E-mail: [email protected] Tel: 053 76 21 11 Fax: 053 76 21 99 voor familieleden van personen met een alcoholprobleem Julie Carette Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods www.pclede.be Reymeersstraat 13a B-9340 Lede Informatiebrochure De instelling behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, B-9000 Gent Ondernemingsnummer: 0406.633.304 1/6 Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods www.pclede.be Reymeersstraat 13a B-9340 Lede Tel: 053 76 21 11 Fax: 053 76 21 99 E-mail: [email protected] 1. INLEIDING Deze vroegdetectie brochure is bestemd voor familieleden van personen met een beginnende alcoholverslaving. De vroegdetectie legt de nadruk op het feit dat familieleden kunnen ingrijpen wanneer zij vermoeden dat er iemand van de familie een alcoholverslaving aan het ontwikkelen is. Zo kan de familie ‘op tijd’ ingrijpen en als dit werkt, hoeft de persoon in kwestie niet volledig verslaafd te geraken. Indien de problemen toch ernstiger worden, kan een behandeling in een ziekenhuis overwogen worden. In deze brochure vindt u informatie over de problematiek alcoholafhankelijkheid en tips naar familieleden toe. 2. WAAROM FAMILIE? Wanneer een persoon een alcoholprobleem ontwikkelt, is er ook een verandering in het gedrag merkbaar. Mensen die deze persoon dagelijks of meermaals per week zien, gaan deze veranderingen zeker opmerken. Zij kennen de persoon in kwestie al heel lang en weten wat zijn gewoontes zijn, wat zijn doen en laten is, welke interesses hij/zij heeft, hoe zijn/haar karakter is, enz. Wanneer familieleden opmerken dat hun naaste meer en meer alcohol zoekend gedrag vertoont, kunnen zij zich de vraag stellen of hij/zij een verslaving aan het ontwikkelen is of reeds verslaafd is. Als familielid kan men de persoon er attent op maken, erover praten en eventueel aanraden om naar de huisarts of specialist te gaan voor verdere hulp. Meer kan men niet doen als familielid. Men kan het probleem van iemand anders niet oplossen in zijn plaats. Verder is het belangrijk dat u zich als familie beschermt tegen de verslaving, zodat u niet wordt meegezogen in de problemen van de verslaafde. Hiermee wordt bedoeld dat u steun zoekt voor uzelf en zelf uw grenzen stelt naar de persoon toe. Hierover leest u meer in de brochure onder ‘Tips voor omgeving’. 3. ALCOHOLVERSLAVING Een alcoholverslaving krijgt men niet van de ene dag op de andere. Het is een proces dat uit verschillende fasen bestaat. In het begin van de verslaving heeft de persoon meestal niet door dat hij een alcoholprobleem aan het ontwikkelen is. Het is dan belangrijk voor de omgeving om te weten wat de juiste signalen zijn. Op deze manier kan de omgeving de persoon hierover aanspreken. Volgende casus zal duidelijker beschrijven wat een alcoholverslaving precies is: Pière is een 40-jarige man, hij is gehuwd met Simone. Pière werkt als ploegleider in een bouwfirma en Simone is onderwijzeres. Samen hebben ze 2 dochters (11 en 14 jaar oud). Pière heeft sinds jaren de gewoonte om met de collega’s op vrijdag de week af te sluiten met een biertje op café. Dit is nooit een probleem geweest. Door de crisis is het werken bij de bouwfirma erg veranderd. Er wordt meer geëist van de werknemers en zo ook voor Pière. De draagkracht van Pière wordt dagelijks op de proef gesteld. Pière ondervindt dat het drinken van alcohol samen met de collega’s ontspanning brengt. Deze ontspanning is zeer welkom. De vrijdagavonden beginnen dan ook meer en meer lange “tooggesprekken” over de werkdruk en de onmenselijkheid van de directie te worden. De steeds langer wordende cafébezoeken zorgen ook binnen het gezin voor spanningen. De gezellige vrijdagfamilieavonden verwateren door de afwezigheid van Pière, die steeds langer in het café vertoefd en De instelling behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, B-9000 Gent Ondernemingsnummer: 0406.633.304 2/6 E-mail: [email protected] Tel: 053 76 21 11 Fax: 053 76 21 99 Reymeersstraat 13a B-9340 Lede Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods www.pclede.be maken plaats voor discussieavonden. Pière vlucht steeds vaker weg van huis en zoekt zijn toevlucht tot zijn stamcafé. Alcohol wordt meer en meer een vriend en een noodzakelijk ontspanningsmiddel, zowel thuis als op zijn werk. Pière drinkt steeds meer en meer alcohol. Op een dag krijgt Pière een oproep om zich bij de directie te melden. Ze merken op dat hij niet zo goed meer functioneert en dreigen met ontslag. Pière raakt in paniek…. 