Autisme en ADHD Nieuwe subtypen en implicaties voor opvoeding Nanda Rommelse UD Psychiatrie Radboud UMC Coördinator wetenschappelijk onderzoek Karakter aPI Donders Instituut © Karakter | pagina 1 Overzicht • Comorbiditeit ASD en ADHD • • Prevalentie Oorzaken • Nieuwe subtypen en inzichten • Effect ASD+ADHD op opvoeding © Karakter | pagina 2 Comorbideit ADHD and ASD • Prevalentie • • ??? Klinische samples1: 20-50% ADHD(+ASD) 30-80% ASD(+ADHD) Hoge mate van ‘wisselende’ diagnoses2 1 Rommelse et al (2011). Neurosci Biobehav Rev; 2 Fein et al (2005) JADD © Karakter | pagina 3 Comorbiditeit ASD en ADHD • Prevalentie © Karakter | pagina 4 Comorbiditeit ASD en ADHD • Oorzaken • • Gedeelde erfelijkheid1,2,3,4 Gedeelde pre/perinatale risico’s 1 Mulligan et al (2009) JADD; 2Nijmeijer et al (2008) JACP; 3Ronald & Hoekstra (2011) Am J Med genet B; 4Rommelse et al (2010) ECAP; © Karakter | pagina 5 Comorbiditeit ASD en ADHD • Oorzaken N=17173 0,7 Erfelijke correlatie ASD-ADHD 2-jarigen: .271 7-15 jarigen: .41-.872-4 18-33 jarigen: .725 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 Hartman, Geurts & Rommelse (submitted) © Karakter | pagina 6 0 toddlerhood 1Ronald 2008. preschool childhood adolescence young adulthood middle adulthood late adulthood et al 2010; 2Constantino et al 2003; 3 Lichtenstein et al 2010; 4 Taylor et al 2012; 5 Reiersen et al Comorbiditeit ASD en ADHD • Oorzaken Rommelse et al (2011). Neurosci & Biobehav Rev © Karakter | pagina 7 ADHD (+ASD) N=400 ADHD families N=150 controle families Longitudinale studie Neuroimaging, cognitie ASD (+ADHD) N=200 ASD families N=100 controle families Neuroimaging Cognitie Daphne van Steijn SPIDER Populatie sample N=400 Cognitie Kwantitatieve ADHD & ASD maten Jolanda van der Meer Nieuwe subtypen Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 9 Nieuwe subtypen Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 10 Nieuwe subtypen ADHD ASD Latente klasse analyse SCQ en Conners N=644 kinderen Populatie en ASD cohort Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 11 Nieuwe subtypen ASD Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 12 Nieuwe subtypen ASD Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 13 Nieuwe subtypen ASD Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 14 Nieuwe subtypen ASD Van der Meer et al (2012). JAACAP © Karakter | pagina 15 Nieuwe subtypen © Karakter | pagina 16 Van der Meer et al (2012). JAACAP Nieuwe subtypen © Karakter | pagina 17 Van der Meer et al (2012). JAACAP Nieuwe subtypen • Geen ‘pure’ ASD klasse • Comorbide klassen cognitief ernstiger aangedaan • Deels overlappende cognitieve problemen ASD & ADHD © Karakter | pagina 18 Nieuwe subtypen Rommelse et al (2011). Neurosci & Biobehav Rev © Karakter | pagina 19 Nieuwe subtypen Werkgeheugen Aandacht Latente klasse analyse Cognitieve data N=644 kinderen Populatie en ASD cohort Van der Meer et al (submitted) © Karakter | pagina 20 Nieuwe subtypen Van der Meer et al (submitted). © Karakter | pagina 21 Nieuwe subtypen Van der Meer et al (submitted). © Karakter | pagina 22 Nieuwe subtypen Van der Meer et al (submitted). © Karakter | pagina 23 Nieuwe subtypen Van der Meer et al (submitted). © Karakter | pagina 24 Nieuwe subtypen Van der Meer et al (submitted). © Karakter | pagina 25 Nieuwe subtypen • Onderliggende ‘g’ (generic cognitive impairment) © Karakter | pagina 26 Effect ASD+ADHD op opvoeding © Karakter | pagina 27 Effect ASD+ADHD op opvoeding N=174 families - ASD en ADHD symptomen ouders - depressieve gevoelens ouders - diagnose kind - opvoedstress van Steijn et al (2011-2013), JADD; ECAP, JCPP © Karakter | pagina 28 Daphne van Steijn athers Parenting stress affected child ASD depression ADHD Parenting stress unaffected child ADHD Parenting stress unaffected child depression ASD mothers Parenting stress affected child athers Parenting stress affected child ASD .23 ADHD Parenting stress unaffected child ADHD Parenting stress unaffected child .30 ASD mothers .38 depression .16 depression Parenting stress affected child athers Parenting stress affected child ASD .23 ADHD depression .38 .24 .32 Parenting stress unaffected child Parenting stress unaffected child ADHD .15 .30 ASD mothers depression .16 .21 Parenting stress affected child athers ASD .23 ADHD ADHD Parenting stress affected child .23 depression .38 .24 .32 Parenting stress unaffected child .18 Parenting stress unaffected child .15 .30 ASD mothers depression .16 .21 Parenting stress affected child athers ASD .23 ADHD Parenting stress affected child .23 depression .38 .24 .32 Parenting stress unaffected child .28 .17 .55 ADHD .18 Parenting stress unaffected child .15 .30 ASD mothers depression .16 .21 Parenting stress affected child .50 Effect ASD+ADHD op opvoeding Systeembenadering Behandel ouders eerst Oog voor niet-aangedane broers/zussen © Karakter | pagina 34 Conclusies • ASD & ADHD deels zelfde etiologie • ADHD meer voorkomende uitingsvorm • Binnen ASD-ADHD spectrum bestaan subtypes • Ouder & kind symptomen van invloed op gezinsklimaat © Karakter | pagina 35 [email protected] www.neuroimage.nl www.karakter.com © Karakter | pagina 36
© Copyright 2024 ExpyDoc
