Hemodialyse en peritoneale dialyse thuis, totaalrapportage 2011

NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra – CQI Dialyse
Hemodialyse en Peritoneale Dialyse Thuis
Jaarrapport
2011-2013
mei 2014
Voorwoord
Voor u ligt het rapport waarin de resultaten beschreven zijn van alle NVN
Kwaliteitstoetsen Dialysecentra – CQI Dialyse (Thuisdialyse) die zijn uitgevoerd in de
periode 2011-2013.
Het rapport beschrijft de resultaten van het kwantitatieve onderzoek, de CQI Dialyse,
uitgevoerd door Nefrovisie. Het kwantitatieve onderzoek is uitgevoerd onder de
dialysepatiënten die thuis dialyseren (hemodialyse thuis en peritoneale dialyse)
Het kwalitatieve onderdeel van de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra, uitgevoerd door
Blaauwbroek Bureau voor Vraaggestuurde Zorg, is niet opgenomen in deze
totaalrapportage. De bevindingen van deze onderzoeken zijn alleen voor het betreffende
dialysecentrum bruikbaar.
Betrokkenheid van nierpatiënten bij de toets is een belangrijk element. Zij waren actief
bij de uitvoering van de toetsen betrokken en aanwezig bij het bespreken van de
uitkomsten van de kwaliteitstoets met het dialysecentrum.
De NVN hoopt met de uitvoering van de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra een bijdrage
te leveren aan de kwaliteit van zorg in de dialysecentra in Nederland. Op deze plaats wil
de
NVN
de
patiënten,
medewerkers
en
vertegenwoordigers
van
lokale
nierpatiëntenverenigingen van centra die de NVN Kwaliteitstoets hebben uitgevoerd
bedanken voor de prettige en constructieve sfeer waarin de uitvoering kon plaatsvinden.
Dit rapport wordt in 2014 gebruikt als spiegelinformatie voor centra die de NVN
Kwaliteitstoets Dialysecentra laten uitvoeren.
NVN
Bussum, mei 2014
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
1
Inhoud
1
2
Inleiding ....................................................................................................... 3
1.1
CQI Dialyse ........................................................................................... 3
1.2
Uitvoering en rapportage ........................................................................ 4
1.3
Beschrijving respondenten ...................................................................... 4
Grafische weergave ervaringen .................................................................... 6
2.1
Toelichting ............................................................................................ 6
2.2
Nefroloog .............................................................................................. 7
2.3
Verpleegkundigen .................................................................................. 8
2.4
Maatschappelijk werker en diëtist ............................................................ 8
2.5
Dialysecentrum...................................................................................... 9
2.6
Dialyse thuis ....................................................................................... 10
2.7
Predialyse ........................................................................................... 11
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
2
1
Inleiding
In opdracht van 10 centra (zie tabel 1) heeft de Nierpatiënten Vereniging Nederland
(NVN) in 2011, 2012 en 2013 onderzoek gedaan naar de kwaliteit van zorg van patiënten
die thuis dialyseren onder begeleiding van het centrum vanuit het patiëntenperspectief.
Naam Centrum
Plaats
Locaties
Startdatum
UMC St Radboud
Nijmegen
-
Januari 2011
Amphia Ziekenhuis
Breda
-
Februari 2011
Zaans Medisch
Centrum
Zaandam
-
April 2011
Groene Hart
Ziekenhuis
Gouda
-
April 2011
Medisch Centrum
Haaglanden
Den Haag
Antoniushove en
Westeinde
April 2011
VU medisch centrum
Amsterdam
April 2012
Sint Lucas Andreas
Ziekenhuis
Amsterdam
Mei 2012
Utrecht en
Amsterdam
Utrecht Lunetten,
Utrecht Diakonessenhuis,
Amsterdam A.01,
Amsterdam Q.01
September 2012
Dialyse Centrum
Groningen
Groningen
Groningen, Assen,
Stadskanaal, Delfzijl
Februari 2013
Westfriesgasthuis
Hoorn
Dianet Dialysecentra
September 2013
Tabel 1: Centra die de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra (Thuisdialyse) hebben uitgevoerd
in de periode 2011- 2013
1.1
CQI Dialyse
Met behulp van de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - CQI Dialyse (Thuisdialyse) is in
kaart gebracht hoe patiënten de behandeling, begeleiding en verzorging van het
dialysecentrum ervaren. De kwaliteitstoets levert het dialysecentrum inzicht in die
aspecten die patiënten als positief ervaren en aspecten die zij als minder positief
ervaren. De resultaten leveren bouwstenen aan voor verdere kwaliteitsverbetering.
De NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - CQI Dialyse (Thuisdialyse) richt zich op patiënten
die
gebruik
maken
van
hemodialyse
en
peritoneale
dialyse
thuis.
Het
onderzoeksinstrument is ontwikkeld conform de door het Centrum Klantervaring Zorg
(CKZ) voorgeschreven methodiek (www.centrumklantervaringzorg.nl).
In de toets komen de volgende onderwerpen aan bod: de nefroloog, de verpleegkundige,
de maatschappelijke werker, de diëtist, het dialysecentrum, het dialyseren thuis en de
predialyse. Tevens wordt een aantal vragen over de patiënt gesteld. De vragenlijst omvat
61 vragen met gesloten antwoordcategorieën. Per vraag geven respondenten hun
ervaring met het onderwerp weer. De patiënt heeft ook de mogelijkheid om aanvullende
opmerkingen en verbeteringssuggesties aan te geven. Tot slot heeft elk centrum
gelegenheid gehad om zelf nog enkele vragen toe te voegen.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
3
1.2
Uitvoering en rapportage
In onderstaande tabel (tabel 2) is weergegeven welke stappen zijn gezet tijdens de
kwaliteitstoets.
Stappenplan NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra
•
Telefonische uitleg
•
Startgesprek
•
Aanleveren benodigde documenten door Nefrovisie
•
Centrum informeert cliënten en medewerkers
•
Centrum levert adresbestanden aan Nefrovisie
•
Nefrovisie verstuurt vragenlijsten naar cliënten (WFG heeft bij de eerste verzending
een e-mail/brief met inlogcode voor een online vragenlijst verstuurd)
•
Nefrovisie verstuurt bedankkaartje / reminder naar alle cliënten
•
Nefrovisie verstuurt reminder + nieuwe vragenlijsten naar cliënten die de vragenlijst
nog niet hebben geretourneerd
•
Nefrovisie verstuurt bedankkaartje / reminder
•
Deadline retourneren vragenlijsten
•
Groepsgesprekken
•
Rapportage
•
Eindpresentatie
Tabel 2: Stappenplan
Deelname aan het onderzoek geschiedt op vrijwillige basis. In het onderzoek is de
privacy van respondenten en van medewerkers van het dialysecentrum gewaarborgd. De
verwerking van alle gegevens is anoniem. In de rapportages zijn geen gegevens
opgenomen die herleidbaar zijn tot personen.
De uitkomsten van alle dialysecentra die de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra – CQI
Dialyse (Thuisdialyse) hebben uitgevoerd in de periode 2011-2013 staan beschreven in
de thans voorliggende eindrapportage. Daarbij zijn de gegevens per onderwerp
gepresenteerd. De uitvoering van het onderzoek is gedaan conform het handboek CQI
metingen en de vragenlijst specifieke instructies van het CKZ. Het WFG is het eerste
centrum waar de vragenlijst naast papier ook online is aangeboden.
1.3
Beschrijving respondenten
In tabel 3 en 4 is een aantal aspecten weergegeven van de patiënten die hebben
meegedaan aan de toets. Allereerst wordt inzicht gegeven in de respons (tabel 3): het
aantal vragenlijsten dat is ingevuld en het responspercentage (aantal teruggestuurde
vragenlijsten / aantal uitgezette vragenlijsten). Verder is in de tabel 4 aandacht voor een
aantal specifieke kenmerken van de patiënten: geslacht, leeftijd, opleiding, Nederland als
geboorteland, Nederlands als moedertaal, eigen mening over gezondheidstoestand. In
tabel 5 is aangegeven van welke vorm van dialyse de patiënten die de vragenlijst hebben
ingevuld, gebruik maken in het centrum.
