misschien klopt het, en het aardige is per verschil in dopamineactiviteit werd bovendien dat het nu eens over televisie gevonden tussen volwassenen met en gaat, en niet over kranten – de meeste zonder adhd. Televisie meldt, in zekere zin, de op- mensen krijgen hun informatie tegenNieuws wordt gemaakt in toptijdschrif- woordig nu eenmaal van de tv. Het gaat vattingen van eergisteren, en wie zijn ten, en weerlegd in de kleinere bladen. overigens ook op voor kranten.2 nieuws van de televisie haalt, krijgt net Toptijdschriften halen makkelijk de In een vrij heroïsche onderneming zo’n vertekend beeld van de wetenschap kranten, de kleinere bladen minder. spitten Mélanie Bourdaa en haar colle- als wie zijn nieuws uit de toptijdschrif- Zo gaat het: onderzoekers melden een ga’s van de universiteit van Bordeaux de ten haalt. Want die melden de onzin mooie bevinding in het ‘gezagheb- archieven door van de Franse ‘Inathè- van overmorgen. ▪ bende’ Nature of het ‘vooraanstaande’ que’,3 op zoek naar documentaires over New England Journal of Medicine, en de adhd en Ritalin tussen 1995 en 2011. kranten staan er trouwhartig vol van. Zij vroegen zich af hoe de programma’s Vervolgens blijkt het allemaal toch wat over drie kwesties berichtten: is adhd ingewikkelder dan de oorspronkelijke vooral genetisch, helpt Ritalin tegen onderzoekers meenden of is het ef- onderprestatie op school, en is adhd fect toch wat kleiner dan aanvankelijk zichtbaar in de hersenen. De huidige gedacht. Tegen die tijd zijn de top- en consensus, zo schrijven ze, is dat ‘nie- dagbladen echter alweer bij de volgende mand behalve de meest verstokte de- doorbraak, en is het aan het tweede terminist’ nog meent dat adhd vooral echelon om de nuance te brengen en genetisch is, dat Ritalin aanvankelijk de twijfel te zaaien. Wie alleen de ui- wel leek te schelen bij kinderen met tersten, de grote bladen en de kranten adhd, en dat eerder optimisme over volgt, krijgt een vertekend beeld van de diagnose van adhd via hersenscans niet wetenschap. heeft standgehouden. Dat komt natuurlijk, in ieder geval water, 33 daarvan sneden metterdaad toptijdschriften en van kranten in een van bovengenoemde kwesties aan. eenzelfde schuitje zitten. Beide zit- Die werden uitgeschreven en geco- ten gevangen in de strijd om het beste deerd. Hans van Maanen is wetenschapsjournalist. Literatuur 1 2 3 Bourdaa M, Konsman JP, Sécail C, Venturini T, Veyrat-Masson I, Gonon F. Does television reflect the evolution of scientific knowledge? The case of attention deficit hyperactivity disorder coverage on French television. Public Underst Sci 2013 Jun 4 [Epub ahead of print]. Gonon F, Konsman JP, Cohen D, Boraud T. Why most biomedical findings echoed by newspapers turn out to be false: the case of attention deficit hyperactivity disorder. PLoS One 2012;7:e44275. http://www.institut-national-audiovisuel.fr/ nous-connaitre/entreprise/index.html. In 11 van de 16 programma’s waarin strijd liever fouten van de tweede soort de oorzaak van adhd ter sprake kwam, dan van de eerste soort: ze accepteren werd glashard beweerd dat de ziekte een spraakmakend stuk dat later niet erfelijk is; veelal werden jongetjes op- helemaal waterdicht blijkt te zijn en gevoerd die mochten zeggen dat ze ‘zo laten een doortimmerd genuanceerd geboren waren’. In veel programma’s stuk graag over aan de mindere bladen. kwamen experts aan het woord die (Media zou je op analoge wijze kunnen wezen op een hoge overerfbaarheid van indelen: kwaliteitskranten vinden een adhd (al zegt die weinig over genetische fout van de eerste soort het ergst, nu.nl oorzaken), maar dat kwam mede, op- fouten van de tweede soort – ‘echte’ peren de onderzoekers, omdat televisie- geleerden noemen Nature en Science dan makers bij steeds dezelfde deskundigen ook graag de boulevardbladen van de te rade gingen. wetenschap.) Hans van Maanen Zestig programma’s kwamen boven voor een deel, omdat redacties van en grootste nieuws, en maken in die Co l u m n Over het nieuws van overmorgen Van 22 programma’s meldden 16 de heilzame werking van Ritalin op de Hierdoor kan het, zelfs als het tweede schoolprestaties van adhd’ers, slechts 3 echelon allang zijn werk heeft gedaan lieten ook modernere inzichten (‘Rita- en het getetter van de toptijdschriften lin is geen wondermiddel’) langskomen. ruimschoots heeft afgezwakt, nog jaren Hersenscans doen het goed op duren voordat hun heilzame werk tot televisie, dus geen wonder dat in et- de media doordringt. Onlangs publi- telijke programma’s plaatjes werden ceerde een Franse onderzoeksgroep de getoond met het commentaar dat adhd resultaten van hun analyse van de wijze goed zichtbaar is op hersenscans van waarop televisie over adhd bericht.1 Het kinderen – allemaal dezelfde plaatjes, stond niet in een toptijdschrift, dus afkomstig van een artikel waarin am- 5 7 (4) a p r i l 20 1 4 huisarts & wetenschap 179
© Copyright 2024 ExpyDoc
