28 juni 2014 © Het Financieele Dagblad INTERVIEW ‘Aandeelhouders hebben helemaal niet zo veel te vertellen’ VEB-directeur Jan Maarten Slagter maakt deze zomer plaats voor zijn opvolger Paul Koster. Sinds zijn aantreden in 2007 ‘is het maatschappelijke klimaat enorm veranderd’, constateert hij. Beleggers moeten ‘terug in hun hok’. Roger Cohen en Marijn Jongsma Den Haag Aanwas In de crisisjaren groeide de beleggersclub VEB van 40.000 naar 48.000 leden Potentieel Jan Maarten Slagter: ‘Ik heb altijd het gevoel gehad dat de markt groter is’ Vernieuwing Paul Koster: ‘Een van de vragen is hoe we jonge mensen zover krijgen dat ze zich aan ons binden’ Het waren naar eigen zeggen ‘grote schoenen’ die Jan Maarten Slagter moest vullen toen hij in de zomer van 2007 Peter Paul de Vries opvolgde als directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). Medio augustus draagt hij het stokje over aan Paul Koster. De Vries was de terriër die bestuursvoorzitters bijkans tot razernij dreef tijdens ellenlange aandeelhoudersvergaderingen, Slagter de bedachtzaam ogende gentleman die voor zijn overstap correspondent was van het FD in Londen. Niettemin maakte hij een vliegende start, geholpen door de timing van zijn debuut: het was de vooravond van de kredietcrisis. Zijn ervaring als advocaat en journalist kwam Slagter goed van pas bij de omvangrijke, principiële en in de crisis gewortelde rechtszaken die de VEB de afgelopen jaren begon. Zoals de procedure tegen Fortis, de voormalige bestuurders en begeleidende banken, waarbij het ‘misleidende prospectus’ bij de claimemissie van september 2007 centraal stond. Of de klacht bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens tegen de Nederlandse Staat, die SNS Reaal in 2013 onteigende zonder vergoeding voor de aandeelhouders. Slagters opvolger Koster is als voormalig AFM-bestuurder een oude bekende in de financiële wereld. Zijn opleiding als registeraccount verloochent zich niet. Scherper toezicht op accountants wordt de komende jaren een van de prioriteiten voor de VEB, zo kondigt Koster aan tijdens een dubbelinterview met zijn voorganger in het verenigingskantoor aan de Haagse Amaliastraat. V Meneer Slagter, terug naar het begin. Was het moeilijk om Peter Paul de Vries op te volgen? Slagter: ‘Ik wist dat ik niet moest proberen hem na te doen. Peter Paul is een onnavolgbare figuur, die de aandeelhoudersvergaderingen volleerd bespeelde. Met hem had ik een sterke voorganger, die een podium had gecreëerd waar ik op kon voortbouwen.’ V Heeft de crisis veel veranderd voor de VEB? ‘Het maatschappelijke klimaat is enorm veranderd. Tot mijn komst was er een vrij grote maatschappelijke consensus dat het van problemen bij bedrijven is shortselling (beleggers speculeren op een koersdaling door aandelen te verkopen die ze nog niet hebben, red.). Daar moeten we meer aandacht aan besteden.’ goed was voor de economie dat aandeelhouders meer te zeggen kregen. Het kantelpunt was de overname van ABN Amro (door het consortium van Fortis, RBS en Santander, waaraan de twee eerstgenoemde banken zich volledig vertilden, red.). Vanaf dat moment moesten aandeelhouders terug in hun hok. De conclusie was dat ze te veel te zeggen hadden gekregen.’ V Blijft de VEB actief op aandeelhouders vergaderingen? ‘Ik denk dat de VEB al een goede rol speelt, maar we kunnen nog wat verbeteren. Ik denk dat we ons moeten beperken tot een of twee duidelijke onderwerpen per vergadering, in plaats van zes of zeven. En ik zou me weer willen richten op de rol van de accountant. Ik wil wat kritischer naar die beroepsgroep gaan opereren. Ik denk dat er alom bewijzen zijn dat de accountantsfunctie aan vertrouwen heeft ingeboet.’ V Deelt u die conclusie? ‘Nee. Ik denk dat die analyse niet deugt. Aandeelhouders hebben helemaal niet zoveel te vertellen. Het is in de eerste plaats het bestuur dat verantwoordelijk is voor wat er gebeurt. Pas achter in die zaal zitten aandeelhouders invloed uit te oefenen. Die discussie is slecht gevoerd, erg gedreven door sentiment. Je moet goed nadenken voordat je aandeelhouders de zwarte piet toespeelt. Ik vind dat we daar echt risico lopen.’ V Laat de accountant zijn oren te veel naar de klant hangen? ‘Mijn grootvader was ook accountant. Hij werd bij de NS ontheven uit zijn functie omdat hij het niet eens was met de waardering van het treinmaterieel. Via de toenmalige beroepsorganisatie Niva kreeg hij een nieuwe cliënt toegewezen. Nu zien accountants belangrijke klanten liever niet vertrekken. Het zou goed zijn als de raad van commissarissen de aandeelhouder betrekt bij het selecteren van een nieuwe accountant. Daarmee laat je zien dat de aandeelhouder uiteindelijk de opdrachtgever is.’ V Waar ligt dat risico dan? ‘Het inperken van aandeelhoudersrechten, zoals het verhogen van de agenderingsdrempel, leidt ertoe dat aandeelhouders hogere risicopremies zullen vragen. Dat betekent uiteindelijk welvaartsverlies voor iedereen, omdat bedrijven minder goedkoop aan geld kunnen komen. Als aandeelhouders zich ook maar een beetje roeren, worden ze in het Nederlandse systeem op hun plaats gezet door de Hoge Raad. De raad van commissarissen heeft niet eens de verplichting te bemiddelen bij een conflict tussen bestuur en aandeelhouders.’ V Welke inzichten heeft u meegenomen uit Dubai? ‘Ik vond eigenlijk dat ik mijn rol in volledige onafhankelijkheid heb kunnen vervullen. De benadering is wel anders. Je kunt niet een probleem op tafel gooien en hopen dat het in een open discussie tot een oplossing komt. Dat moet je veel indirecter doen, veel diplomatieker.’ V De kritiek richt zich natuurlijk vooral op activistische aandeelhouders, zoals TCI er een was bij ABN Amro. ‘Wat TCI bij ABN Amro wilde, lukte alleen omdat een groot deel van de andere aandeelhouders hun analyse deelde. Verder zijn de incidenten waarbij activistische aandeelhouders het beleid van de onderneming hebben beïnvloed, op één hand te tellen. VNU, Stork, ASMI. Het zijn bovendien allemaal zaken van een paar jaar geleden. Overigens hadden aandeelhou- V En het leven in ‘de woestijn’? ‘Als je geen airco hebt, is er niet te leven. Een raam openen kan daar niet. Het eerste wat ik hier net zei: kan dat raam open?’ Slagter: ‘De kop hebben jullie al. Paul Koster zet de ramen open bij de VEB.’ ❛❛ ‘De incidenten waarbij activistische aandeelhouders het beleid hebben beïnvloed, zijn op de vingers van één hand te tellen’ Jan Maarten Slagter ❛❛ ders daar wel degelijk legitieme zorgen.’ V De VEB speelt zich in de kijker met rechtszaken. Leveren die wel wat op? ‘Het duurt vaak ontzettend lang, de rechterlijke molens lopen langzaam. Maar over het uiteindelijke resultaat zijn we tevreden. Bij Ahold ging het om $ 1,1 mrd. Bij World Online was het € 110 mln, bij Shell $ 389 mln, bij Dexia was het € 1 mrd. Alles bij elkaar zitten we boven de € 3 mrd.’ V Is waarschuwen niet effectiever? Paul Koster (l.) en Jan Maarten Slagter op de binnenplaats achter het VEB-kantoor in Den Haag. FOTO: WIEBE KIESTRA ‘Dat doen we ook. We proberen beleggers bewust te maken van de risico’s die ze lopen, kijken kritisch naar de producten die op de markt komen. In sommige gevallen steken we de vlag omhoog, maar dat is betrekkelijk riskant. De kans bestaat dat je met je waarschuwing een aanbieder omtrekt. Als je dat doet zonder valide reden, krijg je zelf een schadeclaim op je dak. We zien het natuurlijk ook niet als een partij fraudeert, en er is een beperking aan wat we kunnen met 25 man. Het is belangrijker de mensen zelf weerbaar te maken.’ V De afgelopen zeven jaar groeide de VEB van 40.000 naar 48.000 leden. Zit er nog meer in het vat? ‘We zijn gegroeid in de crisis, daar ben ik niet ontevreden over. Maar ik heb altijd het gevoel gehad dat de markt groter is. Eigenlijk komt iedereen met een beleggingsportefeuille, iedereen die met pensioen wil, in aanmerking. Dat geldt zeker nu de particulier steeds meer zelf verantwoordelijk wordt voor zijn oudedagsvoorziening. Maar het is lastig om mensen te committeren aan een vereniging.’ Koster: ‘Ik deel de analyse van Jan Maarten. Een van de vragen is hoe we jonge mensen zover krijgen dat ze zich aan ons binden. Daar moeten we naar kijken.’ V Hoe oud is het gemiddelde VEBlid? Slagter: ‘Tegen de 60, denk ik.’ V Hoe kan de VEB jongere beleggers aan spreken? Koster: ‘Mijn idee is om IT een belangrijke rol te laten spelen in onze communicatie, bijvoorbeeld door het gebruik van apps. Ook in ons dagelijks werk kunnen we meer gebruikmaken van algoritmes om te kijken naar ondernemingen in één bedrijfstak, niet alleen in Nederland, maar ook in de landen om ons heen. De beste indicator ‘Het zou goed zijn als de raad van commissarissen de aandeelhouder betrekt bij het selecteren van een nieuwe accountant’ Paul Koster
© Copyright 2024 ExpyDoc
