( )WV ( )bbp ( )cap ( ) ( ) - Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid

achtergrond Ontwikkelingen in 2014-2015 | In 2014-2015 lichte groei van wegverkeer en van reistijdverlies door aantrekkende economie
1. Model voor wegverkeer en congestie
Inleiding
Met het Middenlangetermijnmodel maakt het KiM jaarlijks prognoses van het totale wegverkeer en van het verkeer
en het reistijdverlies op het hoofdwegennet. Voor de prognoses voor de nabije toekomst in 2014 en 2015 is dit model
geactualiseerd op basis van gegevens tot en met 2013. Ook is het op enkele punten aangepast. Hieronder worden de
achtergronden beschreven, evenals de uitkomsten van de schattingen.
Modelvergelijkingen
Het oorspronkelijke model (Van Mourik, 20081) bestaat uit het volgende stelsel simultane vergelijkingen:
Verkeersprestatie van het totale binnenlandse wegverkeer (WV) per inwoner (inw)2
1n
WV
bbp
cap + α 1n(brn) + β
( inw
) = α 1n( inw
) + α 1n( inw
)
1
3
2
1
1)
De hoeveelheid wegverkeer per inwoner neemt toe als het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner en de beschikbare capaciteit van het hoofdwegennet (cap) per inwoner toenemen, en daalt als de brandstofkosten (brn) toenemen.
Verkeersprestatie op het hoofdwegennet (HWN)
1n
= α 1n(bbp) + α 1n(cap) + α 1n(VVU) + β
(HWN
inw )
4
5
6
2
2)
Het aandeel van het verkeer op het hoofdwegennet in het totale wegverkeer neemt toe als het bruto binnenlands product en de beschikbare capaciteit van het hoofdwegennet toenemen, en daalt als de voertuigverliesuren (VVU) op het
hoofdwegennet toenemen.
Reistijdverliezen op het hoofdwegennet (VVU3)
1n(VVU) = α7 1n
+β
(HWN
cap )
3
3)
De voertuigverliesuren op het hoofdwegennet nemen toe als het verkeer op het hoofdwegennet toeneemt en dalen als
de capaciteit van het hoofdwegennet toeneemt.
De verklarende variabelen zijn:
bbp indexcijfer (2000 = 100) van het bruto binnenlands product,
cap het aanbod van (hoofd)wegen,
brn de reële brandstofprijs,
inw het aantal inwoners van 20 tot 65 jaar.
De prognoses voor het totale wegverkeer worden gemaakt met vergelijking 1. Omdat ze afhangen van de uitkomsten
van de andere vergelijkingen, zijn vergelijkingen 2 en 3 niet direct geschikt om prognoses te maken. Prognoses van de
verkeersprestatie en het reistijdverlies op het hoofdwegennet kunnen worden gemaakt nadat deze twee vergelijkingen
in hun herleide vorm zijn omgezet.
1 Van Mourik, Verkenning autoverkeer 2012, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, Den Haag, oktober 2008 (bijlage B).
2 De te verklaren variabelen worden met hoofdletters weergegeven, de verklarende variabelen met kleine letters.
3 Het gaat om VVU100, met referentiesnelheid 100 km/uur
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Mobiliteitsbeeld 2014 | KiM
achtergrond Ontwikkelingen in 2014-2015 | In 2014-2015 lichte groei van wegverkeer en van reistijdverlies door aantrekkende economie
Aanpassing schattingsstrategie
In de voorgaande versies van het model werden de verschillende vergelijkingen apart geschat. In de huidige versie zijn de
structuurvergelijkingen (vergelijkingen 1, 2 en 3) gezamenlijk geschat.
