22 mei 2014 © Het Financieele Dagblad VERENIGDE STATEN BELONINGSBELEID Pensioenreuzen strijden tegen topbeloningen Gerben van der Marel New York Amerikaanse bestuurders krijgen jaarlijks voor miljoenen dollars aan aandelen uitgekeerd. Beleggers van Nederlands pensioengeld verzetten zich. Nederlandse pensioenbeleggers zijn steeds actiever op Wall Street om topbeloningen te bedwingen. Dat blijkt uit een rondgang bij APG, MN, PGGM en PNO Media. Zij beleggen tientallen miljarden dollars in Amerikaanse beursfondsen. De Amerikaanse Dodd-Frank-wet heeft als antwoord op de crisis beleggers stemrecht gegeven over topbeloningen. Pensioenfondsen uit Nederland blijken dat ‘say on pay’-recht actief te gebruiken. ‘We kiezen een kritischer opstelling dan veel andere, ook Nederlandse, beleggers’, stelt PGGM. ‘Dat komt ook tot uiting in ons stemgedrag.’ PGGM stemde afgelopen jaar in 60% van de gevallen tegen een beloningsvoorstel. ‘Bij banken hebben we zelfs alle beloningsvoorstellen die sinds 2011 zijn gedaan weggestemd’, zegt de Canadese Catherine Jackson die PGGM adviseert over beloningsbeleid. Amerikaanse bestuurders krijgen jaarlijks voor miljoenen tot tientallen miljoenen dollars aandelen uitgekeerd, die op een later moment verzilverd kunnen worden. Grootste bezwaar van PGGM en APG tegen het belonen in aandelen is dat niet de prestatie bepaalt of pakketten verzilverd kunnen worden maar het verstrijken van tijd. David Shammai, bij APG verantwoordelijk voor beloningskwesties, zegt afgelopen jaar ‘in meer dan de helft gevallen’ tegengestemd te hebben in Amerikaanse beloningsvoorstellen. APG en PGGM stemden dinsdag nog (tevergeefs) tegen het beloningspakket van de topman van JPMorgan Chase. Vorig jaar stemde APG voor het tweede jaar tegen de megabeloning van Larry Ellison van softwarebedrijf Oracle. Besturen van Amerikaanse bedrijven zoals Oracle trekken zich weinig aan van kritiek van aandeelhouders. Het aantal gevallen waarin aandeelhouders verzet aantekenen neemt wel toe. Maar in negen van de tien gevallen stemmen aandeelhouders vóór. Shammai zegt dat de hervormingen toch effect hebben, ook al zijn de stemmen niet bindend en wordt zelden een meerderheid bereikt. ‘Het verzet heeft bij bedrijven ertoe geleid dat ze nu veel vaker in gesprek treden met aandeelhouders.’ PGGM zegt bedrijven ‘honderden keren per jaar’ te benaderen om in gesprek te komen. ‘Als ze al de dialoog aangaan over beloningskwesties gaat dat tandenknarsend’, zegt Jackson. ‘Het is in de VS lastiger in contact te komen met het ondernemingsbestuur. We hebben als aandeelhouder in de VS minder rechten. We hebben geen stok om mee te slaan.’ Banken staan sinds de crisis volgens Jackson wel onder druk om de dialoog aan te gaan. ‘We krijgen tegenwoordig soms commissarissen uit het remuneratiecomité te spreken. Dat is nieuw.’ Een van de grotere beloningskwesties speelde eerder rond Citigroup. Van topman Vikram Pandit werd afscheid genomen na aanvaringen met aandeelhouders over zijn compensatie. Bedrijven die goed draaien, houden vaker de luiken gesloten voor aandeelhouders die commentaar hebben op beloningspakketten. APG en PGGM gingen niet eerder zo specifiek in op hun stemgedrag. In de VS is een aantal Amerikaanse en Scandinavische pensioenfondsen actief met beloningswensen. Nederlandse pensioenbeleggers trekken daar regelmatig samen mee op. Beloningskwesties worden steeds vaker in het openbaar uitgevochten. Toch is het volgens Shammai bij APG nog nooit voorgekomen dat een aandeel van de hand is gedaan vanwege een ontspoord beloningspakket. Jackson verwacht dat wel in de toekomst. Shammai ziet dat net als Faryda Lindeman van pensioenbelegger MN niet gebeuren. Lindeman: ‘Wie zien wel veel vooruitgang. Het Amerikaanse publiek en bestuurders zijn bewust gemaakt van de bezwaren die hier leven bij grote beleggers.’ MN, dat onder meer pensioengeld voor werknemers in de metaal belegt, stemde vóór het beloningspakket bij J.P. Morgan maar tegen dat bij Goldman Sachs, AIG, Wells Fargo en Morgan Stanley. Het meest kritisch is Lindeman over de omvang van de aandelenpakketten voor bestuurders en de korte termijn waarop die verzilverd kunnen worden. ‘Dat is in de VS vaak al na een jaar, in Europa is drie jaar gebruikelijk.’ Ook Jeroen van der Put van bedrijfstakpensioenfondsen PNO Media is kritisch over de beloning in aandelen. ‘Er wordt weinig openheid gegeven over de link tussen beloning en performance.’ Openheid is volgens hem een middel om te voorkomen dat ongewenste risico’s worden aangegaan. Dat zegt ook Jackson van PGGM. ‘Als beloningen ontspoord zijn of niet gebonden aan duidelijke prestaties, kan dat een signaal zijn voor een groter probleem in het ondernemingsbestuur.’ Bonusoproer Beleggersonvrede Niet alleen in de VS, maar ook in Nederland laten grote beleggers vaker onvrede merken over beloningen van de bedrijfstop. Zo uitte pensioenuitvoerder Mn felle kritiek op het tussentijds afzwakken van de bonuscriteria bij brouwer Heineken. Ook Shell lag deze week onder vuur. Dinsdag stemde 7% van de aandeelhouders tegen het beloningspakket van de raad van bestuur. Bij biotechbedrijf Corbion ontstond vorige week ophef, omdat bestuurders een extra beloning hebben gekregen voor de verkoop van de bakkerijdivisie.