“ B IM is leren en werken tegelijk”

Vaktueel
Door Louis Jongeleen, beeld: Bouwplaat Vught
Timmerfabrieken beginnen stap-voor-stap met BIM
“BIM is leren
en werken tegelijk”
Steeds meer bouwbedrijven gaan over op het
­toepassen van BIM in hun werkproces. Intussen blijft
die nieuwe vorm van samenwerken voor de meeste
timmerfabrieken nog toekomstmuziek. Vooral voor
de kleinere bedrijven. Bij Timmerbedrijf Van der
Linden in Veghel hebben ze de knoop nu doorgehakt.
Voor het eerst zijn ze bouwpartner in een
­BIM-project.
Bij Machinaal timmerbedrijf Van der Linden in Veghel staat het werk
het laatste half jaar in het teken van de werkvoorbereiding voor de
nieuwbouw van zorgcomplex ‘Alde Steeg’ in Beuningen. Van der
Linden, is door Hendriks Bouw & Ontwikkeling uit Oss gevraagd om
deel te nemen aan dit BIM-project. Directeur Jochem van der Linden
brengt samen met bedrijfsleider Willy van den Elzen en
­tekenaar-werkvoorbereider Pieter van den Berg heel wat late uren door
om kozijndetails correct op het beeldscherm te krijgen. Jochem van
der Linden: “Wij hebben van de aannemer een BIM-model gekregen
waarin alle gevelopeningen zijn aangegeven. Bij elke opening hangt
een enveloppe met daarin de basisgegevens van het gewenste kozijn.
De envelopjes openen wij met een speciaal koppelingsprogramma.
Daarna gaat Pieter die basisgegevens vertalen naar de software die wij
altijd gebruiken in ons productieproces.
Vervolgens gaan wij de basisgegevens van
elk kozijn uitwerken tot een complete
dataset waar alles in zit, van maatvoering
tot en met houtsoort en van 2D-tekening
tot afleverconcept. Die informatie gaat
naar onze productiehal en via het koppelingsprogramma ook weer naar het centrale BIM-model. We merken nu al waar
dit heengaat. Over een tijdje kunnen we
ons werk in 3D in één keer koppelen met
het BIM-model. “
Bedrijfsleider Willy: “Wij staan voortdurend in contact met de werkvoorbereiding van Hendriks. Omdat we communiceren op basis van
hetzelfde BIM-model, kunnen we elk misverstand meteen de wereld
uit helpen. En waar wij aan kennis tekort schieten, spijkeren zij ons
bij. Terwijl we werken aan dit project blijven we leren. Misschien is
dit wel de enige manier. Soms denk ik: gaat het allemaal niet te snel?
Dan sta ik even stil voor een soort gevoelsdrempel en denk ik aan die
kostbare gegevens van ons productieproces die zomaar de deur uit
vliegen.”
Afstemmen
Cijfers over het aantal timmerfabrieken dat gebruikmaakt van BIM
zijn niet bekend. Maar er zijn wel kenners van de branche die daar
informatie over hebben, zoals Hans Storms. Hij is branchemanager bij
Matrix Software, specialist in software voor BIM-oplossingen en programmatuur voor productie van kozijnen. Hij houdt zich op de hoogte van de ervaringen die zo’n 250 kleine en grotere timmerfabrieken
tegenwoordig opdoen met BIM. Hij kent ook de hobbels die kozijnenfabrikanten moeten nemen als ze beginnen met BIM. Storms:
“BIM vraagt om een andere manier van communiceren, zowel softwarematig als procesmatig. Een kozijnenproducent en een aannemer
die BIM-partners zijn, stemmen werkelijk alles met elkaar af. Niet
Gevoelsdrempel
Tekenaar-werkvoorbereider Pieter van
den Berg: “Feitelijk hebben we nu met de
hulp van Hendriks en onze softwareleverancier een alternatieve route uitgewerkt
om onze productiegegevens te koppelen
aan het BIM-model. Daarbij voer ik samen
met bedrijfsleider Willy aan het beeldscherm de noodzakelijke visuele controle
uit van de getekende kozijndetails.”
1 I 1 / 2014
Supply chain medewerker Gijs Derks brengt in het BIM-model de kozijnen in beeld
raam en
deur
Vaktueel
alleen wat er geleverd gaat worden, maar ook hoe, wanneer en volgens welk concept dat gaat gebeuren.
Timmerbedrijven die beginnen met BIM zien meteen de voordelen.
Door de koppelingen die wij momenteel hebben gelegd met Revit (de
speciaal voor BIM ontwikkelde software, red.) hoeft de timmerfabriek
de gegevens niet eens meer in te voeren. De data worden vanuit het
BIM-model direct geïmporteerd in de Matrixkozijn software van de
kozijnenfabriek. Dat geeft al meteen tijdswinst bij de calculatie. En als
er sprake is van een projectopdracht, kan de timmerfabriek de verrijkte data direct weer terugzetten in het BIM-model. Discussies over bijvoorbeeld aansluitdetails van de kozijnen zijn dan overbodig. Die worden namelijk live in het BIM-model gecontroleerd met een zogeheten
‘crash controle’.”
