Grootheden en eenheden Al

Al/1
GROOTHEDEN EN EENHEDEN
Grootheden en eenheden
Al
Al/2
GROOTHEDEN EN EENHEDEN
1
Overzicht eenheden
1.1
Basisgrootheden en grondeenheden ( S I ) ^
Lengte (symbool /)
De meter (m) is de lengte van de weg die het licht in vacuüm aflegt gedurende een tijdinterval van
1/299 792 458 gedeelte van een seconde.
Massa (symbool m)
De kilogram (kg) is de eenheid van massa, die gelijk is aan de massa van het internationale prototype
van het kilogram.
Tijd (symbool t)
De seconde (s) is de tijdsduur van 9 192 631 770 perioden van de straling, overeenkomend met de
overgang tussen de twee hyperfijnniveaus van de grondtoestand van het atoom cesium 133.
Elektrische stroom (symbool T)
De ampère (A) is de constante stroom die, indien hij wordt onderhouden in twee evenwijdige,
rechtlijnige en oneindig lange geleiders van te verwaarlozen cirkelvormige doorsnede, welke geplaatst
zijn in het luchtledige op een afstand van 1 meter, tussen deze twee geleiders een kracht veroorzaakt
gelijk aan 2x 10" 1 newton voor iedere meter lengte (1 ampère = 1 coulomb/s).
Thermodynamische temperatuur (symbool T)
De kelvin (K) is gelijk aan het 1/273,16 gedeelte van de thermodynamische temperatuur van het
tripelpunt van water.
Hoeveelheid stuf (symbool n)
De mol (mol) is de hoeveelheid stof van een systeem, dat evenveel elementaire entiteiten bevat als er
atomen zijn in 0,012 kilogram koolstof 12.
Opmerking: Bij gebruikmaking van de mol moeten de elementaire entiteiten worden gespecificeerd; die
kunnen atomen, moleculen, ionen, elektronen, andere deeltjes of bepaalde groeperingen van dergelijke
deeltjes zijn.
In de praktijk (technische notatie) wordt het gebruik van de kilomol (kmol) aanbevolen, o.a. door de
International Organization for Standardization (ISO). Men vermijdt dan een factor 1.000 die optreedt
wanneer men de mol in combinatie met andere grootheden gebruikt.
Bijv.: M = 10-3 M T kg/mol, resp. M = M r kg/kmol.
Met de mol als uitgangspunt zouden pH-waarden 3 x kleiner worden dan wanneer de kmol als
uitgangspunt wordt gehanteerd.
11
' SI: Système International
OVERZICHT EENHEDEN
Al/3
Lichtsterkte (symbool I)
De candela2) (cd) is de lichtsterkte, in een bepaalde richting, van een bron die monochromatische straling
uitzendt van een frequentie van 540 x 1012 Hz en een stralingssterkte in die richting heeft van 1/683 watt
per steradiaal.
1.2
Aanvullende grootheden en eenheden
(Vlakke) hoek (symbool α, β, ...)
De radiaal (rad) is de vlakke hoek tussen twee stralen van een cirkel, die op de omtrek een boog afsnijden
waarvan de lengte gelijk is aan de straal.
2n rad = 360°.
Ruimteboek (symbool Ω, ω)
De steradiaal (sr) is de ruimtehoek die, wanneer zijn top samenvalt met het middelpunt van een bol, op die
bol een oppervlak uitsnijdt gelijk aan die van een vierkant met de straal van de bol als zijde.
De totale driedimensionale ruimte omvat 4tπ sr.
1.3
Afgeleide SI-eenheden met eigen naam
Tabel 1.1 Overzicht afgeleide SI-eenheden met eigen naam
eenheid
symbool
naam
Becquerel
Bq
grootheid
(radio)activiteit
Coulomb
Farad
C
F
elektrische lading
elektrische capaciteit
Gray
Henry
Hertz
Joule
lumen
lux
Gy
H
Hz
J
lm
lx
geabsorbeerde dosis energie (kernfysica)
elektrische inductantie (permeantie)
frequentie
arbeid, energie, hoeveelheid warmte
lichtstroom
verlichtingssterkte
Newton
Pascal
Siemens
Sievert
N
Pa
S
Sv
kracht
druk, spanning
elektrische geleiding
dosis equivalent (biologisch stralingseffect
kernfysica)
2)
2)
Uitspraak: kandéela.