Gezamenlijke schatting van deze vergelijkingen bleek te leiden tot – niet-plausibele – negatieve inwonercoëfficiënten
van structuurvergelijking 1 van het totale wegverkeer (WV) en de herleidevormvergelijkingen. Dit is opgelost door de
inwonervariabele in het rechterdeel van vergelijking 1 te verwijderen:
1n
WV
( inw
) = α 1n(bbp) + α 1n(cap) + α 1n(brn) + β
1
2
3
1b)
1
De bijbehorende herleidevormvergelijkingen voor de verkeersprestatie (HWN) en de reistijdverliezen (VVU) op het
hoofdwegennet zijn:
α1 + α4
α3
α2 + α5 - α6α7
1
β1 + β2 + α6β3
In (bbp) +
In (cap) +
In (brn) +
In (inw) +
1 - α6α7
1 - α6α7
1 - α6α7
1 - α6α7
1 - α6α7
4)
α7 (α1 + α4)
α7α3
α7 (α2 + α5-1)
α7
β3 + α7 (β1 + β2)
In (bbp) +
In (cap) +
In (brn) +
In (inw) +
1 - α6α7
1 - α6α7
1 - α6α7
1 - α6α7
1 - α6α7
5)
In (HWN) =
In (VVU) =
Alle coëfficiënten van de herleidevormvergelijkingen 4 en 5 worden hiermee direct afgeleid uit de geschatte coëfficiënten
α1 t/m α7 en ß1 t/m ß3 van de structuurvergelijkingen 1b, 2 en 3.
Voorheen werden alleen de brandstofcoëfficiënten van de herleidevormvergelijkingen 4 en 5 direct afgeleid uit de coëfficiënten van de structuurvergelijkingen. De andere coëfficiënten werden hetzij opgelegd hetzij opnieuw geschat.
Resultaten
De huidige resultaten zijn verkregen door de vergelijkingen 1b, 2 en 3 te schatten op basis van gegevens uit de periode
1998 tot en met 2013. Onderstaande tabellen (1 tot en met 5) geven de resulterende coëfficiënten. De daaropvolgende
figuur toont de in groeicijfers uitgedrukte resultaten voor het hoofdwegennet (vergelijkingen 4 en 5).
Tabel 1
Coëfficiënten vergelijking 1b: Wegverkeer op Nederlands grondgebied
variabele
coëfficiënt
p-waarde
bbp (α1)
0,560
0,000
cap (α2)
0,322
0,000
brn (α3)
-0,082
0,003
Intercept (ß1)
-2,748
0,000
R2 = 0,98
Tabel 2
Coëfficiënten vergelijking 2: Verkeersprestatie hoofdwegennet
variabele
coëfficiënt
p-waarde
bbp (α4)
0,254
0,000
cap (α5)
0,000
0,000
VVU (α6)
-0,059
0,012
Intercept (ß2)
-1,691
0,000
R2 = 0,98
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Mobiliteitsbeeld 2014 | KiM
achtergrond Ontwikkelingen in 2014-2015 | In 2014-2015 lichte groei van wegverkeer en van reistijdverlies door aantrekkende economie
Tabel 3
Coëfficiënten vergelijking 3: Reistijdverliezen hoofdwegennet
variabele
Tabel 4
Tabel 5
coëfficiënt
p-waarde
HWN/cap (α7)
5,191
0,000
Intercept (ß3)
31,570
0,000
Coëfficiënten vergelijking 4: Verkeersprestatie hoofdwegennet
variabele
coëfficiënt
Bruto binnenlands product (bbp)
0,623
Strooklengte hoofdwegen (cap)
0,481
Brandstofprijs (brn)
-0,063
Inwoners (inw)
0,766
Intercept
-4,824
Coëfficiënten vergelijking 5: Reistijdverliezen hoofdwegennet
variabele
coëfficiënt
Bruto binnenlands product (bbp)
3,235
Strooklengte hoofdwegen (cap)
-2,694
Brandstofprijs (brn)
-0,326
Inwoners (inw)
3,974
Intercept
6,528
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Mobiliteitsbeeld 2014 | KiM
achtergrond Ontwikkelingen in 2014-2015 | In 2014-2015 lichte groei van wegverkeer en van reistijdverlies door aantrekkende economie
Figuur 1
Groeicijfers. Bollen: RWS-cijfers, lijn: modelschatting
Links: Verkeersprestatie op het hoofdwegennet (vergelijking 4)
Rechts: Reistijdverliezen op het hoofdwegennet (vergelijking 5)
20%
4%
groeicijfer
groeicijfer
10%
2%
0%
0%
-10%
-2%
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
-20%
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
RWS, HWN
RWS, VVU100
HWN (vergelijking 4)
VVU (vergelijking 5)
Figuur 1 Achtergrond en downloads O1 (was T1)
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Mobiliteitsbeeld 2014 | KiM