Respons
- Bruto aantal lijsten verstuurd
- Netto aantal lijsten verstuurd (bruto minus overleden, verhuisd)
- Bruto respons: aantal geretourneerde vragenlijsten
- Bruto responspercentage
- Netto respons: aantal bruikbare geretourneerde vragenlijsten
(na schoningsacties)
- Netto responspercentage
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
268
262
180
69%
167
64%
4
Tabel 3: Respons
Geslacht (N=163)
- man
- vrouw
62%
38%
Gemiddelde leeftijd (N=165)
- 18 t/m 24 jaar
- 25 t/m 34 jaar
- 35 t/m 44 jaar
- 45 t/m 54 jaar
- 55 t/m 64 jaar
- 65 t/m 74 jaar
- 75 jaar of ouder
1%
3%
11%
16%
22%
26%
21%
Opleiding (hoogst voltooide) (N=164)
- Geen opleiding/basisonderwijs
- Lager beroepsonderwijs en VMBO
- Middelbaar beroepsonderwijs
- Voortgezet algemeen onderwijs
- HBO/WO en postacademisch onderwijs
- Anders
9%
24%
40%
4%
20%
2%
Geboorteland (N=141)
- Nederland
- Anders
97%
3%
Spreektaal thuis (N=161)
- Nederlands
- Anders
83%
17%
Gezondheid (N=162)
- uitstekend
- zeer goed
- goed
- matig
- slecht
Hoe dialyseert u? (N=162)
Totaal
0%
2%
46%
43%
9%
Tabel 4: Algemene gegevens
%
43%
39%
19%
100%
Tabel 5: Vorm dialyse respondenten
APD
CAPD
Hemodialyse thuis
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
5
2
Grafische weergave ervaringen
2.1
Toelichting
In dit hoofdstuk staan de gegevens van de vragenlijsten grafisch weergegeven. De
gegevens zijn steeds geordend naar onderwerp in de vragenlijst, dit wordt vermeld bij
elk blokje gegevens. De resultaten zijn in grafieken weergegeven als er 10 of meer
patiënten de vraag hebben beantwoord (N=10 of N>10). Indien minder dan 10 patiënten
de vraag hebben beantwoord (N<10), kunnen de resultaten niet als representatief
worden beschouwd. De resultaten worden dan niet weergegeven en een witte balk is
zichtbaar.
We zullen hier kort op de betekenis van de grafieken ingaan.
Voorbeeld
Bovenstaande grafiek is een voorbeeld. U ziet links om welke vraag het gaat. Aan het
eind van de vraag staat hoeveel personen de vraag beantwoord hebben, minus het
aantal ‘niet van toepassing’ en ‘weet ik niet’, in dit geval 40 (N=40). De
antwoordcategorieën ‘niet van toepassing’ en ‘weet ik niet/geen ervaring’ worden niet in
de grafieken meegenomen. Het aantal antwoorden daarop staat ook in de vraagtekst,
achter N=. In dit voorbeeld hebben 4 mensen n.v.t. aangekruist. In totaal hebben dus 44
mensen de vraag beantwoord. Naast de vraag kunt u de percentages van gegeven
antwoorden in de grafiek aflezen. Rechts kunt u de legenda van de gebruikte kleuren
lezen. In dit voorbeeld heeft bijna 10% aangegeven dat de maatschappelijk werker
dingen nooit of soms op een begrijpelijke manier uitlegt. Bijna 15% geeft aan dat dingen
meestal op een begrijpelijke manier worden uitgelegd en bijna 80% geeft aan dat dit
altijd zo is.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
6
2.2
Nefroloog
In de onderstaande grafieken staan vragen die betrekking hebben op de nefroloog.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
7
2.3
Verpleegkundigen
De onderstaande vragen hebben betrekking op de verpleegkundigen.
2.4
Maatschappelijk werker en diëtist
De ervaringen van patiënten met de maatschappelijk werker en de diëtist zijn in
onderstaande grafiek weergegeven.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
8
2.5
Dialysecentrum
De onderstaande vragen hebben betrekking op het dialysecentrum. Patiënten is gevraagd
naar hun ervaringen in en met het dialysecentrum: o.a. informatievoorziening, privacy,
planning, bereikbaarheid.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
9
2.6
Dialyse thuis
De vragen in onderstaande grafieken hebben betrekking op het dialyseren thuis.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
10
2.7
Predialyse
In onderstaande grafiek staat weergegeven welke ervaringen patiënten hebben met de
predialyse in uw dialysecentrum.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - mei 2014 - Totaal 2011-2013
11