15-9-2014 CBO Masterclass Ontwikkelingen in de organisatie van de palliatieve zorg Omslag in: Denken Doen Organiseren Utrecht, 9 sept 2014 Birgit Fröhleke IKNL programmamanager palliatieve zorg 1 Inhoud Urgentie • Volop in de aandacht … het gaat erom leven toe te voegen aan de dagen, in plaats van dagen toe te voegen aan het leven… • 135.000 overlijdens per jaar - 80% niet-onverwacht Citaat: Saskia Teunissen NRC d.d. 21-06-2014 • Doelgroep groeit: vergrijzing en chronisch zieken • Uitgangspunten • Historisch perspectief • Ontwikkelingen in de organisatie van palliatieve zorg Veel bereikt en veel onbekend Van ziektegericht naar kwaliteit van leven Naar: Algemene inleiding Richtlijnen palliatieve zorg 2.0. IKNL 2010 1 15-9-2014 Ziektebeloop in palliatieve fase Historisch perspectief 1 • 1998-2003 Stimuleringsprogramma Palliatieve zorg - ZonMw onderzoeksprogramma PZ in de terminale fase - Projectgroep Integratie Hospicezorg (PIH) - 6 Centra voor Ontwikkeling van Palliatieve Zorg (COPZ) • 2005 Evaluatie Stimuleringsprogramma - Netwerken Palliatieve Zorg - Regionale ondersteuning voor IKC’s - Landelijke ondersteuning door Agora Murray, 2005 Historisch perspectief 2 • 2008-2010 Plan van aanpak palliatieve zorg - Platform Palliatieve Zorg • 2010-2011 Herbezinning ondersteuningsstructuur - Kerngroep Palliatieve Zorg • 2011-2016 ZonMw Verbeterprogramma PZ • 2013 VWS ‘Investeren in PZ’ (Inter)nationale ontwikkelingen Integrated palliative care initiatives EU/EAPC Richtlijnen en NHG-standaarden • 2006-2013 ZonMw Wetenschappelijk programma Omslag in de zorg: cultuur - werkwijze - structuur Van Naar • Systeem • Mens / eigen regie • Ziektegericht • Kwaliteit van leven • Gefragmenteerd • Samenhang • Instituties • Netwerken • Centraal • Decentraal VWS doel In 2020 is iedere burger in Nederland zodra dat nodig is verzekerd van goede palliatieve zorg op de juiste plaats op het juiste moment en door de juiste zorgverlener/ondersteuning SONCOS-normen Zorgstandaarden en -module PZ Comprehensive Cancer Networks NFU 2013 2 15-9-2014 Matrix Nationaal Programma PZ Onderzoek Onderwijs Netwerkvorming PZ / consortium Implementatie Partner Belang Rol binnen consortium Expertisecentrum Kennis ontwikkeling Onderzoek Onderwijs IKNL Kennis deling Implementatie Projecten Deskundigheidsbevordering Netwerken Kennis toepassing Knelpunten signaleren en vertalen naar verbeterprojecten Deskundigheidsbevordering Bewustwording en Cultuur Organisatie: Continuïteit van Zorg Zorginhoudelijke Innovatieve Interventies Patiënten/naasten Participatie passend bij Vaardigheden patiënt Regionale ontwikkelingen Organisatie van zorg • Wat weet u van uw patiënten en palliatieve zorg? - Profielen? - Wensen en behoeften? • Ziekenhuismodel PZ: palliatieteam, MDO, zorgpaden • PaTz-model: gold standards • Wat weet u over uw omgeving? - samenwerkingspartners? - Wie mist u? framework UK • High care hospices-model: 24/7 • IKNL-consultatiemodel: 27 Provincie Zuid-Holland = ziekenhuis = Bijna Thuis Huis (BTH) = High Care Hospice (HCH). = hospicevoorziening in verpleeghuis = hospicevoorziening in verzorgingshuis teams Spelregels netwerkorganisaties • Wat weet u over uw zorgverleners? - Generalisten? - Specialisten? - Experts? Samenvattend 1. Juiste cultuur en structuur creëren Rol van voorwaardenscheppend en toezichthoudend orgaan, spelleider • Ontwikkelingen op verschillend schaalniveau en interactie • Onzekerheden en onvoorspelbaarheid Wederzijdse afhankelijkheid i.p.v. macht Deelname op basis van bijdrage aan doel/resultaat netwerk 2. Integratie participanten: concurrentie maakt plaats voor coöperatie Van informeren ( ) naar communiceren ( ) Relaties versterken 3. Eenduidige doelstelling: focus en bestaansrecht Bijdrage op basis van kennis en kunde Van alternatieven naar één doelstelling Dus • Denken in systemen, grote visies en theorie • Handelen in kleine stappen en acties ‘dicht bij huis’ • Communiceren en samenwerken • Co-creatie • Reflectiviteit en reflexiviteit • Adaptief vermogen 4. Behalen van doelen Open relaties, flexibel handelen TNO Kwaliteit van Leven, 2009 3 15-9-2014 Birgit Fröhleke [email protected] www.iknl.nl 4