Storms bespeurt bij sommige timmerfabrieken nog een soort bezorgdheid over hun eigen expertise die ze als BIM-partner zomaar weggeven. Storms: “Dat gevoel is begrijpelijk, maar voor BIM-partners die al
wat langer samenwerken is het normaal dat ze open staan voor elkaar.
Juist die open communicatie maakt een hechte werkrelatie mogelijk.”
co’s van het traditionele bouwproces. Pennavaire: “Kijk, je kunt bij de
start van een bouwproject de traditionele weg volgen door bij een
stuk of acht leveranciers een prijs op te vragen en dan in zee te gaan
met de laagste inschrijver. Vervolgens kun je alleen maar hopen dat
alles goed komt met de bouwkwaliteit die deze prijsvechter gaat leveren. Het kan ook anders. Wij maken eerst een voorselectie van bedrijven die een goede kwaliteit kunnen leveren, die aan alle andere proceswensen en eisen voldoen en die bereid zijn om te communiceren
door middel van een BIM-model. Hendriks heeft drie jaar geleden
gekozen voor die tweede samenwerkingsvorm. De ervaring heeft ons
geleerd dat bij die aanpak de integrale kostprijs omlaag gaat. En we
zijn verlost van dat moeizame patroon van tekenen, calculeren, wijzigen, controleren, afstemmen, etcetera… Wij willen dat gedoe niet
meer. Dat kost te veel geld. Anno 2013 is het onze wens dat onze projectpartners werken met BIM. Het is onze ambitie om over 3 á 5 jaar
alleen nog maar te werken met projectpartners in een BIM-werkflow.”
Optimaliseren
Op het bedrijfsterrein van Hendriks Bouw& Ontwikkeling staat een
nieuw gebouw, een imposante kubus van zandkleurige baksteen van
vijf verdiepingen met een uitnodigende glazen entreepartij. Het
Cyrille Pennavaire is informatiemanager bij Hendriks Bouw &
gebouw heet Dome-X en fungeert sinds een jaar als platform voor
Ontwikkeling in Oss. Hij heeft er de leiding bij het ontwikkelen van
innovatief samenwerken van verschillende marktpartijen die op een
het BIM-proces. Hendriks zet sinds 2008 BIM in als instrument bij de
of andere manier betrokken zijn bij wonen, zorg en onderwijs. Op de
communicatie tussen bouwpartners in de verschillende fasen van het
eerste verdieping bevindt zich de ‘BIM-Xperience’ ofwel ‘ BIMlab’, een
bouwproces. Pennavaire: “
lichte ruimte met werkplekken waar BIM-partners hun BIM-projecten
Bij het zoeken naar bouwpartners gaat onze interesse in eerste instantie uit naar de leveranciers die een toegevoegde waarde zien in werken kunnen bekijken en bespreken. Daar is Gijs Derks is vaak te vinden.
Als ‘supply chain medewerker’ zoekt hij de geschikte bouwpartners
met BIM en ook werkelijke tijd besteden aan BIM. De timmerfabriek
bij elkaar die kunnen meewerken in een project met een BIM-opzet.
die over BIM-software beschikt, heeft bij ons een streepje voor.” Voor
Pennavaire is de toepassing van BIM een logisch antwoord op de man- En hij begeleidt projectpartners bij de aansluiting bij het gewenste
BIM-informatieniveau van een BIMproject. Ook het BIM-project ‘Alde Steeg’
in Beuningen heeft hij in zijn portefeuille.
Derks: “Voor ons is timmerbedrijf Van
der Linden uit Veghel een geschikte projectpartner voor project ‘Alde Steeg’
omdat we weten dat ze goede kozijnen
kunnen maken en omdat ze ervoor open
staan om hun bedrijfsproces aan te passen aan de BIM-methodiek. Wij investeren in die werkrelatie door Van der
Linden te begeleiden in het werken met
BIM. Tegelijkertijd deelt het timmerbedrijf met ons de kennis van een werkproces waarvan dat wij niet tot in detail op
de hoogte zijn. Het gezamenlijke doel is
het realiseren van een gebouw dat beantwoordt aan de wensen van de opdrachtgever. En dat zonder overbodige faalkosten. De houding van Van der Linden
wekt vertrouwen, omdat ze willen deelnemen aan het optimaliseren van het bouwTekenaar-werkvoorbereider Pieter van den Berg brengt BIM-model met ­gevelopeningen
proces.”
(plus data-envelopjes) op het scherm
BIM-workflow
2 I 1 / 2014
raam en
deur
1 / 2014 I 2