4. REDENEN Verschillende factoren kunnen bijdragen tot (het ontstaan van) een alcoholprobleem: - Erfelijke factoren. - Persoonlijkheidsfactoren: personen die angstig, somber of gespannen zijn kunnen zich beter gaan voelen door het drinken. - Stressfactoren: puberteit/adolescentie, werk, ontslag, pensionering, huwelijk, … - Als men opgroeit in een omgeving waar er veel gedronken wordt. - Als men leeft, werkt, ontspant binnen een omgeving waar er veel alcohol genuttigd wordt of snel beschikbaar is. 5. SIGNALEN Hieronder vindt u een opsomming van de meest voorkomende signalen van een zich ontwikkelend alcoholprobleem. Als de persoon een aantal van deze kenmerken vertoont, dan kan er mogelijk sprake zijn van een beginnende verslaving. Signalen: - Niet nakomen van verplichtingen op het werk, op school, of thuis. Bijvoorbeeld: herhaalde - afwezigheden, slechte prestaties op het werk, verwaarlozing van kinderen of huishouden. Consumeren van alcohol in situaties waarin het fysiek gevaarlijk is. Bijvoorbeeld: autorijden of het bedienen van een machine. - Nood hebben aan alcohol om in een andere stemming te komen. - Opzoeken van situaties waarin alcohol te verkrijgen is. - Aanhouden van alcoholgebruik ondanks aanhoudende/terugkerende sociale of interpersoonlijke problemen door de effecten hiervan. Bijvoorbeeld: conflicten met partner over het alcoholgebruik, andere relationele problemen. - Nodig hebben van een grotere hoeveelheid alcohol om het gewenste effect te bereiken. - Stiekem en gulzig drinken. - Vaak ruiken naar alcohol. - Last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Bijvoorbeeld: trillende handen, transpireren, slecht - Verlangen van andere personen dat zij de problemen ten gevolge van het drinken oplossen. - Vertonen van toenemend alcohol zoekend gedrag. - Blijven drinken ondanks gezondheidsproblemen. slapen. bijvoorbeeld: schulden afbetalen, afspraken rechtzetten, afwezigheid melden aan het werk,... De instelling behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, B-9000 Gent Ondernemingsnummer: 0406.633.304 3/6 Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods www.pclede.be Reymeersstraat 13a B-9340 Lede Tel: 053 76 21 11 Fax: 053 76 21 99 E-mail: [email protected] Deze brochure is geen diagnostisch instrument om te bepalen of iemand een verslaving heeft of niet! U gaat best langs bij de huisdokter of de psychiater met de aangeduide factoren om meer informatie en zekerheid te verkrijgen. 6. TIPS VOOR OMGEVING Zoek steun voor u zelf - Probeer iemand te vinden waarmee u goed kan praten, waar u eens goed kan bij ventileren. Dit - Sluit uzelf aan bij een zelfhulpgroep van lotgenoten die hetzelfde meemaken als u. kan al een hele opluchting zijn. - Volg een vorming over het omgaan met een alcoholverslaving. - Telefonisch hulp vragen. Stel grenzen voor u zelf - Stel grenzen en laat niet over u heen lopen. Wees duidelijk en laat u niet meeslepen in de alcoholverslaving. Los geen problemen van de drinker op - Los nooit problemen op die door het drinken zijn ontstaan. De problemen die door het drinken zijn ontstaan, zijn voor de drinker zelf. Ga dus niet afbellen of excuses verzinnen. Als u problemen gaat oplossen, ziet de drinker de nadelen van het drinken nooit in. Pas u niet aan - Pas u niet aan het drankgebruik van de ander aan. Blijf bijvoorbeeld niet thuis in de hoop dat de persoon dan niet zal drinken. Heb geduld - Ingewikkelde situaties veranderen niet zo maar. Daar gaat tijd overheen. Pas de tips niet in 1 keer toe. Maak ze u eigen en gebruik ze wanneer aangewezen. Weet dat herval mogelijk is! - Bij herval zijn er ook redenen waarom de persoon niet heeft kunnen volhouden in zijn stopproces: Het verlangen naar alcohol werd misschien te sterk tijdens een feestje, tijdens het passeren van een café, … Door een opeenstapeling van problemen. Het niet langer kunnen volhouden en denken dat alcohol alles zal oplossen, het even kunnen vergeten van de problemen. Feesten, feestdagen, … 7. WAAR KAN U NOG TERECHT VOOR MEER INFORMATIE? o EERSTELIJNSZORG: Bij de huisarts in uw buurt Bij de psycholoog in uw buurt Bij de psychiater in uw buurt De instelling behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, B-9000 Gent Ondernemingsnummer: 0406.633.304 4/6 VERENIGINGEN, INSTANTIES VOOR FAMILIELEDEN: o Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods www.pclede.be Reymeersstraat 13a B-9340 Lede Tel: 053 76 21 11 Fax: 053 76 21 99 E-mail: [email protected] ALAL -ANON FAMILIEGROEPEN vzw Werking: Werking: Al-Anon is een zelfhulpgroep voor familieleden en vrienden van mensen met drankproblemen. Al-Anon Familiegroepen vzw, Helenalei 24 gelijkvloers, 2018 ANTWERPEN 03/218.50.56 [email protected] www.al-anonvl.be Bereikbaarheid: 24/24 uur met doorkiessysteem (voor informatie en documentatie donderdag 10-16 uur). ALATEEN Werking: Alateen is een zelfhulpgroep voor kinderen vanaf tien jaar, die ernstig lijden of geleden hebben onder het drankmisbruik van iemand uit hun omgeving (ouder, familielid, vriend). Jongerengroep Alateen, Helenalei 24 gelijkvloers, 2018 ANTWERPEN 03/218.50.56 [email protected] www.al-anonvl.be Bereikbaarheid: 24/24 uur met doorkiessysteem; permanentie voor informatie en documentatie: donderdag 10-16 uur. FEDERATIE VAN VLAAMSE SIMILESKRINGEN vzw Werking: Similes is de familievereniging geestelijke gezondheid, een vereniging voor familieleden van personen met psychische problemen. Nationaal secretariaat, Groeneweg 151, 3001 LEUVEN (HEVERLEE) 016/24.42.01 070/42.71.31 [email protected] www.similes.be Bereikbaarheid: Openingsuren: maandag tot vrijdag van 10 tot 12 en van 13 tot 16 uur; woensdag tot 18 uur; vrijdagnamiddag gesloten. o VERENIGINGEN, INSTANTIES VOOR PERSOON MET EEN VERSLAVING VERSLAVING: AA Werking: 'Anonieme Alcoholisten' is een gemeenschap van mannen en vrouwen die hun ervaring, kracht en hoop met elkaar delen om hun gemeenschappelijk probleem op te lossen en anderen te helpen bij het herstel van hun alcoholisme. Algemeen Dienstbeheer van de Nederlandstalige anonieme alcoholisten in België vzw, Grote Steenweg 149, 2600 ANTWERPEN (BERCHEM) 03/239.14.15 [email protected] www.aavlaanderen.org Bereikbaarheid: Telefoon dag en nacht bereikbaar via doorkiessysteem. Kantoor open alle werkdagen van 10-12 en van 12.30 tot 15.30 uur. De instelling behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, B-9000 Gent Ondernemingsnummer: 0406.633.304 5/6 SOS NUCHTERHEID vzw (SOSN) Werking: Bij de vzw SOS Nuchterheid staat in de allereerste plaats het individu centraal en niet de Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods www.pclede.be Reymeersstraat 13a B-9340 Lede Tel: 053 76 21 11 Fax: 053 76 21 99 E-mail: [email protected] groep. Naast het houden van wekelijkse vergaderingen is er ook een 24/24 uur tele-opvang, een mailservice, website en een forum. Ook zijn er Individuele Zelfzorg Aanspreekpunten (IZZA) waar lotgenoten op bepaalde tijdstippen (of op afspraak) terechtkunnen. SOS Nuchterheid is een lidvereniging van de Unie Vrijzinnige Verenigingen/deMens.nu en de Vereniging Alcohol en Drugproblemen (VAD). Centraal secretariaat, Kantienberg 9, 9000 GENT 09/330.35.25 of 0496/42.47.34 [email protected] www.sosnuchterheid.org Bereikbaarheid: 24/24 uur tele-opvang; via het forum op de website wordt voortdurend het actuele SOSN-nieuws per locatie bijgewerkt. Gods PC Zoete Nood G ods Werking: Het Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods te Lede is een regionaal psychiatrisch centrum met zowel diensten in de intra- als extramurale sector. Vanuit een christelijke inspiratie streven wij naar een kwalitatieve zorgverlening binnen een humaan patiënt- en personeelsgericht klimaat. We trachten daarom aan kwaliteitsvereisten iedere zoals gebruiker verantwoorde doeltreffendheid, zorg doelmatigheid, te verstrekken continuïteit, die voldoet aan maatschappelijke aanvaardbaarheid en gebruikersgerichtheid. Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods, Reymeersstraat 13a, 9340 LEDE 053/80.21.11 053/80.21.99 [email protected] www.pclede.be o INTERNETSITES NTERNETSITES VOOR MEER INFORMATIE INFORMATIE: www.alcoholhulp.be www.alcoholinfo.nl www.trimbos.nl www.pclede.be www.zov.be De instelling behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, B-9000 Gent Ondernemingsnummer: 0406.633.304 6/6