Al/4
GROOTHEDEN EN EENHEDEN
Tabel 1.1 Overzicht afgeleide SI-eenheden met eigen naam (vervolg)
eenheid
grootheid
naam
Teslab
l
Volt
Watt
Weber
Ohm
T
magnetische inductie
V
W
Wb
H
elektrische spanning, potentiaal
vermogen, energiestroom
magnetische flux
elektrische weerstand
1.4 Afgeleide grootheden en eenheden
De gegeven eenheid is de meest gangbare de betreffende grootheid. De grootte van deze
eenheid wordt uitgedrukt in grondeenheden (zie tabel 1.1 t/m 1.11). Zie voor een alfabetische lijst van
SI-symbolen, par. 1.9.
Tabel 1.2 Ruimte, tijd en periodieke verschijnselen
grootheid
symbool
eenheid
toelichting
breedte
b
m
cirkelfrequentie hoeksnelheid
compressibiliteit
ω
K
rad/s
Pa-1
decrescentie (dempingscoëff.)
δ
s-1
diameter
dikte
fase, faseverschil
fasecoëfficiënt
frequentie
D, d
d, δ
φ
β
ƒ
m
m
rad
m-1
Hz
(=s-1)
golfgetal = repetentie
σ
m-1
(σ = 1/λ)
golflengte
hoek, vlakke hoekversnelling
hoogte
λ
α, β, γ, φ
α
h
m
rad
rad/s2
m
lengte
l
m
oppervlakte
periode
A
T
m2
s
rotatiefrequentie
n
s_l
ruimtehoek
snelheid
Ω, ω
u, v, w,
sr
m/s
■3
OVERZICHT EENHEDEN
Al/5
Tabel 1.2 (vervolg)
grootheid
symbool
eenheid
straal
R, r
m
tijd
t
s
tijdconstante
versnelling
versnelling van de vrije val
τ
a
g
s
m/s2
m/s2
volume (inhoud)
V
m3
volumestroom
voortplantingscoëfficiënt
weglengte
qv, V
m3/s
1
mm
γ
s
toelichting
Tabel 7.3 Mechanica algemeen
grootheid
symbool
eenheid
toelichting
arbeid (energie)
W, A
J
= Nm
dichtheid
draaistoot
dnik
Ϭ
D
p
kg/m3
N•m•s
Pa
= Pascal = N/m2
energie
E(W, U)
J
=N•m
3
energiedichtheid
energiestroom = vermogen
gewicht
gravitatieveldsterkte
w
P
G
γ
J/m
W
N
N/kg
hoeveelheid van beweging
p
kg • m/s
impuls (stoot)
impulsmoment (hoev. draaiing)
I
L
N•s
kg • m2/s
koppel
T
N•m
kracht
F
N
massa
m
kg
massastroom
massastroomdichtheid
qm, m
Φ
kg/s
kg/(m2 • s)
normaalspanning
σ
Pa
relatieve dichtheid
d, Ϭ v
-
= J/s
= N/m2
AV6
GROOTHEDEN EN EENHEDEN
Tabel 1.3 Mechanica algemeen (vervolg)
grootheid
symbool
eenheid
schuifspanning
τ
Pa
soortelijke (specifieke) massa
soortelijk (specifiek) volume
Ϭ
v
kg/m3
m3/kg
traagheidsmoment
J, I
kg • m2
wrijvingscoëfficiënt
zwaarteveldsterkte
μ, f
g
_
toelichting
= N/m2
N/kg
= m/s2
Tabel 1.4 Vaste stof mechanica
grootheid
symbool
eenheid
afschuiving (schuifhoek)
γ
-
afschuivingsmodulus
compressibiliteit
compressiemodulus
G
K
Pa
Pa 3
Pa
elasticiteitsmodulus
E
Pa
kerfslagwaarde
kwadratisch oppervlaktemoment
lineair oppervlaktemoment, statisch moment
K
1
S
J
m4
m3
Poissonverhouding
μ
-
relatieve rek
relatieve volumeverandering
schuifhoek (afschuiving)
spanning, druk
sterkte (rek grens)
ε
ϑ
γ
p
R
Pa
Pa
trekspanning, trekvastheid
σ
N/m2
veerstijfheid
weerstandsmoment
c, k
W
N/m
m3
K
toelichting
= N/m2
= vervormingsarbeid
= N/m2
= N/m2
OVERZICHT EENHEDEN
Tabel 1.5 Gas- en vloeistofinechanica (stromingsleer)
grootheid
symbool
Al/7
eenheid
circulatie (wervelsterkte)
Г
m /s
compressibiliteitsfactor
fluïditeit
impulsmomentstroom
impulsstroom
z
Ф
L
p
Pa-1 • s-1
N•m
N
oppervlaktespanning
σ, γ
N/m
potentiaalfunctie = snelheidspotentiaal
viscositeit (dynamisch)
viscositeit (kinematisch)
Ф
η
m2/s
Pa • s
m2/s
weerstandscoëfficiënt
ξ
-
weerstandsfactor voor pijpen
λ
-
V
2
toelichting

Download Report