dat het bij de betrokkenen niet gaat om gewoontegedrag, maar om
daadwerkelijke problemen met alcohol. Voor Nederland hebben we daarom een motivatieprogramma
opgezet dat mensen tijdens een aantal contactmomenten onder meer confronteert met hun (drink)gedrag.
Door de bewustwording krijgen mensen zicht op hun probleem. Dat moeten ze vervolgens aanpakken.
Voor wie is het ASP?
Het alcoholslotprogramma wordt opgelegd aan ervaren bestuurders bij wie een alcoholpromillage is
gemeten tussen 1,3 en 1,8 en aan beginnende bestuurders met een promillage tussen 1,0 en 1,8.
Hoeveel mensen haken af tijdens het programma?
Er zijn sinds de start van het programma enkele tientallen deelnemers gestopt. Enkele redenen hiervoor
zijn bijvoorbeeld: het niet kunnen voldoen aan de opgelegde spelregels van het programma, niet voldoen
aan de financiële verplichtingen of tijdens het programma te maken krijgen met een rijontzegging.
Wat zijn de kosten?
De deelnemer krijgt grofweg te maken met de volgende kosten:
kosten van de huur of de koop van het alcoholslot zelf;
kosten van de inbouw, het uitlezen en de uitbouw. Deze kosten bepaalt de fabrikant en de
inbouwer; momenteel ca. € 2800,- over twee jaar plus € 355,- opstartkosten;
kosten die verband houden met het opleggen van het alcoholslotprogramma door het CBR, het
begeleidingsprogramma en de monitoring en feedback. Het CBR-tarief voor het ASP bedraagt
rond de € 1.000,- voor twee jaar;
kosten voor het aanvragen van een nieuw rijbewijs (tarief gemeente).
In totaal kunnen de kosten dus oplopen tot ruim € 4.000,-, uitgaande van twee jaar deelname aan het
programma. De deelnemers kunnen de kosten voor het slot en de kosten voor het CBR betalen in
termijnen.
Waarom houdt het CBR geen rekening met de persoonlijke omstandigheden van de betrokkene?
Omdat de regelgeving daar geen ruimte voor laat. De wetgever, die de regelgeving heeft opgesteld, heeft
bij het formuleren hiervan al een belangenafweging gemaakt.
Waarom krijgen ook mensen die één keer te veel hebben gedronken ook zo’n zware maatregel
opgelegd? Het is wettelijk zo geregeld dat het alcoholslotprogramma , ongeacht het aantal
aanhoudingen, opgelegd wordt aan ervaren bestuurders bij wie een alcohol promillage is gemeten tussen
1,3 en 1,8 en aan beginnende bestuurders met een promillage tussen 1,0 en 1,8.
Het ASP geeft bestuurders een kans om onder gecontroleerde omstandigheden weer aan het verkeer te
mogen meedoen.
Als mensen ervoor kiezen om niet een slot te accepteren, wat is dan de consequentie?
De betrokkene heeft dan vijf jaar een ongeldig rijbewijs (dus niet rijden). Om daarna weer te mogen rijden,
moet hij of zij eerst een Eigen verklaring indienen en specialistisch gekeurd worden bij een psychiater.
Met dit laatste zijn nog geen ervaringen opgedaan, doordat het ASP in december 2011 is ingevoerd.
Q&A alcoholslotprogramma (ASP) dd 23-1-2015

Download Report